أَخْبَرَنَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الْحَافِظُ أَخْبَرَنَا أَبُو الْعَبَّاسِ الْمَحْبُوبِىُّ حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ مَسْعُودٍ حَدَّثَنَا النَّضْرُ بْنُ شُمَيْلٍ أَخْبَرَنَا شُعْبَةُ عَنْ يَزِيدَ بْنِ خُمَيْرٍ قَالَ سَمِعْتُ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ بُسْرٍ : أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- مَرَّ بِأَبِيهِ وَهُوَ عَلَى بَغْلَةٍ لَهُ بَيْضَاءَ فَأَتَاهُ فَأَخَذَ بِلِجَامِهَا فَقَالَ : انْزِلْ عَلَىَّ. قَالَ : فَنَزَلَ عَلَيْنَا فَأُتِىَ بِتَمْرٍ وَسَوِيقٍ فَجَعَلَ يَأْكُلُ مِنْهُ ثُمَّ يَضَعُ النَّوَى عَلَى ظَهْرِ السَّبَّابَةِ أَوِ الْوُسْطَى أَوْ عَلَيْهِمَا جَمِيعًا ثُمَّ يَرْمِى بِهِ قَالَ وَصَنَعَ لَهُ طَعَامًا فَجَعَلَ يَأْكُلُ مِنْهُ ثُمَّ أَتَاهُ بِقَدَحٍ مِنْ لَبَنٍ أَوْ سَوِيقٍ فَشَرِبَ مِنْهُ ثُمَّ أَعْطَاهُ الَّذِى عَنْ يَمِينِهِ فَأَرَادَ أَنْ يَسِيرَ أَوْ يَرْتَحِلَ فَقَالَ : ادْعُ لَنَا فَقَالَ :« اللَّهُمَّ بَارِكْ لَهُمْ فِيمَا رَزَقْتَهُمْ وَاغْفِرْ لَهُمْ وَارْحَمْهُمْ ». أَخْرَجَهُ مُسْلِمٌ فِى الصَّحِيحِ مِنْ حَدِيثِ غُنْدَرٍ وَابْنِ أَبِى عَدِىٍّ وَيَحْيَى بْنِ حَمَّادٍ عَنْ شُعْبَةَ.

• Beyhakî Sünen-i Kebir Sadak 14713, 15/46

حَدَّثَنَا النُّفَيْلِىُّ حَدَّثَنَا مِسْكِينٌ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ يَزِيدَ بْنِ خُمَيْرٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ جُبَيْرِ بْنِ نُفَيْرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى الدَّرْدَاءِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ فِى غَزْوَةٍ فَرَأَى امْرَأَةً مُجِحًّا فَقَالَ "لَعَلَّ صَاحِبَهَا أَلَمَّ بِهَا." قَالُوا نَعَمْ . فَقَالَ "لَقَدْ هَمَمْتُ أَنْ أَلْعَنَهُ لَعْنَةً تَدْخُلُ مَعَهُ فِى قَبْرِهِ كَيْفَ يُوَرِّثُهُ وَهُوَ لاَ يَحِلُّ لَهُ وَكَيْفَ يَسْتَخْدِمُهُ وَهُوَ لاَ يَحِلُّ لَهُ."

Bize en-Nüfeyl, ona Miskin, ona Şube, ona Yezid b. Humeyr, ona Abdurrahman b. Cübeyr b. Nüfeyr, ona babası, ona da Ebu'd-Derdâ'nın (ra) rivayet ettiğine göre; Rasulullah (sav) bir savaşta (esirler asında) doğumu yaklaşmış gözüken hâmile bir kadın gördü de "herhalde efendisi onunla ilişkide bulunmak istiyor," dedi. Yanındakiler evet dediler. Bunun üzerine Hz. Peygamber şunları söyledi: "Vallahi o adama, kendisiyle beraber kabre girecek olan bir lanet okumak geliyor içimden! Bu adam (o kadından) doğacak çocuğu mirasçı yapmak kendisine helâl olmadığı halde onu nasıl mirasçı yapacak? O çocuğu hizmetçi olarak kullanmak helâl olmadığı halde onu nasıl hizmetçi yapacak?"

