حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ أَيُّوبَ عَنِ الزُّهْرِىِّ "أَنَّ عُثْمَانَ بْنَ عَفَّانَ أَتَمَّ الصَّلاَةَ بِمِنًى مِنْ أَجْلِ الأَعْرَابِ لأَنَّهُمْ كَثُرُوا عَامَئِذٍ فَصَلَّى بِالنَّاسِ أَرْبَعًا لِيُعْلِمَهُمْ أَنَّ الصَّلاَةَ أَرْبَعٌ."

Bize Musa b. İsmail, ona Hammad, ona Eyyüb, ona da ez-Zührî rivayet etmiştir: "Osman b. Affân (ra), bedevîler yüzünden Mina’da namazı tam kıldı; çünkü o yıl hacca gelen bedevîler çok fazla idi ve onlara namazın dört rekât olduğunu öğretmek için dört kılmıştı."

Açıklama: Bu rivayet munkatıdır, çünkü Zührî, Hz. Osman'a yetişmemiştir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 76, /457

حَدَّثَنَا الْقَعْنَبِىُّ حَدَّثَنَا عِيسَى بْنُ حَفْصِ بْنِ عَاصِمِ بْنِ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ عَنْ أَبِيهِ قَالَ : " صَحِبْتُ ابْنَ عُمَرَ فِى طَرِيقٍ - قَالَ - فَصَلَّى بِنَا رَكْعَتَيْنِ ثُمَّ أَقْبَلَ فَرَأَى نَاسًا قِيَامًا فَقَالَ مَا يَصْنَعُ هَؤُلاَءِ قُلْتُ يُسَبِّحُونَ . قَالَ لَوْ كُنْتُ مُسَبِّحًا أَتْمَمْتُ صَلاَتِى يَا ابْنَ أَخِى إِنِّى صَحِبْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى السَّفَرِ فَلَمْ يَزِدْ عَلَى رَكْعَتَيْنِ حَتَّى قَبَضَهُ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ وَصَحِبْتُ أَبَا بَكْرٍ فَلَمْ يَزِدْ عَلَى رَكْعَتَيْنِ حَتَّى قَبَضَهُ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ وَصَحِبْتُ عُمَرَ فَلَمْ يَزِدْ عَلَى رَكْعَتَيْنِ حَتَّى قَبَضَهُ اللَّهُ تَعَالَى وَصَحِبْتُ عُثْمَانَ فَلَمْ يَزِدْ عَلَى رَكْعَتَيْنِ حَتَّى قَبَضَهُ اللَّهُ تَعَالَى وَقَدْ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ ( لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِى رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ)."

Bize el-Ka'neb, ona İsa b. Hafs b. Asım b. Ömer b. el-Hattab, ona da babası şöyle rivayet etmiştir: "Ben Mekke yolunda İbn Ömer'le beraber bulundum. Bize iki rekât namaz kıldırdı, sonra döndü ve bazı kişilerin kıyamda olduklarını gördü. Bunlar ne yapıyorlar? diye sordu. Ben nafile namaz kılıyorlar dedim. O da ben nafile kılacak olsaydım, namazımı (dörde) tamamlardım. Ey kardeşimin oğlu! Gerçekten ben Rasulullah (sav) ile birlikte sefere katıldım. O, Allah ruhunu kabzedinceye kadar seferde iki rekâttan fazla kılmadı. Ebu Bekir'le birlikte bulundum, o da Allah ruhunu kabzedinceye kadar iki rekâttan fazla kılmadı. Ömer'le de beraber bulundum, o da Allah ruhunu kabzedinceye kadar iki rekâttan fazla kılmadı. Sonra Osman'la beraber bulundum, o da Allah Teâlâ ruhunu kabzedinceye kadar iki rekâttan fazla kılmadı. Cenâb-ı Hak da 'Allah'ın rasulünde sizin için pek güzel bir örnek vardır' buyurmuştur."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salâtu's-sefer 277, /284

حَدَّثَنَا النُّفَيْلِىُّ حَدَّثَنَا زُهَيْرٌ حَدَّثَنَا أَبُو إِسْحَاقَ حَدَّثَنِى حَارِثَةُ بْنُ وَهْبٍ الْخُزَاعِىُّ - وَكَانَتْ أُمُّهُ تَحْتَ عُمَرَ فَوَلَدَتْ لَهُ عُبَيْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ - قَالَ "صَلَّيْتُ خَلْفَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم بِمِنًى وَالنَّاسُ أَكْثَرُ مَا كَانُوا فَصَلَّى بِنَا رَكْعَتَيْنِ فِى حَجَّةِ الْوَدَاعِ." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ حَارِثَةُ مِنْ خُزَاعَةَ وَدَارُهُمْ بِمَكَّةَ.]

Bize en-Nüfeyl, ona Züheyr, ona Ebu İshak, ona Harise b. Vehb el-Huzâî -onun annesi Hz. Ömer'in eşi idi ve ondan Ubeydullah b. Ömer dünyaya gelmişti- şöyle demiştir: "Ben Minâ'da Rasulullah'ın (sav) arkasında namaz kıldım. Halk o sene alabildiğine kalabalıktı. Rasulullah (sav) bu Veda Haccında bize (dört rekatlı namazları) iki rekât olarak kıldırdı." [Ebû Davud dedi ki: Harise, yurtları Mekke'de olan Huzâa kabilesindendir.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 77, /457

حَدَّثَنَا وَهْبُ بْنُ بَقِيَّةَ عَنْ خَالِدٍ عَنْ حُصَيْنٍ عَنْ عَامِرٍ عَنِ الْحَارِثِ الأَعْوَرِ عَنْ رَجُلٍ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ فَرَأَيْنَا أَنَّهُ عَلِىٌّ - عَلَيْهِ السَّلاَمُ - عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم بِمَعْنَاهُ.

