حَدَّثَنَا آدَمُ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنِ الأَعْمَشِ قَالَ سَمِعْتُ إِبْرَاهِيمَ يُحَدِّثُ عَنْ هَمَّامِ بْنِ الْحَارِثِ قَالَ رَأَيْتُ جَرِيرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ بَالَ ثُمَّ تَوَضَّأَ ، وَمَسَحَ عَلَى خُفَّيْهِ ، ثُمَّ قَامَ فَصَلَّى ، فَسُئِلَ فَقَالَ "رَأَيْتُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم صَنَعَ مِثْلَ هَذَا." قَالَ إِبْرَاهِيمُ فَكَانَ يُعْجِبُهُمْ ، لأَنَّ جَرِيرًا كَانَ مِنْ آخِرِ مَنْ أَسْلَمَ .

Açıklama: Cerir b. Abdullah'la ilgili bu rivayetin, Abdullah b. Mesud ve arkadaşlarının hoşuna gitmesinin nedeni, mestler üzerine mesh ruhsatının Maide suresinin 6. ayeti inmeden önceki dönemlere özgü olduğunu ileri sürenlerin görüşlerini çürütüyor olmasıdır. Şöyle ki Cerir b. Abdullah, Maide Suresi indikten sonra Müslüman olmuş, dolayısıyla mestleri üzerine mesh etme eylemini Maide suresinin 6. ayeti indikten sonraki bir dönemde gerçekleşmiştir. Diğer yandan onun son müslüman olan sahabilerden birisi olması da mestler üzerine mesh uygulamasının sahabenin son dönemlerinde de devam ettiği görüşünü desteklemektedir. Bk. el-Aynî, Umdetü'l-kârî, IV, 120.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Salât 25, 1/274

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنْ هَمَّامٍ قَالَ جَاءَ رَجُلٌ فَأَثْنَى عَلَى عُثْمَانَ فِى وَجْهِهِ فَأَخَذَ الْمِقْدَادُ بْنُ الأَسْوَدِ تُرَابًا فَحَثَا فِى وَجْهِهِ وَقَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "إِذَا لَقِيتُمُ الْمَدَّاحِينَ فَاحْثُوا فِى وُجُوهِهِمُ التُّرَابَ."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Veki', ona Sufyan es-Sevrî, ona İbrahim, ona Hemmam Hz. Peygamber'den şöyle rivayet etmiştir: Bir adam gelip (Rasulullah'ın huzurunda) Hz. Osman'ı yüzüne karşı övdü. (Orada bulunan) el-Mikdad b. el-Esved de (yerden bir avuç) toprak alıp (öven kimsenin) yüzüne saçtı ve Rasulullah (sav) "(böyle yüze karşı) medhedenlerle karşılaştığınız zaman yüzlerine toprak saçınız" buyurdu dedi.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 10, /1096

حَدَّثَنِى أَحْمَدُ بْنُ أَبِى الطَّيِّبِ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ مُجَالِدٍ حَدَّثَنَا بَيَانُ بْنُ بِشْرٍ عَنْ وَبَرَةَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ هَمَّامٍ قَالَ سَمِعْتُ عَمَّارًا يَقُولُ رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَمَا مَعَهُ إِلاَّ خَمْسَةُ أَعْبُدٍ وَامْرَأَتَانِ وَأَبُو بَكْرٍ .

Bana Ahmed b. Ebu Tayyib, ona İsmail b. Mücâlid, ona Beyân b. Bişr, ona Vebere b. Abdurrahman, ona Hemmâm, ona da Ammâr şöyle demiş­tir: Ben Rasulullah'ı (sav), yanında (Müslüman olarak) beş köle, iki kadın, bir de Ebu Bekir'den başka kimse yokken gördüm.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Fedâili Ashâbi'n-Nebi 5, 1/933

