حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ أَبِى بُكَيْرٍ حَدَّثَنَا زُهَيْرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَقِيلٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ أَنَّهُ سَمِعَ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ « أَلاَ أَدُلُّكُمْ عَلَى مَا يُكَفِّرُ اللَّهُ بِهِ الْخَطَايَا وَيَزِيدُ بِهِ فِى الْحَسَنَاتِ » . قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اللَّهِ . قَالَ « إِسْبَاغُ الْوُضُوءِ عِنْدَ الْمَكَارِهِ وَكَثْرَةُ الْخُطَى إِلَى الْمَسَاجِدِ وَانْتِظَارُ الصَّلاَةِ بَعْدَ الصَّلاَةِ » .

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Yahya b. Ebu Bükeyr, ona Züheyr b. Muhammed, ona Abdullah b. Muhammed b. Akîl, ona da Ebu Saîd el-Hudrî, Rasulullah'tan (sav) şöyle rivayet etmiştir: "Allah'ın günahları affetmesine ve sevapları arttırmasına sebep olan şeyleri göstereyim mi?' buyurdu. Ashab, 'Evet, Ey Allah'ın Rasulü' deyince, Rasulullah da (sav), "Güçlüklere rağmen abdesti (adaplarına riayet ederek) tam almak, mescitlere giderken adımları çoğaltmak (namaz için mescide gitmek) ve namazdan sonra namazı beklemek."

Açıklama: Elbani bu hadisn hasen sahih olduğunu ifade etmiştir

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mesâcid ve'l-cemaât 14, /133

حَدَّثَنَا سُوَيْدُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنِى حَفْصُ بْنُ مَيْسَرَةَ حَدَّثَنِى زَيْدُ بْنُ أَسْلَمَ عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَسَارٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ الصُّنَابِحِىِّ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "مَنْ تَوَضَّأَ؛ فَمَضْمَضَ، وَاسْتَنْشَقَ، خَرَجَتْ خَطَايَاهُ مِنْ (فَمِهِ) وَأَنْفِهِ. فَإِذَا غَسَلَ وَجْهَهُ، خَرَجَتْ خَطَايَاهُ مِنْ وَجْهِهِ، حَتَّى تَخْرُجَ مِنْ تَحْتِ أَشْفَارِ عَيْنَيْهِ. فَإِذَا غَسَلَ يَدَيْهِ، خَرَجَتْ خَطَايَاهُ مِنْ يَدَيْهِ. فَإِذَا مَسَحَ رَأْسَهُ، خَرَجَتْ خَطَايَاهُ مِنْ رَأْسِهِ، حَتَّى تَخْرُجَ مِنْ أُذُنَيْهِ. فَإِذَا غَسَلَ رِجْلَيْهِ، خَرَجَتْ خَطَايَاهُ مِنْ رِجْلَيْهِ، حَتَّى تَخْرُجَ مِنْ تَحْتِ أَظْفَارِ رِجْلَيْهِ. وَكَانَتْ صَلاَتُهُ وَمَشْيُهُ إِلَى الْمَسْجِدِ نَافِلَةً."

Bize Süveyd b. Said, ona Hafs b. Meysere, ona Zeyd b. Eslem, ona Ata b. Yesâr, ona da Abdullah es-Sunâbihî, Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Kim abdest alır; ağzına ve burnuna su verirse, (bu organlarla işlemiş olduğu) günahları (ağzından) ve burnundan çıkıp gider. Yüzünü yıkadığı zaman günahları yüzünden çıkıp gider. O kadar ki (günahları) kirpiklerinin altından çıkar. Ellerini (ve kollarını) yıkadığında günahları ellerinden (kollarından) çıkıp gider. Başını mesh ettiği zaman günahları başından hatta kulaklarından bile çıkıp gider. Ayaklarını yıkadığı zaman günahları ayaklarından çıkıp gider. Hatta günahlar ayak tırnaklarının altından bile çıkar. (Bu abdestten sonra) Onun kıldığı namaz ve (namaz için) mescide kadar yürümesi de nafile olur."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 6, /59

