حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا الْفَرَجُ بْنُ فَضَالَةَ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ قَالَ: رَأَيْتُ وَاثِلَةَ بْنَ الأَسْقَعِ فِى مَسْجِدِ دِمَشْقَ بَصَقَ عَلَى الْبُورِىِّ ثُمَّ مَسَحَهُ بِرِجْلِهِ فَقِيلَ لَهُ لِمَ فَعَلْتَ هَذَا قَالَ: لأَنِّى رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَفْعَلُهُ.

Bize Kuteybe b. Said, ona Ferec b. Fedale, ona da Ebu Said şöyle rivayet etti: Vasile b. Eska'yı Dımaşk mescidinde gördüm. Kamıştan yapılan hasıra tükürdü, ardından ayağıyla onu sürterek temizledi. Ona, niçin böyle yaptın? diye sorulunca da ben Rasulullah'ı (sav) böyle yaparken gördüm, dedi.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 22, /119

حَدَّثَنَا عَبْد اللَّهِ حَدَّثَنِي أَبُو إِبْرَاهِيمَ التَّرْجُمَانِيُّ حَدَّثَنَا الْفَرَجُ بْنُ فَضَالَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرِو بْنِ عُثْمَانَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ عَنْ أُمِّهِ فَاطِمَةَ بِنْتِ حُسَيْنٍ عَنْ حُسَيْنٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ لَا تُدِيمُوا النَّظَرَ إِلَى الْمُجَذَّمِينَ وَإِذَا كَلَّمْتُمُوهُمْ فَلْيَكُنْ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ قِيدُ رُمْحٍ

Bize Abdullah, ona Ebu İbrahim et-Türcümânî, ona Ferec b. Fad'ale, ona Muhammed b. Abdullah b. Amr b. Osman (ra), ona annesi Fatıma b. Hüseyin, ona Hüseyin, ona da Babası (Ali b. Ebu Talib) Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Cüzzamlılara uzun süre bakmayınız. Onlarla konuşurken aranızda bir mızrak boyu mesafe olsun."

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ali b. Ebu Talib 581, 1/246

حَدَّثَنَا هَاشِمُ بْنُ الْقَاسِمِ حَدَّثَنَا الْفَرَجُ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ سُلَيْمٍ قَالَ قَالَ الْمِقْدَادُ بْنُ الْأَسْوَدِ لَا أَقُولُ فِي رَجُلٍ خَيْرًا وَلَا شَرًّا حَتَّى أَنْظُرَ مَا يُخْتَمُ لَهُ يَعْنِي بَعَدَ شَيْءٍ سَمِعْتُهُ مِنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قِيلَ وَمَا سَمِعْتَ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ لَقَلْبُ ابْنِ آدَمَ أَشَدُّ انْقِلَابًا مِنْ الْقِدْرِ إِذَا اجْتَمَعَتْ غَلْيًا

Açıklama: Hadis mütabileriyle birlikte hasendir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Mikdad b. Esved 24317, 7/893

حَدَّثَنَا أَبُو النَّضْرِ حَدَّثَنَا الْفَرَجُ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَامِرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ عَمْرٍو عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ إِذَا بَلَغَ الرَّجُلُ الْمُسْلِمُ أَرْبَعِينَ سَنَةً آمَنَهُ اللَّهُ مِنْ أَنْوَاعِ الْبَلَايَا مِنْ الْجُنُونِ وَالْبَرَصِ وَالْجُذَامِ وَإِذَا بَلَغَ الْخَمْسِينَ لَيَّنَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ عَلَيْهِ حِسَابَهُ وَإِذَا بَلَغَ السِّتِّينَ رَزَقَهُ اللَّهُ إِنَابَةً يُحِبُّهُ عَلَيْهَا وَإِذَا بَلَغَ السَّبْعِينَ أَحَبَّهُ اللَّهُ وَأَحَبَّهُ أَهْلُ السَّمَاءِ وَإِذَا بَلَغَ الثَّمَانِينَ تَقَبَّلَ اللَّهُ مِنْهُ حَسَنَاتِهِ وَمَحَا عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ وَإِذَا بَلَغَ التِّسْعِينَ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَمَا تَأَخَّرَ وَسُمِّيَ أَسِيرَ اللَّهِ فِي الْأَرْضِ وَشُفِّعَ فِي أَهْلِهِ

