حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ الْحَسَنِ الْخَثْعَمِىُّ حَدَّثَنَا حَجَّاجُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى طَلْحَةَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "إِذَا خَرَجَ الرَّجُلُ مِنْ بَيْتِهِ فَقَالَ بِسْمِ اللَّهِ تَوَكَّلْتُ عَلَى اللَّهِ لاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ. قَالَ يُقَالُ حِينَئِذٍ هُدِيتَ وَكُفِيتَ وَوُقِيتَ فَتَتَنَحَّى لَهُ الشَّيَاطِينُ فَيَقُولُ لَهُ شَيْطَانٌ آخَرُ كَيْفَ لَكَ بِرَجُلٍ قَدْ هُدِىَ وَكُفِىَ وَوُقِىَ."

Bize İbrahim b. Hasan el-Has'amî, ona Haccac b. Muhammed, ona İbn Cüreyc (Ebu Velid), ona İshak b. Abdullah b. Ebu Talha, ona da Enes b. Malik'in haber verdiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Bir adam evinden çıkarken; bismillah, tevekkeltü alallah, lâ havle velâ kuvvete illa bi’llah (Allah'ın ismiyle (başlarım). Allah'a tevekkül ettim, güç ve kudret sadece Allah'tandır derse, kendisine: Sen doğru yola iletildin, endişelerinden kurtuldun ve koruma altına alındın denir. Şeytanlar ondan uzaklaşır. (Kaçan şeytanı görünce) Diğer bir şeytan ona, doğru yola iletilmiş, endişeleri giderilip koruma altına alınmış bir adamı nasıl saptırabilirsin ki? der."

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: توكلت على الله

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 112, /1153

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ عَدِىِّ بْنِ ثَابِتٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ صُرَدَ قَالَ اسْتَبَّ رَجُلاَنِ عِنْدَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فَجَعَلَ أَحَدُهُمَا تَحْمَرُّ عَيْنَاهُ وَتَنْتَفِخُ أَوْدَاجُهُ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "إِنِّى لأَعْرِفُ كَلِمَةً لَوْ قَالَهَا هَذَا لَذَهَبَ عَنْهُ الَّذِى يَجِدُ أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ." فَقَالَ الرَّجُلُ هَلْ تَرَى بِى مِنْ جُنُونٍ

Bize Ebu Bekir İbn Ebu Şeybe, ona Ebu Muaviye, ona el-A'meş, ona Adî b. Sabit, ona Süleyman b. Surad'ın rivayet ettiğine göre iki adam Hz. Peygamber'in yanındayken münakaşa etmeye başladılar. Onlardan birinin (aşırı kızgınlık nedeniyle) gözleri kızarmaya ve boyun damarları şişmeye başladı. (Bunu gören) Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu: "Ben bir söz biliyorum ki (bu adam) onu söylerse (içinde) meydana gelen bu öfke kendisinden gider. Bu, euzu billahi mineş'-şeytani'r-racim' (kovulmuş olan şeytandan Allah'a sığınırım) sözüdür." Adam bu sözü işitince yoksa bende bir delilik mi görüyorsun? dedi.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 4, /1092

وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَزُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ قَالاَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ - وَهُوَ ابْنُ عُلَيَّةَ - عَنْ عَبْدِ الْعَزِيزِ بِهَذَا الإِسْنَادِ وَقَالَ "أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الْخُبْثِ وَالْخَبَائِثِ."

