Bize İbn Ebu Ömer, ona Süfyan b. Uyeyne, ona Mansur, ona Ebu Hâzim, ona da Ebu Hureyre’nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur:
"Kim hacceder, (hac esnasında) kötü söz söylemez ve günah işlemezse, geçmiş günahları bağışlanır."
[Ebu İsa (Tirmizi) der ki: Ebu Hureyre’nin rivayet ettiği hadis hasen sahih bir hadistir. Ebu Hâzim Kûfeli, Eşcâî'dir. Adı Selman olup Azze el-Eşcaiyye'nin azatlısıdır.]
Öneri Formu
Hadis Id, No:
14765, T000811
Hadis:
حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى عُمَرَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ أَبِى حَازِمٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « مَنْ حَجَّ فَلَمْ يَرْفُثْ وَلَمْ يَفْسُقْ غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ » . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ أَبِى هُرَيْرَةَ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَأَبُو حَازِمٍ كُوفِىٌّ وَهُوَ الأَشْجَعِىُّ وَاسْمُهُ سَلْمَانُ مَوْلَى عَزَّةَ الأَشْجَعِيَّةِ .
Tercemesi:
Bize İbn Ebu Ömer, ona Süfyan b. Uyeyne, ona Mansur, ona Ebu Hâzim, ona da Ebu Hureyre’nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur:
"Kim hacceder, (hac esnasında) kötü söz söylemez ve günah işlemezse, geçmiş günahları bağışlanır."
[Ebu İsa (Tirmizi) der ki: Ebu Hureyre’nin rivayet ettiği hadis hasen sahih bir hadistir. Ebu Hâzim Kûfeli, Eşcâî'dir. Adı Selman olup Azze el-Eşcaiyye'nin azatlısıdır.]
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Hac 2, 3/176
Senetler:
1. Ebu Hureyre ed-Devsî (Abdurrahman b. Sahr)
2. Ebu Hazim Selman Mevla Azze (Selman)
3. Ebu Attab Mansur b. Mu'temir es-Sülemî (Mansur b. Mu'temir b. Abdullah)
4. Ebu Muhammed Süfyan b. Uyeyne el-Hilâlî (Süfyân b. Uyeyne b. Meymûn)
5. Muhammed b. Ebu Ömer el-Adenî (Muhammed b. Yahya b. Ebu Ömer)
Konular:
Amel, günahlara kefaret olan ameller
Hac, esnasında uyulacak kurallar
Hac, ve umrenin fazileti
KTB, GÜNAH
حَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنِ الْمَسْعُودِىِّ عَنِ الْحَكَمِ عَنْ مِقْسَمٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَدَّمَ ضَعَفَةَ أَهْلِهِ وَقَالَ « لاَ تَرْمُوا الْجَمْرَةَ حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ » . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ ابْنِ عَبَّاسٍ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا الْحَدِيثِ عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ. لَمْ يَرَوْا بَأْسًا أَنْ يَتَقَدَّمَ الضَّعَفَةُ مِنَ الْمُزْدَلِفَةِ بِلَيْلٍ يَصِيرُونَ إِلَى مِنًى . وَقَالَ أَكْثَرُ أَهْلِ الْعِلْمِ بِحَدِيثِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُمْ لاَ يَرْمُونَ حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ . وَرَخَّصَ بَعْضُ أَهْلِ الْعِلْمِ فِى أَنْ يَرْمُوا بِلَيْلٍ . وَالْعَمَلُ عَلَى حَدِيثِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُمْ لاَ يَرْمُونَ . وَهُوَ قَوْلُ الثَّوْرِىِّ وَالشَّافِعِىِّ . قال أبو عيسى حديث ابن عباس بعثني رسول الله صلى الله عليه و سلم في ثقل حديث صحيح رُوي عنه من غير وجه و روى شعبة هذا الحديث عن مشاش عن عطاء عن ابن عباس أن النبي صلى الله عليه و سلم قدّم ضعفة أهله من جمع بليل و هذا حديث خطا. أخطأ فيه مشاش و زاد فيه عن الفضل بن عباس و روى ابن جريج و غيره هذا الحديث عن عطاء عن ابن عباس و لم يذكروا فيه (عن الفضل ابن عباس) و مشاش بصري روى عنه شعبة
Öneri Formu
Hadis Id, No:
14937, T000893
Hadis:
حَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنِ الْمَسْعُودِىِّ عَنِ الْحَكَمِ عَنْ مِقْسَمٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَدَّمَ ضَعَفَةَ أَهْلِهِ وَقَالَ « لاَ تَرْمُوا الْجَمْرَةَ حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ » . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ ابْنِ عَبَّاسٍ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا الْحَدِيثِ عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ. لَمْ يَرَوْا بَأْسًا أَنْ يَتَقَدَّمَ الضَّعَفَةُ مِنَ الْمُزْدَلِفَةِ بِلَيْلٍ يَصِيرُونَ إِلَى مِنًى . وَقَالَ أَكْثَرُ أَهْلِ الْعِلْمِ بِحَدِيثِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُمْ لاَ يَرْمُونَ حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ . وَرَخَّصَ بَعْضُ أَهْلِ الْعِلْمِ فِى أَنْ يَرْمُوا بِلَيْلٍ . وَالْعَمَلُ عَلَى حَدِيثِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُمْ لاَ يَرْمُونَ . وَهُوَ قَوْلُ الثَّوْرِىِّ وَالشَّافِعِىِّ . قال أبو عيسى حديث ابن عباس بعثني رسول الله صلى الله عليه و سلم في ثقل حديث صحيح رُوي عنه من غير وجه و روى شعبة هذا الحديث عن مشاش عن عطاء عن ابن عباس أن النبي صلى الله عليه و سلم قدّم ضعفة أهله من جمع بليل و هذا حديث خطا. أخطأ فيه مشاش و زاد فيه عن الفضل بن عباس و روى ابن جريج و غيره هذا الحديث عن عطاء عن ابن عباس و لم يذكروا فيه (عن الفضل ابن عباس) و مشاش بصري روى عنه شعبة
Tercemesi:
Bize Ebu Kureyb, ona Vekî’, ona el-Mesudî, ona el-Hakem, ona Miksem, ona da İbn Abbas’ın rivayet ettiğine göre, Nebi (sav), aile halkının güçsüz olanlarını önden göndererek: “Güneş doğmadan Cemreye taş atmayın” buyurdu.
Ebu İsa (Tirmizî) dedi ki: İbn Abbas’ın rivayet ettiği hadis hasen sahih bir hadistir. Uygulama da ilim ehli nezdinde bu hadise göredir. Bunlar, güçsüz kimselerin Müzdelife’den geceleyin önden çıkıp Mina’ya doğru gitmelerinde bir sakınca görmemiştir. İlim ehlinin çoğunluğu ise Nebi’nin, güneş doğuncaya kadar Cemreye taş atmayacakları hadisi ile amel edileceği kanaatindedir. Bazı ilim erbabı ise geceleyin taş atmalarına da ruhsat vermiştir. Nebi’nin (sav) hadisine göre uygulama ise onların taş atmamaları şeklindedir. Bu da es-Sevrî ile Şâfiî’nin görüşüdür.
Ebu İsa (Tirmizî) dedi ki: İbn Abbas’ın, “Rasûlullah (sav) beni yüklerle birlikte (önden) gönderdi” şeklindeki hadisi de sahih bir hadistir. Kendisinden birden çok yolla rivayet edilmiştir. Bu hadisi de Şu‘be, Meşşâş’dan, ona Atâ, ona İbn Abbas’ın rivayet ettiğine göre Nebi (sav), aile halkının güçsüz olanlarını Müzdelife’den geceleyin göndermiştir şeklindeki bu hadisi ise bir hatadır. Bu hadiste Meşşâş hata etmiş olup, ayrıca bu hadiste el-Fadl b. Abbas’dan ibaresini de eklemiştir. İbn Cüreyc ve başkaları ise bu hadisi Atâ’ya İbn Abbas’ın rivayeti olarak rivayet etmişler ve senedinde el-Fadl b. Abbas’ı zikretmemişlerdir. Meşşâş ise Basralı bir ravi olup, Şu‘be kendisinden rivayet nakletmiştir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Hac 58, 3/240
Senetler:
()
Konular:
Hac, Müzdelifede vakfe ve telbiye
Hac, Şeytan taşlama
Bize Kuteybe, ona Leys, ona İbn Şihâb, ona Ubeydullah b. Abdullah, ona İbn Abbas, ona da şöyle haber vermiştir:
"Rasulullah (sav) Ebvâ’da ya da Veddân’da iken Sa‘b b. Cessâme'ye uğradı. Sa'b, Hz. Peygamber'e (sav) yabani bir eşek eti ikram etti, ancak Rasulullah (sav) ikramı geri çevirdi. Sonra onun yüzünden hoşnutsuzluk ifadesi görünce “Biz ikramını reddetmiş değiliz, ama biz ihramlıyız” buyurdu."