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Abdullah b. Ömer b. el-Hattab 5626, 2/430

حَدَّثَنَا هَاشِمٌ حَدَّثَنَا الْفَرَجُ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْعَامِرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرِو بْنِ عُثْمَانَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مِثْلَهُ

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Abdullah b. Ömer b. el-Hattab 5627, 2/431

حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ سَلاَّمٍ حَدَّثَنَا حَجَّاجُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ فَرَجِ بْنِ فَضَالَةَ عَنْ عَبْدِ الْخَبِيرِ بْنِ ثَابِتِ بْنِ قَيْسِ بْنِ شَمَّاسٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ: "جَاءَتِ امْرَأَةٌ إِلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم يُقَالُ لَهَا أُمُّ خَلاَّدٍ، وَهِىَ مُنْتَقِبَةٌ تَسْأَلُ عَنِ ابْنِهَا، وَهُوَ مَقْتُولٌ. فَقَالَ لَهَا بَعْضُ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم جِئْتِ تَسْأَلِينَ عَنِ ابْنِكِ وَأَنْتِ مُنْتَقِبَةٌ؟ فَقَالَتْ إِنْ أُرْزَأَ ابْنِى فَلَنْ أُرْزَأَ حَيَائِى. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ابْنُكِ لَهُ أَجْرُ شَهِيدَيْنِ. قَالَتْ وَلِمَ ذَاكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ لأَنَّهُ قَتَلَهُ أَهْلُ الْكِتَابِ."

Bize Abdurrahman b. Sellâm, ona Haccâc b. Muhammed, ona Ferac b. Fedâle, ona Abdülhabîr b. Sâbit b. Kays b. Şemmâs, ona babası Kays b. Sâbit, ona da dedesi (Sâbit b. Kays) şöyle rivayet etmiştir: "Kendisine Ümmü Hallâd denen bir kadın, peçeli bir şekilde Hz. Peygamber'e geldi ve savaşta öldürülen oğlunu sordu. Hz. Peygamber'in (sav) ashabından bazıları kadına 'Peçeli bir şekilde oğlunu sormaya mı geldin?' dediklerinde, kadın onlara 'Oğlumu kaybetmiş olsam da haya duygumu kaybetmedim' diye cevap verdi. Hz. Peygamber (sav) kadının sorusuna 'Senin oğluna iki şehid sevabı vardır' diye cevap verdi. Kadın 'Neden yâ Rasulullah?' diye sorunca, 'Çünkü onu ehl-i kitaptan biri öldürmüştür' buyurdu."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Cihâd 8, /577

حَدَّثَنَا هَاشِمٌ حَدَّثَنَا الْفَرَجُ بْنُ فَضَالَةَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَلْحَةَ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ قِيلَ لِلنَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لِأَيِّ شَيْءٍ سُمِّيَ يَوْمُ الْجُمُعَةِ قَالَ لِأَنَّ فِيهَا طُبِعَتْ طِينَةُ أَبِيكَ آدَمَ وَفِيهَا الصَّعْقَةُ وَالْبَعْثَةُ وَفِيهَا الْبَطْشَةُ وَفِي آخِرِ ثَلَاثِ سَاعَاتٍ مِنْهَا سَاعَةٌ مَنْ دَعَا اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ فِيهَا اسْتُجِيبَ لَهُ

Açıklama: الْفَرَجُ بْنُ فَضَالَةَ zayıf ravidir. İsnadda bundan dolayı zayıftır. Aynı zamanda isnadda inkıta' vardır. İsnadda عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَلْحَةَ Ebû Hureyre'den aldığını dile getirmiştir ancak o Ebû Hureyre'ye ulaşamamıştır.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Hureyre 8088, 3/216

