حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ خَالِدِ بْنِ مَوْهَبٍ وَأَحْمَدُ بْنُ صَالِحٍ قَالاَ حَدَّثَنَا ابْنُ وَهْبٍ أَخْبَرَنِى عَمْرٌو عَنْ بُكَيْرٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ حَاطِبٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عُثْمَانَ التَّيْمِىِّ "أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنْ لُقَطَةِ الْحَاجِّ." [قَالَ أَحْمَدُ قَالَ ابْنُ وَهْبٍ يَعْنِى فِى لُقَطَةِ الْحَاجِّ يَتْرُكُهَا حَتَّى يَجِدَهَا صَاحِبُهَا قَالَ ابْنُ مَوْهَبٍ عَنْ عَمْرٍو.]

Bize Yezid b. Halid b. Mevheb ve Ahmed b. Salih, onlara İbn Vehb, ona Amr, ona Bükeyr, ona Yahya b. Abdurrahman b. Hâtıb, ona da Abdurrahman b. Osman et-Teymî; "Rasulullah (sav) hacının kaybettiği malı almayı yasakladı demiştir." [Ravi Ahmed şöyle dedi: İbn Vehb hacının kaybettiği mal konusunda şöyle dedi: Hacının kaybettiği malı bulan kimse, sahibi gelip bulana kadar ona dokunmaz. Hadisin ravilerinden İbn Mevheb, bu hadisi an sigası ile rivayet etmiştir.]

Açıklama: Bazı İslâm âlimleri bu hadise dayanarak hac sırasında hacıların kaybettikleri malı bulan birinin onu almasının câiz olmadığını söylemişlerdir. Ancak ulemanın büyük çoğunluğuna göre ise, böyle bir malı bulan kişinin onu alıp koruması ve sahibini bulmak için de usulüne göre ilan etmesi gerekir. Hanefî, Mâlikî ve Şâfiî fukahası, Mekke’de bulunan bir yitik mal ile başka yerlerde bulunan yitik mal arasında fark bulunmadığı kanaatindedirler. Yitik bir malda asıl sahibinin hakkı esas olduğuna göre bunun Mekke’de bulunması ile başka bir yerde bulunması arasında hiçbir fark yoktur. Aynı hak, her yerde söz konusudur.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Lukata 19, /402

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ عَنْ رَبِيعَةَ بْنِ أَبِى عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ يَزِيدَ مَوْلَى الْمُنْبَعِثِ عَنْ زَيْدِ بْنِ خَالِدٍ - رضى الله عنه - قَالَ جَاءَ رَجُلٌ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَسَأَلَهُ عَنِ اللُّقَطَةِ . فَقَالَ « اعْرِفْ عِفَاصَهَا وَوِكَاءَهَا ، ثُمَّ عَرِّفْهَا سَنَةً ، فَإِنْ جَاءَ صَاحِبُهَا ، وَإِلاَّ فَشَأْنَكَ بِهَا » . قَالَ فَضَالَّةُ الْغَنَمِ قَالَ « هِىَ لَكَ أَوْ لأَخِيكَ أَوْ لِلذِّئْبِ » . قَالَ فَضَالَّةُ الإِبِلِ قَالَ « مَا لَكَ وَلَهَا ، مَعَهَا سِقَاؤُهَا وَحِذَاؤُهَا ، تَرِدُ الْمَاءَ وَتَأْكُلُ الشَّجَرَ ، حَتَّى يَلْقَاهَا رَبُّهَا » .

Bize Abdullah b. Yusuf, ona Malik, ona Rabia b. Ebu Abdurrahman, ona Münbais'in azatlısı Yezîd, ona da Zeyd b. Halid el-Cüheni (ra) şöyle demiştir: Bir adam gelip Hz. Peygamber'e (sav) buluntu malın hükmünü sordu. Rasulullah (sav) "onun ağız bağını ve çıkınını iyi­ce belle sonra onu bir sene ilân et. Eğer sahibi gelirse, ona iade et, gelmezse onun tasarrufu sana aittir" buyurdu. Adam "ey Allah'ın Rasulü, buluntu koyunun hükmü nedir?" dedi. Rasulullah "o ya senin, ya mümin kardeşinin, yahut da kurdundur" buyurdu. Adam "ey Allah'ın Rasulü, buluntu devenin hükmü nedir?" diye sordu. Rasulullah (sav) "ondan sana ne? O hayvanın ayakkabısı ve su tulumu beraberindedir, sahibi onu buluncaya kadar, su kaynağına ulaşır ve ağaçlardan yer" buyurdu.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Lukata 4, 1/673

حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِى سُلَيْمَانُ عَنْ يَحْيَى عَنْ يَزِيدَ مَوْلَى الْمُنْبَعِثِ أَنَّهُ سَمِعَ زَيْدَ بْنَ خَالِدٍ - رضى الله عنه - يَقُولُ سُئِلَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم عَنِ اللُّقَطَةِ فَزَعَمَ أَنَّهُ قَالَ « اعْرِفْ عِفَاصَهَا وَوِكَاءَهَا ، ثُمَّ عَرِّفْهَا سَنَةً » . يَقُولُ يَزِيدُ إِنْ لَمْ تُعْتَرَفِ اسْتَنْفَقَ بِهَا صَاحِبُهَا وَكَانَتْ وَدِيعَةً ، عِنْدَهُ . قَالَ يَحْيَى فَهَذَا الَّذِى لاَ أَدْرِى أَفِى حَدِيثِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم هُوَ أَمْ شَىْءٌ مِنْ عِنْدِهِ - ثُمَّ قَالَ كَيْفَ تَرَى فِى ضَالَّةِ الْغَنَمِ قَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم « خُذْهَا فَإِنَّمَا هِىَ لَكَ أَوْ لأَخِيكَ أَوْ لِلذِّئْبِ » . قَالَ يَزِيدُ وَهْىَ تُعَرَّفُ أَيْضًا . ثُمَّ قَالَ كَيْفَ تَرَى فِى ضَالَّةِ الإِبِلِ قَالَ فَقَالَ « دَعْهَا فَإِنَّ مَعَهَا حِذَاءَهَا وَسِقَاءَهَا ، تَرِدُ الْمَاءَ وَتَأْكُلُ الشَّجَرَ ، حَتَّى يَجِدَهَا رَبُّهَا » .

Bize İsmail b. Abdullah, ona Süleyman, ona Yahya, ona Münbeis'in azatlısı Yezîd, onada Zeyd b. Halid (ra) şöyle demiştir: Hz. Peygamber'e (sav) buluntunun hükmü soruldu. Zeyd b. Hâlid, Hz. Peygamber'in bu soruya "sen onun çıkınını ve ağız bağını iyice belle. Sonra onu bir sene boyunca ilân et" cevabını verdiğini kesin bir dille ifade etmiştir. Ravi Yezîd der ki: Eğer buluntu sahibi çıkmazsa, bulup alan olan kimse ondan faydalanır ve bu­luntu onun yanında bir emanet olmuştur. Râvi Yahya der ki: "Onun yanında bir emanet olmuştur" sözü, Rasulullah'ın hadisine mi dahil yoksa Yezîd'in ifadesi mi bilmiyorum. Sonra o soran kişi "buluntu koyun hakkındaki görüşünüz nedir?" diye sordu. Hz. Peygamber (sav) "onu tut, al. Çünkü o ancak ya senin ya Mümin kardeşi­nin yahut da kurdundur" buyurdu. Râvi Yezîd der ki: buluntu koyun de ilân edi­lir. Sonra soran kimse tekrar "buluntu deve hakkındaki görüşünüz nedir?" diye sordu. Zeyd b. Hâlid der ki: Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) "Ona serbest bırak, çünkü onun ayakkabısı ve su tulumu beraberindedir. Sahibi onu buluncaya kadar, kendisi su başına gelir ve ağaçlardan yer" buyurdu.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Lukata 3, 1/673

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ رَبِيعَةَ عَنْ يَزِيدَ مَوْلَى الْمُنْبَعِثِ عَنْ زَيْدِ بْنِ خَالِدٍ - رضى الله عنه - أَنَّ أَعْرَابِيًّا سَأَلَ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم عَنِ اللُّقَطَةِ قَالَ « عَرِّفْهَا سَنَةً ، فَإِنْ جَاءَ أَحَدٌ يُخْبِرُكَ بِعِفَاصِهَا وَوِكَائِهَا ، وَإِلاَّ فَاسْتَنْفِقْ بِهَا » . وَسَأَلَهُ عَنْ ضَالَّةِ الإِبِلِ فَتَمَعَّرَ وَجْهُهُ ، قَالَ « مَا لَكَ وَلَهَا مَعَهَا سِقَاؤُهَا وَحِذَاؤُهَا ، تَرِدُ الْمَاءَ وَتَأْكُلُ الشَّجَرَ ، دَعْهَا حَتَّى يَجِدَهَا رَبُّهَا » . وَسَأَلَهُ عَنْ ضَالَّةِ الْغَنَمِ . فَقَالَ « هِىَ لَكَ أَوْ لأَخِيكَ ، أَوْ لِلذِّئْبِ » .

