أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ حُمَيْدٍ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنْ مُغِيرَةَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ قَالَ : فِتْنَةٌ لِلْمَتْبُوعِ مَذَلَّةٌ لِلتَّابِعِ.

Bize Muhammed b. Humeyd, ona Cerîr, ona Muğire, ona Saîd b. Cübeyr şöyle rivayet etti: (İnsanın peşinden yürümek), ardına düşülen kimse için bir fitne (azdırma vesilesi), arkadan gelen kimse için ise bir zillettir.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 45, 1/451

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ حُمَيْدٍ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنِ ابْنِ شُبْرُمَةَ عَنِ الشَّعْبِىِّ قَالَ :" زَيْنُ الْعِلْمِ حِلْمُ أَهْلِهِ".

Bize Muhammed b. Humeyd, ona Cerîr, ona Şübrüme rivayet ettiğine göre Şa'bî şöyle demiştir: "İlmin süsü, sahiplerinin ağır başlı olmalarıdır."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 48, 1/470

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ حُمَيْدٍ حَدَّثَنَا أَبُو دَاوُدَ - هُوَ الطَّيَالِسِىُّ عَنْ عَبَّادِ بْنِ مَنْصُورٍ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ « اكْتَحِلُوا بِالإِثْمِدِ فَإِنَّهُ يَجْلُو الْبَصَرَ وَيُنْبِتُ الشَّعْرَ » . وَزَعَمَ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم كَانَتْ لَهُ مُكْحُلَةٌ يَكْتَحِلُ بِهَا كُلَّ لَيْلَةٍ ثَلاَثَةً فِى هَذِهِ وَثَلاَثَةً فِى هَذِهِ . وَقَدْ رُوِىَ مِنْ غَيْرِ وَجْهٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ قَالَ « عَلَيْكُمْ بِالإِثْمِدِ فَإِنَّهُ يَجْلُو الْبَصَرَ وَيُنْبِتُ الشَّعْرَ » . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ جَابِرٍ وَابْنِ عُمَرَ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ ابْنِ عَبَّاسٍ حَدِيثٌ حَسَنٌ لاَ نَعْرِفُهُ عَلَى هَذَا اللَّفْظِ إِلاَّ مِنْ حَدِيثِ عَبَّادِ بْنِ مَنْصُورٍ . حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ حُجْرٍ وَمُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى قَالاَ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ عَنْ عَبَّادِ بْنِ مَنْصُورٍ نَحْوَهُ .

Bize Mahmud b. Humeyd, ona Ebu Davud et-Tayalisi, ona Abbâd b. Mansur, ona İkrime (Mevla İbn Abbas), ona da (Abdullah) b. Abbas şöyle demiştir: Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu: "İsmid taşı ile sürme sürünüz. Çünkü o gözleri parlatır, kirpikleri besler." İbn Abbas Hz. Peygamber'in (sav) bir sürme taşına sahip olduğunu ve her gece üç defa sağ gözüne üç defa sol gözüne sürme çektiğini söyledi. Hz. peygamber'den (sav) bu tarik dışında "Size ismidi öneririm. O gözlerinizi cilalar ve saçlarınızın bitmesini sağlar." dediği nakledilmiştir. [Tirmizî dedi ki: Bu konuda Cabir ve İbn Ömer'den de hadis rivayet edilmiştir. Tirmizî dedi ki: İbn Abbas hadisi hasen garibtir. Bu hadisi bu lafızlarla sadece Abbas b. Mansur'un rivayetiyle bilmekteyiz. Ali b. Hucr ve Muhammed b. Yahya dediler ki: Yezid b. Harun, Abbad b. Mansur'dan bu hadisin bir benzerini bize rivayet etmiştir.]

Açıklama: Tirmizî rivayetinin isnadında yer alan Abbâd b. Mansûr hakkında kaderi, müdellis ve ömrünün sonunda hafızası değişmekle tenkitler bulunan saduk bir ravi olduğu değerlendirmesi yapılmıştır. Bedrüddin elAynî, Ebû Muhammed Mahmûd b. Ahmed, Nühabü'l-ahbâr fi mebâni'l-ahyar fi şerhi meani'l-asâr, thk. Ebû Temim Yasir b. İbrahim (Katar: Vüzaretü'l-Şuuni'l-Evkâfi'l-İslamiyye, 1429/2008), 6/293.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Libâs 23, /

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ حُمَيْدٍ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ الْمُخْتَارِ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ رَاشِدٍ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « لاَ يَغْلَقُ الرَّهْنُ » .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Rahûn 3, /391