حَدَّثَنَا حَجَّاجٌ حَدَّثَنَا لَيْثٌ قَالَ حَدَّثَنِي زَبَّانُ بْنُ فَائِدٍ عَنِ ابْنِ مُعَاذِ بْنِ أَنَسٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ... مِثْلَ ذَلِكَ

Bize Haccâc, ona Leys, ona Zebân b. Fâid, ona da (sehl) b. Muâz b. Enes, ona da Babası (Muâz b. Enes) bu hadisin benzerini rivayet etmiştir.

Açıklama: mütabileriyle hasendir. bu hadisin metni HM015724 numaralı hadiste geçmektedir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Muaz b. Enes el-Cühenî 15725, 5/377

حَدَّثَنَا حَجَّاجٌ أَخْبَرَنَا لَيْثُ بْنُ سَعْدٍ قَالَ حَدَّثَنِي يَزِيدُ بْنُ أَبِي حَبِيبٍ عَنِ ابْنِ مُعَاذِ بْنِ أَنَسٍ عَنْ أَبِيهِ وَكَانَ مِنْ أَصْحَابِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ ذَكَرَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ ارْكَبُوا هَذِهِ الدَّوَابَّ سَالِمَةً وَابْتَدِعُوهَا سَالِمَةً وَلَا تَتَّخِذُوهَا كَرَاسِيَّ

Bize Haccâc, ona Leys b. Sa'd, ona Yezîd b. Ebu Habîb, ona da (sehl) b. Muâz b. Enes, ona da Hz. Peygamber'in (sav) sahabilerinden olan Babası (Muâz b. Enes) Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Bineklerinize zarar vermeden binin, onları zarar vermeden kullanın. Onları kendiniz için koltuk yapmayın."

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Muaz b. Enes el-Cühenî 15724, 5/377

حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ الطَّيَالِسِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا لَيْثٌ عَنْ يَزِيدَ بْنِ أَبِي حَبِيبٍ عَنِ ابْنِ مُعَاذِ بْنِ أَنَسٍ عَنْ أَبِيهِ وَكَانَتْ لَهُ صُحْبَةٌ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ارْكَبُوا هَذِهِ الدَّوَابَّ سَالِمَةً وَابْتَدِعُوهَا سَالِمَةً وَلَا تَتَّخِذُوهَا كَرَاسِيَّ

Bize Ebu Velîd et-Tayâlisî, ona Leys, ona Yezîd b. Ebu Habîb, ona da (sehl) b. Muâz b. Enes, ona da sahabi olan Babası (Muâz b. Enes) Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Bineklerinize zarar vermeden binin, onları zarar vermeden kullanın. Onları kendiniz için koltuk yapmayın."

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Muaz b. Enes el-Cühenî 15726, 5/377

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْجَرَّاحِ قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ خَالِدٍ الْحَذَّاءِ قَالَ قُلْتُ لِلْحَسَنِ يَا أَبَا سَعِيدٍ أَخْبِرْنِى عَنْ آدَمَ لِلسَّمَاءِ خُلِقَ أَمْ لِلأَرْضِ قَالَ لاَ بَلْ لِلأَرْضِ. قُلْتُ أَرَأَيْتَ لَوِ اعْتَصَمَ فَلَمْ يَأْكُلْ مِنَ الشَّجَرَةِ قَالَ لَمْ يَكُنْ لَهُ مِنْهُ بُدٌّ. قُلْتُ أَخْبِرْنِى عَنْ قَوْلِهِ تَعَالَى "(مَا أَنْتُمْ عَلَيْهِ بِفَاتِنِينَ* إِلاَّ مَنْ هُوَ صَالِ الْجَحِيمِ)" قَالَ إِنَّ الشَّيَاطِينَ لاَ يَفْتِنُونَ بِضَلاَلَتِهِمْ إِلاَّ مَنْ أَوْجَبَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَحِيمَ.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Sünne 7, /1056

