حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ الصَّبَّاحِ حَدَّثَنَا شَبَابَةُ عَنْ وَرْقَاءَ عَنْ أَبِى الزِّنَادِ عَنِ الأَعْرَجِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ بَعَثَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ عَلَى الصَّدَقَةِ فَمَنَعَ ابْنُ جَمِيلٍ وَخَالِدُ بْنُ الْوَلِيدِ وَالْعَبَّاسُ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "مَا يَنْقِمُ ابْنُ جَمِيلٍ إِلاَّ أَنْ كَانَ فَقِيرًا فَأَغْنَاهُ اللَّهُ وَأَمَّا خَالِدُ بْنُ الْوَلِيدِ فَإِنَّكُمْ تَظْلِمُونَ خَالِدًا فَقَدِ احْتَبَسَ أَدْرَاعَهُ وَأَعْتُدَهُ فِى سَبِيلِ اللَّهِ وَأَمَّا الْعَبَّاسُ عَمُّ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَهِىَ عَلَىَّ وَمِثْلُهَا." ثُمَّ قَالَ "أَمَا شَعَرْتَ أَنَّ عَمَّ الرَّجُلِ صِنْوُ الأَبِ. أَوْ صِنْوُ أَبِيهِ."

Bize Hasan b. Sabbah, ona Şebabe, ona Verkâ, ona Ebu Zinad, ona A'rec, ona da Ebu Hureyre şöyle rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav) Hz. Ömer b. Hattab'ı zekât toplaması için göndermişti. İbn Cemîl, Halid b. Velid ve Abbas zekatlarını vermediler. Bunun üzerine Rasulullah (sav) 'İbn Cemil, eskiden fakirken (ganimetlerden verilen paylarla) Allah kendisini zengin kıldı ya ondan zekatını vermiyor! Halid b. Velid'e gelince siz ona haksızlık ediyorsunuz. Nitekim o zırhlarını ve savaş araç gereçlerini Allah yolunda cihad için adamıştır. Allah'ın elçisinin (sav) amcası olan Abbas'a gelince onun zekâtı ve bir o kadarını ben üstleniyorum' buyurdu. Daha sonra da 'bilmez misin, kişinin amcası baba yarısı demektir' buyurdu."

Açıklama: Hadiste İbn Cemîl, Efendimiz (sav) tarafından yerilmiştir. Hadisin metninde dikkat çekilen "صنو الأب" ile "صنو أبيه" şeklindeki farklılık aynı anlama geldiği için tercümeye yansıtılmamıştır.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Zekât 22, /380

(438) - حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ الصَّبَّاحِ الْبَزَّارُ، نا خَلَفُ بْنُ تَمِيمٍ، قَالَ: نا إِسْمَاعِيلُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُهَاجِرٍ، قَالَ: سَمِعْتُ أَبِي ذَكَرَهُ، عَنْ مُجَاهِدٍ، عَنْ حُمْرَانَ بْنِ أَبَانَ، قَالَ: رَأَيْتُ عُثْمَانَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ دَعَا بِمَاءٍ، فَتَوَضَّأَ، ثُمَّ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، يَقُولُ: «مَنْ تَطَهَّرَ فَأَحْسَنَ الطُّهُورَ، ثُمَّ صَلَّى كُفِّرَ عَنْهُ مَا تَقَدَّمَ» ثُمَّ الْتَفَتَ إِلَى أَصْحَابِهِ، فَقَالَ: أَنْشُدُكُمْ بِاللَّهِ هَلْ سَمِعْتُ أَحْسَبُهَ، قَالَ: ثَلَاثًا أَوْ أَرْبَعًا، قَالُوا: نَعَمْ قَدْ سَمِعْنَا ". وَلَا نَعْلَمُ رَوَى مُجَاهِدٌ، عَنْ حُمْرَانَ، عَنْ عُثْمَانَ إِلَّا هَذَا الْحَدِيثَ. وَقَدْ رَوَاهُ غَيْرُ إِسْمَاعِيلَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ، عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُهَاجِرٍ، عَنْ عِكْرِمَةَ بْنِ خَالِدٍ وَلَا نَعْلَمُ أَحَدًا قَالَ: عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُهَاجِرٍ، عَنْ مُجَاهِدٍ، عَنْ حُمْرَانَ إِلَّا خَلَفٌ عَنْ إِسْمَاعِيلَ

