أَخْبَرَنَا يَعْقُوبُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ عَنْ يَحْيَى بْنِ عَتِيقٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِيرِينَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "لاَ يَبُولَنَّ أَحَدُكُمْ فِى الْمَاءِ الدَّائِمِ ثُمَّ يَغْتَسِلُ مِنْهُ." [قَالَ أَبُو عَبْدِ الرَّحْمَنِ كَانَ يَعْقُوبُ لاَ يُحَدِّثُ بِهَذَا الْحَدِيثِ إِلاَّ بِدِينَارٍ.]

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 46, /2090

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ أَيُّوبَ وَيُونُسَ وَحَبِيبٍ وَيَحْيَى بْنِ عَتِيقٍ وَهِشَامٍ - فِى آخَرِينَ - عَنْ مُحَمَّدٍ أَنَّ أُمَّ عَطِيَّةَ قَالَتْ أَمَرَنَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنْ نُخْرِجَ ذَوَاتِ الْخُدُورِ يَوْمَ الْعِيدِ. قِيلَ فَالْحُيَّضُ قَالَ "لِيَشْهَدْنَ الْخَيْرَ وَدَعْوَةَ الْمُسْلِمِينَ." قَالَ فَقَالَتِ امْرَأَةٌ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنْ لَمْ يَكُنْ لإِحْدَاهُنَّ ثَوْبٌ كَيْفَ تَصْنَعُ قَالَ "تُلْبِسُهَا صَاحِبَتُهَا طَائِفَةً مِنْ ثَوْبِهَا."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 248, /263

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ نَصْرِ بْنِ عَلِىٍّ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ أَيُّوبَ وَهِشَامٍ وَيَحْيَى بْنِ عَتِيقٍ وَابْنِ عَوْنٍ عَنْ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ: "عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فِى قِصَّةِ ذِى الْيَدَيْنِ أَنَّهُ كَبَّرَ وَسَجَدَ." [وَقَالَ هِشَامٌ يَعْنِى ابْنَ حَسَّانَ "كَبَّرَ ثُمَّ كَبَّرَ وَسَجَدَ.] [قَالَ أَبُو دَاوُدَ رَوَى هَذَا الْحَدِيثَ أَيْضًا حَبِيبُ بْنُ الشَّهِيدِ وَحُمَيْدٌ وَيُونُسُ وَعَاصِمٌ الأَحْوَلُ عَنْ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ لَمْ يَذْكُرْ أَحَدٌ مِنْهُمْ مَا ذَكَرَ حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ هِشَامٍ أَنَّهُ كَبَّرَ ثُمَّ كَبَّرَ وَسَجَدَ وَرَوَى حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ وَأَبُو بَكْرِ بْنُ عَيَّاشٍ هَذَا الْحَدِيثَ عَنْ هِشَامٍ لَمْ يَذْكُرَا عَنْهُ هَذَا الَّذِى ذَكَرَهُ حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ أَنَّهُ كَبَّرَ ثُمَّ كَبَّرَ.]

Bize Ali b. Nasr b. Ali, ona Süleyman b. Harb, ona Hammad b. Zeyd, ona Eyyüb ve Hişam, Yahya b. Atik ve İbn Avn, onlara Muhammed, ona da Ebu Hureyre; "Hz. Peygamber'den (sav) Zü'l-yedeyn kıssasını anlattığında, tekbir alıp secdeye vardığını zikretmiştir." [(Ravi) Hişam b. Hassan; "tekbir aldı, sonra (tekrar) tekbir getirip secdeye vardı demiştir."] [Ebû Davud şöyle demiştir: Bu hadisi aynı şekilde Habîb b. Şehid, Humeyd, Yunus ve Asım el-Ahvel, Muhammed'den, o da Ebu Hureyre'den nakletmişler (ancak), onlardan hiçbiri Hammad b. Zeyd'in Hişam'dan rivayet ettiği Hz. Peygamber (sav), tekbir aldı, ardından (yine) tekbir alıp secdeye vardı sözünü zikretmemişlerdir. Bu hadisi Hammad b. Seleme ve Ebu Bekir b. Ayyaş, Hişam'dan aktarmışlar (ancak), ondan Hammad b. Zeyd'in zikrettiği Hz. Peygamber (sav), tekbir aldı, ardından (tekrar) tekbir getirdi sözünü aktarmamışlardır.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 196, /235

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ عَتِيقٍ وَأَيُّوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِيرِينَ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ "أَنَّ رَجُلاً أَعْتَقَ سِتَّةَ أَعْبُدٍ عِنْدَ مَوْتِهِ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ مَالٌ غَيْرُهُمْ فَبَلَغَ ذَلِكَ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم فَأَقْرَعَ بَيْنَهُمْ فَأَعْتَقَ اثْنَيْنِ وَأَرَقَّ أَرْبَعَةً."

Açıklama: Ölüm anında kişinin yaptığı bu köle azadını Hz. Peygamber'in vasiyet olarak algılayıp malının ancak üçte birinde tasarruf edeceğine hükmetmiştir. Hanefi mezhebi hadisin zahiriyle amel etmeyip kölelerin her birinin üçte birlik hissesinin azad edilmesi ve diğer üçte ikilik hissesi için de her kölenin varisler için çalışıp hürriyetlerini kazanmaları yönünde hüküm vermişlerdir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Itk 10, /905

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ حَسَّانَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ عَتِيقٍ قَالَ : قَرَأْتُ فِى بَعْضِ كُتُبِ عُمَرَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِيزِ فِى الْقَوْمِ يَقَعُ عَلَيْهِمُ الْبَيْتُ لاَ يُدْرَى أَيُّهُمَا مَاتَ قَبْلُ ، قَالَ : لاَ يُوَرَّثُ الأَمْوَاتُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ ، وَيُوَرَّثُ الأَحْيَاءُ مِنَ الأَمْوَاتِ.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Ferâiz 37, 4/1974