وَحَدَّثَنَاهُ مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى وَابْنُ بَشَّارٍ قَالاَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ عَنْ سُفْيَانَ عَنْ مَنْصُورٍ ح وَحَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا الأَشْجَعِىُّ عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عُبَيْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ سُفْيَانَ الثَّوْرِىِّ عَنِ الأَعْمَشِ وَمَنْصُورٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنْ هَمَّامٍ عَنِ الْمِقْدَادِ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم بِمِثْلِهِ [أَنَّ رَجُلاً جَعَلَ يَمْدَحُ عُثْمَانَ فَعَمِدَ الْمِقْدَادُ فَجَثَا عَلَى رُكْبَتَيْهِ - وَكَانَ رَجُلاً ضَخْمًا - فَجَعَلَ يَحْثُو فِى وَجْهِهِ الْحَصْبَاءَ فَقَالَ لَهُ عُثْمَانُ مَا شَأْنُكَ فَقَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « إِذَا رَأَيْتُمُ الْمَدَّاحِينَ فَاحْثُوا فِى وُجُوهِهِمُ التُّرَابَ »] .

Bize Muhammed b. Müsennâ ve İbn Beşşâr, onlara Abdurrahman, ona Süfyân, ona Mansûr; (T) Bize Osman b. Ebu Şeybe, ona Ubeydullah b. Ubeydurrahman el-Eşceî, ona Süfyân es-Sevrî, ona A'meş ve Mansûr, onlara İbrahim ona da Hemmâm b. Mikdâm, Hz. Peygamber'den benzeri bir hadis nakletmiştir.

• Müslim Sahîh-i Müslim Zühd (ve'r-rikâk) 7507, /1223

وَحَدَّثَنَاهُ مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى وَابْنُ بَشَّارٍ قَالاَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ عَنْ سُفْيَانَ عَنْ مَنْصُورٍ ح وَحَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا الأَشْجَعِىُّ عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عُبَيْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ سُفْيَانَ الثَّوْرِىِّ عَنِ الأَعْمَشِ وَمَنْصُورٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنْ هَمَّامٍ عَنِ الْمِقْدَادِ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم بِمِثْلِهِ [أَنَّ رَجُلاً جَعَلَ يَمْدَحُ عُثْمَانَ فَعَمِدَ الْمِقْدَادُ فَجَثَا عَلَى رُكْبَتَيْهِ - وَكَانَ رَجُلاً ضَخْمًا - فَجَعَلَ يَحْثُو فِى وَجْهِهِ الْحَصْبَاءَ فَقَالَ لَهُ عُثْمَانُ مَا شَأْنُكَ فَقَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « إِذَا رَأَيْتُمُ الْمَدَّاحِينَ فَاحْثُوا فِى وُجُوهِهِمُ التُّرَابَ »] .

Bize Muhammed b. Müsennâ ve İbn Beşşâr, onlara Abdurrahman, ona Süfyân, ona Mansûr; (T) Bize Osman b. Ebu Şeybe, ona Ubeydullah b. Ubeydurrahman el-Eşceî, ona Süfyân es-Sevrî, ona A'meş ve Mansûr, onlara İbrahim ona da Hemmâm b. Mikdâm, Hz. Peygamber'den benzeri bir hadis nakletmiştir.

• Müslim Sahîh-i Müslim Zühd (ve'r-rikâk) 7507, /1223

حَدَّثَنِى عَبْدُ اللَّهِ بْنُ حَمَّادٍ الآمُلِىُّ قَالَ حَدَّثَنِى يَحْيَى بْنُ مَعِينٍ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ مُجَالِدٍ عَنْ بَيَانٍ عَنْ وَبَرَةَ عَنْ هَمَّامِ بْنِ الْحَارِثِ قَالَ قَالَ عَمَّارُ بْنُ يَاسِرٍ رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَمَا مَعَهُ إِلاَّ خَمْسَةُ أَعْبُدٍ وَامْرَأَتَانِ ، وَأَبُو بَكْرٍ .

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Menâkıbü'l-Ensâr 30, 2/19