Bize Muhammed b. Yusuf, ona Süfyân, Rabia, ona Münbais'in azatlısı Yezîd, ona da Zeyd b. Halid (ra) şöyle demiştir: Bir bedevi Hz. Peygamber'e (sav) buluntu malın hükmünü sordu. Rasulullah (sav) "onu bir sene ilân et. Eğer ağız bağını ve çıkınını bildiren biri gelirse, ona iade et, gelmezse ondan nafaka olarak faydalan" buyurdu. Adam buluntu devenin hükmünü sordu. Rasulullah'ın (sav) yüzü öfkeden kızardı ve "ondan sana ne? O hayvanın ayakkabısı ve su tulumu beraberindedir, su kaynağına ulaşır ve ağaçlardan yer. Bırak sahibi onu bulsun" buyurdu. Bedevi buluntu koyunun hükmünü sordu. Hz. Peygamber (sav) "O senin veya mümin kardeşinin yahut da kurdundur" buyurdu.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Lukata 11, 1/675

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ جَعْفَرٍ عَنْ رَبِيعَةَ بْنِ أَبِى عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ يَزِيدَ مَوْلَى الْمُنْبَعِثِ عَنْ زَيْدِ بْنِ خَالِدٍ الْجُهَنِىِّ - رضى الله عنه - أَنَّ رَجُلاً سَأَلَ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَنِ اللُّقَطَةِ قَالَ « عَرِّفْهَا سَنَةً ، ثُمَّ اعْرِفْ وِكَاءَهَا وَعِفَاصَهَا ، ثُمَّ اسْتَنْفِقْ بِهَا ، فَإِنْ جَاءَ رَبُّهَا فَأَدِّهَا إِلَيْهِ » . قَالُوا يَا رَسُولَ اللَّهِ فَضَالَّةُ الْغَنَمِ قَالَ « خُذْهَا فَإِنَّمَا هِىَ لَكَ أَوْ لأَخِيكَ أَوْ لِلذِّئْبِ » . قَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ ، فَضَالَّةُ الإِبِلِ قَالَ فَغَضِبَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم حَتَّى احْمَرَّتْ وَجْنَتَاهُ - أَوِ احْمَرَّ وَجْهُهُ - ثُمَّ قَالَ « مَا لَكَ وَلَهَا ، مَعَهَا حِذَاؤُهَا وَسِقَاؤُهَا ، حَتَّى يَلْقَاهَا رَبُّهَا » .

Bize Kuteybe b. Saîd, ona İsmail b. Cafer, ona Rabia b. Ebu Abdurrahman, ona Münbais'in azatlısı Yezîd, ona da Zeyd b. Halid el-Cüheni (ra) şöyle demiştir: Bir adam Hz. Peygamber'e (sav) buluntu malın hükmünü sordu. Rasulullah (sav) "onu bir sene ilân et. Sonra onun ağız bağını ve çıkınını iyi­ce belle ve ondan nafaka olarak faydalan. Eğer sahibi gelirse, onu sahibine iade et" buyurdu. (Orada bulunanlar) "ey Allah'ın Rasulü, buluntu koyunun hükmü nedir?" dediler. Rasulullah "onu tut. Çünkü o ya senin, ya mümin kardeşinin, yahut da kurdundur" buyurdu. Adam "ey Allah'ın Rasulü, buluntu devenin hükmü nedir?" diye sordu. Zeyd ibn Hâlid der ki: Rasulullah (sav) yanakları ya da yüzü kızaracak kadar öfkelendi ve "ondan sana ne? Sâhibi ona kavuşuncaya kadar o hayvanın ayakkabısı ve su tulumu beraberindedir" buyurdu.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Lukata 9, 1/674