[Ebu İsa (Tirmizi) der ki: Bu, hasen sahih bir hadistir. Sahabeden ve sahabe olmayanlar arasından ilim ehli bir topluluk, bu hadisten yola çıkarak, ihramlı kimsenin avlanmış bir hayvanın etini yemenin mekruh olduğu görüşündedir. Şâfiî der ki: Bize göre bu hadisin açıklaması şudur: Hz. Peygamber (sav) yaban eşeğinin kendisi için avlandığını zannetmesinden dolayı tenezzühen (kaçınmak amacıyla) bu ikramı reddetmiştir. Zührî’nin ravilerinden bazısı, bu hadisi Zührî'den rivayet etmiş ve “Ona bir yaban eşeği eti hediye edilmişti” demiştir. Ama bu mahfuz bir rivayet değildir. (Tirmizi) der ki: Bu hususta Ali ve Zeyd b. Erkam tarafından da hadis rivayet edilmiştir.]
Öneri Formu
Hadis Id, No:
14845, T000849
Hadis:
حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ أَنَّ ابْنَ عَبَّاسٍ أَخْبَرَهُ أَنَّ الصَّعْبَ بْنَ جَثَّامَةَ أَخْبَرَهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مَرَّ بِهِ بِالأَبْوَاءِ أَوْ بِوَدَّانَ فَأَهْدَى لَهُ حِمَارًا وَحْشِيًّا فَرَدَّهُ عَلَيْهِ فَلَمَّا رَأَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مَا فِى وَجْهِهِ مِنَ الْكَرَاهِيَةِ قَالَ « إِنَّهُ لَيْسَ بِنَا رَدٌّ عَلَيْكَ وَلَكِنَّا حُرُمٌ » . قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَقَدْ ذَهَبَ قَوْمٌ مِنْ أَهْلِ الْعِلْمِ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَغَيْرِهِمْ إِلَى هَذَا الْحَدِيثِ وَكَرِهُوا أَكْلَ الصَّيْدِ لِلْمُحْرِمِ . وَقَالَ الشَّافِعِىُّ إِنَّمَا وَجْهُ هَذَا الْحَدِيثِ عِنْدَنَا إِنَّمَا رَدَّهُ عَلَيْهِ لَمَّا ظَنَّ أَنَّهُ صِيدَ مِنْ أَجْلِهِ وَتَرَكَهُ عَلَى التَّنَزُّهِ . وَقَدْ رَوَى بَعْضُ أَصْحَابِ الزُّهْرِىِّ عَنِ الزُّهْرِىِّ هَذَا الْحَدِيثَ وَقَالَ أَهْدَى لَهُ لَحْمَ حِمَارِ وَحْشٍ . وَهُوَ غَيْرُ مَحْفُوظٍ . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ عَلِىٍّ وَزَيْدِ بْنِ أَرْقَمَ .
Tercemesi:
Bize Kuteybe, ona Leys, ona İbn Şihâb, ona Ubeydullah b. Abdullah, ona İbn Abbas, ona da şöyle haber vermiştir:
"Rasulullah (sav) Ebvâ’da ya da Veddân’da iken Sa‘b b. Cessâme'ye uğradı. Sa'b, Hz. Peygamber'e (sav) yabani bir eşek eti ikram etti, ancak Rasulullah (sav) ikramı geri çevirdi. Sonra onun yüzünden hoşnutsuzluk ifadesi görünce “Biz ikramını reddetmiş değiliz, ama biz ihramlıyız” buyurdu."
[Ebu İsa (Tirmizi) der ki: Bu, hasen sahih bir hadistir. Sahabeden ve sahabe olmayanlar arasından ilim ehli bir topluluk, bu hadisten yola çıkarak, ihramlı kimsenin avlanmış bir hayvanın etini yemenin mekruh olduğu görüşündedir. Şâfiî der ki: Bize göre bu hadisin açıklaması şudur: Hz. Peygamber (sav) yaban eşeğinin kendisi için avlandığını zannetmesinden dolayı tenezzühen (kaçınmak amacıyla) bu ikramı reddetmiştir. Zührî’nin ravilerinden bazısı, bu hadisi Zührî'den rivayet etmiş ve “Ona bir yaban eşeği eti hediye edilmişti” demiştir. Ama bu mahfuz bir rivayet değildir. (Tirmizi) der ki: Bu hususta Ali ve Zeyd b. Erkam tarafından da hadis rivayet edilmiştir.]
