Öneri Formu
Hadis Id, No:
16765, T001221
Hadis:
حَدَّثَنَا سَلَمَةُ بْنُ شَبِيبٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ الرَّقِّىُّ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عَمْرٍو الرَّقِّىُّ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِيرِينَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم نَهَى أَنْ يُتَلَقَّى الْجَلَبُ. فَإِنْ تَلَقَّاهُ إِنْسَانٌ فَابْتَاعَهُ فَصَاحِبُ السِّلْعَةِ فِيهَا بِالْخِيَارِ إِذَا وَرَدَ السُّوقَ . قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ غَرِيبٌ مِنْ حَدِيثِ أَيُّوبَ. وَحَدِيثُ ابْنِ مَسْعُودٍ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَقَدْ كَرِهَ قَوْمٌ مِنْ أَهْلِ الْعِلْمِ تَلَقِّىَ الْبُيُوعِ. وَهُوَ ضَرْبٌ مِنَ الْخَدِيعَةِ . وَهُوَ قَوْلُ الشَّافِعِىِّ وَغَيْرِهِ مِنْ أَصْحَابِنَا .
Tercemesi:
Bize Seleme b. Şebîb, ona Abdullah b. Cafer er-Rakkî, ona Ubeydullah b. Amr er-Rakkî, ona Eyyub, ona Muhammed b. Sîrîn, ona da Ebu Hureyre'nin (ra) naklettiğine göre Rasulullah (sav) ürünlerini satmak için pazarın yolunu tutan kişilerin pazara varmadan önlerine varıp ürünlerini satın almayı yasakladı. Şayet bir kişi bu yolla bir şey satın alırsa satıcı pazara ulaştığında o satıştan cayma hakkına sahiptir.
Tirmizî şöyle dedi: Bu hasen garib bir hadistir. Eyyub'den sadece bir kişi nakletmiştir. [Bu konuya dair] İbn Mesud'dan nakledilen hadis ise hasen sahihtir. Bir grup alim bu yöntemle alışverişi caiz görmemişlerdir. Nitekim bu yöntem bir tür aldatmadır. Şafiî ve mezhebimize mensup başkaca alimlerin görüşü böyledir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Buyû' 12, 3/524
Senetler:
()
Konular:
Ticaret, satıcının pazar yeri dışında karşılanması
YASAKLANAN SATIŞ ŞEKİLLERİ
Öneri Formu
Hadis Id, No:
16781, T001224
Hadis:
حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الإِسْكَنْدَرَانِىُّ عَنْ سُهَيْلِ بْنِ أَبِى صَالِحٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَنِ الْمُحَاقَلَةِ وَالْمُزَابَنَةِ . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنِ ابْنِ عُمَرَ وَابْنِ عَبَّاسٍ وَزَيْدِ بْنِ ثَابِتٍ وَسَعْدٍ وَجَابِرٍ وَرَافِعِ بْنِ خَدِيجٍ وَأَبِى سَعِيدٍ . قَالَ أَبُو عِيسَى: حَدِيثُ أَبِى هُرَيْرَةَ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَالْمُحَاقَلَةُ بَيْعُ الزَّرْعِ بِالْحِنْطَةِ . وَالْمُزَابَنَةُ بَيْعُ الثَّمَرِ عَلَى رُءُوسِ النَّخْلِ بِالتَّمْرِ . وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا عِنْدَ أَكْثَرِ أَهْلِ الْعِلْمِ كَرِهُوا بَيْعَ الْمُحَاقَلَةِ وَالْمُزَابَنَةِ .
Tercemesi:
Bize Kuteybe, ona Yakub b. Abdurrahman el-İskenderânî, ona Süheyl b. Ebu Salih, ona babası (Ebu Salih), ona da Ebu Hureyre'nin naklettiğine göre Rasulullah (sav) muhâkale ve müzâbeneyi yasaklamıştır.