Bize Vehb b. Bakiyye, ona Halid, ona Husayn, ona Âmir, ona el-Hâris el-A'ver, ona da Hz. Peygamber'in ashabından biri -ki onun Hz. Ali (ra) olduğunu zannediyoruz- Rasulullah'tan (sav) önceki hadisle aynı manada rivayet etmiştir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Nikah 16, /482

حَدَّثَنَا آدَمُ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ قَالَ حَدَّثَنَا الْحَكَمُ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جُحَيْفَةَ يَقُولُ: "خَرَجَ عَلَيْنَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم بِالْهَاجِرَةِ ، فَأُتِىَ بِوَضُوءٍ فَتَوَضَّأَ ، فَجَعَلَ النَّاسُ يَأْخُذُونَ مِنْ فَضْلِ وَضُوئِهِ فَيَتَمَسَّحُونَ بِهِ ، فَصَلَّى النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم الظُّهْرَ رَكْعَتَيْنِ وَالْعَصْرَ رَكْعَتَيْنِ ، وَبَيْنَ يَدَيْهِ عَنَزَةٌ ."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Vudû 40, 1/235

حَدَّثَنَا شَيْبَانُ بْنُ فَرُّوخَ حَدَّثَنَا أَبُو هِلاَلٍ الرَّاسِبِىُّ حَدَّثَنَا ابْنُ سَوَادَةَ الْقُشَيْرِىُّ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ - رَجُلٍ مِنْ بَنِى عَبْدِ اللَّهِ بْنِ كَعْبٍ إِخْوَةِ بَنِى قُشَيْرٍ - قَالَ أَغَارَتْ عَلَيْنَا خَيْلٌ لِرَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَانْتَهَيْتُ - أَوْ قَالَ فَانْطَلَقْتُ - إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَهُوَ يَأْكُلُ فَقَالَ "اجْلِسْ فَأَصِبْ مِنْ طَعَامِنَا هَذَا." فَقُلْتُ إِنِّى صَائِمٌ . قَالَ "اجْلِسْ أُحَدِّثْكَ عَنِ الصَّلاَةِ وَعَنِ الصِّيَامِ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى وَضَعَ شَطْرَ الصَّلاَةِ أَوْ نِصْفَ الصَّلاَةِ وَالصَّوْمَ عَنِ الْمُسَافِرِ وَعَنِ الْمُرْضِعِ أَوِ الْحُبْلَى." وَاللَّهِ لَقَدْ قَالَهُمَا جَمِيعًا أَوْ أَحَدَهُمَا قَالَ فَتَلَهَّفَتْ نَفْسِى أَنْ لاَ أَكُونَ أَكَلْتُ مِنْ طَعَامِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم .

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Savm 43, /559

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا الْمُعْتَمِرُ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ عَنْ نَافِعٍ "أَنَّ ابْنَ عُمَرَ كَانَ يَخْرُجُ إِلَى الْغَابَةِ فَلاَ يُفْطِرُ وَلاَ يَقْصُرُ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Savm 46, /561

أَخْبَرَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ يَعْقُوبَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو النُّعْمَانِ قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ عَنْ عَاصِمٍ الأَحْوَلِ عَنْ أَبِى مِجْلَزٍ أَنَّ أَبَا مُوسَى كَانَ بَيْنَ مَكَّةَ وَالْمَدِينَةِ فَصَلَّى الْعِشَاءَ رَكْعَتَيْنِ ثُمَّ قَامَ فَصَلَّى رَكْعَةً أَوْتَرَ بِهَا فَقَرَأَ فِيهَا بِمِائَةِ آيَةٍ مِنَ النِّسَاءِ ثُمَّ قَالَ مَا أَلَوْتُ أَنْ أَضَعَ قَدَمَىَّ حَيْثُ وَضَعَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَدَمَيْهِ وَأَنَا أَقْرَأُ بِمَا قَرَأَ بِهِ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم .

• Nesâî Sünen-i Nesâî Kıyâmü'l-leyl ve tatavvu'ü'n-nehâr 46, /2202

عبد الرزاق عن ابن جريج قال : سأل حميد الضمري ابن عباس فقال : إني أسافر أفأقصر الصلاة في السفر أم أتمها ؟ فقال ابن عباس : ليس بقصرها ولكن تمامها ، وسنة النبي صلى الله عليه وسلم ، خرج رسول الله صلى الله عليه وسلم آمنا لا يخاف إلا الله ، فصلى اثنين حتى رجع ، ثم خرج أبو بكر لا يخاف إلا الله ، فصلى ركعتين حتى رجع ، ثم خرج عمر آمنا لا يخاف إلا الله ، فصلى اثنين حتى رجع ، ثم فعل ذلك عثمان ثلثي إمارته أو شطرها ، ثم صلاها أربعا ، ثم أخذ بها بنو أمية ، قال ابن جريج : فبلغني أنه أوفى أربعا بمنى قط ، من أجل أن أعرابيا ناداه في مسجد الخيف بمنى يا أمير المؤمنين ! ما زلت أصليهما ركعتين منذ رأيتك عام أول صليتها ركعتين ، فخشي عثمان أن يظن جهال الناس إنما الصلاة ركعتين وإنما كان أوفاها بمنى قط .

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Salât 4277, 2/518

حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُسْهِرٍ ، عَنِ الشَّيْبَانِيِّ ، عَنْ عِكْرِمَةَ ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ، قَالَ : تُقْصَرُ الصَّلاَة فِي مَسِيرَةِ يَوْمٍ وَلَيْلَةٍ.

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Salât 8203, 5/353