حَدَّثَنَا أَبُو النَّضْرِ حَدَّثَنَا فَرَجُ بْنُ فَضَالَةَ حَدَّثَنَا لُقْمَانُ بْنُ عَامِرٍ عَنْ أَبِي أُمَامَةَ قَالَ حَجَجْتُ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ حَجَّةَ الْوَدَاعِ فَحَمِدَ اللَّهَ وَأَثْنَى عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ أَلَا لَعَلَّكُمْ لَا تَرَوْنِي بَعْدَ عَامِكُمْ هَذَا أَلَا لَعَلَّكُمْ لَا تَرَوْنِي بَعْدَ عَامِكُمْ هَذَا أَلَا لَعَلَّكُمْ لَا تَرَوْنِي بَعْدَ عَامِكُمْ هَذَا فَقَامَ رَجُلٌ طَوِيلٌ كَأَنَّهُ مِنْ رِجَالِ شَنُوءَةَ فَقَالَ يَا نَبِيَّ اللَّهِ فَمَا الَّذِي نَفْعَلُ فَقَالَ اعْبُدُوا رَبَّكُمْ وَصَلُّوا خَمْسَكُمْ وَصُومُوا شَهْرَكُمْ وَحُجُّوا بَيْتَكُمْ وَأَدُّوا زَكَاتَكُمْ طَيِّبَةً بِهَا أَنْفُسُكُمْ تَدْخُلُوا جَنَّةَ رَبِّكُمْ عَزَّ وَجَلَّ

Açıklama: Oruç ve sayılan diğer ibadetler İslam'ın beş esasından olup, bunlardan neshedileni yoktur. Bu hükmün delili ise Hz. Peygamber'in vefatından 9 ay kadar önce bile veda hutbelerinden birinde bunların üzerinde vasiyet mahiyetinde ısrarla durmasıdır. Hadis mütabileriyle birlikte sahihtir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Ümame el-Bahili 22615, 7/419

أَخْبَرَنَا أَبُو عَلِىٍّ الرُّوذْبَارِىُّ أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَكْرٍ حَدَّثَنَا أَبُو دَاوُدَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ سَلاَّمٍ حَدَّثَنَا حَجَّاجُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ فَرَجِ بْنِ فَضَالَةَ عَنْ عَبْدِ الْخَبِيرِ بْنِ ثَابِتِ بْنِ قَيْسِ بْنِ شَمَّاسٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ : جَاءَتِ امْرَأَةٌ إِلَى النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- يُقَالُ لَهَا أُمُّ خَلاَّدٍ وَهِىَ مُتَنَقِّبَةٌ تَسْأَلُ عَنِ ابْنٍ لَهَا وَهُوَ مَقْتُولٌ فَقَالَ لَهَا بَعْضُ أَصْحَابِ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- جِئْتِ تَسْأَلِينَ عَنِ ابْنِكِ وَأَنْتِ مُتَنَقِّبَةٌ فَقَالَتْ : إِنْ أُرْزَإِ ابْنِى فَلَنْ أُرْزَأَ حَيَائِى فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« ابْنُكِ لَهُ أَجْرُ شَهِيدَيْنَ ». قَالَتْ : وَلِمَ ذَاكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ :« لأَنَّهُ قَتَلَهُ أَهْلُ الْكِتَابِ ».

• Beyhakî Sünen-i Kebir Siyer 18631, 18/577

ثنا عثمان بن أحمد الدقاق ثنا أحمد بن علي الخزاز ثنا سعد بن عبد الحميد ثنا فرج بن فضالة عن يحيى بن سعيد عن نافع عن بن عمر قال قال رسول الله صلى الله عليه و سلم : التكبير في العيدين في الركعة الأولى سبع تكبيرات وفي الأخيرة خمس تكبيرات

• Darekutni Sünen-i Darekutni İydeyn 1732, 2/388