Açıklama: Burada söz konusu edilen kadın, hâmile iken esir alınmış ve doğumu da yaklaşmış biriydi. Buna rağmen efendisi onunla ilişkide bulunmak istiyormuş. Halbuki hâmile iken esir alınan bir kadın doğum yapmadan, yeni efendisinin onunla cinsel ilişkide bulunması helâl değildir. Bundan dolayıdır ki Hz. Peygamber, o insanın kıyamete kadar lanete müstahak olduğunu söylemiştir. Efendisi, doğumdan önce kadınla ilişkide bulunduğu gerekçesiyle, doğacak çocuğun kendisinden olduğunu ve birbirlerine vâris olduklarını iddia edebilir. Halbuki bu doğru değildir, çünkü kadın başkasından hâmile kalmıştır. Başkasının çocuğunu kendi nesebine katmak ve kendine mirasçı yapmak câiz değildir. Dolayısıyla adamın böyle bir tasarrufu helâl değildir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Nikah 45, /499

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرٍ وَعَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالاَ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ بْنُ سَعِيدٍ قَالَ سَمِعْتُ شُعْبَةَ عَنْ يَزِيدَ بْنِ خُمَيْرٍ قَالَ سَمِعْتُ سُلَيْمَ بْنَ عَامِرٍ يُحَدِّثُ عَنْ أَوْسَطَ بْنِ إِسْمَاعِيلَ الْبَجَلِىِّ أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا بَكْرٍ حِينَ قُبِضَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ قَامَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى مَقَامِى هَذَا عَامَ الأَوَّلِ ثُمَّ بَكَى أَبُو بَكْرٍ ثُمَّ قَالَ « عَلَيْكُمْ بِالصِّدْقِ فَإِنَّهُ مَعَ الْبِرِّ وَهُمَا فِى الْجَنَّةِ وَإِيَّاكُمْ وَالْكَذِبَ فَإِنَّهُ مَعَ الْفُجُورِ وَهُمَا فِى النَّارِ وَسَلُوا اللَّهَ الْمُعَافَاةَ فَإِنَّهُ لَمْ يُؤْتَ أَحَدٌ بَعْدَ الْيَقِينِ خَيْرًا مِنَ الْمُعَافَاةِ وَلاَ تَحَاسَدُوا وَلاَ تَبَاغَضُوا وَلاَ تَقَاطَعُوا وَلاَ تَدَابَرُوا وَكُونُوا عِبَادَ اللَّهِ إِخْوَانًا » .

Bize Ebu Bekir ve Ali b. Muhammed, onlara Ubeyd b. Said el-Ümevi, ona Şube, ona Yezid b. Humeyr, ona Süleym b. Amir, ona Evsat b. İsmail el-Becelî, Hz. Peygamber (sav) vefat ettiğinde, Hz. Ebu Bekir'in “Rasulullah (sav) geçen yıl benim şu yerimde ayağa kalktı [dedikten sonra ağladığını sonra da] ve şöyle buyurdu” dediğini rivayet etmiştir: "Doğruluktan ayrılmayınız. Çünkü doğruluk hayır ile birliktedir ve her ikisi de cennettedir. Yalancılıktan da sakınınız. Çünkü yalancılık günah ve kötülük ile beraberdir ve her ikisi de cehennemdedir. Allah'tan sağlık ve afiyet dileyin. Çünkü gönülden ve sağlam bir imandan sonra kişiye afiyetten daha hayırlı bir şey verilmemiştir. Birbirinize haset etmeyiniz. Birbirinize kin beslemeyin. Birbirinizle iyi ilişkileri kesmeyiniz. Birbirinizden yüz çevirip küsmeyiniz ve ey Allah'ın kulları kardeşler olunuz."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Dua 5, /617

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ قَالَ سَمِعْتُ يَزِيدَ بْنَ خُمَيْرٍ يُحَدِّثُ عَنْ حَبِيبِ بْنِ عُبَيْدٍ عَنْ جُبَيْرِ بْنِ نُفَيْرٍ عَنِ ابْنِ السِّمْطِ أَنَّهُ أَتَى أَرْضًا يُقَالُ لَهَا دَوْمِينُ مِنْ حِمْصَ عَلَى رَأْسِ ثَمَانِيَةَ عَشَرَ مِيلًا فَصَلَّى رَكْعَتَيْنِ فَقُلْتُ لَهُ أَتُصَلِّي رَكْعَتَيْنِ فَقَالَ رَأَيْتُ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ بِذِي الْحُلَيْفَةِ يُصَلِّي رَكْعَتَيْنِ فَسَأَلْتُهُ فَقَالَ إِنَّمَا أَفْعَلُ كَمَا رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَوْ قَالَ فَعَلَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ömer b. Hattab 198, 1/136

أَخْبَرَنَا أَسَدُ بْنُ مُوسَى حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ يَزِيدَ بْنِ خُمَيْرٍ أَبِى عُمَرَ الشَّامِىِّ الْهَمْدَانِىِّ قَالَ سَمِعْتُ عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ جُبَيْرِ بْنِ نُفَيْرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى الدَّرْدَاءِ : أَنَّ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- رَأَى امْرَأَةً مُجِحَّةً يَعْنِى حُبْلَى عَلَى بَابِ فُسْطَاطٍ فَقَالَ :« لَعَلَّهُ قَدْ أَلَمَّ بِهَا ». قَالُوا : نَعَمْ. قَالَ :« لَقَدْ هَمَمْتُ أَنْ أَلْعَنَهُ لَعْنَةً تَدْخُلُ مَعَهُ قَبْرَهُ ، كَيْفَ يُوَرِّثُهُ وَهُوَ لاَ يَحِلُّ لَهُ؟ وَكَيْفَ يَسْتَخْدِمُهُ وَهُوَ لاَ يَحِلُّ لَهُ؟ ».

