أَخْبَرَنَا السَّامِيُّ، وَعُمَرُ بْنُ سَعِيدٍ، وَالْفَضْلُ بْنُ الْحُبَابِ، قَالُوا: حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي بَكْرٍ الزُّهْرِيِّ، عَنْ مَالِكٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَزِيدَ، عَنْ أَبِي أَيُّوبَ الْأَنْصَارِيِّ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: " لَا يَحِلُّ لِامْرِئٍ مُسْلِمٍ أَنْ يَهْجُرَ أَخَاهُ فَوْقَ ثَلَاثِ لَيَالٍ، يَلْتَقِيَانِ فَيُعْرِضُ هَذَا وَيُعْرِضُ هَذَا، وَخَيْرُهُمَا الَّذِي يَبْدَأُ بِالسَّلَامِ"

Bize Sami ve Ömer b. Said ve Fadl b. Hubab, onlara Ahmed b. Ebu Bekr ez-Zühri, ona Malik, ona İbn Şihab, ona Ata b. Yesar b. Yezid, ona Ebu Eyyub el-Ensari, Resulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu nakletmiştir: "Müslümanın kardeşine üç geceden fazla dargın kalması helal değildir. Öyle ki karşılaştıklarında biri yüzünü bir tarafa, diğeri öte tarafa çevirir. Onların en hayırlısı ilk selam verendir."

• İbn Hibban Sahih-i İbn Hibban Hazr ve'l İbâha 5670, 12/485

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ السَّامِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ أَيُّوبَ الْمَقَابِرِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ جَعْفَرٍ، قَالَ: أَخْبَرَنِي عَبْدُ اللَّهِ بْنُ دِينَارٍ، أَنَّهُ سَمِعَ ابْنَ عُمَرَ، يَقُولُ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «إِنَّ الْيَهُودَ إِذَا سَلَّمُوا عَلَيْكُمْ إِنَّمَا يَقُولُ أَحَدُهُمُ: السَّامُ عَلَيْكَ، فَقُلْ وَعَلَيْكَ».

Açıklama: Bu hadisin aslı Resulullah (s.a.s.) Hz. Aişe ile birlikte giderken yahudilerin Allah Resulü'ne karşı ağızlarında lafı geveleyerek selam veriyormuş gibi yapıp السَّامُ عَلَيْكَ ölüm üzerine olsun/bir an önce ölesin şeklindeki sözleridir. Bunu duyan Hz. Aişe, aynı şekilde onlara hakaret etmeye başlamış fakat Hz. Peygamber "عَلَيْكُمْ" cevabını vererek temenni ettiğiniz şey sizin başınıza gelsin demiştir. Bu tür durumlarda söylenecek cevap عَلَيْكَ "size olsun", veya وَعَلَيْكَ "size de olsun" şeklinde vav ile vav harfi olmadan rivayet edilmiştir. Size olsun dendiğinde temenni edilen hususun karşıdakine dönmesini murad etmek vardır. "Size de" denince bununla bir önceki mana kastedilmiş olması mümkün olduğu gibi ölüm bize geleceği gibi sizi de bulsun manasını çıkarmak imkan dahilindedir (Aliyyü'l-kârî, Mirkât, XIII, 419 -şamile-) Bununla birlikte İslam coğrafyasında yaşayan ehl-i kitap yukarıdaki gibi kelime oyunlarına başvurmaz düzgün şekilde ilişkilerini devam ettirdiklerinde, bir grup alime göre, selam verip esenlik dilemekte bir sorun görünmemektedir. Konu hakkındaki tartışmalar için bk. İbn Abdilberr, Temhîd, XVII, 92 -Şamile-)

• İbn Hibban Sahih-i İbn Hibban Birr ve'l-İhsan 502, 2/254

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ السَّامِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ أَيُّوبَ الْمَقَابِرِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ جَعْفَرٍ، قَالَ: أَخْبَرَنِي عَبْدُ اللَّهِ بْنُ دِينَارٍ، أَنَّهُ سَمِعَ ابْنَ عُمَرَ، يَقُولُ: ذَكَرَ عُمَرُ لِرَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ تُصِيبُهُ الْجَنَابَةُ مِنَ اللَّيْلِ: «فَأَمَرَهُ أَنْ يَتَوَضَّأَ وَيَغْسِلَ ذَكَرَهُ، ثُمَّ يَنَامَ»

• İbn Hibban Sahih-i İbn Hibban Tahâret 1214, 4/16

2517 - أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ السَّامِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ أَيُّوبَ الْمَقَابِرِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ جَعْفَرٍ، قَالَ: وَأَخْبَرَنِي عَبْدُ اللَّهِ بْنُ دِينَارٍ، أَنَّهُ سَمِعَ ابْنَ عُمَرَ يَقُولُ: «كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُصَلِّي عَلَى رَاحِلَتِهِ حَيْثُ تَوَجَّهَتْ بِهِ فِي السَّفَرِ»

• İbn Hibban Sahih-i İbn Hibban Salât 2517, 6/262

46 - أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْعَبَّاسِ السَّامِيُّ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ أَنْبَأَنَا مَعْمَرٌ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسٍ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أُتِيَ بالبراق ليلةأسري بِهِ مُسْرَجًا مُلْجَمًا لِيَرْكَبَهُ فَاسْتَصْعَبَ عَلَيْهِ فَقَالَ لَهُ جِبْرِيلُ: "مَا يَحْمِلُكَ عَلَى هَذَا فَوَاللَّهِ مَا رَكِبَكَ أَحَدٌ أَكْرَمَ عَلَى اللَّهِ مِنْهُ قال فارفض عرقا"

• İbn Hibban Sahih-i İbn Hibban İsra 46, 1/234

1759 - أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ السَّامِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ أَيُّوبَ الْمَقَابِرِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ جَعْفَرٍ، قَالَ: أَخْبَرَنِي حُمَيْدٌ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ، أَنَّهُ قَالَ: «مَا صَلَّيْتُ مَعَ أَحَدٍ أَوْجَزَ صَلَاةٍ وَلَا أَكْمَلَ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ».

• İbn Hibban Sahih-i İbn Hibban Salât 1759, 5/55