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Hac 26, 3/206
Senetler:
()
Konular:
Avlanma, avlanmayla ilgili hükümler
Hac, ihramlı iken avlanma,
Hac, İhramlıya mübah olan şeyler
Hac, İhramlıya Yasak Olan Şeyler
Yiyecekler, yaban eşeğinin eti
حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ أَنَّهُ أَهَلَّ فَانْطَلَقَ يُهِلُّ فَيَقُولُ لَبَّيْكَ اللَّهُمَّ لَبَّيْكَ لَبَّيْكَ لاَ شَرِيكَ لَكَ لَبَّيْكَ إِنَّ الْحَمْدَ وَالنِّعْمَةَ لَكَ وَالْمُلْكَ لاَ شَرِيكَ لَكَ . قَالَ وَكَانَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ يَقُولُ هَذِهِ تَلْبِيَةُ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم . وَكَانَ يَزِيدُ مِنْ عِنْدِهِ فِى أَثَرِ تَلْبِيَةِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم لَبَّيْكَ لَبَّيْكَ وَسَعْدَيْكَ وَالْخَيْرُ فِى يَدَيْكَ لَبَّيْكَ وَالرَّغْبَاءُ إِلَيْكَ وَالْعَمَلُ . قَالَ هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ .
Öneri Formu
Hadis Id, No:
14800, T000826
Hadis:
حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ أَنَّهُ أَهَلَّ فَانْطَلَقَ يُهِلُّ فَيَقُولُ لَبَّيْكَ اللَّهُمَّ لَبَّيْكَ لَبَّيْكَ لاَ شَرِيكَ لَكَ لَبَّيْكَ إِنَّ الْحَمْدَ وَالنِّعْمَةَ لَكَ وَالْمُلْكَ لاَ شَرِيكَ لَكَ . قَالَ وَكَانَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ يَقُولُ هَذِهِ تَلْبِيَةُ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم . وَكَانَ يَزِيدُ مِنْ عِنْدِهِ فِى أَثَرِ تَلْبِيَةِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم لَبَّيْكَ لَبَّيْكَ وَسَعْدَيْكَ وَالْخَيْرُ فِى يَدَيْكَ لَبَّيْكَ وَالرَّغْبَاءُ إِلَيْكَ وَالْعَمَلُ . قَالَ هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ .
Tercemesi:
Bize Kuteybe, ona el-Leys, ona Nâfi’in rivayet ettiğine göre İbn Ömer ihrama girip telbiye getirmeye başladı. Telbiye getirirken şöyle diyordu: “Lebbeyk Allahumme lebbeyk lebbeyke lâ şerike leke lebbeyk inne’l-hamde ve’n-nimete leke ve’l-mülk lâ şerike lek: Buyur Allah’ım buyur, buyur senin hiçbir ortağın yoktur, buyur şüphesiz hamd de nimet de mülk de yalnız senindir, senin hiçbir ortağın yoktur.” (Nâfi) dedi ki: Abdullah b. Ömer ayrıca: İşte Rasulullah’ın (sav) getirdiği telbiye lafızları bunlardı. Ayrıca o, Rasulullah’ın (sav) telbiye getirirken söylediği lafızlardan sonra kendiliğinden: “Lebbeyk, lebbeyke ve sa‘deyk ve’l-hayru fi yedeyk, lebbeyke ve’r-rağbâu ileyke ve’l-amel: Buyur, buyur, ben emrine uydum, yardımlar sendendir, her türlü hayır senin elindedir. Buyur, bütün arzu ve dileklerimiz, amellerimiz yalnız sanadır” lafızlarını eklerdi.
(Tirmizi) dedi ki: Bu, hasen sahih bir hadistir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Hac 13, 3/188
Senetler:
()
Konular:
Hac, Hz. Peygamber'in haccı
Hac, ihramlının telbiye ve tehlili
Umre
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مَنِيعٍ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ أَنَّ تَلْبِيَةَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم كَانَتْ « لَبَّيْكَ اللَّهُمَّ لَبَّيْكَ لَبَّيْكَ لاَ شَرِيكَ لَكَ لَبَّيْكَ إِنَّ الْحَمْدَ وَالنِّعْمَةَ لَكَ وَالْمُلْكَ لاَ شَرِيكَ لَكَ » . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ وَجَابِرٍ وَعَائِشَةَ وَابْنِ عَبَّاسٍ وَأَبِى هُرَيْرَةَ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ ابْنِ عُمَرَ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَالْعَمَلُ عَلَيْهِ عِنْدَ بَعْضِ أَهْلِ الْعِلْمِ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَغَيْرِهِمْ وَهُوَ قَوْلُ سُفْيَانَ وَالشَّافِعِىِّ وَأَحْمَدَ وَإِسْحَاقَ . قَالَ الشَّافِعِىُّ وَإِنْ زَادَ فِى التَّلْبِيَةِ شَيْئًا مِنْ تَعْظِيمِ اللَّهِ فَلاَ بَأْسَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ وَأَحَبُّ إِلَىَّ أَنْ يَقْتَصِرَ عَلَى تَلْبِيَةِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم . قَالَ الشَّافِعِىُّ وَإِنَّمَا قُلْنَا لاَ بَأْسَ بِزِيَادَةِ تَعْظِيمِ اللَّهِ فِيهَا لِمَا جَاءَ عَنِ ابْنِ عُمَرَ وَهُوَ حَفِظَ التَّلْبِيَةَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ثُمَّ زَادَ ابْنُ عُمَرَ فِى تَلْبِيَتِهِ مِنْ قِبَلِهِ لَبَّيْكَ وَالرَّغْبَاءُ إِلَيْكَ وَالْعَمَلُ .
