Giriş

Bize Muhammed b. Alâ, ona Ebu Muaviye, ona el-A'meş, ona İsmail b. Reca, ona babası, ona da Ebu Said el-Hudrî; (T) Bize Kays b. Müslim, Tarık b. Şihab'dan, o da Ebu Said el-Hudrî’den (ra) şöyle rivayet etmiştir: Bir bayram günü Mervan minberi namazgâha çıkardı ve namazdan önce hutbe okumaya başladı. Bir adam kalktı ve dedi ki: Ey Mervan, sünnete aykırı hareket ettin; bayram günü namazgâha minber çıkardın, halbuki daha önce çıkarılmazdı. Ayrıca hutbeyi okumaya da namazdan önce başladın. Ebu Said el-Hudrî; Bu adam kimdir? diye sordu. Falancanın oğlu filandır dediler. Bunun üzerine Ebu Said, bu adam üzerine düşeni yapmıştır. Ben, Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu işittim: "Kim bir kötülük görür de onu eliyle değiştirmeye gücü yeterse, eliyle değiştirsin! Buna gücü yetmezse, diliyle değiştirsin. Buna da gücü yetmezse, kalbiyle ona karşı çıksın. Bu, imanın en zayıf halidir."


Açıklama: Burada iki hususa itiraz edilmektedir. Birincisi bayram namazı için namazgâha minber çıkarılmasıdır. Hz. Peygamber döneminde bayram namazları açık arazide kılınır, namazdan sonar Rasulullah (sav) kalkıp hutbe okurdu. Hadisteki olayın cereyan ettiği sırada Medine valisi olan Mervan, hutbe için araziye minber koydurmuştu. Rivayete göre bu minberi de Kesir b. Salt yapmıştı. Hz. Peygamber döneminde böyle bir şey yapılmadığı için buna itiraz edilmişti. İtiraza konu olan ikinci husus, hutbenin namazdan önce okunmasıdır. Hz. Peygamber döneminde bayram hutbesi namazdan genelde sonra okunurdu. Ancak Buhârî ve diğer kaynaklarda Rasulullah, Hz. Ebû Bekir, Hz. Ömer ve Hz. Osman dönemlerinde de hutbenin namazdan önce okunduğuna dair rivayetler yer almaktadır. Ulemanın çoğunluğuna göre hutbe her ne kadar namazdan sonra ise de, önce okunduğu zaman da yine câiz olur. Çünkü o, vâcib değildir. Hanefîler, bayram hutbesinin namaza takdimini câiz görmekle birlikte sünnete muhâlif bularak mekrûh sayarlar. Şâfiîler, sünnete uygun olması için namazdan sonra iâdesini öngörürler. Ancak iâde edilmese de namaz sahîh olur. Mâlikîler’e göre, hatibe namazdan sonra hutbeyi iâde etmesi emrolunur. Burada asıl üzerinde durulması gereken husus, hadisin son cümlesidir. Burada iyiliği emredip kötülüğe mani olmak emredilmektedir. Toplumda böyle bir cemâatin mevcudiyeti, Kur’ân-ı Kerîm’in de emridir. toplumda iyiliği emredip kötülüğe mani olan bir cemâatin bulunması farz-ı kifâyedir. Hiç kimse bu görevi yerine getirmezse, bütün toplum sorumlu olur. Ancak bir insanın kendi çocuklarına ve hanımına karşı, genel bir ifâde ile âmirin memûruna, Devlet Reisinin halkına karşı bu görevi yapması, farz-ı kifâyeden de öte bir ehemmiyet arz etmektedir. Bunun farz-ı ayın olduğunu söylemek, yanlış olmasa gerektir.

    Öneri Formu
8357 D001140 Ebu Davud, Salat, 239, 242

Bize Hasan b. Ali, ona Ebu Velid, ona Zâide, ona da Asım b. Küleyb bu isnad ile aynı manaya gelecek şekilde rivayette bulunup ardından, "sağ elini sol elinin üzerine; bileğin ve kolun üzerine koydu ilavesinde bulunmuş ve sonra(ları) şiddetli bir soğuğun olduğu bir zamanda geldim de insanları üzerlerinde kalın elbiseler varken gördüm. Ellerini, elbisenin altında hareket ettiriyorlardı bilgisini zikretmiştir."


    Öneri Formu
6202 D000727 Ebu Davud, Salat, 114, 115

Bize Osman b. Ebu Şeybe, ona Şerik, ona Asım b. Küleyb, ona babası (Küleyb b. Şihab), ona da Vail b. Hucr şöyle rivayet etmiştir: "Nebi'yi (sav) namaza başlarken ellerini kulaklarına dek kaldırmış vaziyette gördüm. Sonraları geldim de onları, namaza başlangıçta ellerini göğüslerine kadar kaldırırken gördüm. Üzerlerinde de bornozlar ve elbiseler vardı."


    Öneri Formu
6203 D000728 Ebu Davud, Salat, 114, 115


Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: الْكَلْبُ الأَسْوَدُ شَيْطَانٌ

    Öneri Formu
6166 D000702 Ebu Davud, Salat, 109


    Öneri Formu
6137 D000692 Ebu Davud, Salat, 103


    Öneri Formu
6141 D000694 Ebu Davud, Salat, 105


    Öneri Formu
6162 D000701 Ebu Davud, Salat, 108


    Öneri Formu
6144 D000695 Ebu Davud, Salat, 106


    Öneri Formu
6168 D000703 Ebu Davud, Salat, 109


    Öneri Formu
271522 D000702-3 Ebu Davud, Salat, 109