أَخْبَرَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ الْمَجِيدِ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى ذِئْبٍ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ: "أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم كَانَ يَصُومُ يَوْمَ عَاشُورَاءَ وَيَأْمُرُ بِصِيَامِهِ."

Bize Ubeydullah b. Abdülmecîd, ona İbn Ebu Zi'b, ona Zührî, ona Urve, ona da Aişe şöyle rivayet etmiştir: "Nebî (sav) aşûrâ günü oruç tutar ve o günün oruçlu geçirilmesini emrederdi."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Savm 46, 2/1104

أَخْبَرَنَا أَبُو عَاصِمٍ عَنْ ثَوْرٍ عَنْ خَالِدِ بْنِ مَعْدَانَ قَالَ حَدَّثَنِى عَبْدُ اللَّهِ بْنُ بُسْرٍ عَنْ أُخْتِهِ يُقَالُ لَهَا الصَّمَّاءُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ : "لاَ تَصُومُوا يَوْمَ السَّبْتِ إِلاَّ فِيمَا افْتُرِضَ عَلَيْكُمْ، وَإِنْ لَمْ يَجِدْ أَحَدُكُمْ إِلاَّ كَذَا أَوْ لِحَاءَ شَجَرَةٍ فَلْيَمْضَغْهُ."

Bize Ebu Asım, ona Sevr [b. Yezid], ona Halid b. Ma'dân, ona Abdullah b. Büsr, ona da kızkardeşi Sammâ'nın [Nehime bt. Büsr] rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Size farz kılınmış olanlar haricinde cumartesi günü oruç tutmayın. Şayet biriniz sadece şunun gibi bir şey veya bir ağaç kabuğu bulsa, onu çiğnesin (orucunu onunla bozsun]."

Açıklama: Cumartesi Yahudilerin, pazar Hristiyanların kutsal günleri olduğu için o gün özel bir sebep olmaksızın oruç tutmak uygun karşılanmamıştır. Aynı şey Müslümanların mübarek Cuma günü için de geçerlidir.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Savm 40, 2/1095

أَخْبَرَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ حَدَّثَنَا الْعَوَّامُ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ أَبِى سُلَيْمَانَ أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا هُرَيْرَةَ يَقُولُ: "أَوْصَانِى خَلِيلِى بِثَلاَثٍ لَسْتُ بِتَارِكِهِنَّ: أَنْ لاَ أَنَامَ إِلاَّ عَلَى وِتْرٍ، وَأَنْ أَصُومَ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ مِنْ كُلِّ شَهْرٍ، وَأَنْ لاَ أَدَعَ رَكْعَتَىِ الضُّحَى."

Bize Yezid b. Harun, ona Avvâm, ona Süleyman b. Ebu Süleyman, ona da Ebu Hureyre şöyle rivayet etmiştir: "Dostum (Hz. Peygamber) bana, şimdiye dek terk etmediğim şu üç şeyi tavsiye etmiştir: Vitir namazını kılmadan uyumamamı, her aydan üç gün oruç tutmamı ve iki rekat kuşluk namazını bırakmamamı."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Savm 38, 2/1092

أَخْبَرَنَا أَبُو عَاصِمٍ عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ عَنْ عَبْدِ الْحَمِيدِ بْنِ جُبَيْرِ بْنِ شَيْبَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبَّادِ بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ قُلْتُ لِجَابِرٍ: "أَنَهَى النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم عَنْ صَوْمِ يَوْمِ الْجُمُعَةِ؟ قَالَ نَعَمْ وَرَبِّ هَذَا الْبَيْتِ."

