- أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ أَدْهَمَ قَالَ : سَأَلْتُ ابْنَ شُبْرُمَةَ عَنْ شَىْءٍ وَكَانَتْ عِنْدِى مَسْأَلَةٌ شَدِيدَةٌ فَقُلْتُ : رَحِمَكَ اللَّهُ انْظُرْ فِيهَا. قَالَ إِذَا وَضَحَ لِىَ الطَّرِيقُ وَوَجَدْتُ الأَثَرَ لَمْ أَحْبَسْ.

Bize Muhammed b. Yusuf, ona İbrahim b. Edhem'in şöyle dediğini rivayet etti: "Benim için hayli zor olan bir mesele hakkında İbn Şübrüme'ye soru sordum ve 'Allah senden razı olsun! Şu meseleye bir bak [ilgili konu hakkında ne biliyorsun?]!' dedim. O da şöyle dedi: 'Şayet benim için mesele açık [net] ise ve ilgili konu hakkında rivayet bulabiliyorsam, bildiğimi saklamam!'.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 24, 1/298

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ سِنَانٍ الْقَطَّانُ الْوَاسِطِىُّ حَدَّثَنَا يَزِيدُ عَنْ أَيُّوبَ أَبِى الْعَلاَءِ عَنِ ابْنِ شُبْرُمَةَ عَنِ امْرَأَةِ مَسْرُوقٍ عَنْ عَائِشَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم مِثْلَهُ. [قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَحَدِيثُ عَدِىِّ بْنِ ثَابِتٍ وَالأَعْمَشِ عَنْ حَبِيبٍ وَأَيُّوبَ أَبِى الْعَلاَءِ كُلُّهَا ضَعِيفَةٌ لاَ تَصِحُّ وَدَلَّ عَلَى ضَعْفِ حَدِيثِ الأَعْمَشِ عَنْ حَبِيبٍ هَذَا الْحَدِيثُ أَوْقَفَهُ حَفْصُ بْنُ غِيَاثٍ عَنِ الأَعْمَشِ وَأَنْكَرَ حَفْصُ بْنُ غِيَاثٍ أَنْ يَكُونَ حَدِيثُ حَبِيبٍ مَرْفُوعًا وَأَوْقَفَهُ أَيْضًا أَسْبَاطٌ عَنِ الأَعْمَشِ مَوْقُوفٌ عَنْ عَائِشَةَ.] [قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَرَوَاهُ ابْنُ دَاوُدَ عَنِ الأَعْمَشِ مَرْفُوعًا أَوَّلُهُ وَأَنْكَرَ أَنْ يَكُونَ فِيهِ الْوُضُوءُ عِنْدَ كُلِّ صَلاَةٍ وَدَلَّ عَلَى ضَعْفِ حَدِيثِ حَبِيبٍ هَذَا أَنَّ رِوَايَةَ الزُّهْرِىِّ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ فَكَانَتْ تَغْتَسِلُ لِكُلِّ صَلاَةٍ . فِى حَدِيثِ الْمُسْتَحَاضَةِ وَرَوَى أَبُو الْيَقْظَانِ عَنْ عَدِىِّ بْنِ ثَابِتٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِىٍّ - رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُ - وَعَمَّارٌ مَوْلَى بَنِى هَاشِمٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ وَرَوَى عَبْدُ الْمَلِكِ بْنُ مَيْسَرَةَ وَبَيَانٌ وَالْمُغِيرَةُ وَفِرَاسٌ وَمُجَالِدٌ عَنِ الشَّعْبِىِّ عَنْ حَدِيثِ قَمِيرَ عَنْ عَائِشَةَ "تَوَضَّئِى لِكُلِّ صَلاَةٍ." وَرِوَايَةُ دَاوُدَ وَعَاصِمٍ عَنِ الشَّعْبِىِّ عَنْ قَمِيرَ عَنْ عَائِشَةَ "تَغْتَسِلُ كُلَّ يَوْمٍ مَرَّةً."] [وَرَوَى هِشَامُ بْنُ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ الْمُسْتَحَاضَةُ تَتَوَضَّأُ لِكُلِّ صَلاَةٍ . وَهَذِهِ الأَحَادِيثُ كُلُّهَا ضَعِيفَةٌ إِلاَّ حَدِيثَ قَمِيرَ وَحَدِيثَ عَمَّارٍ مَوْلَى بَنِى هَاشِمٍ وَحَدِيثَ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ وَالْمَعْرُوفُ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ الْغُسْلُ.]