Açıklama: Hubs ve habais erkek ve dişi şeytanlar olarak anlaşıldığı gibi necaset-i hafife ve ğalize olarak ta anlaşılmıştır. Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الْخُبُثِ وَالْخَبَائِثِ

• Müslim Sahîh-i Müslim Hayz 832, /160

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ وَوُهَيْبٌ نَحْوَهُ عَنْ سُهَيْلٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِى عَائِشٍ - وَقَالَ حَمَّادٌ عَنْ أَبِى عَيَّاشٍ - أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "مَنْ قَالَ إِذَا أَصْبَحَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ كَانَ لَهُ عِدْلُ رَقَبَةٍ مِنْ وَلَدِ إِسْمَاعِيلَ وَكُتِبَ لَهُ عَشْرُ حَسَنَاتٍ وَحُطَّ عَنْهُ عَشْرُ سَيِّئَاتٍ وَرُفِعَ لَهُ عَشْرُ دَرَجَاتٍ وَكَانَ فِى حِرْزٍ مِنَ الشَّيْطَانِ حَتَّى يُمْسِىَ وَإِنْ قَالَهَا إِذَا أَمْسَى كَانَ لَهُ مِثْلُ ذَلِكَ حَتَّى يُصْبِحَ." [قَالَ فِى حَدِيثِ حَمَّادٍ فَرَأَى رَجُلٌ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِيمَا يَرَى النَّائِمُ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ أَبَا عَيَّاشٍ يُحَدِّثُ عَنْكَ بِكَذَا وَكَذَا قَالَ "صَدَقَ أَبُو عَيَّاشٍ."] [قَالَ أَبُو دَاوُدَ رَوَاهُ إِسْمَاعِيلُ بْنُ جَعْفَرٍ وَمُوسَى الزَّمْعِىُّ وَعَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ عَنْ سُهَيْلٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ عَائِشٍ.]

Bize Musa b. İsmail, ona Hammad ve Vüheyb, Hammad'ın rivayetinin benzerini ona Süheyl, ona babası, ona İbn Ebu Ayyaş'ın (Hammad, bu ismin Ebu Ayyaş şeklinde olduğunu söylemiştir) söylediğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmaktadır: "Sabah olduğunda kim Allah'tan başka ilah yoktur, o tektir ve O'nun ortağı yoktur. Mülk onundur, hamd de O'nadır ikrarında bulunursa, (bu zikir) onun için İsmail'in (as) evladından bir köle âzat etmeye denk olur ve ayrıca o kimse için on iyilik (sevabı) yazılır, on günahı da silinir. Derecesi de on kat yükseltilir. Akşama kadar şeytana karşı koruma altında olur. Eğer bu kelimeleri akşamleyin söyleyecek olursa onun için aynı şeyler sabaha kadar gerçekleşir." [Musa b. İsmail, hadisin Hammad'dan gelen rivayetinde bir adam rüyasında Hz. Peygamber'i (sav) gördü de Ya Rasulallah (sav) Ebu Ayyaş senden şöyle şöyle bir hadis rivayet etti (bu doğru mudur?) diye sordu. Hz. Peygamber de "Ebu Ayyaş doğru söylemiştir" cevabını verdi ifadesini de nakletmiştir.] [Ebû Davud, İsmail b. Cafer, Musa ez-Zem'î ve Abdullah b. Cafer'in bu hadisi Süheyl, onun babası ve İbn Ayyaş tarikiyle rivayet ettiklerini söylemiştir.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 110, /1149

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يَحْيَى بْنِ أَبِى كَثِيرٍ - وَأَثْنَى عَلَيْهِ خَيْرًا لَقِيتُهُ بِالْيَمَامَةِ - عَنْ أَبِيهِ حَدَّثَنَا أَبُو سَلَمَةَ عَنْ أَبِى قَتَادَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ « الرُّؤْيَا الصَّالِحَةُ مِنَ اللَّهِ ، وَالْحُلْمُ مِنَ الشَّيْطَانِ ، فَإِذَا حَلَمَ فَلْيَتَعَوَّذْ مِنْهُ وَلْيَبْصُقْ عَنْ شِمَالِهِ ، فَإِنَّهَا لاَ تَضُرُّهُ » . وَعَنْ أَبِيهِ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَبِى قَتَادَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم مِثْلَهُ .