Öneri Formu
Hadis Id, No:
14797, T000825
Hadis:
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مَنِيعٍ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ أَنَّ تَلْبِيَةَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم كَانَتْ « لَبَّيْكَ اللَّهُمَّ لَبَّيْكَ لَبَّيْكَ لاَ شَرِيكَ لَكَ لَبَّيْكَ إِنَّ الْحَمْدَ وَالنِّعْمَةَ لَكَ وَالْمُلْكَ لاَ شَرِيكَ لَكَ » . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ وَجَابِرٍ وَعَائِشَةَ وَابْنِ عَبَّاسٍ وَأَبِى هُرَيْرَةَ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ ابْنِ عُمَرَ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَالْعَمَلُ عَلَيْهِ عِنْدَ بَعْضِ أَهْلِ الْعِلْمِ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَغَيْرِهِمْ وَهُوَ قَوْلُ سُفْيَانَ وَالشَّافِعِىِّ وَأَحْمَدَ وَإِسْحَاقَ . قَالَ الشَّافِعِىُّ وَإِنْ زَادَ فِى التَّلْبِيَةِ شَيْئًا مِنْ تَعْظِيمِ اللَّهِ فَلاَ بَأْسَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ وَأَحَبُّ إِلَىَّ أَنْ يَقْتَصِرَ عَلَى تَلْبِيَةِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم . قَالَ الشَّافِعِىُّ وَإِنَّمَا قُلْنَا لاَ بَأْسَ بِزِيَادَةِ تَعْظِيمِ اللَّهِ فِيهَا لِمَا جَاءَ عَنِ ابْنِ عُمَرَ وَهُوَ حَفِظَ التَّلْبِيَةَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ثُمَّ زَادَ ابْنُ عُمَرَ فِى تَلْبِيَتِهِ مِنْ قِبَلِهِ لَبَّيْكَ وَالرَّغْبَاءُ إِلَيْكَ وَالْعَمَلُ .
Tercemesi:
Bize Ahmed b. Menî‘, ona İsmail b. İbrahim, ona Eyyûb, ona Nâfi, ona da İbn Ömer’in rivayet ettiğine göre Nebi’nin (sav) getirdiği telbiye: “Lebbeyk Allahumme lebbeyk, lebbeyke lâ şerike leke lebbeyk inne’l-hamde ve’n-ni’mete leke ve’l-mülk lâ şerike lek: Buyur Allah’ım buyur, buyur senin hiçbir ortağın yoktur, buyur şüphesiz hamd de nimet de mülk de yalnız senindir, senin hiçbir ortağın yoktur” şeklinde idi.
(Tirmizi) dedi ki: Bu hususta İbn Mesud, Câbir, Âişe, İbn Abbas ve Ebu Hureyre’den gelmiş rivayetler de bulunmaktadır.
