حَدَّثَنَا هَارُونُ بْنُ سَعِيدٍ الأَيْلِىُّ وَأَبُو الطَّاهِرِ وَأَحْمَدُ بْنُ عِيسَى قَالُوا أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ وَهْبٍ عَنْ مَخْرَمَةَ بْنِ بُكَيْرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَالِمٍ مَوْلَى شَدَّادٍ قَالَ دَخَلْتُ عَلَى عَائِشَةَ زَوْجِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم يَوْمَ تُوُفِّىَ سَعْدُ بْنُ أَبِى وَقَّاصٍ فَدَخَلَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ أَبِى بَكْرٍ فَتَوَضَّأَ عِنْدَهَا فَقَالَتْ يَا عَبْدَ الرَّحْمَنِ أَسْبِغِ الْوُضُوءَ فَإِنِّى سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ "وَيْلٌ لِلأَعْقَابِ مِنَ النَّارِ."

Bize Harun b. Said el-Eylî, Ebu Tahir ve Ahmed b. İsa, onlara Abdullah b. Vehb, ona Mahreme b. Bükeyr, ona babası (İbn Bükeyr), ona Şeddad'ın azatlısı Salim şöyle rivayet etmiştir: Sa'd b. Ebu Vakkas'ın vefat ettiği gün Hz. Peygamber'in (sav) eşi Hz. Aişe'nin huzuruna girdim. Benimle birlikte (Hz. Aişe'nin kardeşi) Abdurrahman b. Ebu Bekir de girdi ve Hz. Aişe'nin yanında abdest aldı. Hz. Aişe ona ya Abdurrahman! Abdest alırken iyice yıka. Ben Hz. Peygamber'in (sav); "(yıkanmadığı için) ateşin dokunacağı topuklara yazıklar olsun!' buyurduğunu işittim dedi.

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 566, /120

وَحَدَّثَنِى حَرْمَلَةُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا ابْنُ وَهْبٍ أَخْبَرَنِى حَيْوَةُ أَخْبَرَنِى مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ أَنَّ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ مَوْلَى شَدَّادِ بْنِ الْهَادِ حَدَّثَهُ أَنَّهُ دَخَلَ عَلَى عَائِشَةَ فَذَكَرَ عَنْهَا عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم بِمِثْلِهِ.

Bana Harmele b. Yahya, ona (Abdullah) İbn Vehb, ona Hayve (b. Şurayh), ona Muhammed b. Abdurrahman, ona da Şeddad b Hâd'ın azatlısı Ebu Abdullah'ın (Salim b. Abdullah) rivayet ettiğine göre) Salim b. Abdullah Hz. Aişe'nin yanına girmiş ve ondan naklen Hz. Peygamber'in (sav) yukarıdaki hadisinin bir benzerini rivayet etmiştir. [Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurmuştur: (Yıkanmadığı için) ateşin dokunacağı topuklara yazıklar olsun! Abdesti tam alınız.’]

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 567, /120

حَدَّثَنَا مُؤَمَّلُ بْنُ الْفَضْلِ الْحَرَّانِىُّ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ بْنُ مُسْلِمٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْعَلاَءِ حَدَّثَنَا أَبُو الأَزْهَرِ الْمُغِيرَةُ بْنُ فَرْوَةَ وَيَزِيدُ بْنُ أَبِى مَالِكٍ: "أَنَّ مُعَاوِيَةَ تَوَضَّأَ لِلنَّاسِ كَمَا رَأَى رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَتَوَضَّأُ فَلَمَّا بَلَغَ رَأْسَهُ غَرَفَ غَرْفَةً مِنْ مَاءٍ فَتَلَقَّاهَا بِشِمَالِهِ حَتَّى وَضَعَهَا عَلَى وَسَطِ رَأْسِهِ حَتَّى قَطَرَ الْمَاءُ أَوْ كَادَ يَقْطُرُ ثُمَّ مَسَحَ مِنْ مُقَدَّمِهِ إِلَى مُؤَخَّرِهِ وَمِنْ مُؤَخَّرِهِ إِلَى مُقَدَّمِهِ."

Bize Müemmel b. Fadl el-Harrânî, ona Velid b. Müslim, ona Abdullah b. A'lâ, ona Ebu Ezher Muğira b. Ferve ve Yezid b. Ebu Malik şöyle demişlerdir: "Muaviye, müslümanlara göstermek için, Rasulullah'ın (sav) abdest alışı gibi abdest aldı. Sıra başına gelince bir avuç su alıp o suyu sol eline aktardı ve başının ortasına döktü. Hatta başından sular damlamaya başladı veya neredeyse damlayacak hale geldi. Daha sonra başını ön tarafından arkaya, arka tarafından da öne doğru meshetti."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 50, /36

حَدَّثَنَا مَحْمُودُ بْنُ خَالِدٍ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ بِهَذَا الإِسْنَادِ قَالَ: "فَتَوَضَّأَ ثَلاَثًا ثَلاَثًا وَغَسَلَ رِجْلَيْهِ بِغَيْرِ عَدَدٍ."