Bize Ahmed b. Sinan el-Kattân el-Vâsıtî, ona Yezid, ona Ebu Alâ Eyyüb, ona İbn Şübrüme, ona Mesruk'un hanımı, ona da Hz. Aişe, Hz. Peygamber'den önceki hadisin benzerini rivayet etmiştir. [Ebu Davud şöyle demiştir: Adiy b. Sabit'in hadisi, Ameş'in Habib'ten rivâyet ettiği hadis ve Ebu'l-'Alâ Eyyüb'ün hadisi, bunların hepsi zayıftır, sahih değildir. Ameş'in Habib'ten rivayet ettiği hadisin zayıflığına bu hadis delildir. Hafs b. İyâs, bu hadisi Ameş'ten mevkuf olarak rivayet ederek, Habib'in hadisinin merfu olduğunu red etmiştir. Aynı şekilde bu hadisi Esbât Ameş'ten, o da mevkuf olarak Hz. Aişe'den rivayet etmiştir.] [Ebu Davud şöyle devam etmiştir: İbn Davud bu hadisin baş tarafını merfu olarak rivayet etmiş ve bu hadiste her namazda abdest almanın gerekli olduğunu red etmiştir. Zuhrî'nin Urve'den, onun da Hz. Aişe'den rivayet ettiği istihaze hadisinde "Her namaz için guslederdi" demesi Habib'in bu hadisinin zayıf olduğuna delildir. Ebu'l-Yakzân Adiy b. Sabit'ten, o da babasından, o da Hz. Ali'den; Beni Hâşim'in azatlısı Ammâr İbn Abbas'tan; Abdülmelik b. Meysere, Beyân, Muğire, Firâs ve Mücâhid de Şa'bî'den; o da Kamîr vasıtasıyla Hz. Aişe'den "Her namaz için abdest al" şeklinde rivayet etmişlerdir. Davud ve Asım'ın Şa'bî'den, onun da Kamîr vasıtasıyla Hz. Aişe'den rivayeti "İstihazeli kadın her gün bir defa yıkanır" şeklindedir. Hişâm b. Urve de babasından "İstihazeli kadın her namaz için abdest alır" diye rivayet etmiştir. Kâmir ve Beni Hişam'ın azatlısı Ammâr ile Hişâm b. Urve'in babasından rivayet ettiği hadislerin dışındaki bütün bu hadisler zayıftır. İbn Abbas'tan (rivayeti) bilinen (her namaz için abdest değil), gusüldür.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 113, /77

حَدَّثَنِى مُحَمَّدُ بْنُ حَاتِمٍ حَدَّثَنَا شَبَابَةُ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ طَلْحَةَ ح وَحَدَّثَنِى أَحْمَدُ بْنُ خِرَاشٍ حَدَّثَنَا حَبَّانُ حَدَّثَنَا وُهَيْبٌ كِلاَهُمَا عَنِ ابْنِ شُبْرُمَةَ بِهَذَا الإِسْنَادِ [عَنْ أَبِى زُرْعَةَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ] فِى حَدِيثِ وُهَيْبٍ مَنْ أَبَرُّ وَفِى حَدِيثِ مُحَمَّدِ بْنِ طَلْحَةَ أَىُّ النَّاسِ أَحَقُّ مِنِّى بِحُسْنِ الصُّحْبَةِ ثُمَّ ذَكَرَ بِمِثْلِ حَدِيثِ جَرِيرٍ [جَاءَ رَجُلٌ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ مَنْ أَحَقُّ النَّاسِ بِحُسْنِ صَحَابَتِى قَالَ « أُمُّكَ » . قَالَ ثُمَّ مَنْ قَالَ « ثُمَّ أُمُّكَ » . قَالَ ثُمَّ مَنْ قَالَ « ثُمَّ أُمُّكَ » . قَالَ ثُمَّ مَنْ قَالَ « ثُمَّ أَبُوكَ »].