Ebu İsa (Tirmizi) dedi ki: İbn Ömer’in rivayet ettiği hadis hasen sahih bir hadistir. Uygulama da Nebi’nin (sav) ashabı ve onların dışındakiler arasındaki kimi ilim ehline göre buna göredir. Bu aynı zamanda Süfyan, Şâfiî, Ahmed ve İshak’ın da görüşüdür. Şâfiî dedi ki: Telbiye getirirken Allah’ı tazim türünden daha başka ilaveler de yapacak olursa –inşallah- bir sakıncası olmaz. Bununla birlikte Rasulullah’ın (sav) telbiye sözleri ile yetinerek onlara bir şey eklememesini daha çok severim. Şâfiî dedi ki: Telbiyeye, Allah’ı tazim ifade eden bir takım ilavelerde bir sakınca yoktur, deyişimizin sebebi ise Rasulullah’ın (sav) telbiyesini hıfz edip bellemiş bir kişi olduğu halde İbn Ömer’in daha sonra kendiliğinden telbiyeye: Lebbeyke ve’r-rağbâu ileyke ve’l-amel: Buyur Allah’ım, bütün rağbetimiz yönelişimiz yalnız sanadır, amellerimiz de yalnız senin içindir” ibaresini kendiliğinden eklemiş olmasıdır.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Hac 13, 3/187
Senetler:
()
Konular:
Hac, Hz. Peygamber'in haccı
Hac, ihramlının telbiye ve tehlili
Umre
Öneri Formu
Hadis Id, No:
14812, T000830
Hadis:
حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَبِى زِيَادٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يَعْقُوبَ الْمَدَنِىُّ عَنِ ابْنِ أَبِى الزِّنَادِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ خَارِجَةَ بْنِ زَيْدِ بْنِ ثَابِتٍ عَنْ أَبِيهِ أَنَّهُ رَأَى النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم تَجَرَّدَ لإِهْلاَلِهِ وَاغْتَسَلَ . قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ غَرِيبٌ . وَقَدِ اسْتَحَبَّ قَوْمٌ مِنْ أَهْلِ الْعِلْمِ الاِغْتِسَالَ عِنْدَ الإِحْرَامِ وَبِهِ يَقُولُ الشَّافِعِىُّ .
Tercemesi:
Bize Abdullah b. Ebu Ziyâd, ona Abdullah b. Yakub el-Medenî, ona İbn Ebu’z-Zinâd, ona babası, ona Hârice b. Zeyd b. Sabit, ona babasının rivayet ettiğine göre o, Nebi’nin (sav) ihrama girmek için üzerindeki elbiseleri çıkartıp guslettiğini görmüştür.
Ebu İsa (Tirmizi) dedi ki: Bu, hasen garip bir hadistir. İlim ehlinden kimileri, ihrama girileceği sırada gusletmeyi müstehab kabul etmişlerdir. Şâfiî de bu görüştedir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Hac 16, 3/192
Senetler:
()
Konular:
Hac, ihrama girmek
Umre
Öneri Formu
Hadis Id, No:
15226, T000931
Hadis:
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الأَعْلَى الصَّنْعَانِىُّ حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ عَلِىٍّ عَنِ الْحَجَّاجِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْمُنْكَدِرِ عَنْ جَابِرٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم سُئِلَ عَنِ الْعُمْرَةِ أَوَاجِبَةٌ هِىَ؟ قَالَ « لاَ وَأَنْ تَعْتَمِرُوا هُوَ أَفْضَلُ » . قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَهُوَ قَوْلُ بَعْضِ أَهْلِ الْعِلْمِ قَالُوا الْعُمْرَةُ لَيْسَتْ بِوَاجِبَةٍ . وَكَانَ يُقَالُ هُمَا حَجَّانِ: الْحَجُّ الأَكْبَرُ يَوْمَ النَّحْرِ وَالْحَجُّ الأَصْغَرُ الْعُمْرَةُ . وَقَالَ الشَّافِعِىُّ الْعُمْرَةُ سُنَّةٌ لاَ نَعْلَمُ أَحَدًا رَخَّصَ فِى تَرْكِهَا وَلَيْسَ فِيهَا شَىْءٌ ثَابِتٌ بِأَنَّهَا تَطَوُّعٌ وَقَدْ رُوِىَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم بِإِسْنَادٍ وَهُوَ ضَعِيفٌ لاَ تَقُومُ بِمِثْلِهِ الْحُجَّةُ وَقَدْ بَلَغَنَا عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّهُ كَانَ يُوجِبُهَا . قَالَ أَبُو عِيسَى كُلُّهُ كَلاَمُ الشَّافِعِىِّ .
Tercemesi:
Bize Muhammed b. Abdüla‘lâ es-San’ânî, ona Ömer b. Ali, ona Haccâc, ona Muhammed b. el-Münkedir, ona Câbir’in rivayet ettiğine göre Nebi’ye (sav) umreye dair: O, vacip midir? diye soruldu. O: “Hayır, bununla birlikte umre yapmanız elbette daha faziletlidir” buyurdu.
Ebu İsa (Tirmizi) dedi ki: Bu, hasen sahih bir hadistir. Kimi ilim adamının görüşü de budur. Onlar şöyle der: Umre vacip (farz) değildir. Aslında iki tane hac vardır. Biri kurban bayramı birinci günü yapılan büyük hac, diğeri ise küçük hac olan umredir, denilirdi.