Bize Ebu Asım (Dahhâk b. Mahled), ona İbn Cüreyc, ona Abdülhamid b. Cübeyr b. Şeybe, ona da Muhammed b. Abbâd b. Cafer şöyle rivayet etmiştir: "Cabir'e, 'Hz. Peygamber (sav) cuma günü oruç tutmayı yasakladı mı?' diye sordum. 'Evet, şu Beytin [Kâbe'nin] Rabb'ine yemin olsun ki yasakladı" cevabını verdi."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Savm 39, 2/1094

أَخْبَرَنَا وَهْبُ بْنُ جَرِيرٍ حَدَّثَنَا هِشَامٌ عَنْ يَحْيَى عَنْ عُمَرَ بْنِ الْحَكَمِ بْنِ ثَوْبَانَ أَنَّ مَوْلَى قُدَامَةَ بْنِ مَظْعُونٍ حَدَّثَهُ أَنَّ مَوْلَى أُسَامَةَ حَدَّثَهُ قَالَ: كَانَ أُسَامَةُ يَرْكَبُ إِلَى مَالٍ لَهُ بِوَادِى الْقُرَى، فَيَصُومُ الاِثْنِينِ وَالْخَمِيسَ فِى الطَّرِيقِ. فَقُلْتُ لَهُ : لِمَ تَصُومُ الاِثْنَيْنِ وَالْخَمِيسَ فِى السَّفَرِ وَقَدْ كَبِرْتَ وَضَعُفْتَ أَوْ رَقِقْتَ. فَقَالَ: "إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ يَصُومُ الاِثْنَيْنِ وَالْخَمِيسَ وَقَالَ 'إِنَّ أَعْمَالَ النَّاسِ تُعْرَضُ يَوْمَ الاِثْنَيْنِ وَالْخَمِيسِ.'"

Bize Vehb b. Cerîr, ona Hişâm, ona Yahya, ona Ömer b. Hakem b. Sevbân, ona Kudâme b. Maz'ûn'un mevlâsı, ona da Üsâme'nin mevlâsı şöyle rivayet etmiştir: Üsâme (b. Zeyd), Vadilkurâ denilen yerdeki arazisine merkebiyle giderdi. Yolda (olmasına rağmen) pazartesi ve perşembe günleri oruç tutardı. Ona 'Yaşlandığın ve zayıfladığın (veya yorgun düştüğün) halde neden yolculukta pazartesi ve perşembe günleri oruç tutuyorsun?' diye sordum. Üsâme de şöyle dedi: "Rasulullah (sav) pazartesi ve perşembe günleri oruç tutar ve şöyle buyururdu: 'İnsanların amelleri pazartesi ve perşembe günleri (Allah'a) arz olunur.'"

• Dârimî Sünen-i Dârimî Savm 41, 2/1096

أَخْبَرَنَا أَبُو عَاصِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ رِفَاعَةَ عَنْ سُهَيْلٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ: "أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم كَانَ يَصُومُ يَوْمَ الاِثْنَيْنِ وَالْخَمِيسِ، فَسَأَلْتُهُ فَقَالَ 'إِنَّ الأَعْمَالَ تُعْرَضُ يَوْمَ الاِثْنَيْنِ وَالْخَمِيسِ.'"

Bize Ebu Âsım, ona Muhammed b. Rifâa, ona Süheyl, ona babası (Ebu Sâlih es-Semmân), ona da Ebu Hureyre şöyle rivayet etmiştir: "Nebî (sav) pazartesi ve perşembe günleri oruç tutardı. Kendisine bunu sordum. Cevaben şöyle buyurdu: 'Ameller pazartesi ve perşembe günleri (Allah'a) arz olunur.'"

• Dârimî Sünen-i Dârimî Savm 41, 2/1098

أَخْبَرَنَا عُثْمَانُ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ عَمْرٍو - يَعْنِى ابْنَ دِينَارٍ - عَنْ عَمْرِو بْنِ أَوْسٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو يَرْفَعُهُ قَالَ: "أَحَبُّ الصِّيَامِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ صِيَامُ دَاوُدَ، كَانَ يَصُومُ يَوْماً وَيُفْطِرُ يَوْماً. وَأَحَبُّ الصَّلاَةِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ صَلاَةُ دَاوُدَ، كَانَ يُصَلِّى نِصْفاً وَيَنَامُ ثُلُثاً وَيُسَبِّحُ سُدُساً." [قَالَ أَبُو مُحَمَّدٍ: هَذَا اللَّفْظُ الأَخِيرُ غَلَطٌ أَوْ خَطَأٌ، إِنَّمَا هُوَ أَنَّهُ "كَانَ يَنَامُ نِصْفَ اللَّيْلِ وَيُصَلِّى ثُلُثَهُ وَيُسَبِّحُ سُدُسَهُ."]

