2522 Kayıt Bulundu.

Verdana Times New Roman Tahoma

24

50 20 10

631 --> 640 / 2522

حدثنا حجاج بن منهال قال حدثنا حماد بن سلمة عن على بن زيد عن سعيد بن المسيب وحماد عن حبيب وحميد عن الحسن : أن رجلا أمر غلاما له أن يسنو على بعير له فنام الغلام فجاء بشعلة من نار فالقاه في وجهه فتردى الغلام في بئر فلما أصبح أتى عمر بن الخطاب رضي الله عنه فرأى الذي في وجهه فأعتقه

---

    Öneri Formu Hadis Id, No: 163973, EM000161 Hadis: حدثنا حجاج بن منهال قال حدثنا حماد بن سلمة عن على بن زيد عن سعيد بن المسيب وحماد عن حبيب وحميد عن الحسن : أن رجلا أمر غلاما له أن يسنو على بعير له فنام الغلام فجاء بشعلة من نار فالقاه في وجهه فتردى الغلام في بئر فلما أصبح أتى عمر بن الخطاب رضي الله عنه فرأى الذي في وجهه فأعتقه Tercemesi: — (44-s) Hasan'dan (Radiyallahu anh) rivayet edildiğine göre; «Bir adam kendi kölesine, kuyudan su çekip devesine yüklemesini emretti. Köle (bu işi yapmıyarak) uyudu. Adam (bu hali görünce) bir ateş şulesi getirip kölenin yüzüne bıraktı. (Bundan çırpınan) köle ken­dini kuyuya attı. Sabah olunca, (şikâyet için) Hazreti Ömer (Radiyallahu anh) m yanma gitti de yüzünde olan hali gördü. Hemen onu azad etti.»[322] Köieye yapılan zulmü en çabuk şekilde gidermek için, köleye mükâfat olarak ve ona en büyük bir iyilik olarak Hz. Ömer Efendimizin yaptığı hareket, bize en güzel bir örnektir. Suçluyu cezalandırmadan önce, mazlu­mu kurtarmak ve sevindirmek daha büyük bir haslettir.[323] Açıklama: Yazar, Kitap, Bölüm: Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 161, /170 Senetler: ()
Konular: Köle, Cariye, azadı, insan hürriyeti
Köle, cariyelere iyi davranmak
Köle, kölelik, cariyelik hukuku.
Yargı, belirlenmişin dışında Had uygulama
Yargı, Hadler-Cezalar

163973 EM000161 Buhari, Edebü'l-Müfred, 83

• Buhârî el-Edebü'l-Müfred 161, /170

Senedi ve Konuları

• Köle, Cariye, azadı, insan hürriyeti
• Köle, cariyelere iyi davranmak
• Köle, kölelik, cariyelik hukuku.
• Yargı, belirlenmişin dışında Had uygulama
• Yargı, Hadler-Cezalar

حدثنا سليمان بن حرب قال حدثنا حماد بن زيد عن يحيى بن سعيد عن بن عمرة عن عمرة : أن عائشة رضي الله عنها دبرت أمة لها فاشتكت عائشة فسأل بنو أخيها طبيبا من الزط فقال إنكم تخبرونى عن امرأة مسحورة سحرتها أمة لها فأخبرت عائشة قالت سحرتينى فقالت نعم فقالت ولم لا تنجين أبدا ثم قالت بيعوها من شر العرب ملكة

