يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ

“Ey insan! İhsanı bol Rabbine karşı seni aldatan nedir?”

• Kur'an Kur'an-ı Kerim İnfitâr 82/6, /

أَلَمْ نَجْعَل لَّهُ عَيْنَيْنِ

Biz ona iki göz vermedik mi?

• Kur'an Kur'an-ı Kerim Beled 90/8, /

وَلِسَانًا وَشَفَتَيْنِ

Bir dil ve iki dudak ,

• Kur'an Kur'an-ı Kerim Beled 90/9, /

الَّذِي خَلَقَكَ فَسَوَّاكَ فَعَدَلَكَ

O Allah ki seni yarattı, seni düzgün ve dengeli kılıp, ölçülü bir biçim verdi.

• Kur'an Kur'an-ı Kerim İnfitâr 82/7, /

وَالْقَمَرِ إِذَا تَلَاهَا

Güneşi takip ettiğinde Ay'a,

• Kur'an Kur'an-ı Kerim Şems 91/2, /

وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا

Onu açığa çıkarttığında gündüze,

• Kur'an Kur'an-ı Kerim Şems 91/3, /

حَدَّثَنَا عَبْدُ بْنُ حُمَيْدٍ حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ سَعْدٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ عَنْ أَبِى صَالِحٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « لَمَّا خَلَقَ اللَّهُ آدَمَ مَسَحَ ظَهْرَهُ فَسَقَطَ مِنْ ظَهْرِهِ كُلُّ نَسَمَةٍ هُوَ خَالِقُهَا مِنْ ذُرِّيَّتِهِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَجَعَلَ بَيْنَ عَيْنَىْ كُلِّ إِنْسَانٍ مِنْهُمْ وَبِيصًا مِنْ نُورٍ ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى آدَمَ فَقَالَ : أَىْ رَبِّ مَنْ هَؤُلاَءِ ؟ قَالَ هَؤُلاَءِ ذُرِّيَّتُكَ فَرَأَى رَجُلاً مِنْهُمْ فَأَعْجَبَهُ وَبِيصُ مَا بَيْنَ عَيْنَيْهِ فَقَالَ أَىْ رَبِّ مَنْ هَذَا ؟ فَقَالَ هَذَا رَجُلٌ مِنْ آخِرِ الأُمَمِ مِنْ ذُرِّيَّتِكَ يُقَالُ لَهُ دَاوُدُ . فَقَالَ رَبِّ كَمْ جَعَلْتَ عُمْرَهُ ؟ قَالَ سِتِّينَ سَنَةً قَالَ: أَىْ رَبِّ زِدْهُ مِنْ عُمْرِى أَرْبَعِينَ سَنَةً . فَلَمَّا انْقَضَى عُمْرُ آدَمَ جَاءَهُ مَلَكُ الْمَوْتِ فَقَالَ أَوَلَمْ يَبْقَ مِنْ عُمْرِى أَرْبَعُونَ سَنَةً ؟ قَالَ أَوَلَمْ تُعْطِهَا ابْنَكَ دَاوُدَ ؟ قَالَ فَجَحَدَ آدَمُ فَجَحَدَتْ ذُرِّيَّتُهُ وَنَسِىَ آدَمُ فَنَسِيَتْ ذُرِّيَّتُهُ وَخَطِئَ آدَمُ فَخَطِئَتْ ذُرِّيَّتُهُ » . قَالَ أَبُو عِيسَى : هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَقَدْ رُوِىَ مِنْ غَيْرِ وَجْهٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم .

Açıklama: Zürriyyetin Hz. Adem'in sırtından bütün dökülmesi doğrudan tamamının oluşması ya da Adem'in sırtından öncelikle kendi evladlarının ruhları sonra onların çocuklarının daha sonra da onlarının çocuklarının... meydana gelmesi şeklinde anlaşılmıştır (Keşmîrî, Arfü'ş-şezî, IV, 263). Bu ikinci yorum Kur'an'da Hani Rabbin Adem oğullarının sırtlarından züriyetini çıkarıp kendilerini nefslerine şahit tutmuştu ayet-i kerimesine (Arâf, 172) daha uygun görünmektedir. Hadiste zikredildiği şekliyle Hz. Adem'in unutması, hata etmesi ifadeleri cennette Allah'ın yasakladığı şeyi hata edip unutarak yemesine (bk. Tâha, 115, 121) ve insanoğlunun tabiatına işaret edilmektedir. Hadisin diğer bir rivayetinde bu sebeple hükümlerin ve borçların yazılmasının gerektiği ifade edildiğine göre (T3368) Hz. Adem'in sözünü inkar etmesi bildiği halde reddetmesinden değil unutmasından kaynaklanmaktadır. Ayrıca Hz. Adem'in bile bile sözünü inkar etmesi Peygamberlik vasfıyla uyuşmayacağı açıktır.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Tefsîru'l-Kur'an 7, 5/267

حَدَّثَنَا عَبْدُ الْأَعْلَى عَنْ مَعْمَرٍ عَنِ الزُّهْرِيِّ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ كُلُّ مَوْلُودٍ يُولَدُ عَلَى الْفِطْرَةِ فَأَبَوَاهُ يُهَوِّدَانِهِ وَيُنَصِّرَانِهِ أَوْ يُمَجِّسَانِهِ كَمَا تُنْتَجُ الْبَهِيمَةُ بَهِيمَةً هَلْ تُحِسُّونَ فِيهَا مِنْ جَدْعَاءَ

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Hureyre 7181, 3/17

حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ حَدَّثَنَا مَعْمَرٌ عَنِ الزُّهْرِيِّ عَنِ ابْنِ الْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كُلُّ مَوْلُودٍ يُولَدُ عَلَى الْفِطْرَةِ فَأَبَوَاهُ يُهَوِّدَانِهِ وَيُنَصِّرَانِهِ وَيُمَجِّسَانِهِ كَمَا تُنْتَجُ الْبَهِيمَةُ هَلْ تُحِسُّونَ فِيهَا مِنْ جَدْعَاءَ ثُمَّ يَقُولُ وَاقْرَءُوا إِنْ شِئْتُمْ { فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ }

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Hureyre 7698, 3/127

عبد الرزاق عن ابن جريج قال : أخبرني من أصدق أن عمر - وهو يطوف - سمع امرأة وهي تقول : تطاول هذا الليل واخضل جانبه وأرقني إذ لا خليل ألاعبه فلولا حذار الله لا شئ مثله * لزعزع من هذا السرير جوانبه فقال عمر : فما لك ؟ قالت : أغربت زوجي منذ أربعة أشهر ، وقد اشتقت إليه ، فقال : أردت سوءا ، قالت : معاذ الله ، قال : فاملكي على نفسك ، فإنما هو البريد إليه ، فبعث إليه ، ثم دخل على حفصة فقال : إني سائلك عن أمر قد أهمني فأفرجيه عني ، كم تشتاق المرأة إلى زوجها ؟ فخفضت رأسها ، فاستحيت ، فقال : فإن لله لا يستحيي من الحق ، فأشارت ثلاثة أشهر ، وإلا فأربعة ، فكتب عمر ألا تحبس الجيوش فوق أربعة أشهر .

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Talak 12593, 7/151