حَدَّثَنِى مَالِكٌ عَنْ رَبِيعَةَ بْنِ أَبِى عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ يَزِيدَ مَوْلَى الْمُنْبَعِثِ عَنْ زَيْدِ بْنِ خَالِدٍ الْجُهَنِىِّ أَنَّهُ قَالَ جَاءَ رَجُلٌ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَسَأَلَهُ عَنِ اللُّقَطَةِ . فَقَالَ اعْرِفْ عِفَاصَهَا وَوِكَاءَهَا ثُمَّ عَرِّفْهَا سَنَةً فَإِنْ جَاءَ صَاحِبُهَا وَإِلاَّ فَشَأْنَكَ بِهَا. قَالَ فَضَالَّةُ الْغَنَمِ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ هِىَ لَكَ أَوْ لأَخِيكَ أَوْ لِلذِّئْبِ. قَالَ فَضَالَّةُ الإِبِلِ قَالَ مَا لَكَ وَلَهَا مَعَهَا سِقَاؤُهَا وَحِذَاؤُهَا تَرِدُ الْمَاءَ وَتَأْكُلُ الشَّجَرَ حَتَّى يَلْقَاهَا رَبُّهَا.

Bana Malik, ona Rabîa b. Ebu Abdurrahman, ona Münbais'in azatlısı Yezîd ona da Zeyd b. Halid el-Cüheni şöyle rivayet etmiştir: Bir adam, Rasulullah'a (sav) buluntu şeyin hükmünü sordu. Rasulullah (sav) "Onun kabını ve bağını iyice belle, sonra onu bir sene halka duyur. Eğer sahibi gelirse ona verirsin, gelmezse onu harcayabilirsin." buyurdu. Adam "ey Allah'ın Rasulü, buluntu koyunun hükmü nedir?" dedi. Rasulullah (sav) "o senin veya başka bir din kardeşinin ya da kurdundur." cevabını verdi. Adam "Kaybolan devenin hükmü nedir?" dedi. Rasulullah (sav) "Ondan sana ne? Bol su alan karnı, sağlam ayakları var. Sahibi gelinceye kadar, ağaç yapraklarından karnını doyurur, suya gidebilir" buyurdu.

• İmam Mâlik Muvatta' Akdiye 1449, 1/291

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ سَلَمَةَ بْنِ كُهَيْلٍ قَالَ سَمِعْتُ سُوَيْدَ بْنَ غَفَلَةَ قَالَ كُنْتُ مَعَ سَلْمَانَ بْنِ رَبِيعَةَ ، وَزَيْدِ بْنِ صُوحَانَ فِى غَزَاةٍ ، فَوَجَدْتُ سَوْطًا . فَقَالَ لِى أَلْقِهِ . قُلْتُ لاَ ، وَلَكِنْ إِنْ وَجَدْتُ صَاحِبَهُ ، وَإِلاَّ اسْتَمْتَعْتُ بِهِ . فَلَمَّا رَجَعْنَا حَجَجْنَا فَمَرَرْتُ بِالْمَدِينَةِ ، فَسَأَلْتُ أُبَىَّ بْنَ كَعْبٍ - رضى الله عنه - فَقَالَ وَجَدْتُ صُرَّةً عَلَى عَهْدِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فِيهَا مِائَةُ دِينَارٍ ، فَأَتَيْتُ بِهَا النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ « عَرِّفْهَا حَوْلاً » . فَعَرَّفْتُهَا حَوْلاً ثُمَّ أَتَيْتُ ، فَقَالَ « عَرِّفْهَا حَوْلاً » . فَعَرَّفْتُهَا حَوْلاً ثُمَّ أَتَيْتُهُ ، فَقَالَ « عَرِّفْهَا حَوْلاً » . فَعَرَّفْتُهَا حَوْلاً ثُمَّ أَتَيْتُهُ الرَّابِعَةَ فَقَالَ « اعْرِفْ عِدَّتَهَا وَوِكَاءَهَا وَوِعَاءَهَا ، فَإِنْ جَاءَ صَاحِبُهَا وَإِلاَّ اسْتَمْتِعْ بِهَا » . حَدَّثَنَا عَبْدَانُ قَالَ أَخْبَرَنِى أَبِى عَنْ شُعْبَةَ عَنْ سَلَمَةَ بِهَذَا قَالَ فَلَقِيتُهُ بَعْدُ بِمَكَّةَ ، فَقَالَ لاَ أَدْرِى أَثَلاَثَةَ أَحْوَالٍ أَوْ حَوْلاً وَاحِدًا .