---

    Öneri Formu Hadis Id, No: 163974, EM000162 Hadis: حدثنا سليمان بن حرب قال حدثنا حماد بن زيد عن يحيى بن سعيد عن بن عمرة عن عمرة : أن عائشة رضي الله عنها دبرت أمة لها فاشتكت عائشة فسأل بنو أخيها طبيبا من الزط فقال إنكم تخبرونى عن امرأة مسحورة سحرتها أمة لها فأخبرت عائشة قالت سحرتينى فقالت نعم فقالت ولم لا تنجين أبدا ثم قالت بيعوها من شر العرب ملكة Tercemesi: — (45-s) Amre'den (Radiyallahu anh) rivayet edildiğine göre: Âişe (Radiyallahu anha) kendi cariyesini müdebber kıldı (hürriyete kavuşmasını kendi ölümüne bağladı).Sonra Âişe rahatsızlandı. Bunun üzerine kardeşi oğullan, Hinci veya Sudanlılardan bir tabibe (deva için) sordu. Tabip şöyle dedi: «Siz, bana, büyülenmiş bir hanımdan soruyorsunuz, onu kendi cari­yesi büyülemiştir.» (Doktorun söylediği sözden) Âişe haberdar edildi. Âişe (cariyesine) sordu : «Bana sihir mi ettin?» Cariye: «Evet!> dedi. Âişe: «Niçin yaptın? (Değil benim ölümümden sonra, artık) ebediyyen (kölelikten) kurtulamıyacaksm!» dedi. Sonra: «Bu cariyeyi, tasarrufu en kötü olan bir bedeviye satın!» dedi.[324] Bir savaş sonunda, Müslümanların düşman ordusundan almış oldukları esirleri, İslâm devlet reisi dilediği şekilde tasarruf etmeğe yetkilidir. Göre­ceği lüzuma binaen, onları serbest, bırakabilir, hapsedebilir, Müslüman esirleri kurtarmak için fidye olarak verebilir, onları öldürebilir, köleleşti-rİlmelenne de hüküm verebilir. Köleler"'dört kısma ayrılır: 1— K|nn denilen köle : Hiç bir kayda bağlı olmayan, her zaman satı-labilen ve hürriyete kavüşrurulabilen, hizmette çahştmlabilen ve insanın kendi mülkiyetinde olan köledir. 2— Aödebber köle : Bir insan, kölesinin hürriyetini kendi ölümüne bağ­larsa, .yani kölesine : Ben öldükten sonra sen hürsün, derse böyle bir köle müdebber olur. Hz. Âişe de kendi cariyesini böyle müdebber kıldığın­dan, cariyesi hanımefendisine kızmış ve ondan bir an önce kurtulmak için onu böyülemif: olduğu anlaşılmaktadır. Hakim, Müstedrek'inde, Hz. Âi şe'rifn son sözüne şunu da ilaVe ederek tashih etmiştir: Bu cariyeyi kötü idareciye, satın, sonra onun parası ile bir köle satın alarak onu azad edin. Bu durumda Hz. Aişe yine bir köleyi hürriyete kavuşturmuş oluyor. 3— Mükâteb köle: Efendisine bir miktar para kazanıp ödemek karşı­lığında,' hürriyetini garantileyip efendisi ile sözleşme yapan köledir. Taah-hüd ettğİ parayı, çalışıp kazanarak efendisine ödeyince hür olur. 4— Ummü Veled : Efendisinden dünyaya çocuk getiren cariyeye denîr. Böyle bir cariye satılamaz, başkasının mülkiyetine geçirilemez. Efendisi ölünce de hürriyete kavuşur.[325] Açıklama: Yazar, Kitap, Bölüm: Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 162, /170 Senetler: ()
Konular: Köle, cariyelere iyi davranmak
Köle, kölelik, cariyelik hukuku.
Köle, müdebber köle

163974 EM000162 Buhari, Edebü'l-Müfred, 84

• Buhârî el-Edebü'l-Müfred 162, /170

Senedi ve Konuları

• Köle, cariyelere iyi davranmak
• Köle, kölelik, cariyelik hukuku.
• Köle, müdebber köle

حدثنا حجاج قال حدثنا حماد هو بن سلمة قال أخبرنا أبو غالب عن أبى أمامة قال : أقبل النبي صلى الله عليه وسلم معه غلامان فوهب أحدهما لعلي صلوات الله عليه وقال لا تضربه فأنى نهيت عن ضرب أهل الصلاة وإني رأيته يصلى منذ أقبلنا وأعطى أبا ذر غلاما وقال استوص به معروفا فأعتقه فقال ما فعل قال أمرتنى أن استوصى به خيرا فأعتقه

---

    Öneri Formu Hadis Id, No: 163975, EM000163 Hadis: حدثنا حجاج قال حدثنا حماد هو بن سلمة قال أخبرنا أبو غالب عن أبى أمامة قال : أقبل النبي صلى الله عليه وسلم معه غلامان فوهب أحدهما لعلي صلوات الله عليه وقال لا تضربه فأنى نهيت عن ضرب أهل الصلاة وإني رأيته يصلى منذ أقبلنا وأعطى أبا ذر غلاما وقال استوص به معروفا فأعتقه فقال ما فعل قال أمرتنى أن استوصى به خيرا فأعتقه Tercemesi: — Ebû Ümame'den rivayet edildiğine göre, şöyle dedi: Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem), yanında iki köle olduğu hal­de teveccüh ettiler (çıka geldiler). Bunlardan bir tanesini, Allah'ın rah­metleri üzerine olsun, Hazreti Ali'ye bağışladılar ve şöyle buyurdular: «Bunu dövme; çünkü ben, namaz kılan kimseyi düğmekten alıkondunı. Ben, bizimle karşılaşalı beri, bunu namaz kılar gördüm.» Bir köleyi de Ebû Zerr'e verdiler ve şöyle buyurdular: «Buna ihsana dair tavsiyemi kabul et.» Sonra Ebû Zer, o köleyi azad etti. Hazreti Peygamber sordu: «(Köleye) ne yapıldı?» Ebû Zer dedi ki: «Ona iyilik etmemi emrettin, ben de onu azad ettim.»[326] Peygamber Efendimiz bu hadîs-i şeriflerinde de köleyi döğmemeyi, ona iyi ve güzel muamele etmeyi, en büyük ihsan olarak onu azad etmeyi tav­siye etmektedirler. İnsanları köleleştirmek bir ibadet değildir; fa!tat köleleri azad etmek sevâbdır ve bir İbâdettir. İnsan haklarını gözetmek ve korumak bakımından kölelerin bile İslâm nazarında diğer Müslümanlardan farkı yoktur. Mal ve can emniyeti, iş yap­tırma ve yedirip giydirme hususlarında, kölelerin diğer insanlardan bir farkı yoktur. Ebû Ümame kimdir? : Ashab-ı kiramdan otup, Ebû ümame künyesini taşıyan bu za­tın ismi S u d e y y 'dir. Babasının adı Aclân olup, Bahile kabilesine mensuptur. Kendilerinden yüz elli kadar hadîs-İ şerîf rivayet edilmiştir. Bir müddet Mısır'da ikâmet ettikten sonra Humusa geçti ve hicretin 81. yıhnda 106 yaşında olduğu halde orada vefat etti. Şam'da vefat eden sahabenin sonuncusu olduğu söylenir. Allah ondan razı olsun.[327] Açıklama: Yazar, Kitap, Bölüm: Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 163, /171 Senetler: ()
Konular: Köle, Cariye, azadı, insan hürriyeti
Köle, cariyelere iyi davranmak
Köle, kölelik, cariyelik hukuku.