Tirmizî şöyle dedi: Bu konuya ilişkin İbn Ömer, İbn Abbas, Zeyd b. Sâbit, Sad, Câbir, Râfi b. Hadîc ve Ebu Said'den hadis nakledilmiştir. Ebu Hureyre'nin (bu) hadisi hasen sahihtir. Muhâkale (tarladaki henüz biçilmemiş) ekinin (biçilip çuvallanmış hazır) buğday karşılığı satılmasıdır. Müzâbene ise dalındaki indirilmemiş hurma meyvelerinin kurutulmuş hurma karılığı satılmasıdır. Alimlerin çoğunluğu bu hadise göre amel etmişlerdir. Muhâkale ve müzâbene yöntemiyle alışverişe cevâz vermemişlerdir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Buyû' 14, 3/527
Senetler:
()
Konular:
Ticaret, yasak olan şekilleri
Öneri Formu
Hadis Id, No:
16777, T001223
Hadis:
حَدَّثَنَا نَصْرُ بْنُ عَلِىٍّ وَأَحْمَدُ بْنُ مَنِيعٍ قَالاَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ أَبِى الزُّبَيْرِ عَنْ جَابِرٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « لاَ يَبِيعُ حَاضِرٌ لِبَادٍ دَعُوا النَّاسَ يَرْزُقُ اللَّهُ بَعْضَهُمْ مِنْ بَعْضٍ » . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ أَبِى هُرَيْرَةَ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَحَدِيثُ جَابِرٍ فِى هَذَا هُوَ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ أَيْضًا . وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا الْحَدِيثِ عِنْدَ بَعْضِ أَهْلِ الْعِلْمِ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَغَيْرِهِمْ كَرِهُوا أَنْ يَبِيعَ حَاضِرٌ لِبَادٍ . وَرَخَّصَ بَعْضُهُمْ فِى أَنْ يَشْتَرِىَ حَاضِرٌ لِبَادٍ . وَقَالَ الشَّافِعِىُّ يُكْرَهُ أَنْ يَبِيعَ حَاضِرٌ لِبَادٍ وَإِنْ بَاعَ فَالْبَيْعُ جَائِزٌ .
Tercemesi:
Bize Nasr b. Ali ve Ahmed b. Menî, onlara Süfyan b. Uyeyne, ona Ebu Zübeyr, ona da Câbir'in naklettiğine göre Rasulullah (sav) "Köylü bir kişinin eşyasını (onun için) şehirli birisi satmasın. Bırakın da Allah insanları birbiri vasıtasıyla rızıklandırsın!" buyurmuştur.
Tirmizî şöyle demiştir: [Bu konuya dair] Ebu Hureyre'den nakledilen hadis hasen sahihtir. Câbir'den nakledilen hadis de hasen sahihtir. Gerek sahabeden gerekse onlardan sonraki kuşaklardan bir grup alim bu hadisle amel etmişlerdir. Yani sehirlinin köylünün simsarlığını yapmasını caiz görmemişlerdir. Bir grup alim de şehirlinin köylünün simsarlığını yapmasına cevaz vermiştir. Şâfiî ise şehirlinin köylünün simsarlığını yapmasına cevaz vermemekle birlikte satış akdinin geçerli olacağı görüşündedir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Buyû' 13, 3/526
Senetler:
()
Konular:
Ticaret, şehirlinin köylü adına simsarlık yapması
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مَنِيعٍ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنْ بَيْعِ النَّخْلِ حَتَّى يَزْهُوَ .
Öneri Formu
Hadis Id, No:
16792, T001226
Hadis:
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مَنِيعٍ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنْ بَيْعِ النَّخْلِ حَتَّى يَزْهُوَ .
Tercemesi:
Bize Ahmed b. Menî, ona İsmail b. İbrahim, ona Eyyub, ona Nâfi, ona da İbn Ömer'in naklettiğine göre Rasulullah (sav) olgunlaşmadan önce hurma meyvelerinin dalındayken satımını yasakladı.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Buyû' 15, 3/529
Senetler:
()
Konular:
Ticaret, meyveyi olgunlaşmadan satmak
وَبِهَذَا الإِسْنَادِ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنْ بَيْعِ السُّنْبُلِ حَتَّى يَبْيَضَّ وَيَأْمَنَ الْعَاهَةَ. نَهَى الْبَائِعَ وَالْمُشْتَرِىَ . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ أَنَسٍ وَعَائِشَةَ وَأَبِى هُرَيْرَةَ وَابْنِ عَبَّاسٍ وَجَابِرٍ وَأَبِى سَعِيدٍ وَزَيْدِ بْنِ ثَابِتٍ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ ابْنِ عُمَرَ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَغَيْرِهِمْ كَرِهُوا بَيْعَ الثِّمَارِ قَبْلَ أَنْ يَبْدُوَ صَلاَحُهَا . وَهُوَ قَوْلُ الشَّافِعِىِّ وَأَحْمَدَ وَإِسْحَاقَ .
