حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا زَيْدُ بْنُ الْحُبَابِ عَنْ أَبِى الْمُنِيبِ عَنِ ابْنِ بُرَيْدَةَ عَنْ أَبِيهِ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم نَهَى أَنْ يُقْعَدَ بَيْنَ الظِّلِّ وَالشَّمْسِ .

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Zeyd b. Hubâb, ona Ebu'l-Münîb, ona İbn Büreyde, ona da babasının (Büreyde b. Husayb) rivayet ettiğine göre, Hz. Peygamber (sav), (bedenin bir kısmı gölgede, diğer kısmı güneşte olduğu halde) gölge ile güneş arasında oturmayı yasaklamıştır.

Açıklama: Yani kişinin bedeninin bir kısmının gölgede, diğer kısmının da güneşte kalmasının sağlık açısından oluşturabileceği sıkıntı göz önünde bulundurularak yasaklanmıştır.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Edeb 26, /599

حَدَّثَنَا ابْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا أَبُو إِسْحَاقَ الطَّالْقَانِىُّ حَدَّثَنَا الْفَضْلُ بْنُ مُوسَى عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْعَتَكِىِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُرَيْدَةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ "الْوِتْرُ حَقٌّ فَمَنْ لَمْ يُوتِرْ فَلَيْسَ مِنَّا الْوِتْرُ حَقٌّ فَمَنْ لَمْ يُوتِرْ فَلَيْسَ مِنَّا الْوِتْرُ حَقٌّ فَمَنْ لَمْ يُوتِرْ فَلَيْسَ مِنَّا."

Bize İbnu'l-Müsenna, ona Ebu İshak et-Tâlekânî, ona el-Fadl b. Musa, ona Ubeydullah b. Abdullah el-Atekî, ona Abdullah b. Büreyde, ona da babası, Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu işittim, dedi: "Vitir haktır, vitir kılmayan bizden değildir. Vitir haktır, kılmayan bizden değildir. Vitir haktır vitri kılmayan bizden değildir."

Açıklama: “Haktır” lafzı; vâcibdir, kılınması gereklidir anlamına gelir. “Bizden değildir” cümlesi, müslüman değildir anlamına gelmez. Bizim sünnetimize uygun davranmış olmaz anlamındadır. Bir vâcibin terki ve hatta inkârı, küfrü gerektirmez. Keza bir farzın inkâr edilmeden ihmali dahi, insanı küfre götürmez. Bu rivâyet, vitrin vâcib olduğunu söyleyen Ebû Hanîfe’nin delilidir. Çünkü “hak” lafzı ile “bizden değildir” şeklindeki tehdit ifâde eden sözler, sünnetler için kullanılmaz, asgarî vâcib için kullanılır. Ancak hadîsin râvîlerinden Ubeydullah b. Abdullah el-Atekî’nin sika olup olmadığı tartışmalıdır. Bazı âlimler onun sika olduğunu söylerken bazıları zayıf olduğunu belirtmektedirler.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Vitr 338, /335

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى بْنِ فَارِسٍ الذُّهْلِىُّ حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا أَبُو تُمَيْلَةَ يَحْيَى بْنُ وَاضِحٍ حَدَّثَنَا أَبُو الْمُنِيبِ عُبَيْدُ اللَّهِ الْعَتَكِىُّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُرَيْدَةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: "نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنْ يُصَلَّى فِى لِحَافٍ لاَ يَتَوَشَّحُ بِهِ وَالآخَرُ أَنْ يُصَلَّى فِى سَرَاوِيلَ وَلَيْسَ عَلَيْكَ رِدَاءٌ."

Bize Muhammed b. Yahya b. Fâris ez-Zühlî, ona Said b. Muhammed, ona Ebu Tümeyle Yahya b. Vâdıh, ona Ebu Münîb Ubeydullah el-Atekî, ona Abdullah b. Büreyde, ona da babası (Büreyde b. Husayb) şöyle rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav), (elbiseye) bürünmüş bir vaziyette; elbisenin bir kısmını sağ omuzun altından, bir kısmını da sol omuzun üzerinde geçirerek göğüste bağlamaksızın namaz kılmaktan yasakladı. (Aynı şekilde), üzerinde cübbe olmadan sadece pantolon ile namaz kılmaktan da (yasakladı)."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 83, /153

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الْعَزِيزِ بْنِ أَبِى رِزْمَةَ أَخْبَرَنِى أَبِى حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ أَبُو الْمُنِيبِ الْعَتَكِىُّ عَنِ ابْنِ بُرَيْدَةَ عَنْ أَبِيهِ "أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم جَعَلَ لِلْجَدَّةِ السُّدُسَ إِذَا لَمْ تَكُنْ دُونَهَا أُمٌّ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Ferâiz 5, /674

أَخْبَرَنَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الْحَافِظُ أَخْبَرَنَا أَبُو عَلِىٍّ : الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِىٍّ الْحَافِظُ أَخْبَرَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْمُخَرِّمِىُّ حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْجَرْمِىُّ حَدَّثَنَا أَبُو تُمَيْلَةَ : يَحْيَى بْنُ وَاضِحٍ حَدَّثَنَا أَبُو الْمُنِيبِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُرَيْدَةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ : نَهَى رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- أَنْ يُصَلِّىَ الرَّجُلُ فِى لِحَافٍ لاَ يَتَوَشَّحُ بِهِ ، وَنَهَى أَنْ يُصَلِّىَ الرَّجُلُ فِى سَرَاوِيلَ وَلَيْسَ عَلَيْهِ رِدَاءٌ.

• Beyhakî Sünen-i Kebir Salât 3319, 4/227