163975 EM000163 Buhari, Edebü'l-Müfred, 85

• Buhârî el-Edebü'l-Müfred 163, /171

Senedi ve Konuları

• Köle, Cariye, azadı, insan hürriyeti
• Köle, cariyelere iyi davranmak
• Köle, kölelik, cariyelik hukuku.

حدثنا مسدد قال حدثنا أبو عوانة عن عمر بن أبي سلمة عن أبيه عن أبى هريرة قال قال رسول الله صلى الله عليه وسلم : إذا سرق المملوك بعه ولو بنش قال أبو عبد الله النش عشرون والنواة خمسة والأوقية أربعون

---

    Öneri Formu Hadis Id, No: 163977, EM000165 Hadis: حدثنا مسدد قال حدثنا أبو عوانة عن عمر بن أبي سلمة عن أبيه عن أبى هريرة قال قال رسول الله صلى الله عليه وسلم : إذا سرق المملوك بعه ولو بنش قال أبو عبد الله النش عشرون والنواة خمسة والأوقية أربعون Tercemesi: — Ebû Hüreyre'den (Radiyaîlahu anh) rivayet edildiğine göre şöyle dedi: Resûlüllah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) buyurdu : «Köle hırsızlık ettiği zaman bir neşşe -yirmi dirheme - dahi olsa, onu (ucuz bir fiatla) sat.» Ebû Abdullah (Radiyaîlahu anh) demiştir ki: «Neşş, yirmi dirhem gümüş miktarıdır, Nevat, beş dirhemdir. Evkı-ye de kırk dirhemdir.»[330] Hırsızlık eden kölenin, yok pahasına dahi olsa satılması gerektiğini Peygamber Efendimiz buyurmaktadır. Ancak satılan bîr malın kusur ve ayı­bını söylemek dinimizde şarttır. Satarken ve alırken hile yapmak hahamdır. Bu hadîs-İ şeriften başka turlu bir manâ anlaşılmamalıdır. Hırsızlık eden köle satılırken, bu ayıbını müşteriye söylemek 'azimdir. Aksi halde haram olur, çünkü müşteri aldatılmış demektir. Bir de hırsızlık edenin kolu kesilmez, bağışlanır mpnâsı da hatıra gelmemelidir. Kol ke:-meyi gerektiren hırsızlık için bir takım şartların bulunması lâz'mdu- ki, bu­nun tafsilâtı fıkıh kitapları pda yazılıdır. Bilgi için «İslâm F:khj ve Hukuku» adlı eserin 129, 130. sayfalarına bakılsın.[331] Açıklama: Yazar, Kitap, Bölüm: Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 165, /172 Senetler: ()
Konular: Hırsızlık
Köle, cariyelere iyi davranmak
Köle, kölelik, cariyelik hukuku.
Yargı, Hadleri uygulamadaki durum

163977 EM000165 Buhari, Edebü'l-Müfred, 86

• Buhârî el-Edebü'l-Müfred 165, /172

Senedi ve Konuları

• Hırsızlık
• Köle, cariyelere iyi davranmak
• Köle, kölelik, cariyelik hukuku.
• Yargı, Hadleri uygulamadaki durum

حدثنا أبو معمر قال حدثنا عبد الوارث قال حدثنا عبد العزيز عن أنس قال : قدم النبي صلى الله عليه وسلم المدينة وليس له خادم فأخذ أبو طلحة بيدي فانطلق بي حتى أدخلنى على النبي صلى الله عليه وسلم فقال يا نبي الله إن أنسا غلام كيس لبيب فليخدمك قال فخدمته في السفر والحضر مقدمه المدينة حتى توفى صلى الله عليه وسلم ما قال لي عن شيء صنعته لم صنعت هذا هكذا ولا قال لي لشيء لم اصنعه إلا صنعت هذا هكذا

