أَخْبَرَنَا عُثْمَانُ بْنُ عُمَرَ أنبأنا شُعْبَةُ عَنْ سِمَاكٍ عَنْ عَلْقَمَةَ بْنِ وَائَلٍ عَنْ أَبِيهِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ :« لاَ تَقُولُوا الْكَرْمَ وَقُولُوا الْعِنَبَ وَالْحَبَلَةَ ».

Bize Osman b. Ömer, ona Şu'be, ona Simâk, ona Alkame b. Vâil ona da babasının (Vâil b. Hucr) rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu: "(Üzüme) 'kerm [cömert, kerem sahibi]' demeyin, 'ıneb' ve 'habele' deyin."

Açıklama: Câhiliye döneminde kendisinden içki yapıldığı ve içki içen insanların kontrollerini kaybederek fazla harcama ve ikramda bulunmalarına sebep olduğu için üzüme cömert anlamında "kerm" denilmekteydi. Hz. Peygamber ise üzüme bu ismin verilmesini uygun görmemiştir (Nevevî, el-Minhâc [Beyrut, 1972], 15/4). Nitekim başka bir rivayette asıl cömert nitelemesini hak edeninin müslüman veya müslümanın kalbi olduğunu ifade etmiştir (Müslim, "Elfâz", 8, 9).

• Dârimî Sünen-i Dârimî Eşribe 16, 2/1343

أَخْبَرَنَا إِسْحَاقُ بْنُ عِيسَى عَنْ مَالِكٍ عَنْ أَيُّوبَ بْنِ حَبِيبٍ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ أَبِى الْمُثَنَّى قَالَ : كُنْتُ عِنْدَ مَرْوَانَ فَجَاءَ أَبُو سَعِيدٍ فَقَالَ قَالَ رَجُلٌ : يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّى لاَ أَرْوَى مِنْ نَفَسٍ وَاحِدٍ . قَالَ :« فَأَبِنِ الإِنَاءَ عَنْ فِيكَ ثُمَّ تَنَفَّسْ ». قَالَ : إِنِّى أَرَى الْقَذَاةَ. قَالَ :« أَهْرِقْهُ ».

Bize İshak b. İsa, ona Malik, ona Eyüb b. Habib, ona ez-Zührî, ona da Ebu Müsennâ şöyle rivayet etmiştir: Mervan'ın yanındaydım. Derken Ebu Said geldi ve şöyle dedi: Bir adam 'Ya Rasulullah! Ben, tek nefeste içtiğim su ile kanmıyorum' dedi. Rasulullah (sav), "kabı ağzından çek, sonra nefes al" buyurdu. Adam, '(Suda) çer çöp gördüğüm oluyor! (Bu yüzden üflüyorum)' dedi. Rasulullah (sav), "Bu durumda onu dök" buyurdu.

Açıklama: Rivayetin detayı için bkz. MU001685 numaralı hadis. Hz. Peygamber bir şey içerken ağzımızı bardaktan uzak tutarak nefes alma esnasında ağzımızdan tükürük ya da bakteri tarzında bir zararın bardağa bulaşmasına engel olmamızı da salık vermiştir.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Eşribe 21, 2/1348

أَخْبَرَنَا أَبُو الْمُغِيرَةِ حَدَّثَنَا الأَوْزَاعِىُّ عَنْ يَحْيَى عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى قَتَادَةَ قَالَ حَدَّثَنِى أَبِى أَنَّهُ سَمِعَ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- يَقُولُ :« إِذَا بَالَ أَحَدُكُمْ فَلاَ يَمَسَّ ذَكَرَهُ بِيَمِينِهِ ، وَلاَ يَسْتَنْجِى بِيَمِينِهِ ، وَلاَ يَتَنَفَّسْ فِى الإِنَاءِ ».