حَدَّثَنَا يُونُسُ حَدَّثَنَا أَبَانُ عَنْ قَتَادَةَ عَنِ الْحَسَنِ عَنِ الْأَسْوَدِ بْنِ سَرِيعٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بَعَثَ سَرِيَّةً يَوْمَ حُنَيْنٍ فَقَاتَلُوا الْمُشْرِكِينَ فَأَفْضَى بِهِمْ الْقَتْلُ إِلَى الذُّرِّيَّةِ فَلَمَّا جَاءُوا قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَا حَمَلَكُمْ عَلَى قَتْلِ الذُّرِّيَّةِ قَالُوا يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّمَا كَانُوا أَوْلَادَ الْمُشْرِكِينَ قَالَ أَوَهَلْ خِيَارُكُمْ إِلَّا أَوْلَادُ الْمُشْرِكِينَ وَالَّذِي نَفْسُ مُحَمَّدٍ بِيَدِهِ مَا مِنْ نَسَمَةٍ تُولَدُ إِلَّا عَلَى الْفِطْرَةِ حَتَّى يُعْرِبَ عَنْهَا لِسَانُهَا حَدَّثَنَا هشيم عَنِ يُونُسُ عَنِ الْحَسَنِ عَنِ الْأَسْوَدِ بْنِ سَرِيعٍ قَالَ كان رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يقول لا تقتلوا الذرية في الحرب قالو يا رَسُولُ اللَّهِ أو ليس هم أَوْلَادَ الْمُشْرِكِينَ قال أو ليس خياركم أَوْلَادَ الْمُشْرِكِينَ

Bize Yunus, ona Ebân, ona Katâde, ona Hasan, ona da Esved b. Serî şöyle rivayet etmiştir. Hz. Peygamber (sav) Hayber günü bir müfreze gönderdi. Onlar müşriklerle savaştı ve savaşta çok ileri giderek çocukları da öldürdü. Hz. Peygamber (sav) "Çocukları öldürmeye sizi sek eden şey nedir?" buyurdu. Onlar "Ey Allah'ın Rasulü (sav) bunlar Müşrik çocuklarıydı." dediler. Hz. Peygamber (sav) "Sizin en değerlileriniz de Müşrik çocukları değil miydi? Muhammed'in canını elinde tutan Allah'a yemin olsun ki her canlı fıtrat üzere doğar ve konuşmaya başlayıncaya kadar (fıtrat üzere devam eder)." buyurdu. Bize Hüşeym, ona Yunus, ona Hasan, ona da Esved b. Serî'nin rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle derdi: "Harpte çocukları öldürmeyin." Sahabe "Ey Allah'ın Rasulü! onlar Müşriklerin evladı değil mi?" diye sordu. Hz. Peygamber (sav) de "Sizin en değerlileriniz de Müşrik çocukları değil miydi?" cevabını verdi.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Esved b. Seri' 15673, 5/365

حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ قَالَ أَخْبَرَنَا يُونُسُ عَنِ الْحَسَنِ عَنِ الْأَسْوَدِ بْنِ سَرِيعٍ قَالَ أَتَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَغَزَوْتُ مَعَهُ فَأَصَبْتُ ظَهْرًا فَقَتَلَ النَّاسُ يَوْمَئِذٍ حَتَّى قَتَلُوا الْوِلْدَانَ وَقَالَ مَرَّةً الذُّرِّيَّةَ فَبَلَغَ ذَلِكَ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ مَا بَالُ أَقْوَامٍ جَاوَزَهُمْ الْقَتْلُ الْيَوْمَ حَتَّى قَتَلُوا الذُّرِّيَّةَ فَقَالَ رَجُلٌ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّمَا هُمْ أَوْلَادُ الْمُشْرِكِينَ فَقَالَ أَلَا إِنَّ خِيَارَكُمْ أَبْنَاءُ الْمُشْرِكِينَ ثُمَّ قَالَ أَلَا لَا تَقْتُلُوا ذُرِّيَّةً أَلَا لَا تَقْتُلُوا ذُرِّيَّةً قَالَ كُلُّ نَسَمَةٍ تُولَدُ عَلَى الْفِطْرَةِ حَتَّى يُعْرِبَ عَنْهَا لِسَانُهَا فَأَبَوَاهَا يُهَوِّدَانِهَا وَيُنَصِّرَانِهَا

