Giriş


    Öneri Formu
138174 BS001430 Beyhaki, Sünenü'l Kübra, I, 402


    Öneri Formu
150367 BS13473 Beyhaki, Sünenü'l Kübra, VII, 81


    Öneri Formu
155093 BS017908 Beyhaki, Sünenü'l Kübra, IX 51


    Öneri Formu
195947 NM007821 Hakim, el-Müstedrek, VII, 2719 (4/248)


    Öneri Formu
196044 NM007919 Hakim, el-Müstedrek, VII, 2756 (4/276)


Açıklama: Bu hadis bize insan karakterinin oluşması ve şekillenmesinde yaratılıştan getirilen duygu ve kabiliyetlerin eğitilmesi ve aklın, bu eğitimle kazanılan değerlerle bütünleşmesi istikametinde kullanılmasındaki rolünü ifade etmektedir. Fıtrata uygun en mükemmel yaşam ölçülerini bilen bizzat Yaratıcının kendisidir. Bundan dolayıdır ki peygamber olarak yarattığı ilk insanla beraber yaşam ölçülerini de bildirmiştir. “Eşref-i mahlûk” olarak yaratılan insan, saygınlığını yaratılış maddesinden değil, kendisine peygamberi vasıtasıyla bildirilen bu ilâhi kurallar çerçevesinde yaşamasındandır. Allah’ın yaratılıştan vermiş olduğu aklı, bildirdiği kurallar çerçevesinde kullanmak tamamen insanoğlunun iradesindedir. Yaratılış amacına uygun mükemmel kişilik ancak aklın bu istikamette kullanılmasıyla mümkündür. Temiz fıtratta yaratılan insanoğlu daha sonra bu fıtrattan uzaklaşarak ilahî ölçülerden uzak sergilediği yaşam biçimi karakter hâline dönüşebilmekte, sonuç itibariyle de bu temiz fıtrat bozulabilmektedir. Allah Rasûlü bunu “Kişinin asaleti (güzel) ahlakı(ndan)dır.” ifadesiyle dile getirmektedir. İnsanoğlu ilâhî kuralların ortaya koyduğu ahlâkî ölçüler çerçevesinde bir yaşam biçimi sergiliyorsa bu onun yaratılıştaki temiz fıtratının bozulmadığını gösterir. Netice itibariyle hadisin belirttiğine göre saygınlığın yaratılıştan değil İslam Dînini güzel yaşamaktan ve İslam ahlâkını içselleştirmekten ileri geldiğini unutmamak gerekir.

    Öneri Formu
150821 BS13892 Ali b. Ca’d, Musned, I, 435, no: 2962; İbn Hibbân, Sahîh, II, 232-233, no. 483; Ebû Abdillah Muhammed b. Selâme, Musnedü’ş-Şihâb, I, 143, no. 190; ed-Dârekutnî, Sünen, IV, 466, no. 3804; Beyhakî, es-Sünenü’l-kübrâ, VII, 219, no.13777, X, 328, no. 20810, Şu’abu’l-imân, VI, 365, X, 384, no. 7667; et-Taberânî, Mekârimu’l-ahlâk, s.321, no. 28; Nuruddîn el-Heysemî, Mevâridü’z-zemân ilâ zevâidi İbn Hibbân,VI, 205, no. 1928; Ebû Bekr Muhammed b. Ca’fer el-Harâitî, el-Müntekâ min Kitâbi Mekârimi’l-Ahlâk, s. 28, 29; Ebû Bekr Ahmed b. Mervân ed-Dîneverî, el-Mücâlese ve Cevâhiru’l-ilm, VI, 311, no.2684


    Öneri Formu
139908 BS003141 Beyhaki, Sünenü'l Kübra, II, 257


    Öneri Formu
139418 BS002685 Beyhaki, Sünenü'l Kübra, II, 131


    Öneri Formu
140691 BS003914 Beyhaki, Sünenü'l Kübra, II, 459


    Öneri Formu
194097 NM005899 Hakim, el-Müstedrek, VI, 2117 (3/424)