Bize Süleyman b. Harb, ona Şu'be, ona Seleme b. Küheyl, ona da Süveyd b. Ğafele şöyle demiştir: Selman b. Rabia ve Zeyd b. Sûhân ile birlikte bir gazada bulundum. Ben bir kamçı buldum. onlardan biri bana "at, o kamçıyı" dedi. Ben "hayır atmam, ama eğer sahibini bulursam ona veri­rim, bulamazsam onu kullanırım" dedim. Gazadan döndüğümüzde hac yaptık. Ardından ben Medine'ye uğradım. Ubey b. Ka'b'a (ra) sordum. Ubey şöyle dedi: Ben Peygamber (sav) zamanında içinde yüz dinar olan bir kese buldum. Onu Hz. Peygamber'e getirdim. Peygamber (sav) "Bunu bir sene ilân et" buyurdu. Ben de bir yıl onu ilân ettim. Sonra Hz. Peygamber'e geldim. Peygamber (sav) yine: "Onu bir yıl daha ilân et" buyurdu. Ben onu bir yıl daha ilân ettim, sonra Hz. Pey­gamber'e geldim. Peygamber (sav) yine: "Onu bir yıl ilân et" buyurdu. Ben onu bir yıl ilân ettim, sonra dördüncü defa Hz. Peygamber'e geldim. Pey­gamber (sav) "Dinarların sayısını, ağız bağını, kabını iyi belle. Eğer sahi­bi gelirse keseyi ona ver, gelmezse onunla yararlan" buyurdu. Bize Abdan, ona babası (Osman b. Cebele), ona Şu'be, ona Seleme, bu hadisi rivayet etti. Bu rivayette Şu'be şöyle demiştir: Ben bir zaman sonra Mekke'de Seleme b. Kuheyl ile karşılaştım. Bana "ilanın üç yıl mı, yoksa bir yıl mı, dendiğini tam olarak bilmiyorum" dedi.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Lukata 10, 1/675

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ جَعْفَرٍ عَنْ رَبِيعَةَ بْنِ أَبِى عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ يَزِيدَ مَوْلَى الْمُنْبَعِثِ عَنْ زَيْدِ بْنِ خَالِدٍ الْجُهَنِىِّ أَنَّ رَجُلاً سَأَلَ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَنِ اللُّقَطَةِ ؟ فَقَالَ « عَرِّفْهَا سَنَةً ثُمَّ اعْرِفْ وِكَاءَهَا وَوِعَاءَهَا وَعِفَاصَهَا ثُمَّ اسْتَنْفِقْ بِهَا . فَإِنْ جَاءَ رَبُّهَا فَأَدِّهَا إِلَيْهِ » . فَقَالَ لَهُ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَضَالَّةُ الْغَنَمِ فَقَالَ « خُذْهَا فَإِنَّمَا هِىَ لَكَ أَوْ لأَخِيكَ أَوْ لِلذِّئْبِ » . فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَضَالَّةُ الإِبِلِ ؟ قَالَ فَغَضِبَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم حَتَّى احْمَرَّتْ وَجْنَتَاهُ أَوِ احْمَرَّ وَجْهُهُ فَقَالَ « مَا لَكَ وَلَهَا ؟ مَعَهَا حِذَاؤُهَا وَسِقَاؤُهَا حَتَّى تَلْقَى رَبَّهَا » . حَدِيثُ زَيْدِ بْنِ خَالِدٍ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ. وَقَدْ رُوِىَ عَنْهُ مِنْ غَيْرِ وَجْهٍ . وَحَدِيثُ يَزِيدَ مَوْلَى الْمُنْبَعِثِ عَنْ زَيْدِ بْنِ خَالِدٍ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَقَدْ رُوِىَ عَنْهُ مِنْ غَيْرِ وَجْهٍ .