Bize el-Hasan b. es-Sabbâh el-Bezzâr, ona Halef b. Temîm, ona İsmail b. İbrahim b. Muhâcir, ona babası, ona Mücahid, ona Humrân b. Ebân şöyle rivâyet etti: "Hz. Osman'ı (ra) gördüm, su istedi ve abdest aldı, sonra da Rasûlullah'ın (sav) şöyle söylediğini işittim, dedi: "Kim güzelce abdest alıp temizlenir, sonra da namaz kılarsa geçmiş günahlarına kefaret olur." Hz. Osman sonra arkadaşlarına döndü ve 'Allah aşkına size soruyorum, ben bunu Rasûlullah'dan (sav) işitmedim mi?' dedi. Bu sözü üç veya dört kez tekrarladı. Yanındakiler de, 'Evet, biz de işittik' dediler." Mücahid'in Humrân vasıtasıyla Hz. Osman'dan bundan başka bir rivâyetinin olduğunu bilmiyoruz. Bunu İsmail b. İbrahim'den başka biri İbrahim b. Muhâcir'den, o da İkrime b. Halid'den rivâyet etmiştir. Birinin İbrahim b. Muhâcir Mücahid'den ve o da Humrân'dan rivâyet etti dediğini bilmiyoruz, bunu sadece Halef İsmail'den rivâyet etmiştir.

• Bezzâr Müsned-i Bezzâr Osman İbn Affan ani'n-Nebi 438, 2/86

حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ الصَّبَّاحِ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ - يَعْنِى ابْنَ عَبْدِ الْكَرِيمِ - حَدَّثَنِى إِبْرَاهِيمُ - يَعْنِى ابْنَ عَقِيلِ بْنِ مُنَبِّهٍ - عَنْ أَبِيهِ عَنْ وَهْبٍ قَالَ سَأَلْتُ جَابِرًا عَنْ شَأْنِ ثَقِيفٍ إِذْ بَايَعَتْ قَالَ اشْتَرَطَتْ عَلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنْ لاَ صَدَقَةَ عَلَيْهَا وَلاَ جِهَادَ وَأَنَّهُ سَمِعَ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم بَعْدَ ذَلِكَ يَقُولُ "سَيَتَصَدَّقُونَ وَيُجَاهِدُونَ إِذَا أَسْلَمُوا."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Harâc ve'l-fey' ve'l-imâre 26, /707

حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ الصَّبَّاحِ الْبَزَّارُ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ - يَعْنِى ابْنَ عَبْدِ الْكَرِيمِ - حَدَّثَنِى إِبْرَاهِيمُ بْنُ عَقِيلِ بْنِ مَعْقِلٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ وَهْبٍ - يَعْنِى ابْنَ مُنَبِّهٍ - عَنْ جَابِرٍ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ "إِذَا تُوُفِّىَ أَحَدُكُمْ فَوَجَدَ شَيْئًا فَلْيُكَفَّنْ فِى ثَوْبٍ حِبَرَةٍ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Cenâiz 34, /737

حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ الصَّبَّاحِ عَنْ عَلِىٍّ عَنْ يَحْيَى قَالَ "كَانَ سُفْيَانُ يَكْرَهُ هَذَا التَّفْسِيرَ لَيْسَ مِنَّا لَيْسَ مِثْلَنَا."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud İcâre 52, /804

حَدَّثَنَا حَسَنُ بْنُ صَبَّاحٍ سَمِعَ رَوْحًا حَدَّثَنَا سَعِيدٌ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ: "أَنَّ نَبِىَّ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَزَيْدَ بْنَ ثَابِتٍ تَسَحَّرَا ، فَلَمَّا فَرَغَا مِنْ سَحُورِهِمَا قَامَ نَبِىُّ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم إِلَى الصَّلاَةِ فَصَلَّى . قُلْنَا لأَنَسٍ كَمْ كَانَ بَيْنَ فَرَاغِهِمَا مِنْ سَحُورِهِمَا وَدُخُولِهِمَا فِى الصَّلاَةِ قَالَ قَدْرُ مَا يَقْرَأُ الرَّجُلُ خَمْسِينَ آيَةً ."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Mevâkîtu's-Salât 27, 1/308

حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ الصَّبَّاحِ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ - يَعْنِى ابْنَ عَبْدِ الْكَرِيمِ - حَدَّثَنِى إِبْرَاهِيمُ بْنُ عَقِيلِ بْنِ مَعْقِلٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ وَهْبِ بْنِ مُنَبِّهٍ قَالَ "سَأَلْتُ جَابِرًا هَلْ غَنِمُوا يَوْمَ الْفَتْحِ شَيْئًا قَالَ لاَ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Harâc ve'l-fey' ve'l-imâre 25, /707

حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ الصَّبَّاحِ حَدَّثَنَا أَبُو الْمُنْذِرِ حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ زَيْدٍ - هُوَ أَخُو حَمَّادِ بْنِ زَيْدٍ - حَدَّثَنَا الزُّبَيْرُ بْنُ الْخِرِّيتِ عَنْ أَبِى لَبِيدٍ حَدَّثَنِى عُرْوَةُ الْبَارِقِىُّ بِهَذَا الْخَبَرِ "وَلَفْظُهُ مُخْتَلِفٌ ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Buyû' 28, /788

حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ الصَّبَّاحِ أَنَّ إِسْمَاعِيلَ بْنَ عَبْدِ الْكَرِيمِ حَدَّثَهُمْ قَالَ حَدَّثَنِى إِبْرَاهِيمُ - يَعْنِى ابْنَ عَقِيلٍ - عَنْ أَبِيهِ عَنْ وَهْبِ بْنِ مُنَبِّهٍ عَنْ جَابِرٍ "أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم أَمَرَ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ - رضى الله عنه - زَمَنَ الْفَتْحِ وَهُوَ بِالْبَطْحَاءِ أَنْ يَأْتِىَ الْكَعْبَةَ فَيَمْحُوَ كُلَّ صُورَةٍ فِيهَا فَلَمْ يَدْخُلْهَا النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم حَتَّى مُحِيَتْ كُلُّ صُورَةٍ فِيهَا."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Libâs 47, /945

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ ثَابِتٍ الْبُنَانِىِّ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم ح وَحَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ الصَّبَّاحِ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ إِسْحَاقَ أَخْبَرَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ عَنْ ثَابِتٍ الْبُنَانِىِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى رَبَاحٍ عَنْ أَبِى قَتَادَةَ: أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم خَرَجَ لَيْلَةً فَإِذَا هُوَ بِأَبِى بَكْرٍ - رضى الله عنه - يُصَلِّى يَخْفِضُ مِنْ صَوْتِهِ - قَالَ - وَمَرَّ بِعُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ وَهُوَ يُصَلِّى رَافِعًا صَوْتَهُ - قَالَ - فَلَمَّا اجْتَمَعَا عِنْدَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم: "يَا أَبَا بَكْرٍ مَرَرْتُ بِكَ وَأَنْتَ تُصَلِّى تَخْفِضُ صَوْتَكَ." قَالَ: قَدْ أَسْمَعْتُ مَنْ نَاجَيْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ. قَالَ وَقَالَ لِعُمَرَ: "مَرَرْتُ بِكَ وَأَنْتَ تُصَلِّى رَافِعًا صَوْتَكَ." قَالَ فَقَالَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ أُوقِظُ الْوَسْنَانَ وَأَطْرُدُ الشَّيْطَانَ. [زَادَ الْحَسَنُ فِى حَدِيثِهِ: فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم: "يَا أَبَا بَكْرٍ ارْفَعْ مِنْ صَوْتِكَ شَيْئًا." وَقَالَ لِعُمَرَ: "اخْفِضْ مِنْ صَوْتِكَ شَيْئًا."]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tatavvu' 316, /311