أَخْبَرَنِى مُحَمَّدُ بْنُ خَالِدٍ قَالَ حَدَّثَنَا بِشْرُ بْنُ شُعَيْبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ الزُّهْرِىِّ قَالَ أَخْبَرَنِى عُرْوَةُ بْنُ الزُّبَيْرِ أَنَّ عَائِشَةَ أَخْبَرَتْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم خَرَجَ مِنْ جَوْفِ اللَّيْلِ فَصَلَّى فِى الْمَسْجِدِ وَسَاقَ الْحَدِيثَ وَقَالَ فِيهِ وَكَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يُرَغِّبُهُمْ فِى قِيَامِ رَمَضَانَ مِنْ غَيْرِ أَنْ يَأْمُرَهُمْ بِعَزِيمَةِ أَمْرٍ فِيهِ فَيَقُولُ: " مَنْ قَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ "

Bize Muhammed b. Hâlid, ona Bişr b. Şuayb, ona babası (Şuayb b. Ebu Hamza), ona ez-Zührî, ona Urve b. Zübeyr, ona da Hz. Aişe şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah (sav) gece yarısı mescide çıktı. (Râvi Şuayb) hadisin (tamamını) sevk edip şöyle demiştir: Hz. Peygamber (sav) farz kılmaksızın, onları Ramazan'ı ikâme etmeye teşvik edip şöyle buyurmuştur: "Ramazan'ı iman ve samimiyet ile geçirenin geçmiş günahları bağışlanır."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 39, /2231

حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ إِبْرَاهِيمَ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ بْنُ مُسْلِمٍ حَدَّثَنَا الأَوْزَاعِىُّ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ أَبِى كَثِيرٍ حَدَّثَنِى مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ حَدَّثَنِى شَقِيقُ بْنُ سَلَمَةَ حَدَّثَنِى حُمْرَانُ مَوْلَى عُثْمَانَ بْنِ عَفَّانَ قَالَ: رَأَيْتُ عُثْمَانَ بْنَ عَفَّانَ قَاعِدًا فِى الْمَقَاعِدِ، فَدَعَا بِوَضُوءٍ فَتَوَضَّأَ. ثُمَّ قَالَ: ’رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى مَقْعَدِى هَذَا، تَوَضَّأَ مِثْلَ وُضُوئِى هَذَا؛ ثُمَّ قَالَ: "مَنْ تَوَضَّأَ مِثْلَ وُضُوئِى هَذَا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ." وَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: ’وَلاَ تَغْتَرُّوا’. [حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عَمَّارٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْحَمِيدِ بْنُ حَبِيبٍ حَدَّثَنَا الْأَوْزَاعِيُّ حَدَّثَنِي يَحْيَى حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ حَدَّثَنِي عِيسَى بْنُ طَلْحَةَ حَدَّثَنِي حُمْرَانُ، عَنْ عُثْمَانَ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: نَحْوَهُ.]

Bize Abdurrahmân b. İbrahim, ona Velid b. Müslim, ona el-Evzâ'î, ona Yahyâ b. Ebû Kesîr, ona Muhammed b. İbrahim, ona da Şakîk b. Seleme, Osmân b. 'Affân'ın azadlısı Humrân'ın (ra) şöyle dediğini rivayet etmiştir: Hz. Osman'ı bir oturak üzerinde otururken gördüm. Abdest almak için su istedi ve (bu suyla) abdest aldı. Sonra şunları söyledi: 'Ben Rasulullah'ı (sav) benim bulunduğum bu yerde oturduğunu ve benim abdest aldığım gibi abdest aldığını gördüm.' (Abdest aldıktan sonra ise) şöyle buyurdu: "Her kim benim şimdi aldığım gibi abdest alırsa geçmiş günahları bağışlanır." Rasulullah (sav) ayrıca: '(Sakın) Aldanmayın' buyurdu. [Bize Hişâm b. 'Ammâr, ona Abdulhamid b. Habib, ona Evzâ'î, ona Yahya, ona Muhammed b. İbrahim, ona iİsâ b. Talha, ona Humrân, ona da Hz. Osman, Rasulullah'tan (sav) bir benzerini (bu senedle) rivayet etti.]