• Dârimî Sünen-i Dârimî Siyer 38, 3/1610

حَدَّثَنَا أَبُو الْمُغِيرَةِ قَالَ حَدَّثَنَا صَفْوَانُ قَالَ حَدَّثَنِي يَزِيدُ بْنُ خُمَيْرٍ الرَّحَبِيُّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُسْرٍ الْمَازِنِيِّ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ قَالَ مَا مِنْ أُمَّتِي مِنْ أَحَدٍ إِلَّا وَأَنَا أَعْرِفُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ قَالُوا وَكَيْفَ تَعْرِفُهُمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ فِي كَثْرَةِ الْخَلَائِقِ قَالَ أَرَأَيْتَ لَوْ دَخَلْتَ صَبْرَةً فِيهَا خَيْلٌ دُهْمٌ بُهْمٌ وَفِيهَا فَرَسٌ أَغَرُّ مُحَجَّلٌ أَمَا كُنْتَ تَعْرِفُهُ مِنْهَا قَالَ بَلَى قَالَ فَإِنَّ أُمَّتِي يَوْمَئِذٍ غُرٌّ مِنْ السُّجُودِ مُحَجَّلُونَ مِنْ الْوُضُوءِ

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Abdullah b. Busr el-Mazinî 17845, 6/76

5 - حدثنا أبو داود قال حدثنا شعبة قال أخبرني يزيد بن خمير قال سمعت سليم بن عامر يحدث عن أوسط البجلي قال سمعت أبا بكر رضي الله عنه يخطب فذكر النبي صلى الله عليه وسلم فبكى ثم قال قال يعني النبي صلى الله عليه وسلم : عليكم بالصدق فإنه يهدي إلى البر وهما في الجنة وإياكم والكذب فإنه يهدي إلى الفجور وهما في النار واسألوا الله اليقين والمعافاة فإن الناس لم يعطوا شيئا بعد اليقين أفضل من المعافاة أو قال العافية ولا تحاسدوا ولا تباغضوا ولا تقاطعوا ولا تدابروا وكونوا عباد الله إخوانا

• Ebu Davud et-Tayalisi Müsned-i Tayalisi Ebu Bekir es-Sıddık 5, 1/7

35 - حدثنا أبو داود قال حدثنا شعبة عن يزيد بن حمير قال سمعت حبيب بن عبيد يحدث عن جبير عن نفير الحضرمي عن بن السمط أنه سمع عمر يقول : صليت مع رسول الله صلى الله عليه وسلم بذي الحليفة ركعتين

• Ebu Davud et-Tayalisi Müsned-i Tayalisi Ömer b. Hattab 35, 1/40

أَخْبَرَنَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الْحَافِظُ أَخْبَرَنَا أَبُو الْعَبَّاسِ الْمَحْبُوبِىُّ حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ مَسْعُودٍ حَدَّثَنَا النَّضْرُ بْنُ شُمَيْلٍ أَخْبَرَنَا شُعْبَةُ عَنْ يَزِيدَ بْنِ خُمَيْرٍ قَالَ سَمِعْتُ مَوْلًى لِقُرَيْشٍ يَقُولُ سَمِعْتُ أَبَا هُرَيْرَةَ يُحَدِّثُ مُعَاوِيَةَ : أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- نَهَى أَنْ يُصَلِّىَ الرَّجُلُ حَتَّى يَحْتَزِمَ. وَرَوَى عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْمُبَارَكِ عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ قَالَ حُدِّثْتُ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِى كَثِيرٍ : أَنَّ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- نَهَى أَنْ يُصَلِّىَ الرَّجُلُ فِى قَمِيصٍ مَحْلُولَةٌ أَزْرَارُهُ مَخَافَةَ أَنْ يُرَى فَرْجُهُ إِذَا رَكَعَ حَتَّى يُزِرَّهُ. قَالَ يَحْيَى : إِذَا لَمْ يَكُنْ عَلَيْهِ إِزَارٌ. وَهَذَا وَإِنْ كَانَ مُنْقَطِعًا فَهُوَ مُوَافِقٌ لِلْمَوْصُولِ قَبْلَهُ.

• Beyhakî Sünen-i Kebir Salât 3338, 4/238

حدثنا مسلم بن إبراهيم قال حدثنا شعبة عن يزيد بن خمير عن عبد الله بن بسر : أن النبي صلى الله عليه وسلم مر على أبيه فألقى له قطيفة فجلس عليها

• Buhârî el-Edebü'l-Müfred 1177, /892