---

    Öneri Formu Hadis Id, No: 163976, EM000164 Hadis: حدثنا أبو معمر قال حدثنا عبد الوارث قال حدثنا عبد العزيز عن أنس قال : قدم النبي صلى الله عليه وسلم المدينة وليس له خادم فأخذ أبو طلحة بيدي فانطلق بي حتى أدخلنى على النبي صلى الله عليه وسلم فقال يا نبي الله إن أنسا غلام كيس لبيب فليخدمك قال فخدمته في السفر والحضر مقدمه المدينة حتى توفى صلى الله عليه وسلم ما قال لي عن شيء صنعته لم صنعت هذا هكذا ولا قال لي لشيء لم اصنعه إلا صنعت هذا هكذا Tercemesi: — Enes'den rivayet edildiğine göre, şöyle dedi: Peygamber (SallallahüA leyhi ve Sellem), Medine'ye şeref verip geldi. Onun bir hizmetçisi yoktu. Ebû Talha, elimden tutup götürdü, tâ Pey­gamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)'in huzuruna varıncaya kadar... Ebû Talha dedi ki: «Allah'ın Peygamberi! Enes, gerçekten terbiyeli bir çocuktur, zekidir, (Müsaade ederseniz) size hizmet etsin.» (Yine) Enes şöyle anlattı: «Hazreti Peygamberin Medine'ye gelişlerinden vefatlarına kadar se­ferinde ve hazarda, kendilerine hizmet ettim. Yaptığım herhangi bir iş­ten dolayı bana: Bunu, neden böyle yapmadın? Veya yapmadığım bir 13 için de bana: Bunu böyle yapmış olsaydın? demedi.»[328] E n e s Hazretlerinin ifadeleri, Peygamber Efendimizin yüksek ahlâkı­na ve kemal mertebesine delâlet eden hallerini canlandırmaktadır. Bu arada En es Hazretlerinin de tam bir edeble hizmette bulundukları ve en İyi bir şekilde vazifelerini yapmış oldukları manâsı da çıkar. Ancak En es Haz­retleri kendini değil, (AleyhissalâtÛ vesselam) Efendimizin örnek ahlâkını öv­me maksadı İie konuştukları aşikârdır. En es, bir insan olarak kâinatın efendisine hizmet ettiği uzun bir süre zarfında muhakkak !;i, hata işlemiş­tir, kusur da yapmış olabilir. Fakat bütün bunları bağışlamak ve hoş gör­mek suretiyle ona en güzel şekilde muamelede bulunulması, bize bir ders ve örnek olmalıdır. E b u T a I h a kimdir? : E b u T a I h a (Radiyallahu anh), E n e s i b n i M a I i k 'İn ba­balığıdır. E n e s Cahîliyet zamanında annesi ümmü Süleym'-den doğmuş olup, babası Malik 'dir. Annesi Müslüman olunca, buna kızan babası Malik Şam'a geçti ve orada öldü. Sonra annesi ü m -mü S ü I e y m , Müslümanlığı kabul etmek şartı ile E b u T a I h a '-nın evlenme teklifini kabul etti. Böylece E b u T a I h a 'nm Müslüman oluşu, ümmü Süleym için mİhir karşılığı oldu. U m m ü S ö -I e y m ise, Ensar'dan ve İlk Müslüman olanlardandı. Tercüme-i hali geç­mişti. E b u T a I h a (Radiyallahu anh), Nece ar kabilesinden ve Enscrrdan-dır. Adı Zeyd ibni Sehi 'dir. Bedir ve diğer bütün savaşlarda bu­lunmuştur. Rivayet edildiğine göre. kuvve!1 kazanmak ve savaşa hazırlan­mak için, Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Selîem)"\r\ hayatı boyunca oruç tutmazdı. Hz. Peygamber'den sonra, Fıtır ve Kurban Bayramı gönleri hariç olmak üzre kırk yıl fasılasız oruç tutmuştur. Bir deniz savaşında denizdeki gemide vefat etti. Bir ada bulup, onu gömmek için yedi gün dolaşılmış ve nihayet yedinci günde, cesedinde hiç bir değişiklik meydana gelmediği bir halde gömüldü. Gömüldüğü yer bilinmemektedir. Bîr rivayete göre de Medine'de vefat etmiştir. Yetmiş yaşında iken vefat etmiş ve kendisinden 92 kadar hadîs-i şerif rivayet olunmuştur. Cesur ve kahraman bir savaşçı olduğu için Hazreti Peygamber onun hakkında şöyle buyurmuştur: «Askerde Ebû Talha'mn sesi, bir bölükten daha iyidir.» Oğulluğu Enes, İbni Abbas, Ebu'f-Habbab gibi zevat kendisinden rivayet etmişlerdir. Allah ondan razı olsun.[329] Açıklama: Yazar, Kitap, Bölüm: Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 164, /171 Senetler: ()
Konular: Hz. Peygamber, beşer olarak
Hz. Peygamber, hizmetçileri, köleleri
Hz. Peygamber, insanî ilişkileri
Köle, Cariye, azadı, insan hürriyeti
Köle, cariyelere iyi davranmak
Köle, kölelik, cariyelik hukuku.
Sahabe, Hz. peygamber'e hizmeti

163976 EM000164 Buhari, Edebü'l-Müfred, 85

• Buhârî el-Edebü'l-Müfred 164, /171

Senedi ve Konuları

• Hz. Peygamber, beşer olarak
• Hz. Peygamber, hizmetçileri, köleleri
• Hz. Peygamber, insanî ilişkileri
• Köle, Cariye, azadı, insan hürriyeti
• Köle, cariyelere iyi davranmak
• Köle, kölelik, cariyelik hukuku.
• Sahabe, Hz. peygamber'e hizmeti