Şâfiî dedi ki: Umre sünnettir, herhangi bir kimsenin onu terk etmeye ruhsat verdiğini bilmiyoruz. Bununla birlikte, umrenin tatavvu (nafile) bir ibadet olduğuna dair sabit bir şey bulunmamaktadır. Her ne kadar Nebi’den (sav) senedi zikredilerek (tatavvu/ nafile olduğu) rivayeti nakledilmekte ise de bu rivayetin senedi zayıftır ve böyle bir senetle gelen rivayet, delil olmaya elverişli değildir. Diğer taraftan İbn Abbas’dan onun umreyi vacip (farz) kabul ettiği rivayeti de ulaşmış bulunmaktadır.
Ebu İsa (Tirmizi) dedi ki: Bütün bunlar Şâfiî’nin sözleridir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Hac 88, 3/270
Senetler:
()
Konular:
Hac, Umre, hac ve umre birlikte
Umre
Öneri Formu
Hadis Id, No:
15258, T000949
Hadis:
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مَنِيعٍ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ حُمَيْدٍ سَمِعَ السَّائِبَ بْنَ يَزِيدَ عَنِ الْعَلاَءِ بْنِ الْحَضْرَمِىِّ يَعْنِى مَرْفُوعًا قَالَ « يَمْكُثُ الْمُهَاجِرُ بَعْدَ قَضَاءِ نُسُكِهِ بِمَكَّةَ ثَلاَثًا » . قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ وَقَدْ رُوِىَ مِنْ غَيْرِ هَذَا الْوَجْهِ بِهَذَا الإِسْنَادِ مَرْفُوعًا .
Tercemesi:
Bize Ahmed b. Meni‘, ona Süfyan b. Uyeyne, ona Abdurrahman b. Humeyd’in rivayet ettiğine göre o es-Sâib b. Yezid’in kendisine el-Alâ b. el-Hadramî’nin – Nebi’ye isnad ederek merfu sened ile- şöyle buyurduğunu naklettiğini dinlemiştir: “Muhacir bir kimse hac ibadetini tamamladıktan sonra Mekke’de üç gün kalabilir.”
Ebu İsa (Tirmizi) dedi ki: Bu hasen sahih bir hadistir. Ayrıca bundan başka bir yolla bu isnâd ile (senedi ile Efendimize isnâd edilerek) merfû’ olarak da rivayet edilmiştir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Hac 103, 3/284
Senetler:
()
Konular:
Hac, arafattan dönüş
Umre
Öneri Formu
Hadis Id, No:
15228, T000932
Hadis:
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدَةَ الضَّبِّىُّ حَدَّثَنَا زِيَادُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ يَزِيدَ بْنِ أَبِى زِيَادٍ عَنْ مُجَاهِدٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ « دَخَلَتِ الْعُمْرَةُ فِى الْحَجِّ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ » . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ سُرَاقَةَ بْنِ مَالِكِ بْنِ جُعْشُمٍ وَجَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ ابْنِ عَبَّاسٍ حَدِيثٌ حَسَنٌ . وَمَعْنَى هَذَا الْحَدِيثِ أَنْ لاَ بَأْسَ بِالْعُمْرَةِ فِى أَشْهُرِ الْحَجِّ . وَهَكَذَا قَالَ الشَّافِعِىُّ وَأَحْمَدُ وَإِسْحَاقُ . وَمَعْنَى هَذَا الْحَدِيثِ أَنَّ أَهْلَ الْجَاهِلِيَّةِ كَانُوا لاَ يَعْتَمِرُونَ فِى أَشْهُرِ الْحَجِّ. فَلَمَّا جَاءَ الإِسْلاَمُ رَخَّصَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم فِى ذَلِكَ فَقَالَ « دَخَلَتِ الْعُمْرَةُ فِى الْحَجِّ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ » . يَعْنِى لاَ بَأْسَ بِالْعُمْرَةِ فِى أَشْهُرِ الْحَجِّ . وَأَشْهُرُ الْحَجِّ شَوَّالٌ وَذُو الْقَعْدَةِ وَعَشْرٌ مِنْ ذِى الْحِجَّةِ لاَ يَنْبَغِى لِلرَّجُلِ أَنْ يُهِلَّ بِالْحَجِّ إِلاَّ فِى أَشْهُرِ الْحَجِّ . وَأَشْهُرُ الْحُرُمِ رَجَبٌ وَذُو الْقَعْدَةِ وَذُو الْحِجَّةِ وَالْمُحَرَّمُ . هَكَذَا قَالَ غَيْرُ وَاحِدٍ مِنْ أَهْلِ الْعِلْمِ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَغَيْرِهِمْ .
Tercemesi:
Bize Ahmed b. Abde ed-Dabbî, ona Ziyâd b. Abdullah, ona Yezid b. Ebu Ziyâd, ona Mücâhid, ona da İbn Abbas’ın rivayetine göre Nebi (sav): “Umre kıyamet gününe kadar haccın içine girmiştir” buyurdu.