Bize Osman b. Muhammed, ona Süfyân b. Uyeyne, ona Amr b. Dînâr, ona Amr b. Evs, ona da Abdullah b. Amr, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Allah'a (ac) en sevimli gelen oruç, Dâvûd'un (as) orucudur. O, bir gün oruç tutar, bir gün tutmazdı. Allah'a (ac) en sevimli gelen namaz da Dâvûd'un namazıdır. O, gecenin yarısı (geçince) namaz kılar, (geri kalan) üçte birinde uyur, (geride kalan) altıda birinde de Allah'ı tesbih ederdi." [Ebu Muhammed (ed-Dârimî) şöyle demiştir: Hadisin son ifadesi yanlış veya hatalıdır. Doğrusu, 'Gecenin yarısı (geçince) uyur, (geri kalan) üçte birinde namaz kılar, (geride kalan) altıda birinde de Allah'ı tesbih ederdi' şeklindedir.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Savm 42, 2/1099

أَخْبَرَنَا سَعِيدُ بْنُ عَامِرٍ عَنْ شُعْبَةَ عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ عُمَيْرٍ عَنْ قَزَعَةَ مَوْلَى زِيَادٍ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "لاَ صَوْمَ يَوْمَيْنِ يَوْمَ الْفِطْرِ وَيَوْمَ النَّحْرِ."

Bize Said b. Âmir, ona Şu'be, ona Abdülmelik b. Umeyr, ona Ziyâd'ın mevlası Kazaa, ona da Ebu Said el-Hudrî, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Şu iki günde oruç tutulmaz: ramazan bayramı ve kurban bayramı gününde."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Savm 43, 2/1100

أَخْبَرَنَا نُعَيْمُ بْنُ حَمَّادٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا صَفْوَانُ وَسَعْدُ بْنُ سَعِيدٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ ثَابِتٍ عَنْ أَبِى أَيُّوبَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "مَنْ صَامَ رَمَضَانَ ثُمَّ أَتْبَعَهُ سِتَّةً مِنْ شَوَّالٍ فَذَلِكَ صِيَامُ الدَّهْرِ."

Bize Nuaym b. Hammâd, ona Abdülaziz b. Muhammed, ona Safvân ve Sa'd b. Said, onlara Ömer b. Sâbit, ona da Ebu Eyyûb, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Ramazanı oruçlu geçiren, ardından da şevval ayından altı gün oruç tutan kimse için bu, senenin tamamını oruçlu geçirmek (gibi)dir."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Savm 44, 2/1100

وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَأَبُو كُرَيْبٍ قَالاَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنِ ابْنِ أَبِى ذِئْبٍ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ عَبَّاسٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَيْرٍ - لَعَلَّهُ قَالَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ رضى الله عنهما قَالَ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "لَئِنْ بَقِيتُ إِلَى قَابِلٍ لأَصُومَنَّ التَّاسِعَ." [وَفِى رِوَايَةِ أَبِى بَكْرٍ قَالَ يَعْنِى يَوْمَ عَاشُورَاءَ.]

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Ebu Küreyb, onlara Veki, ona İbn Ebu Zi'b, ona Kasım b. Abbas, ona da Abdullah b. Umeyr, -(Kasım), ona da Abdullah b. Abbas nakletti demiş olabilir- Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Eğer gelecek seneye (sağ) kalırsam, muhakkak (aşûrânın) dokuzuncu gününde de oruç tutacağım." [Ebu Bekir (b. Ebu Şeybe) hadisi naklederken Hz. Peygamber'in aşûrâ gününü kastettiğini belirtmiştir.]

• Müslim Sahîh-i Müslim Sıyâm 2667, /442