حدثنا أحمد بن محمد حدثنا داود بن عبد الرحمن قال سمعت إسماعيل عن عاصم بن لقيط بن صبرة عن أبيه قال : انتهيت إلى النبي صلى الله عليه وسلم ودفع الراعى في المراح سخلة فقال النبي صلى الله عليه وسلم لا تحسبن ولم يقل لا تحسبن إن لنا غنما مائة لا نريد أن تزيد فإذا جاء الراعى بسخلة ذبحنا مكانها شاة فكان فيما قال لا تضرب ظعينتك كضربك أمتك وإذا استنشقت فبالغ إلا أن تكون صائما

---

    Öneri Formu Hadis Id, No: 163978, EM000166 Hadis: حدثنا أحمد بن محمد حدثنا داود بن عبد الرحمن قال سمعت إسماعيل عن عاصم بن لقيط بن صبرة عن أبيه قال : انتهيت إلى النبي صلى الله عليه وسلم ودفع الراعى في المراح سخلة فقال النبي صلى الله عليه وسلم لا تحسبن ولم يقل لا تحسبن إن لنا غنما مائة لا نريد أن تزيد فإذا جاء الراعى بسخلة ذبحنا مكانها شاة فكان فيما قال لا تضرب ظعينتك كضربك أمتك وإذا استنشقت فبالغ إلا أن تكون صائما Tercemesi: — Asım, babasından rivayet ettiğine göre, babası Lakît ibni Sabra şöyle dedi: Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) 'e gittim. (Peygamberin ko­yunlarını gütmekte olan) çoban, ağıla bir kuzu götürdü. (Peygamber bu­nu görünce, onun yerine bize bir koyun kesiver diye çobana emrettikten sonra, bana hitaben) Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Selİem) şöyle buyurdu: «(Bu koyunu senin için kesiyoruz) zannetme. —Zannetme manâsın­da olan kelimeyi, Tahsebenne şeklinde değil de, Tahsibenne şeklinde te­lâffuz buyurdular. — Bizim yüz koyunumuz var, yüzden çok olmasını iste­miyoruz. Çoban, bir kuzu getirdiği zaman, onun yerine bir koyun keseriz.» Buyurduğu sözler arasında, şunlar da vardı: «Hizmetçini doğduğun gibi, hanımını döğme. Abdest alırken burnu­na, ağzına fazla su ver, ancak oruçlu iken böyle yapma.» «Hizmetçini doğduğun gibi, zevceni döğme.»[332] Bu hadîs-i şerifin metni, Imam-ı Buharı tarafından kısaltıl­mış olarak burada rivayet edilmiştir. Metne sadık kalarak doğrudan doğruya tercümesi mümkün olamıyacak şekilde kapalıdır. Ebû D a v u d , birin­ci cild, Taharet bölümünde ve bab : 56 dakİ, istinsar mevzuunda bu hadîs-i şerîfi daha geniş ve açık olarak rivayet etmektedir. Oradan faydalanılarak tercümesi yapılmıştır. Bu hadîs-i şerifte şu üç hususa işaret buyurulmaktadır: 1— Hz. Peygamber in yüz koyunu vardı ve bunlar dünya İhtiyacını kar­şılayacak kâfi miktar sayıda oldukları için, daha fazla çoğalıp birikmelerini murad etmemişlerdi. Yüz adedini geçmemek İçin gelen bir kuzu yerine, bir koyun fcgserlerdîy Kesilen koyun, eve, mispfîrlere, komşulara ve fakirlere har­canırdı. Buradaki rivayetten anlaşıldığına göre, bir koyun kesilmesini emret­meleri, gelen misafire İkram için hususî bir muamele değil, yüz adedini aş­mamak için ve fazlalığı gidermek İçindir. Daima kazanmak ve harcamamak, biriktirmek doğru bir hareket değildir. Kazandıktan sonra, ihtiyaç fazlasını sarfetmek lâzımdır.İçtimaî yardımlaşma böyle olur, malî denge böyle kurulur. 2— La kî y t, hanımının dilinden Hazreti Peygamber'e şikâyette bulunması özerine ona : Buyurdular. Zevce, hiç bîr zaman bir hizmetçi seviyesinde tutulmama­lıdır. Hizmetçi, bir iş yapmak mükellefiyetinde bulunduğundan, onu terbiya maksadı ile döğmenin caiz olduğuna dair hadîs-i şerifler geçmişti. Zevç ve zevcenin karşılıklı haklan, hizmetçi ile kıyas cdilem'yeceğinden ve zc/cen'n hizmetçi gibi evde iş yapma mükellefiyeti bf;h.:r:mad'5:ndcm onu cyn tut­mak icab eder. Onu üst ve yüksek seviyede idare etmeyi Peygamberiniz tavsiye buyurmuşlardır. 3— Abdest alırken, tam bir fazilet elde edebilmek için, buruna ve ayıza bol su vermek Sureti İle ağız ve burunu temizlemek lâzımdır:insanın vü"u-düna, zararlı mikropların çoğu ağrz ve burun yoltarı i!e girer. Bunların :;'; sık iyi bir şekilde temiz tutulmaları sağlığ'mizl ve temizliğimizi koruma ba­kımından da çok lüzumludur. Bunun dışında manevî fazileti ve sevabı var­dır. Yalnız oruçlu bulunanlar/boğaza ve gen'zo su kaçırmama'; iç'n, İtina ile hareket etmelidirler. Buruncf fazla su çökmeme!!, gargara yapmamalıdır. Çünkü boğazdan su kaçması ve suyun genize gitmesi orucu bozar. L â k î y t tfmdir? : Lâkîyt ibni Sabire (Radiyaltahu anh), ashab-ı kiramdan olup, Peygamber Efendimizden hadîs-i şerif rivayet etmiştir. Oğlu Asım da kendisinden rivayet etmiştir. Ebû Asım künyesi ile şöhret bulmuş-fur. Tercüme-i hali hakkında daha geniş bir malûmat edİnüememiştir.[333] Açıklama: Yazar, Kitap, Bölüm: Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 166, /172 Senetler: 1. Lakît b. Amir el-Ukaylî (Ebu Rezin Lakit b. Amir b. Sabira b. Abdullah)
2. ibn Ebu Razîn Asım b. Ebu Razîn el-Ukaylî (Asım b. Lakît b. Amir b. Sabira)
3. Ebu Haşim İsmail b. Kesir el-Hicazi (İsmail b. Kesir)
4. Davud b. Abdurrahman el-Abdi el-Attar (Davud b. Abdurrahman)
5. Ebu Muhammed Ahmed b. Muhammed el-Ğassânî (Ahmed b. Muhammed b. Velid b. Ukbe)
Konular: Abdest, ağıza su vermek
Köle, cariyelere iyi davranmak
Köle, kölelik, cariyelik hukuku.
Oruç, oruçlunun abdestte ağzına su alması
Oruç, oruçlunun abdestte burnuna su çekmesi