Bize Mahmud b. Halid, ona Velid önceki hadisi nakletti. Velid, "Muaviye (abdest esnasında uzuvlarını) üçer defa yıkayarak abdest aldı, sonra ayaklarını bir sayı olmaksızın yıkadı dedi."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 50, /36

92- حدثنا يحيى بن علي التيمي عن منصور عن طلحة عن عبد الله بمثل حديث بن نمير

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Tahâret 92, 1/272

عبد الرزاق عن الثوري عن يحيى بن سعيد عن رجل عن ابن عباس أنه : توضأ مرة مرة.

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Tahâret 131, 1/42

160- حدثنا وكيع عن حماد بن سلمة عن علي بن زيد عن يوسف بن مهران عن بن عباس قال الأذنان من الرأس

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Tahâret 160, 1/294

193- حدثنا بن مبارك عن خالد عن عكرمة عن بن عباس أنه قرأ وأرجلكم يعني رجع الأمر إلى الغسل

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Tahâret 193, 1/303

حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِىٍّ حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عَبْدِ الْمَلِكِ وَالْحَجَّاجُ بْنُ مِنْهَالٍ قَالاَ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى طَلْحَةَ عَنْ عَلِىِّ بْنِ يَحْيَى بْنِ خَلاَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَمِّهِ رِفَاعَةَ بْنِ رَافِعٍ بِمَعْنَاهُ قَالَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "إِنَّهَا لاَ تَتِمُّ صَلاَةُ أَحَدِكُمْ حَتَّى يُسْبِغَ الْوُضُوءَ كَمَا أَمَرَهُ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ فَيَغْسِلَ وَجْهَهُ وَيَدَيْهِ إِلَى الْمِرْفَقَيْنِ وَيَمْسَحَ بِرَأْسِهِ وَرِجْلَيْهِ إِلَى الْكَعْبَيْنِ ثُمَّ يُكَبِّرُ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ وَيَحْمَدُهُ ثُمَّ يَقْرَأُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا أُذِنَ لَهُ فِيهِ وَتَيَسَّرَ." [فَذَكَرَ نَحْوَ حَدِيثِ حَمَّادٍ قَالَ "ثُمَّ يُكَبِّرُ فَيَسْجُدُ فَيُمَكِّنُ وَجْهَهُ."] [قَالَ هَمَّامٌ وَرُبَّمَا قَالَ "جَبْهَتَهُ مِنَ الأَرْضِ حَتَّى تَطْمَئِنَّ مَفَاصِلُهُ وَتَسْتَرْخِىَ ثُمَّ يُكَبِّرُ فَيَسْتَوِى قَاعِدًا عَلَى مَقْعَدِهِ وَيُقِيمُ صُلْبَهُ." فَوَصَفَ الصَّلاَةَ هَكَذَا أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ حَتَّى فَرَغَ "لاَ تَتِمُّ صَلاَةُ أَحَدِكُمْ حَتَّى يَفْعَلَ ذَلِكَ."]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 149, /202

حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِىٍّ حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عَبْدِ الْمَلِكِ وَالْحَجَّاجُ بْنُ مِنْهَالٍ قَالاَ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى طَلْحَةَ عَنْ عَلِىِّ بْنِ يَحْيَى بْنِ خَلاَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَمِّهِ رِفَاعَةَ بْنِ رَافِعٍ بِمَعْنَاهُ قَالَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "إِنَّهَا لاَ تَتِمُّ صَلاَةُ أَحَدِكُمْ حَتَّى يُسْبِغَ الْوُضُوءَ كَمَا أَمَرَهُ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ فَيَغْسِلَ وَجْهَهُ وَيَدَيْهِ إِلَى الْمِرْفَقَيْنِ وَيَمْسَحَ بِرَأْسِهِ وَرِجْلَيْهِ إِلَى الْكَعْبَيْنِ ثُمَّ يُكَبِّرُ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ وَيَحْمَدُهُ ثُمَّ يَقْرَأُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا أُذِنَ لَهُ فِيهِ وَتَيَسَّرَ." [فَذَكَرَ نَحْوَ حَدِيثِ حَمَّادٍ قَالَ "ثُمَّ يُكَبِّرُ فَيَسْجُدُ فَيُمَكِّنُ وَجْهَهُ."] [قَالَ هَمَّامٌ وَرُبَّمَا قَالَ "جَبْهَتَهُ مِنَ الأَرْضِ حَتَّى تَطْمَئِنَّ مَفَاصِلُهُ وَتَسْتَرْخِىَ ثُمَّ يُكَبِّرُ فَيَسْتَوِى قَاعِدًا عَلَى مَقْعَدِهِ وَيُقِيمُ صُلْبَهُ." فَوَصَفَ الصَّلاَةَ هَكَذَا أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ حَتَّى فَرَغَ "لاَ تَتِمُّ صَلاَةُ أَحَدِكُمْ حَتَّى يَفْعَلَ ذَلِكَ."]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 149, /202