(Tirmizi) dedi ki: Bu hususta Surâka b. Mâlik b. Cu‘şum ile Câbir b. Abdullah’tan rivayet edilmiş hadisler de vardır.
Ebu İsa (Tirmizi) dedi ki: İbn Abbas’ın hadisi hasen bir hadistir. Bu hadisin manası da: Hac aylarında umre yapmakta bir sakınca olmadığı şeklindedir. Şâfiî, Ahmed ve İshak da böyle demişlerdir. Bu hadisin manasına göre cahiliye dönemi insanları hac aylarında umre yapmazlardı. İslam gelince Nebi (sav) bu hususta müsaade vermiş ve: “Kıyamet gününe kadar umre haccın içine girmiştir” buyurmuştur ki bu hac aylarında umre yapmakta bir sakınca yoktur, demektir. Hac ayları ise Şevval, Zülka’de ve Zülhicce ayının ilk on günüdür. Herhangi bir kimsenin hac ayları dışındaki bir zamanda hac niyetiyle ihrama girmemesi gerekir. Haram aylar ise Receb, Zülka’de, Zülhicce ve Muharrem aylarıdır. Nebi’nin (sav) ashabı arasından ve başkaları arasından ilim ehli olan birçok kimse böyle demiştir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Hac 89, 3/271
Senetler:
()
Konular:
Hac, Umre, hac ve umre birlikte
Umre
Öneri Formu
Hadis Id, No:
69841, T000816
Hadis:
حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا دَاوُدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْعَطَّارُ عَنْ عَمْرِو بْنِ دِينَارٍ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم اعْتَمَرَ أَرْبَعَ عُمَرٍ عُمْرَةَ الْحُدَيْبِيَةِ وَعُمْرَةَ الثَّانِيَةِ مِنْ قَابِلٍ وَعُمْرَةَ الْقَضَاءِ فِى ذِى الْقَعْدَةِ وَعُمْرَةَ الثَّالِثَةِ مِنَ الْجِعِرَّانَةِ وَالرَّابِعَةِ الَّتِى مَعَ حَجَّتِهِ . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ أَنَسٍ وَعَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو وَابْنِ عُمَرَ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ ابْنِ عَبَّاسٍ حَدِيثٌ حَسَنٌ غَرِيبٌ . وَرَوَى ابْنُ عُيَيْنَةَ هَذَا الْحَدِيثَ عَنْ عَمْرِو بْنِ دِينَارٍ عَنْ عِكْرِمَةَ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم اعْتَمَرَ أَرْبَعَ عُمَرٍ . وَلَمْ يَذْكُرْ فِيهِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ . قَالَ حَدَّثَنَا بِذَلِكَ سَعِيدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْمَخْزُومِىُّ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ عَمْرِو بْنِ دِينَارٍ عَنْ عِكْرِمَةَ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم فَذَكَرَ نَحْوَهُ .
Tercemesi:
Bize Kuteybe, ona Davud b. Abdurrahman el-Attâr, ona Amr b. Dinar, ona İkrime, ona da İbn Abbas’ın rivayet ettiğine göre Nebi (sav) dört umre yapmıştır. (Birincisi) Hudeybiye umresidir, ikincisi ertesi sene Zülka’de ayında yaptığı kaza umresi, üçüncüsü Ci’râne’den yaptığı umre, dördüncüsü ise Veda haccı ile birlikte yaptığı umresidir.
(Tirmizi) dedi ki: Bu hususta Enes, Abdullah b. Amr ve İbn Ömer’den de gelmiş rivayetler vardır.
Ebu İsa (Tirmizi) dedi ki: İbn Abbas’ın rivayet ettiği hadis hasen garip bir hadistir. İbn Uyeyne’den de bu hadis Amr b. Dinar, ona İkrime’nin rivayeti olarak zikredilmiştir, buna göre Nebi (sav) dört umre yapmıştır. Bu rivayette ise (İkrime) İbn Abbas’dan rivayet ettiğini zikretmemektedir. Dedi ki: Bunu bize Saîd b. Abdurrahman el-Mahzûmî, ona Süfyan b. Uyeyne, ona Amr b. Dinar, ona İkrime’nin rivayet ettiğine göre Nebi (sav)… hadisi buna yakın olarak zikretti.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Hac 7, 3/180
Senetler:
()
Konular:
Hac, Hz. Peygamber'in haccı
Umre
Umre, Hac aylarında umre
Umre, Hz. Peygamber'in
Giriş