163978 EM000166 Buhari, Edebü'l-Müfred, 87

• Buhârî el-Edebü'l-Müfred 166, /172

Senedi ve Konuları

    1. Lakît b. Amir el-Ukaylî (Ebu Rezin Lakit b. Amir b. Sabira b. Abdullah)

    2. ibn Ebu Razîn Asım b. Ebu Razîn el-Ukaylî (Asım b. Lakît b. Amir b. Sabira)

    3. Ebu Haşim İsmail b. Kesir el-Hicazi (İsmail b. Kesir)

    4. Davud b. Abdurrahman el-Abdi el-Attar (Davud b. Abdurrahman)

    5. Ebu Muhammed Ahmed b. Muhammed el-Ğassânî (Ahmed b. Muhammed b. Velid b. Ukbe)

• Abdest, ağıza su vermek
• Köle, cariyelere iyi davranmak
• Köle, kölelik, cariyelik hukuku.
• Oruç, oruçlunun abdestte ağzına su alması
• Oruç, oruçlunun abdestte burnuna su çekmesi

حدثنا بشر بن محمد قال أخبرنا عبد الله قال أخبرنا أبو خلدة عن أبى العالية قال : كنا نؤمر أن نختم على الخادم ونكيل ونعدها كراهية أن يتعودوا خلق سوء أو يظن أحدنا ظن سوء

---

    Öneri Formu Hadis Id, No: 163979, EM000167 Hadis: حدثنا بشر بن محمد قال أخبرنا عبد الله قال أخبرنا أبو خلدة عن أبى العالية قال : كنا نؤمر أن نختم على الخادم ونكيل ونعدها كراهية أن يتعودوا خلق سوء أو يظن أحدنا ظن سوء Tercemesi: — (46-s) Ebu'l-Aliyye'den rivayet edildiğine göre söyle dedi: «Biz, hizmetçiye (teslim edilen eşyayı, şüphelenmiyelim diye) mü­hürlemekle, ölçmekle ve saymakla emrolunmuştuk. Bunu, kötü ahlâka alışmasınlar yahud bizden birimiz (hizmetçi için) kötü zan beslemesin diye yapardık.»[334] Bİr malı muhafaza etmek veya bir tarafa göndermek için o mal hiz­metçiye teslim edildiği zaman onu bağlayıp mühürlemek, ölçmek veya say­mak İhtiyatlı bir hareket olur. Bir şeyin miktarını ve keyfiyetini bilmeden, onu başkasına teslim etmek İhtilâflara yol açar ve çok kere de haksızlığa sebebiyet verir. Teslim edilen adam hakkında, kaybetti veya çaldı diye kötü zan beslemeye sevkeder. Suçsuz kimseye kötü zanda bulunmak ise günâhtır. Bu günâha düşmemek için, önceden tedbir almalıdır. Aynı zamanda bir kutuyu lehimleyip sağlamlaştırmak ve eşyayı sarıp bağlamak ve ölçüsünü tesbit etmek, hizmetçiyi kötü alışkanlıktan kurtarır. Çünkü ölçüsü ve miktarı bilinmiyen açıktaki bir maldan almak kolaydır. Nasıl olsa bilinemiyecek düşüncesi ile hareket edip böyle bir maldan alan bir hizmetçi, zamanla bu kötü harekete alışır ve iş büyör. Bundan da kötü ahlâk doğar. Buna da mahal bırakmamak lâzımdır. Ebû'I-AIİyye kimdir? : Adı Ruf ey ' ibni Mihran olup, tabiîndendir ve sayılı imamlardandır. Hz. E b u B e k i r 'in sohbetinde bulunmuş ve Hazretî O m e r 'in arkasında namaz kılmıştır. Mavera'in-Nehir de İlk ezan oku­yandır. Hicrî 90 tarihinde vefat etmiştir. Allah ondan razı olsun.[335] Açıklama: Yazar, Kitap, Bölüm: Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 167, /173 Senetler: ()
Konular: Köle, cariyelere iyi davranmak
Köle, kölelik, cariyelik hukuku.