Bize Müsedded, ona Abdullah b. Yahya b. Ebu Kesir -(Müsedded) ile Yemâme'de karşılaştığımda (Abdullah'ı) hayır ile yâd etmişti- ona babası (Yahya b. Ebu Kesir), ona Ebu Seleme, ona da Ebu Katâde, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Salih rüya Allah'tandır. Kötü rüya ise şeytandandır. (Bundan dolayı kişi), kötü bir rüya gördüğünde (o rüyanın) şerrinden Allah'a sığınsın ve sol (tarafına) tükürsün. (Böylece rüya) ona zarar vermez." Bize babası (Yahya b. Ebu Kesir), ona Abdullah b. Ebu Katâde, ona da babası (Ebu Katâde), Hz. Peygamber'den (sav) benzeri bir nakilde bulunmuştur.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Ta'bîr 4, 2/669

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ وَوُهَيْبٌ نَحْوَهُ عَنْ سُهَيْلٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِى عَائِشٍ - وَقَالَ حَمَّادٌ عَنْ أَبِى عَيَّاشٍ - أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "مَنْ قَالَ إِذَا أَصْبَحَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ كَانَ لَهُ عِدْلُ رَقَبَةٍ مِنْ وَلَدِ إِسْمَاعِيلَ وَكُتِبَ لَهُ عَشْرُ حَسَنَاتٍ وَحُطَّ عَنْهُ عَشْرُ سَيِّئَاتٍ وَرُفِعَ لَهُ عَشْرُ دَرَجَاتٍ وَكَانَ فِى حِرْزٍ مِنَ الشَّيْطَانِ حَتَّى يُمْسِىَ وَإِنْ قَالَهَا إِذَا أَمْسَى كَانَ لَهُ مِثْلُ ذَلِكَ حَتَّى يُصْبِحَ." [قَالَ فِى حَدِيثِ حَمَّادٍ فَرَأَى رَجُلٌ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِيمَا يَرَى النَّائِمُ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ أَبَا عَيَّاشٍ يُحَدِّثُ عَنْكَ بِكَذَا وَكَذَا قَالَ "صَدَقَ أَبُو عَيَّاشٍ."] [قَالَ أَبُو دَاوُدَ رَوَاهُ إِسْمَاعِيلُ بْنُ جَعْفَرٍ وَمُوسَى الزَّمْعِىُّ وَعَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ عَنْ سُهَيْلٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ عَائِشٍ.]

Bize Musa b. İsmail, ona Hammad ve Vüheyb, Hammad'ın rivayetinin benzerini ona Süheyl, ona babası, ona İbn Ebu Ayyaş'ın (Hammad, bu ismin Ebu Ayyaş şeklinde olduğunu söylemiştir) söylediğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmaktadır: "Sabah olduğunda kim Allah'tan başka ilah yoktur, o tektir ve O'nun ortağı yoktur. Mülk onundur, hamd de O'nadır ikrarında bulunursa, (bu zikir) onun için İsmail'in (as) evladından bir köle âzat etmeye denk olur ve ayrıca o kimse için on iyilik (sevabı) yazılır, on günahı da silinir. Derecesi de on kat yükseltilir. Akşama kadar şeytana karşı koruma altında olur. Eğer bu kelimeleri akşamleyin söyleyecek olursa onun için aynı şeyler sabaha kadar gerçekleşir." [Musa b. İsmail, hadisin Hammad'dan gelen rivayetinde bir adam rüyasında Hz. Peygamber'i (sav) gördü de Ya Rasulallah (sav) Ebu Ayyaş senden şöyle şöyle bir hadis rivayet etti (bu doğru mudur?) diye sordu. Hz. Peygamber de "Ebu Ayyaş doğru söylemiştir" cevabını verdi ifadesini de nakletmiştir.] [Ebû Davud, İsmail b. Cafer, Musa ez-Zem'î ve Abdullah b. Cafer'in bu hadisi Süheyl, onun babası ve İbn Ayyaş tarikiyle rivayet ettiklerini söylemiştir.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 110, /1149