Bize İsmail, ona Yunus, ona Hasan, ona da Esved b. Serî şöyle rivayet etmiştir: Hz. Peygamber'e geldim ve onunla birlikte savaşa katıldım. Sırtımdan vuruldum. İnsanlar o gün savaşta çok ileri gittiler hatta çocukları bile öldürdüler. -bir rivayette الْوِلْدَانَ kelimesi yerine الذُّرِّيَّةَ kelimesini kullanmıştır.- Bu haber Hz. Peygamber'e (sav) ulaşınca şöyle dedi: "Şu insanlara ne oluyor ki, öldürmede çok ileri gittiler, hatta çocukları bile öldürdüler" dedi. Bir adam "Ey Allah'ın Rasulü (sav) bunlar müşriklerin çocukları" dedi. Hz. Peygamber (sav) "Dikkatiniz çekerim! Sizin en değerlileriniz de Müşrik çocukları değil miydi?" dedi, sonra da "Dikkatinizi çekerim! çocukları öldürmeyin, çocukları öldürmeyin. Her canlı fıtrat üzere doğar, konuşmaya başladığında Ebeveyni onu Yahudi ya da Hıristiyan yapar" buyurdu.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Esved b. Seri' 15674, 5/366

وَرَوَى عِيسَى عَنْ رَقَبَةَ عَنْ قَيْسِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ طَارِقِ بْنِ شِهَابٍ قَالَ سَمِعْتُ عُمَرَ - رضى الله عنه - يَقُولُ قَامَ فِينَا النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم مَقَامًا ، فَأَخْبَرَنَا عَنْ بَدْءِ الْخَلْقِ حَتَّى دَخَلَ أَهْلُ الْجَنَّةِ مَنَازِلَهُمْ ، وَأَهْلُ النَّارِ مَنَازِلَهُمْ ، حَفِظَ ذَلِكَ مَنْ حَفِظَهُ ، وَنَسِيَهُ مَنْ نَسِيَهُ .

Açıklama: Rivayet muallaktır; Buhari ile İsa b. Musa arasında inkıta vardır. Aynı şekilde İsa ile Rakabe arasında da inkıta vardır (Fethü'l-Bârî, Dârü'l-Ma'rife, VI, 290).

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Bedü'l-Halk 1, 1/836

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى بَكْرٍ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "إِنَّ اللَّهَ - عَزَّ وَجَلَّ - وَكَّلَ بِالرَّحِمِ مَلَكًا يَقُولُ يَا رَبِّ نُطْفَةٌ ، يَا رَبِّ عَلَقَةٌ ، يَا رَبِّ مُضْغَةٌ . فَإِذَا أَرَادَ أَنْ يَقْضِىَ خَلْقَهُ قَالَ أَذَكَرٌ أَمْ أُنْثَى شَقِىٌّ أَمْ سَعِيدٌ فَمَا الرِّزْقُ وَالأَجَلُ فَيُكْتَبُ فِى بَطْنِ أُمِّهِ."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Hayz 17, 1/257

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ حَدَّثَنَا خَالِدٌ الْحَذَّاءُ عَنِ الْحَسَنِ فِى قَوْلِهِ تَعَالَى "(وَلِذَلِكَ خَلَقَهُمْ)" قَالَ خَلَقَ هَؤُلاَءِ لِهَذِهِ وَهَؤُلاَءِ لِهَذِهِ.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Sünne 7, /1056

حدثنا أبو معاوية عن الأعمش عن أبي ظبيان عن بن عباس قال أول ما خلق الله القلم ثم خلق النون

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Evâil 37023, 19/552