163979 EM000167 Buhari, Edebü'l-Müfred, 88

• Buhârî el-Edebü'l-Müfred 167, /173

Senedi ve Konuları

• Köle, cariyelere iyi davranmak
• Köle, kölelik, cariyelik hukuku.

حدثنا أحمد بن عيسى قال حدثنا عبد الله بن وهب قال أخبرني مخرمة بن بكير عن أبيه قال سمعت يزيد بن عبد الله بن قسيط قال : أرسل عبد الله بن عمر غلاما له بذهب أو بورق فصرفه فأنظر بالصرف فرجع إليه فجلده جلدا وجيعا وقال اذهب فخذ الذي لي ولا تصرفه

---

    Öneri Formu Hadis Id, No: 163982, EM000170 Hadis: حدثنا أحمد بن عيسى قال حدثنا عبد الله بن وهب قال أخبرني مخرمة بن بكير عن أبيه قال سمعت يزيد بن عبد الله بن قسيط قال : أرسل عبد الله بن عمر غلاما له بذهب أو بورق فصرفه فأنظر بالصرف فرجع إليه فجلده جلدا وجيعا وقال اذهب فخذ الذي لي ولا تصرفه Tercemesi: — (49-s) Yezîd ibni Abdullah'dan işitildiğine göre şöyle anlattı: «Abdullah ibni Ömer, kendi kölesine, bozdursun diye, altın veya gü­müş para verip (çarşıya) gönderdi. Köle, paranın karşılığını bir müddet sonra almak üzere parayı bozdurup geri döndü. Bunun üzerine, Abdullah köleyi acıklı bir şekilde döğdü ve (ona) şöyle dedi:[340] «Git, bana ait olanı getir ve onu değiştirme (bozdurma).»[341] Altın ve gümüş kendi cinsleri karşılığında satıldıklar! ve bozdurulduk­ları zaman, peşin olarak alınıp verilirler. Veresiye şekline dönünce, bu ha­ram olur. İşte köle, haram bir alış-verİş yaptığına kızan Abdullah ibni D m e r , onu acıtacak şekilde kırbaçla doğmuştur. Terbiye için hizmetçiyi döğmenİn cevazına bir işaret ise de, bundan sonra gelecek olan hadîs-İ şerîfte, köleyi döğmemek veya döğüldüğü takdirde ileri gitmemek icab ettiği beyan buyurulmaktadir.[342] Açıklama: Yazar, Kitap, Bölüm: Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 170, /175 Senetler: ()
Konular: Köle, cariyelere iyi davranmak
Köle, kölelik, cariyelik hukuku.
Köle, sosyal hayatta
Köle, üzerinde tasarruf

163982 EM000170 Buhari, Edebü'l-Müfred, 90

• Buhârî el-Edebü'l-Müfred 170, /175

Senedi ve Konuları

• Köle, cariyelere iyi davranmak
• Köle, kölelik, cariyelik hukuku.
• Köle, sosyal hayatta
• Köle, üzerinde tasarruf

حدثنا خالد بن مخلد قال حدثنا سليمان بن بلال قال حدثني محمد بن عجلان قال أخبرني أبى وسعيد عن أبى هريرة عن النبي صلى الله عليه وسلم قال : إذا ضرب أحدكم خادمة فليجتنب الوجه

---

    Öneri Formu Hadis Id, No: 163985, EM000174 Hadis: حدثنا خالد بن مخلد قال حدثنا سليمان بن بلال قال حدثني محمد بن عجلان قال أخبرني أبى وسعيد عن أبى هريرة عن النبي صلى الله عليه وسلم قال : إذا ضرب أحدكم خادمة فليجتنب الوجه Tercemesi: — Ebû Hüreyre (Radtyaliahu anh) tarafından Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) 'den rivayet edildiğine göre, Peygamber şöyle buyurdu: «Sizden biriniz, hizmetçisini dövdüğü zaman, yüze vurmaktan kaçın­sın.»[349] Yüz, hürmete değer bir yer olduğundan, yüze vurmamak burada vücub ifade etmektedir. Aksine yüze vurmak haram olur. Yukarda açıklandığı üzere bütün güzellikleri toplıyan yüzde ayrıca bir nezâket ve letafet ve hassasiyet vardır. Bunun bozulmasına ve değişmesine sebebiyet verecek olan dövme işinin kötülüğü de aşikârdır. Bu bakımdan dövülmeyi hak eden cezalılar bile, baş hariç olmak üzere dövülürler.[350] Açıklama: Yazar, Kitap, Bölüm: Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 174, /176 Senetler: ()
Konular: Darp, Şiddet, yüze vurmak
Köle, kölelik, cariyelik hukuku.