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى أَخْبَرَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ وَقَالَ يَحْيَى أَيْضًا أَخْبَرَنَا هُشَيْمٌ كِلاَهُمَا عَنْ عَبْدِ الْعَزِيزِ بْنِ صُهَيْبٍ عَنْ أَنَسٍ - فِى حَدِيثِ حَمَّادٍ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم إِذَا دَخَلَ الْخَلاَءَ وَفِى حَدِيثِ هُشَيْمٍ - أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ إِذَا دَخَلَ الْكَنِيفَ قَالَ "اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْخُبْثِ وَالْخَبَائِثِ."

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الْخُبُثِ وَالْخَبَائِثِ

• Müslim Sahîh-i Müslim Hayz 831, /160

وَحَدَّثَنَا مَحْمُودُ بْنُ غَيْلاَنَ حَدَّثَنَا أَبُو النَّضْرِ حَدَّثَنَا أَبُو سَعِيدٍ الْمُؤَدِّبُ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ بِهَذَا الإِسْنَادِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ "يَأْتِى الشَّيْطَانُ أَحَدَكُمْ فَيَقُولُ مَنْ خَلَقَ السَّمَاءَ مَنْ خَلَقَ الأَرْضَ فَيَقُولُ اللَّهُ." ثُمَّ ذَكَرَ بِمِثْلِهِ [لاَ يَزَالُ النَّاسُ يَتَسَاءَلُونَ حَتَّى يُقَالَ هَذَا خَلَقَ اللَّهُ الْخَلْقَ فَمَنْ خَلَقَ اللَّهَ فَمَنْ وَجَدَ مِنْ ذَلِكَ شَيْئًا فَلْيَقُلْ آمَنْتُ بِاللَّهِ] وَزَادَ "وَرُسُلِهِ."

• Müslim Sahîh-i Müslim İmân 344, /75

حَدَّثَنِى زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ وَعَبْدُ بْنُ حُمَيْدٍ جَمِيعًا عَنْ يَعْقُوبَ قَالَ زُهَيْرٌ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ حَدَّثَنَا ابْنُ أَخِى ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عَمِّهِ قَالَ أَخْبَرَنِى عُرْوَةُ بْنُ الزُّبَيْرِ أَنَّ أَبَا هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "يَأْتِى الشَّيْطَانُ أَحَدَكُمْ فَيَقُولُ مَنْ خَلَقَ كَذَا وَكَذَا حَتَّى يَقُولَ لَهُ مَنْ خَلَقَ رَبَّكَ فَإِذَا بَلَغَ ذَلِكَ فَلْيَسْتَعِذْ بِاللَّهِ وَلْيَنْتَهِ."

• Müslim Sahîh-i Müslim İmân 345, /75

حَدَّثَنِى عَبْدُ الْمَلِكِ بْنُ شُعَيْبِ بْنِ اللَّيْثِ قَالَ حَدَّثَنِى أَبِى عَنْ جَدِّى قَالَ حَدَّثَنِى عُقَيْلُ بْنُ خَالِدٍ قَالَ قَالَ ابْنُ شِهَابٍ أَخْبَرَنِى عُرْوَةُ بْنُ الزُّبَيْرِ أَنَّ أَبَا هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "يَأْتِى الْعَبْدَ الشَّيْطَانُ فَيَقُولُ مَنْ خَلَقَ كَذَا وَكَذَا." مِثْلَ حَدِيثِ ابْنِ أَخِى ابْنِ شِهَابٍ [يَأْتِى الشَّيْطَانُ أَحَدَكُمْ فَيَقُولُ مَنْ خَلَقَ كَذَا وَكَذَا حَتَّى يَقُولَ لَهُ مَنْ خَلَقَ رَبَّكَ فَإِذَا بَلَغَ ذَلِكَ فَلْيَسْتَعِذْ بِاللَّهِ وَلْيَنْتَهِ.]

• Müslim Sahîh-i Müslim İmân 346, /75