Bize Kuteybe, ona İsmail b. Cafer, ona Rabîa b. Ebu Abdurrahman, ona Munbais'in azatlısı Yezîd, ona da Zeyd b. Hâlid el-Cühenî şöyle rivayet etmiştir: Bir adam Hz. Peygamber'e (sav) buluntu malın hükmünü sordu. Rasulullah (sav) "Bir yıl ilan et, sonra kabını ve ağız bağını iyi belle, sonra onu kullan. Eğer sahibi gelirse kendisine geri verirsin." Adam "ey Allah’ın Rasulü buluntu koyunun durumu nedir?" dedi. Rasulullah (sav) "onu al o ya senin ya mü’min kardeşinin yada kurdundur" buyurdu. Adam "Ey Allah’ın Rasulu buluntu devenin hükmü nedir"diye sordu. Zeyd b. Hâlid der ki: Bunun üzerine Peygamber (sav) yanakları veya yüzü kızaracak kadar öfkelendi ve "ondan sana ne! Onun sağlam ayakları ve yanında su tulumu vardır sahibini buluncaya kadar yeter ona" buyurdu. Zeyd b. Hâlid’in hadisi hasen sahihtir. Kendisinden bir çok tarikle rivâyet edilmiştir. Yine Münbais’in azatlısı Yezîd yoluyla Zeyd b. Hâlid’den rivayet ettiği hadis de hasen sahihtir ve ondan bir çok tarikle rivayet edilmiştir.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Ahkâm 35, 3/655

حَدَّثَنَي عَمْرُو بْنُ عَبَّاسٍ، حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ، حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنْ رَبِيعَةَ، حَدَّثَنِي يَزِيدُ مَوْلَى المُنْبَعِثِ، عَنْ زَيْدِ بْنِ خَالِدٍ الجُهَنِيِّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: جَاءَ أَعْرَابِيٌّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَسَأَلَهُ عَمَّا يَلْتَقِطُهُ، فَقَالَ: «عَرِّفْهَا سَنَةً، ثُمَّ اعْرِفْ عِفَاصَهَا وَوِكَاءَهَا، فَإِنْ جَاءَ أَحَدٌ يُخْبِرُكَ بِهَا، وَإِلَّا فَاسْتَنْفِقْهَا» قَالَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، فَضَالَّةُ الغَنَمِ؟ قَالَ: «لَكَ أَوْ لِأَخِيكَ أَوْ لِلذِّئْبِ»، قَالَ: ضَالَّةُ الإِبِلِ؟ فَتَمَعَّرَ وَجْهُ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَقَالَ: «مَا لَكَ وَلَهَا، مَعَهَا حِذَاؤُهَا وَسِقَاؤُهَا تَرِدُ المَاءَ، وَتَأْكُلُ الشَّجَرَ»

Bize Amr b. Abas, ona Abdurrahman, ona Süfyân, Rabia, ona Münbais'in azatlısı Yezîd, ona da Zeyd b. Halid el-Cüheni (ra) şöyle demiştir: Bir bedevi gelip Hz. Peygamber'e (sav) bulduğu bir malın hükmünü sordu. Rasulullah (sav) "onu bir sene ilân et. Sonra onun ağız bağını ve çıkınını iyi­ce belle. Eğer malın özelliklerini bildiren biri gelirse, ona iade et, gelmezse ondan nafaka olarak faydalan" buyurdu. Adam "ey Allah'ın Rasulü, buluntu koyunun hükmü nedir?" dedi. Rasulullah "o ya senin, ya mümin kardeşinin, yahut da kurdundur" buyurdu. Adam "ey Allah'ın Rasulü, buluntu devenin hükmü nedir?" diye sordu. Zeyd ibn Hâlid der ki: Rasulullah'ın (sav) yüzü öfkeden kızardı ve "ondan sana ne? O hayvanın ayakkabısı ve su tulumu beraberindedir, su kaynağına ulaşır ve ağaçlardan yer" buyurdu.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Lukata 2, 1/672

حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ خَالِدِ بْنِ مَوْهَبٍ وَأَحْمَدُ بْنُ صَالِحٍ قَالاَ حَدَّثَنَا ابْنُ وَهْبٍ أَخْبَرَنِى عَمْرٌو عَنْ بُكَيْرٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ حَاطِبٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عُثْمَانَ التَّيْمِىِّ "أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنْ لُقَطَةِ الْحَاجِّ." [قَالَ أَحْمَدُ قَالَ ابْنُ وَهْبٍ يَعْنِى فِى لُقَطَةِ الْحَاجِّ يَتْرُكُهَا حَتَّى يَجِدَهَا صَاحِبُهَا قَالَ ابْنُ مَوْهَبٍ عَنْ عَمْرٍو.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Lukata 19, /402