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 6, /59

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَمُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ قَالاَ حَدَّثَنَا غُنْدَرٌ مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ عَنْ شُعْبَةَ عَنْ يَعْلَى بْنِ عَطَاءٍ عَنْ يَزِيدَ بْنِ طَلْقٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْبَيْلَمَانِىِّ عَنْ عَمْرِو بْنِ عَبَسَةَ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا تَوَضَّأَ، فَغَسَلَ يَدَيْهِ، خَرَّتْ خَطَايَاهُ مِنْ يَدَيْهِ. فَإِذَا غَسَلَ وَجْهَهُ، خَرَّتْ خَطَايَاهُ مِنْ وَجْهِهِ. فَإِذَا غَسَلَ ذِرَاعَيْهِ، وَمَسَحَ بِرَأْسِهِ، خَرَّتْ خَطَايَاهُ مِنْ ذِرَاعَيْهِ وَرَأْسِهِ. فَإِذَا غَسَلَ رِجْلَيْهِ، خَرَّتْ خَطَايَاهُ مِنْ رِجْلَيْهِ."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Muhammed b. Beşşar, o ikisine Ğunder Muhammed b. Cafer, ona Şu'be, ona Ya'lâ b. Atâ, ona Yezid b. Talk, ona Abdurrahman b. el-Beylemânî, ona da Amr b. Abese, Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Şüphe yok ki, bir kul abdest aldığında, ellerini yıkadığı zaman günahları ellerinden dökülür. Yüzünü yıkadığı zaman günahları yüzünden dökülür. Kollarını yıkadığı ve başını mesh ettiği zaman günahları kollarından ve başından dökülür. Ayaklarını yıkadığı zaman da günahları ayaklarından dökülür."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 6, /59

أَخْبَرَنَا زَكَرِيَّا بْنُ يَحْيَى قَالَ أَخْبَرَنَا إِسْحَاقُ قَالَ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْحَارِثِ عَنْ يُونُسَ الأَيْلِىِّ عَنِ الزُّهْرِىِّ قَالَ أَخْبَرَنِى عُرْوَةُ بْنُ الزُّبَيْرِ أَنَّ عَائِشَةَ أَخْبَرَتْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم خَرَجَ فِى جَوْفِ اللَّيْلِ يُصَلِّى فِى الْمَسْجِدِ فَصَلَّى بِالنَّاسِ وَسَاقَ الْحَدِيثَ وَفِيهِ قَالَتْ فَكَانَ يُرَغِّبُهُمْ فِى قِيَامِ رَمَضَانَ مِنْ غَيْرِ أَنْ يَأْمُرَهُمْ بِعَزِيمَةٍ وَيَقُولُ: "مَنْ قَامَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ." [قَالَ فَتُوُفِّىَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَالأَمْرُ عَلَى ذَلِكَ.]

Bize Zekeriyya b. Yahya,, ona İshak ona Abdullah b. Hâris, ona Yunus el-Eylî, ona ez-Zührî ona da Urve b. Zübeyr'in rivayet ettiğine göre Aişe şöyle demiştir: Hz. Peygamber (sav) gecenin yarısında mescide çıkıp insanlara namaz kıldırdı. (Râvi) hadisin tamamını naklederek Aişe'nin şöyle dediğini rivayet etmiştir: Hz. Peygamber (sav), farz kılmaksızın onları Ramazan gecelerini ibadetle geçirmeye teşvik ederek şöyle buyurdu: "Kadir gecesini inanarak ve karşılığını Allah'tan bekleyerek geçiren kimsenin geçmiş günahları bağışlanır." [Zührî şöyle demiştir: 'Hz. Peygamber'in vefatına kadar durum böyle devam etti.']

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 39, /2230

وَحَدَّثَنِى زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ حَدَّثَنَا أَبِى عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَزِيدَ اللَّيْثِىِّ عَنْ حُمْرَانَ مَوْلَى عُثْمَانَ: أَنَّهُ رَأَى عُثْمَانَ؛ دَعَا بِإِنَاءٍ، فَأَفْرَغَ عَلَى كَفَّيْهِ ثَلاَثَ مِرَارٍ فَغَسَلَهُمَا، ثُمَّ أَدْخَلَ يَمِينَهُ فِى الإِنَاءِ، فَمَضْمَضَ، وَاسْتَنْثَرَ. ثُمَّ غَسَلَ وَجْهَهُ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ، وَيَدَيْهِ إِلَى الْمِرْفَقَيْنِ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ. ثُمَّ مَسَحَ بِرَأْسِهِ. ثُمَّ غَسَلَ رِجْلَيْهِ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ، ثُمَّ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم : "مَنْ تَوَضَّأَ نَحْوَ وُضُوئِى هَذَا، ثُمَّ صَلَّى رَكْعَتَيْنِ، لاَ يُحَدِّثُ فِيهِمَا نَفْسَهُ، غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ."

