وَحَدَّثَنِى مُحَمَّدُ بْنُ حَاتِمٍ وَأَبُو مَعْنٍ الرَّقَاشِىُّ قَالاَ حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ يُونُسَ حَدَّثَنَا عِكْرِمَةُ بْنُ عَمَّارٍ حَدَّثَنِى يَحْيَى بْنُ أَبِى كَثِيرٍ قَالَ حَدَّثَنِى - أَوْ حَدَّثَنَا - أَبُو سَلَمَةَ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ حَدَّثَنِى سَالِمٌ مَوْلَى الْمَهْرِىِّ قَالَ "خَرَجْتُ أَنَا وَعَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ أَبِى بَكْرٍ فِى جَنَازَةِ سَعْدِ بْنِ أَبِى وَقَّاصٍ فَمَرَرْنَا عَلَى بَابِ حُجْرَةِ عَائِشَةَ فَذَكَرَ عَنْهَا عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم مِثْلَهُ."

Bize Muhammed b. Hatim ve Ebu Ma'n er-Rekâşî, o ikisine Ömer b. Yunus, ona İkrime b. Ammar, ona Yahya b. Ebu Kesir, ona Ebu Seleme b. Abdurrahman, ona da el-Mehrî'nin azatlısı Salim (b. Abdullah) şöyle rivayet etmiştir: "Abdurrahman b. Ebu Bekir ile Sa'd b. Ebu Vakkas'ın cenazesine gitmiştik. Aişe'nin odasının kapısından geçtik. Salim, Hz. Aişe'den nakille Hz. Peygamber'den (sav) bu hadisin bir benzerini rivayet etmiştir." [Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: Ateşte yanacak şu topuklara yazık! (Hiçbir yeri kuru bırakmadan) abdestinizi güzelce alın!]

Açıklama: Ravi girişindeki sıkıntı anlaşılamadı. Eğer Abdurrahman b. Ebu Bekir'in ravi olduğu düşünülüyorsa o, ravi değildir.

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 568, /120

حَدَّثَنَا هَارُونَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ وَهْبٍ قَالَ حَدَّثَنِي حَيْوَةُ عَنْ عُقْبَةَ بْنِ مُسْلِمٍ التُّجِيبِيِّ قَالَ سَمِعْتُ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ الْحَارِثِ بْنِ جَزْءٍ الزُّبَيْدِيَّ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ وَيْلٌ لِلْأَعْقَابِ وَبُطُونِ الْأَقْدَامِ مِنْ النَّارِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ قَالَ عَبْد اللَّهِ وَلَمْ يَرْفَعْهُ قَالَ عَبْد اللَّهِ وَسَمِعْتُهُ أَنَا مِنْ هَارُونَ

Bize Harun, ona Abdullah b. Vehb, ona Hayve, ona Ukbe b. Müslim et-Tücîbî, ona da sahabeden Abdullah b. Hâris b. Cez' ez-Zübeydî şöyle demiştir: "(Güzelce yıkanmadığı için) kıyamet günü ateş değecek o topukların ve ayakların altının vay haline" Abdullah (b. Vehb) şöyle der: Râvi (Abdullah b. Hâris) hadisi Hz. Peygamber'e isnad etmeden (mevkuf olarak) rivayet etmiştir. Abdullah (b. Vehb) şöyle der: Ben bu hadisi bizzat Harun'dan işittim.

Açıklama: Hadis mevkuftur.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Abdullah b. Haris b. Cezin Zübeydî 17858, 6/79

حَدَّثَنَا هَارُونُ بْنُ سَعِيدٍ الأَيْلِىُّ وَأَبُو الطَّاهِرِ وَأَحْمَدُ بْنُ عِيسَى قَالُوا أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ وَهْبٍ عَنْ مَخْرَمَةَ بْنِ بُكَيْرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَالِمٍ مَوْلَى شَدَّادٍ قَالَ دَخَلْتُ عَلَى عَائِشَةَ زَوْجِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم يَوْمَ تُوُفِّىَ سَعْدُ بْنُ أَبِى وَقَّاصٍ فَدَخَلَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ أَبِى بَكْرٍ فَتَوَضَّأَ عِنْدَهَا فَقَالَتْ يَا عَبْدَ الرَّحْمَنِ أَسْبِغِ الْوُضُوءَ فَإِنِّى سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ "وَيْلٌ لِلأَعْقَابِ مِنَ النَّارِ."

Bize Harun b. Said el-Eylî, Ebu Tahir ve Ahmed b. İsa, onlara Abdullah b. Vehb, ona Mahreme b. Bükeyr, ona babası (İbn Bükeyr), ona Şeddad'ın azatlısı Salim şöyle rivayet etmiştir: Sa'd b. Ebu Vakkas'ın vefat ettiği gün Hz. Peygamber'in (sav) eşi Hz. Aişe'nin huzuruna girdim. Benimle birlikte (Hz. Aişe'nin kardeşi) Abdurrahman b. Ebu Bekir de girdi ve Hz. Aişe'nin yanında abdest aldı. Hz. Aişe ona ya Abdurrahman! Abdest alırken iyice yıka. Ben Hz. Peygamber'in (sav); "(yıkanmadığı için) ateşin dokunacağı topuklara yazıklar olsun!' buyurduğunu işittim dedi.

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 566, /120

وَحَدَّثَنِى حَرْمَلَةُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا ابْنُ وَهْبٍ أَخْبَرَنِى حَيْوَةُ أَخْبَرَنِى مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ أَنَّ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ مَوْلَى شَدَّادِ بْنِ الْهَادِ حَدَّثَهُ أَنَّهُ دَخَلَ عَلَى عَائِشَةَ فَذَكَرَ عَنْهَا عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم بِمِثْلِهِ.

