حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عَمَّارٍ وَمُحَمَّدُ بْنُ الصَّبَّاحِ قَالاَ حَدَّثَنَا مَرْوَانُ بْنُ مُعَاوِيَةَ حَدَّثَنَا رِشْدِينُ بْنُ كُرَيْبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم شَرِبَ فَتَنَفَّسَ فِيهِ مَرَّتَيْنِ .

Bize Hişam b. Ammar ve Muhammed b. Sabbah, onlara Mervan b. Muaviye, ona Rişdin b. Küreyb, ona babası (Küreyb b. Ebu Müslim) ona da İbn Abbas'ın rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) içeceği arada nefes alarak iki defada içti.

Açıklama: Hz. Peygamber (sav) suyu tek yudumda değil de iki ya da üç defa da ara da nefes alarak içmiş ve böyle içmeyi tavsiye etmiştir. Ancak nefes alırken ağzımızı bardaktan uzak tutarak nefes alma esnasında ağzımızdan tükürük ya da bakteri tarzında bir zararın bardağa bulaşmasına engel olmamızı da salık vermiştir. (Buhâri, Eşribe, 25)

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Eşribe 18, /554

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ حَاتِمٍ الْجَرْجَرَائِىُّ حِبِّى حَدَّثَنَا ابْنُ الْمُبَارَكِ عَنِ الأَوْزَاعِىِّ حَدَّثَنِى حَسَّانُ بْنُ عَطِيَّةَ حَدَّثَنِى أَبُو الأَشْعَثِ الصَّنْعَانِىُّ حَدَّثَنِى أَوْسُ بْنُ أَوْسٍ الثَّقَفِىُّ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: "مَنْ غَسَّلَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَاغْتَسَلَ ثُمَّ بَكَّرَ وَابْتَكَرَ وَمَشَى وَلَمْ يَرْكَبْ وَدَنَا مِنَ الإِمَامِ فَاسْتَمَعَ وَلَمْ يَلْغُ كَانَ لَهُ بِكُلِّ خُطْوَةٍ عَمَلُ سَنَةٍ أَجْرُ صِيَامِهَا وَقِيَامِهَا."

Bize Muhammed b. Hatim el-Cerceraî Hibbî, ona İbn Mübarek, ona Evzaî, ona Hassan b. Atiyye, ona Ebu Eş'as es-San'anî, ona da Evs b. Evs es-Sekafi, Hz. Peygamber'in şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Her kim cuma günü (başını ve vücudunun geri kalan kısmını) yıkar ve gusleder, erkenden yola çıkıp (hutbenin başına) yetişir, (bir şeye) binmeyip yürür, imamın yakınına oturarak boş şeylerle uğraşmayıp hutbeyi dinlerse onun için attığı her adıma bir senelik oruç ve namazının ecri vardır."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 129, /90

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ حَاتِمٍ الْجَرْجَرَائِىُّ قَالَ مَرْوَانُ الْفَزَارِىُّ أَخْبَرَنَا عَنْ يَحْيَى بْنِ أَيُّوبَ قَالَ كَانَ أَبُو زُرْعَةَ إِذَا بَايَعَ رَجُلاً خَيَّرَهُ قَالَ ثُمَّ يَقُولُ خَيِّرْنِى وَيَقُولُ سَمِعْتُ أَبَا هُرَيْرَةَ يَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "لاَ يَفْتَرِقَنَّ اثْنَانِ إِلاَّ عَنْ تَرَاضٍ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud İcâre 53, /805

(378) - حَدَّثَنَا الْجَرَّاحُ بْنُ مَخْلَدٍ، قَالَ: حَدَّثَنِي حُيَيُّ مُحَمَّدُ بْنُ حَاتِمٍ قَالَ: نا يَحْيَى بْنُ الْيَمَانِ، عَنْ مَعْمَرٍ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيِّبِ، عَنْ عُثْمَانَ: أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ «تَوَضَّأَ ثَلَاثًا ثَلَاثًا» . وَهَذَا الْحَدِيثُ لَمْ نَسْمَعْهُ إِلَّا مِنَ الْجَرَّاحِ، عَنْ حُيَيٍّ، وَكَانَ مِنْ خِيَارِ النَّاسِ