Öneri Formu
Hadis Id, No:
16794, T001227
Hadis:
وَبِهَذَا الإِسْنَادِ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنْ بَيْعِ السُّنْبُلِ حَتَّى يَبْيَضَّ وَيَأْمَنَ الْعَاهَةَ. نَهَى الْبَائِعَ وَالْمُشْتَرِىَ . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ أَنَسٍ وَعَائِشَةَ وَأَبِى هُرَيْرَةَ وَابْنِ عَبَّاسٍ وَجَابِرٍ وَأَبِى سَعِيدٍ وَزَيْدِ بْنِ ثَابِتٍ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ ابْنِ عُمَرَ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَغَيْرِهِمْ كَرِهُوا بَيْعَ الثِّمَارِ قَبْلَ أَنْ يَبْدُوَ صَلاَحُهَا . وَهُوَ قَوْلُ الشَّافِعِىِّ وَأَحْمَدَ وَإِسْحَاقَ .
Tercemesi:
Bir önceki isnadın aynısıyla nakledildiğine göre Rasulullah (sav) sararıp afetten etkilenmez hale gelinceye dek tarladaki biçilmemiş ekinin alımını da satımını da yasaklamıştır.
Tirmizî şöyle dedi: Bu konuya ilişkin Aişe, Ebu Hureyre, İbn Abbas, Câbir, Ebu Said ve Zeyd b. Sâbit'ten de hadis nakledilmiştir. İbn Ömer'den nakledilen hadis hasen sahihtir. Gerek sahabe gerek onlardan sonraki kuşaklardan alimler bu hadisle amel etmişler, olgunlaşmadan meyvelerin dalındayken satımına cevaz vermemişlerdir. Nitekim Şâfiî, Ahmed (b. Hanbel) ve İshak (b. Raheveyh) de bu görüştedir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Buyû' 15, 3/529
Senetler:
()
Konular:
Ticaret, başaklı ürünlerin başağı olgunlaşmadan satımı
Öneri Formu
Hadis Id, No:
16790, T001225
Hadis:
حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا مَالِكُ بْنُ أَنَسٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ يَزِيدَ أَنَّ زَيْدًا أَبَا عَيَّاشٍ سَأَلَ سَعْدًا عَنِ الْبَيْضَاءِ بِالسُّلْتِ فَقَالَ أَيُّهُمَا أَفْضَلُ قَالَ الْبَيْضَاءُ . فَنَهَى عَنْ ذَلِكَ . وَقَالَ سَعْدٌ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يُسْأَلُ عَنِ اشْتِرَاءِ التَّمْرِ بِالرُّطَبِ فَقَالَ لِمَنْ حَوْلَهُ « أَيَنْقُصُ الرُّطَبُ إِذَا يَبِسَ » . قَالُوا نَعَمْ . فَنَهَى عَنْ ذَلِكَ . حَدَّثَنَا هَنَّادٌ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ مَالِكٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ زَيْدٍ أَبِى عَيَّاشٍ قَالَ سَأَلْنَا سَعْدًا فَذَكَرَ نَحْوَهُ . قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ وَهُوَ قَوْلُ الشَّافِعِىِّ وَأَصْحَابِنَا .
Tercemesi:
Bize Kuteybe, ona Malik b. Enes, ona da Abdullah b. Yezid'in naklettiğine göre Zeyd Ebu Ayyâş, Sa'd'a kabuksuz arpa karşılığı kabuklu arpa satımını sordu. O da "Hangisi daha iyi?" deyince "Kabuklu olan." diye yanıt verdi. Bunun üzerine (Sa'd) böyle bir alışveriş yapmasının caiz olmayacağını söyledi. Ardından şöyle dedi: "Kuru hurmaya karşılık daldaki yaş hurmanın satılması hususunda soru sorulunca Rasulullah (sav) 'Yaş olan hurma kuruyunca kilo kaybediyor mu?" dedi. Onlar da "Evet." deyince bunu yasakladı."
Bize Hennâd, ona Vekî, ona Malik, ona Abdullah b. Yezid, ona Zeyd Ebu Ayyâş "Sad'a sorduk" diye başlayıp bu hadisin benzerini nakletti. Bu hasen sahih bir hadistir. Alimler bu hadisle amel etmektedirler. Nitekim Şâfiî ve diğer mezhep alimlerimizin görüşü böyledir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Buyû' 14, 3/528
Senetler:
()
Konular:
Alış-Veriş, aynı cins malların değiştirilmesi, fazlalık ribası
Ticaret, kuru hurma karşılığı yaş hurma satın alma
Öneri Formu
Hadis Id, No:
16816, T001232
Hadis:
حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا هُشَيْمٌ عَنْ أَبِى بِشْرٍ عَنْ يُوسُفَ بْنِ مَاهَكَ عَنْ حَكِيمِ بْنِ حِزَامٍ قَالَ أَتَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقُلْتُ يَأْتِينِى الرَّجُلُ يَسْأَلُنِى مِنَ الْبَيْعِ مَا لَيْسَ عِنْدِى أَبْتَاعُ لَهُ مِنَ السُّوقِ ثُمَّ أَبِيعُهُ ؟ قَالَ « لاَ تَبِعْ مَا لَيْسَ عِنْدَكَ » . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ .
Tercemesi:
Bize Kuteybe, ona Hüşeym, ona Ebu Bişr, ona Yusuf b. Mâhek, ona da Hakîm b. Hizâm şunları nakletmiştir:
[Bir gün] Rasulullah'ın (sav) yanına varıp "Adamın biri gelip [o an] elimde bulunmayan bir şeyi satın almak istiyor. [Bu gibi durumlarda] pazardan alıp sonra ona satsam olur mu?" diye sordum. O (sav) da "Elinde olmayan şeyi satma!" buyurdu.
Tirmizî şöyle dedi: Bu konuya ilişkin Abdullah b. Ömer'den de hadis nakledilmiştir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Buyû' 19, 3/534
Senetler:
1. Hakîm b. Hizam el-Kuraşî (Hakîm b. Hizam b. Huveylid b. Esed b. Abdüluzza b. Kusay b. Kilab)
2. Yusuf b. Mâhek el-Fârisi (Yusuf b. Mâhek b. Behzâz)
3. Ebu Bişr Cafer b. Ebu Vahşiyye el-Yeşkuri (Cafer b. İyas)
4. Ebu Muaviye Hüşeym b. Beşir es-Sülemî (Hüşeym b. Beşir b. el-Kasım b. Dinar)
5. Ebu Recâ Kuteybe b. Said es-Sekafi (Kuteybe b. Said b. Cemil b. Tarif)
Konular:
Ticaret, elde / malik olmayan, olunmayan malın
Öneri Formu
Hadis Id, No:
16804, T001229
Hadis:
حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنْ بَيْعِ حَبَلِ الْحَبَلَةِ . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ وَأَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ ابْنِ عُمَرَ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ. وَحَبَلُ الْحَبَلَةِ نِتَاجُ النِّتَاجِ. وَهُوَ بَيْعٌ مَفْسُوخٌ عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ. وَهُوَ مِنْ بُيُوعِ الْغَرَرِ . وَقَدْ رَوَى شُعْبَةُ هَذَا الْحَدِيثَ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ . وَرَوَى عَبْدُ الْوَهَّابِ الثَّقَفِىُّ وَغَيْرُهُ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ وَنَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم . وَهَذَا أَصَحُّ .
Tercemesi:
Bize Kuteybe, ona Hammad b. Zeyd, ona Eyyub, ona Nâfi, ona da İbn Ömer'in naklettiğine göre Rasulullah (sav) hamile hayvanın doğuracağı yavrunun yavrusunun satımını yasaklamıştır.
Tirmizî şöyle dedi: Bu konuya dair Abdullah b. Abbas ve Ebu Said el-Hudrî'den de hadisler nakledilmiştir. İbn Ömer'in (bu) hadisi hasen sahihtir. Alimler bu hadis doğrultusunda amel etmektedirler. "Habelu'l-habele" doğacak yavrunun doğuracağı yavru anlamına gelmektedir. Alimlere göre bu geçersiz bir satıştır. Ayrıca garer (aldatma) içeren bir satış türüdür. (Öte yandan) Şu'be bu hadisi Eyyub'dan, o Said b. Cübeyr'den, o da İbn Abbas'tan nakletmiştir. Abdulvehhab ve başkaca raviler ise Eyyub'dan, o Said b. Cübeyr ve Nâfi'den, onlar İbn Ömer'den, o da Rasulullah'tan (sav) nakletmişlerdir. Bu tarik daha sahihtir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Buyû' 16, 3/531
Senetler:
()
Konular:
Ticaret, ceninin satışı (hayvanın)
Ticaret, hayvanların
Ticaret, yasak olan şekilleri
Öneri Formu
Hadis Id, No:
16821, T001233
Hadis:
حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ يُوسُفَ بْنِ مَاهَكَ عَنْ حَكِيمِ بْنِ حِزَامٍ قَالَ نَهَانِى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنْ أَبِيعَ مَا لَيْسَ عِنْدِى . قَالَ أَبُو عِيسَى وَهَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ . قَالَ إِسْحَاقُ بْنُ مَنْصُورٍ قُلْتُ لأَحْمَدَ مَا مَعْنَى نَهَى عَنْ سَلَفٍ وَبَيْعٍ ؟ قَالَ أَنْ يَكُونَ يُقْرِضُهُ قَرْضًا ثُمَّ يُبَايِعُهُ عَلَيْهِ بَيْعًا يَزْدَادُ عَلَيْهِ وَيَحْتَمِلُ أَنْ يَكُونَ يُسْلِفُ إِلَيْهِ فِى شَىْءٍ فَيَقُولُ إِنْ لَمْ يَتَهَيَّأْ عِنْدَكَ فَهُوَ بَيْعٌ عَلَيْكَ . قَالَ إِسْحَاقُ يَعْنِى ابْنَ رَاهَوَيْهِ كَمَا قَالَ قُلْتُ لأَحْمَدَ وَعَنْ بَيْعِ مَا لَمْ تَضْمَنْ ؟ قَالَ لاَ يَكُونُ عِنْدِى إِلاَّ فِى الطَّعَامِ مَا لَمْ تَقْبِضْ . قَالَ إِسْحَاقُ كَمَا قَالَ فِى كُلِّ مَا يُكَالُ أَوْ يُوزَنُ . قَالَ أَحْمَدُ إِذَا قَالَ أَبِيعُكَ هَذَا الثَّوْبَ وَعَلَىَّ خِيَاطَتُهُ وَقَصَارَتُهُ فَهَذَا مِنْ نَحْوِ شَرْطَيْنِ فِى بَيْعٍ وَإِذَا قَالَ أَبِيعُكَهُ وَعَلَىَّ خِيَاطَتُهُ فَلاَ بَأْسَ بِهِ أَوْ قَالَ أَبِيعُكَهُ وَعَلَىَّ قَصَارَتُهُ فَلاَ بَأْسَ بِهِ إِنَّمَا هُوَ شَرْطٌ وَاحِدٌ . قَالَ إِسْحَاقُ كَمَا قَالَ .
Tercemesi:
Bize Kuteybe, ona Hammad b. Zeyd, ona Eyyub, ona Yusuf b. Mâhek, ona da Hakîm b. Hizâm şunları nakletmiştir:
Rasulullah (sav), elimde bulunmayan şeyi satmamı yasakladı.
Tirmizî şöyle dedi: Bu, hasen bir hadistir. İshak b. Mansur şöyle dedi: "Ahmed b. Hanbel'e 'Selefle birlikte satışı yasakladı ne demek' diye sordum. O da 'Kişinin birine borç verip malını ona daha fazla bir fiyatla satması veya birine [rehin olarak aldığı] bir şey karşılığı borç verip ödeyemediği takdirde [rehin aldığı] o şeyin borçlu tarafından satıldı saymasıdır.' dedi. Bu konuda İshak b. Rahûye de aynı düşünceyi taşımaktadır. Ahmed b. Hanbel'e elde edilmemiş şeyin satışının hükmünü sordum. O da 'Yiyecek türü dışındaki eşyanın satıcının eli altında olmadıkça satılması bana göre caiz değildir' dedi. İshak b. Rahûye de tartılan ve ölçülen her şeyin bu tarz satımında Ahmed b. Hanbe ile aynı görüştedir. Ahmed b. Hanbel 'Bir kişi 'sana kesim-biçim ve dikimi bana ait olmak şartıyla bu kumaşı satıyorum' derse bir alışveriş akdinde iki şart koşmuş olur. Şayet 'Dikimi bana ait olmak şartıyla sana bunu satıyorum' veya 'Kesim biçimi bana ait olmak şartıyla sana bunu satıyorum' derse bunda bir sakınca yoktur. Çünkü böyle bir durumda sadece tek şart koşulmuştur. İshak b. Rahûye de aynı görüştedir."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Buyû' 19, 3/534
Senetler:
1. Hakîm b. Hizam el-Kuraşî (Hakîm b. Hizam b. Huveylid b. Esed b. Abdüluzza b. Kusay b. Kilab)
2. Yusuf b. Mâhek el-Fârisi (Yusuf b. Mâhek b. Behzâz)
3. Eyyüb es-Sahtiyânî (Eyyüb b. Keysân)
4. Ebu İsmail Hammad b. Zeyd el-Ezdî (Hammad b. Zeyd b. Dirhem)
5. Ebu Recâ Kuteybe b. Said es-Sekafi (Kuteybe b. Said b. Cemil b. Tarif)
Konular:
Ticaret, elde / malik olmayan, olunmayan malın
Ticaret, selem/selef akdi
Ticaret, yasak olan şekilleri
Giriş