Bana Harmele b. Yahya, ona (Abdullah) İbn Vehb, ona Hayve (b. Şurayh), ona Muhammed b. Abdurrahman, ona da Şeddad b Hâd'ın azatlısı Ebu Abdullah'ın (Salim b. Abdullah) rivayet ettiğine göre) Salim b. Abdullah Hz. Aişe'nin yanına girmiş ve ondan naklen Hz. Peygamber'in (sav) yukarıdaki hadisinin bir benzerini rivayet etmiştir. [Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurmuştur: (Yıkanmadığı için) ateşin dokunacağı topuklara yazıklar olsun! Abdesti tam alınız.’]

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 567, /120

حَدَّثَنِى سَلَمَةُ بْنُ شَبِيبٍ حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ أَعْيَنَ حَدَّثَنَا فُلَيْحٌ حَدَّثَنِى نُعَيْمُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ سَالِمٍ مَوْلَى شَدَّادِ بْنِ الْهَادِ قَالَ كُنْتُ أَنَا مَعَ عَائِشَةَ - رضى الله عنها - فَذَكَرَ عَنْهَا عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم بِمِثْلِهِ.

Bana Seleme b. Şebîb, ona Hasan b. A'yen, ona Füleyh (b. Süleyman), ona Nuaym b. Abdullah, ona da Şeddad b. Hâd'ın azatlısı Salim (b. Abdullah) şöyle rivayet etmiştir: Bir gün Hz. Aişe'nin (r.anha) yanındaydım. Ardından Hz. Aişe vasıtasıyla Hz. Peygamber'in (sav) bu hadisinin bir benzerini nakletmiştir. [Hz. Peygamber (sav) (yıkanmadığı için) ateşin dokunacağı topuklara yazıklar olsun! buyurmuştur.]

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 569, /120

وَحَدَّثَنِى زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ ح وَحَدَّثَنَا إِسْحَاقُ أَخْبَرَنَا جَرِيرٌ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ هِلاَلِ بْنِ يِسَافٍ عَنْ أَبِى يَحْيَى عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو قَالَ رَجَعْنَا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مِنْ مَكَّةَ إِلَى الْمَدِينَةِ حَتَّى إِذَا كُنَّا بِمَاءٍ بِالطَّرِيقِ تَعَجَّلَ قَوْمٌ عِنْدَ الْعَصْرِ فَتَوَضَّئُوا وَهُمْ عِجَالٌ فَانْتَهَيْنَا إِلَيْهِمْ وَأَعْقَابُهُمْ تَلُوحُ لَمْ يَمَسَّهَا الْمَاءُ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "وَيْلٌ لِلأَعْقَابِ مِنَ النَّارِ أَسْبِغُوا الْوُضُوءَ."

Bana Züheyr b. Harb, ona Cerir; (T) Bize İshak, ona Cerir, ona Mansur, ona Hilal b. Yesaf, ona Ebu Yahya, ona da Abdullah b. Amr şöyle rivayet etmiştir: Hz. Peygamber (sav) ile Mekke'den Medine'ye dönüyorduk. İkindi vakti yol üzerindeki bir su kaynağına varınca kervandakiler aceleyle abdest aldılar. Biz de onlara yetiştik. Abdest aldıkları halde topuklarının ıslanmadığı görülüyordu. Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu: "Vay o topukların ateşten çekeceklerine!.. Abdesti tastamam alın!"

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 570, /120

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَمْرِو بْنِ السَّرْحِ حَدَّثَنَا ابْنُ وَهْبٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ الْحَارِثِ أَنَّ حَبَّانَ بْنَ وَاسِعٍ حَدَّثَهُ أَنَّ أَبَاهُ حَدَّثَهُ أَنَّهُ سَمِعَ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ زَيْدِ بْنِ عَاصِمٍ الْمَازِنِىَّ يَذْكُرُ أَنَّهُ رَأَى رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَذَكَرَ وُضُوءَهُ وَقَالَ: "وَمَسَحَ رَأْسَهُ بِمَاءٍ غَيْرِ فَضْلِ يَدَيْهِ وَغَسَلَ رِجْلَيْهِ حَتَّى أَنْقَاهُمَا."

Bize Ahmed b. Amr b. Serh, ona İbn Vehb, ona Amr b. Haris, ona Habban b. Vasi', ona babası, ona Abdullah b. Zeyd b. Asım el-Mâzinî, Hz. Peygamber'in abdest alırken görmüş ve bunu nakletmiştir. Abdullah b. Zeyd şöyle demiştir: "Başını, ellerinin artığı olmayan (yeni) bir su ile meshetti. Ayaklarını da temizleyinceye kadar yıkadı."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 50, /35

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ أَخْبَرَنَا يُونُسُ وَحُمَيْدٌ عَنِ الْحَسَنِ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم بِمَعْنَى قَتَادَةَ.

Bize Musa b. İsmail, ona Hammad, ona Yunus ve Humeyd, onlara el-Hasan, Hz. Peygamber'den (sav) Katade hadisinin manasında bir rivayet nakletmişlerdir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 67, /47

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ أَخْبَرَنَا يُونُسُ وَحُمَيْدٌ عَنِ الْحَسَنِ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم بِمَعْنَى قَتَادَةَ.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 67, /47

193- حدثنا بن مبارك عن خالد عن عكرمة عن بن عباس أنه قرأ وأرجلكم يعني رجع الأمر إلى الغسل

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Tahâret 193, 1/303