163985 EM000174 Buhari, Edebü'l-Müfred, 92

• Buhârî el-Edebü'l-Müfred 174, /176

Senedi ve Konuları

• Darp, Şiddet, yüze vurmak
• Köle, kölelik, cariyelik hukuku.

حدثنا محمد بن سلام قال أخبرنا أبو معاوية عن الأعمش عن إبراهيم التيمي عن أبيه عن أبى مسعود قال : كنت أضرب غلاما لي فسمعت من خلفى صوتا اعلم أبا مسعود لله أقدر عليك منك عليه فالتفت فإذا هو رسول الله صلى الله عليه وسلم قلت يا رسول الله فهو حر لوجه الله فقال أما إن لو لم تفعل لمستك النار أو للفحتك النار

---

    Öneri Formu Hadis Id, No: 163983, EM000171 Hadis: حدثنا محمد بن سلام قال أخبرنا أبو معاوية عن الأعمش عن إبراهيم التيمي عن أبيه عن أبى مسعود قال : كنت أضرب غلاما لي فسمعت من خلفى صوتا اعلم أبا مسعود لله أقدر عليك منك عليه فالتفت فإذا هو رسول الله صلى الله عليه وسلم قلت يا رسول الله فهو حر لوجه الله فقال أما إن لو لم تفعل لمستك النار أو للفحتك النار Tercemesi: — Ebû Mes'ud'dan rivayet edildiğine göre şöyle dedi: «Kendi kölemi doğuyordum. Arkamdan şöyle bir «es duydum: «Ey Ebû Mes'ud! Bil ki, senin köleye güç yetirmenden daha çok, Al­lah'ın gücü sana yeter.» Döndüm, bir de ne göreyim O, Resûlüllah (Sallallahü Aleyhi ve Sellemp... Dedim ki: «Ya Resûlallah! Artık bu köle, Allah rızası için hürdür.» Bunun üzerine : «Eğer sen böyle yapmamış olayCin, sana Cehennem ateşi dokunurdu.» Yahut: «Seni ateşin alevi yalardı.» buyurdular.[343] Anlaşılıyor ki, Ebu Mes'ud (Radiyallahu anh) kızgınlığından ve köleyi döğmekle meşgul olmasından ötürü, yanına kadar yaklaşan Peygam­ber Efendimizin farkına varamamışlardır. Ebu Mes'ud'un kızgınlığını gidermek ve yaptığı işin çirkin bir İş olduğunu ona bildirmek içinA Allah Tealâ'nın kudretini Peygamber'imİz kendilerine hatırlatmıştır. Yaptığı gü­nâhın keffareti de onu azad etmek olmuştur. Köleyi azad etmemiş olsaydı, günâhtan kurtulamıyacaktı ve azabını çekecekti. Daha önce köle ve hiz­metçilerin döğülebileceğîne dair haberler geçmişti. Burçda ire döğmenjn günâh olduğu bildirilmektedir. Her ikisinin arası şöyle telif edilebilir: Lü­zumsuz yere ve haddinden fazla döğmek günâhtır. Terbiye İçin kâfi mik­tar döğmekte beis yoktur. Ebû Mes'ud kimdir? : Ismİ U k b e 'dİr. Babasının âdı A m r olup, Ebu Mes'ud E I - B e d r î künyesi İle meşhurdur. Bedirde ikâmet ettiğinden ona, bu­lunduğu yere nisbeten B e d r î denmiştir. Yoksa Bedir savaşında bulun­duğu için bu vasfı almamıştır. Çünkü Bedir savaşında bulunmadığı rivayet edilir. Uhud ve ondan sonraki savaşlarda bulunmuştur. Bir rivayette Hz. A I i 'nİn hilâfeti zamanında ve diğer bir rivayette de Hz. M u a v İ y e dev­rinde vefat etmiştir. Ensar'dan ve Hazreç kabilesindendi. Allah ondan razı olsun.[344] Açıklama: Yazar, Kitap, Bölüm: Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 171, /175 Senetler: ()
Konular: Cehennem, Sevkeden İşler, Sözler, Davranışlar
Hz. Peygamber, hataları düzeltmesi
Hz. Peygamber, itaat, boyun eğmek,
Köle, Cariye, azadı, insan hürriyeti
Köle, cariyelere iyi davranmak
Köle, kölelik, cariyelik hukuku.
Köle, üzerinde tasarruf

163983 EM000171 Buhari, Edebü'l-Müfred, 90

• Buhârî el-Edebü'l-Müfred 171, /175

Senedi ve Konuları

• Cehennem, Sevkeden İşler, Sözler, Davranışlar
• Hz. Peygamber, hataları düzeltmesi
• Hz. Peygamber, itaat, boyun eğmek,
• Köle, Cariye, azadı, insan hürriyeti
• Köle, cariyelere iyi davranmak
• Köle, kölelik, cariyelik hukuku.
• Köle, üzerinde tasarruf