Bize Züheyr b. Harb, ona Yakub b. İbrahim, ona babası (İbrahim b. Sa'd), ona İbn Şihab, ona Atâ b. Yezîd el-Leysî, ona da Hz. Osman'ın azatlısı Humran şöyle rivayet etmiştir: Bir gün Hz. Osman'ı gördüm; abdest almak için bir kap istedi. Avuçlarına üç kez su döktü ve ellerini yıkadı. Sonra sağ elini su kabına daldırdı, (aldığı suyla) ağzını çalkaladı ve burnuna su çekti. Ardından yüzünü ve dirsekleriyle birlikte kollarını üçer defa yıkadı. Sonra başını meshetti. Ayaklarını da üçer kez yıkadıktan sonra Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu söyledi: "Her kim benim şimdi aldığım gibi abdest alır ve gönlünden bir şeyler geçirmeden (huşu içinde) iki rekat namaz kılarsa geçmiş günahları bağışlanır."

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 539, /116

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ صَالِحٍ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى فُدَيْكٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ يُحَنَّسَ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِى سُفْيَانَ الأَخْنَسِىِّ عَنْ جَدَّتِهِ حُكَيْمَةَ عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ زَوْجِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهَا سَمِعَتْ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ "مَنْ أَهَلَّ بِحَجَّةٍ أَوْ عُمْرَةٍ مِنَ الْمَسْجِدِ الأَقْصَى إِلَى الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَمَا تَأَخَّرَ." أَوْ "وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ." [شَكَّ عَبْدُ اللَّهِ أَيَّتَهُمَا قَالَ.] [قَالَ أَبُو دَاوُدَ يَرْحَمُ اللَّهُ وَكِيعًا أَحْرَمَ مِنْ بَيْتِ الْمَقْدِسِ يَعْنِى إِلَى مَكَّةَ.]

Bize Ahmed b. Salih, ona İbn Ebu Fudeyk, ona Abdullah b. Abdurrahman b. Yuhannes, ona Yahya b. Ebu Süfyan b. el-Ahnesî, ona ninesi Hakîme, ona da Nebi’nin (sav) zevcesi Ümmü Seleme’nin rivayet ettiğine göre o, Rasulullah ’ı (sav) şöyle buyururken dinlemiştir: "Her kim bir hac yapmak yahut bir umre yapmak maksadıyla, Mescid-i Aksa’dan itibaren Mescid-i Haram’a kadar telbiye getirip ihrama girerse onun geçmiş ve gelecek günahları bağışlanır yahut ona cennet vacip olur." [(Yahya b. Ebu Süfyân el-Ahnesî’nin) bunların hangisini söylediği hususunda şüphe eden ise Abdullah (b. Abdurrahman)dır. ] [Ebû Davud dedi ki: Allah Veki'e rahmet buyursun, o, Beytü’l-Makdis’ten –yani Mekke’ye gitmek üzere- ihrama girmiştir.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 9, /407

حدثنا عبد العزيز بن محمد الدراوردي عن موسى بن أبي معبد أنه كان على امرأة من أهله اعتكافا شهرا في المسجد فاعتكفت تسعة وعشرين يوما ثم حاضت فرجعت إلى أهلها ثم طهرت فوقع عليها زوجها قال وجئت سالما والقاسم فقالا اذهب إلى سعيد بن المسيب ثم ائتنا قال فذهبت إلى سعيد فسألته فقال جاء حدا من حدود الله وأخطأ السنة وعليها أن تستأنف قال فرجعت إلى القاسم وسالم فأخبرتهما بما قال فقالا ذلك رأينا

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Eymân ve'n-Nuzûr 12585, 7/590

حدثنا عبد العزيز بن محمد الدراوردي عن موسى بن أبي معبد أنه كان على امرأة من أهله اعتكافا شهرا في المسجد فاعتكفت تسعة وعشرين يوما ثم حاضت فرجعت إلى أهلها ثم طهرت فوقع عليها زوجها قال وجئت سالما والقاسم فقالا اذهب إلى سعيد بن المسيب ثم ائتنا قال فذهبت إلى سعيد فسألته فقال جاء حدا من حدود الله وأخطأ السنة وعليها أن تستأنف قال فرجعت إلى القاسم وسالم فأخبرتهما بما قال فقالا ذلك رأينا

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Eymân ve'n-Nuzûr 12585, 7/590