• Bezzâr Müsned-i Bezzâr Osman İbn Affan ani'n-Nebi 378, 2/33

حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ يَحْيَى أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ حَاتِمٍ - يَعْنِى حِبِّى - حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْمُبَارَكِ عَنْ يُونُسَ بْنِ نَافِعٍ عَنْ كَثِيرِ بْنِ زِيَادٍ قَالَ حَدَّثَتْنِى الأَزْدِيَّةُ - يَعْنِى مُسَّةَ - قَالَتْ "حَجَجْتُ فَدَخَلْتُ عَلَى أُمِّ سَلَمَةَ فَقُلْتُ يَا أُمَّ الْمُؤْمِنِينَ إِنَّ سَمُرَةَ بْنَ جُنْدُبٍ يَأْمُرُ النِّسَاءَ يَقْضِينَ صَلاَةَ الْمَحِيضِ." [فَقَالَتْ لاَ يَقْضِينَ كَانَتِ الْمَرْأَةُ مِنْ نِسَاءِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم تَقْعُدُ فِى النِّفَاسِ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً لاَ يَأْمُرُهَا النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم بِقَضَاءِ صَلاَةِ النِّفَاسِ.] [قَالَ مُحَمَّدٌ يَعْنِى ابْنَ حَاتِمٍ وَاسْمُهَا مُسَّةُ تُكْنَى أُمَّ بُسَّةَ . قَالَ أَبُو دَاوُدَ كَثِيرُ بْنُ زِيَادٍ كُنْيَتُهُ أَبُو سَهْلٍ.]

Bize Hasan b. Yahya, ona Muhammed b. Hatim -yani Hibbî-, ona Abdullah b. Mübarek, ona Yunus b. Nafi', ona Kesir b. Ziyad, ona Müsse el-Ezdiyye şöyle rivayet etmiştir: "Hacca gitmiştim. Ümmü Seleme'nin huzuruna girdim ve 'Ey müminlerin annesi! Semure b. Cündüb, kadınların hayızlı günlerinde kılmadıkları namazlarını kaza etmelerini emrediyor' dedim. Bunun üzerine Ümmü Seleme, 'kaza etmezler, Rasulullah'ın (sav) dönemindeki kadınlar lohusalıkta kırk gün namaz kılmaz, Rasulullah (sav) onlara lohusalık zamanındaki namazlarını kaza etmelerini emretmezdi' dedi." [Muhammed b. Hatim şöyle dedi. el-Ezdiyye'nin adı Müsse, künyesi Ümmü Büsse'dir.] [Ebu Davud, 'Kesîr b. Ziyâd'ın künyesi Ebu Sehl'dir' dedi.]

Açıklama: Hadis metninde "Hz. Peygamber'in hanımlarından bir kadın" denmiş olsa da onun eşleri içinde bu hadiste anlatılana uygun biri bulunmadığından ibareyi, "Hz. Peygamber dönemindeki kadınlar" olarak anlamak daha doğrudur.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 121, /80

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ حَاتِمٍ الْجَرْجَرَائِىُّ وَعُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ الْمَعْنَى أَنَّ عَبْدَةَ بْنَ سُلَيْمَانَ أَخْبَرَهُمْ عَنِ الْحَجَّاجِ بْنِ دِينَارٍ عَنْ أَبِى هَاشِمٍ عَنْ أَبِى الْعَالِيَةِ عَنْ أَبِى بَرْزَةَ الأَسْلَمِىِّ قَالَ: "كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ بِأَخَرَةٍ إِذَا أَرَادَ أَنْ يَقُومَ مِنَ الْمَجْلِسِ سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوبُ إِلَيْكَ." فَقَالَ رَجُلٌ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّكَ لَتَقُولُ قَوْلاً مَا كُنْتَ تَقُولُهُ فِيمَا مَضَى قَالَ: "كَفَّارَةٌ لِمَا يَكُونُ فِى الْمَجْلِسِ."

Bize Muhammed b. Hatim el-Cerceraî ve Osman b. Ebu Şeybe manen rivayet ettiler. Onlara Abde b. Süleyman, ona Haccac b. Dinar, ona Ebu Haşim, ona ona Ebu Âliye, ona da Ebu Berze el-Eslemî şöyle demiştir: Rasulullah (sav) bir meclisten kalkmak istediği zaman en son şöyle derdi: "Ey tüm noksanlıklardan münezzeh olan Allah'ım! Sana hamd ederim. Senden başka ilah olmadığına şehadet ederim. Senden bağışlanma ister ve sana tövbe ederim." Bir adam, Ey Allah'ın Rasulü! Sen daha önce hiç söylemediğin bir şey söyledin deyince Hz. Peygamber (sav); "bu sözler o mecliste işlenen günahlara kefarettir" buyurdu.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 32, /1105