• Müslim Sahîh-i Müslim Birr ve's-sıla ve'l-edeb 6503, /1058

حَدَّثَنَا وَهْبُ بْنُ بَقِيَّةَ عَنْ هُشَيْمٍ عَنِ ابْنِ شُبْرُمَةَ عَنِ الشَّعْبِىِّ بِنَحْوٍ مِنْهُ [ جَاءَتِ الْيَهُودُ بِرَجُلٍ وَامْرَأَةٍ مِنْهُمْ زَنَيَا فَقَالَ ائْتُونِى بِأَعْلَمِ رَجُلَيْنِ مِنْكُمْ فَأَتَوْهُ بِابْنَىْ صُورِيَا فَنَشَدَهُمَا "كَيْفَ تَجِدَانِ أَمْرَ هَذَيْنِ فِى التَّوْرَاةِ." قَالاَ نَجِدُ فِى التَّوْرَاةِ إِذَا شَهِدَ أَرْبَعَةٌ أَنَّهُمْ رَأَوْا ذَكَرَهُ فِى فَرْجِهَا مِثْلَ الْمِيلِ فِى الْمُكْحُلَةِ رُجِمَا. قَالَ "فَمَا يَمْنَعُكُمَا أَنْ تَرْجُمُوهُمَا." قَالاَ ذَهَبَ سُلْطَانُنَا فَكَرِهْنَا الْقَتْلَ فَدَعَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم بِالشُّهُودِ فَجَاءُوا بِأَرْبَعَةٍ فَشَهِدُوا أَنَّهُمْ رَأَوْا ذَكَرَهُ فِى فَرْجِهَا مِثْلَ الْمِيلِ فِى الْمُكْحُلَةِ فَأَمَرَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم بِرَجْمِهِمَا. لَمْ يَذْكُرْ فَدَعَا بِالشُّهُودِ فَشَهِدُوا]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Hudûd 26, /1017

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا شَرِيكٌ عَنْ عُمَارَةَ بْنِ الْقَعْقَاعِ بْنِ شُبْرُمَةَ عَنْ أَبِى زُرْعَةَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ جَاءَ رَجُلٌ إِلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ نَبِّئْنِى مَا حَقُّ النَّاسِ مِنِّى بِحُسْنِ الصُّحْبَةِ فَقَالَ « نَعَمْ وَأَبِيكَ لَتُنَبَّأَنَّ أُمُّكَ » . قَالَ ثُمَّ مَنْ قَالَ « ثُمَّ أُمُّكَ » . قَالَ ثُمَّ مَنْ قَالَ « ثُمَّ أُمُّكَ » . قَالَ ثُمَّ مَنْ قَالَ « ثُمَّ أَبُوكَ » . قَالَ نَبِّئْنِى يَا رَسُولَ اللَّهِ عَنْ مَالِى كَيْفَ أَتَصَدَّقُ فِيهِ قَالَ « نَعَمْ وَاللَّهِ لَتُنَبَّأَنَّ أَنْ تَصَدَّقَ وَأَنْتَ صَحِيحٌ شَحِيحٌ تَأْمُلُ الْعَيْشَ وَتَخَافُ الْفَقْرَ وَلاَ تُمْهِلْ حَتَّى إِذَا بَلَغَتْ نَفْسُكَ هَهُنَا قُلْتَ مَالِى لِفُلاَنٍ وَمَالِى لِفُلاَنٍ وَهُوَ لَهُمْ وَإِنْ كَرِهْتَ » .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Vesâyâ 4, /437

حَدَّثَنِى مُحَمَّدُ بْنُ حَاتِمٍ حَدَّثَنَا شَبَابَةُ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ طَلْحَةَ ح وَحَدَّثَنِى أَحْمَدُ بْنُ خِرَاشٍ حَدَّثَنَا حَبَّانُ حَدَّثَنَا وُهَيْبٌ كِلاَهُمَا عَنِ ابْنِ شُبْرُمَةَ بِهَذَا الإِسْنَادِ [عَنْ أَبِى زُرْعَةَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ] فِى حَدِيثِ وُهَيْبٍ مَنْ أَبَرُّ وَفِى حَدِيثِ مُحَمَّدِ بْنِ طَلْحَةَ أَىُّ النَّاسِ أَحَقُّ مِنِّى بِحُسْنِ الصُّحْبَةِ ثُمَّ ذَكَرَ بِمِثْلِ حَدِيثِ جَرِيرٍ [جَاءَ رَجُلٌ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ مَنْ أَحَقُّ النَّاسِ بِحُسْنِ صَحَابَتِى قَالَ « أُمُّكَ » . قَالَ ثُمَّ مَنْ قَالَ « ثُمَّ أُمُّكَ » . قَالَ ثُمَّ مَنْ قَالَ « ثُمَّ أُمُّكَ » . قَالَ ثُمَّ مَنْ قَالَ « ثُمَّ أَبُوكَ »].

• Müslim Sahîh-i Müslim Birr ve's-sıla ve'l-edeb 6503, /1058