Bize Ebu Muğire, ona Abdurrahman b. Amr el-Evzai, ona Yahya, ona Abdullah b. Ebu Katâde ona da babası (Ebu Katâde Hâris b. Rib'î), Hz. Peygamber'den (sav) şöyle duyduğunu rivayet etmiştir: "Sizden birisi idrarını yaptığı vakit cinsel organına sağ eliyle dokunmasın, sağ eliyle taharet de almasın ve bir kaptan içerken içine nefes vermesin."

Açıklama: Hz. Peygamber sağ elimizi yeme, içme gibi eylemlerde kullandığımız için daha temiz olmayan yerlerde sol elimizi kullanmamızı tavsiye etmiştir. Yine bir şey içerken ağzımızı bardaktan uzak tutarak nefes alma esnasında ağzımızdan tükürük ya da bakteri tarzında bir zararın bardağa bulaşmasına engel olmamızı da salık vermiştir.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Eşribe 21, 2/1348

أَخْبَرَنَا عَمْرُو بْنُ عَوْنٍ عَنِ ابْنِ عُيَيْنَةَ عَنْ عَبْدِ الْكَرِيمِ الْجَزَرِىِّ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ : أَنَّ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- نَهَى عَنِ النَّفْخِ فِى الشَّرَابِ

Bize Amr b. Avn, ona İbn Uyeyne, ona Abdülkerim el-Cezerî, ona İkrime, ona da İbn Abbas şöyle rivayet etmiştir: Hz. Peygamber (sav) içeceğin içine üflemekten sakındırmıştır.

Açıklama: Hz. Peygamber bir şey içerken ağzımızı bardaktan uzak tutarak nefes alma esnasında ağzımızdan tükürük ya da bakteri tarzında bir zararın bardağa bulaşmasına engel olmamızı da salık vermiştir.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Eşribe 27, 2/1355

أَخْبَرَنَا مَنْصُورُ بْنُ سَلَمَةَ الْخُزَاعِىُّ حَدَّثَنَا شَرِيكٌ عَنْ عَبْدِ الْكَرِيمِ عَنِ الْبَرَاءِ ابْنِ ابْنَةِ أَنَسٍ عَنْ أَنَسٍ عَنْ أُمِّ سُلَيْمٍ : أَنَّ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- شَرِبَ مِنْ فَمِ قِرْبَةٍ قَائِماً.

Mansûr b. Seleme el-Huzâî, ona Şerîk b. Abdülkerim, ona Enes'in kızının oğlu el-Berâ, ona Enes, ona da Ümmü Süleym şöyle rivayet etmiştir: Hz. Peygamber (sav) su tulumunun ağzından ayaktayken su içmiştir.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Eşribe 23, 2/1349

أَخْبَرَنَا عُثْمَانُ بْنُ عُمَرَ أنبأنا عِمْرَانُ بْنُ حُدَيْرٍ عَنْ أَبِى الْبَزَرِىِّ : يَزِيدَ بْنِ عُطَارِدَ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ : كُنَّا نَشْرَبُ وَنَحْنُ قِيَامٌ وَنَأْكُلُ وَنَحْنُ نَسْعَى عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم-.

Bize Osman b. Ömer, ona İmran b. Hudeyr, ona Ebu Bezerî Yezid b. Utârid, ona da İbn Ömer şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah (sav) zamanında ayakta olduğumuz halde su içer, seri bir halde yürürken yemek yerdik.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Eşribe 23, 2/1350

حَدَّثَنَا عَفَّانُ بْنُ مُسْلِمٍ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ وَسُلَيْمَانُ بْنُ الْمُغِيرَةِ عَنْ ثَابِتٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ رَبَاحٍ عَنْ أَبِى قَتَادَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« سَاقِى الْقَوْمِ آخِرُهُمْ شُرْباً ».

Bize Affân b. Müslim, ona Hammâd b. Seleme ve Süleyman el-Muğîre, ona Sâbit, ona Abdullah b. Rabâh, ona da Ebû Katâde'nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Topluluğa içecek dağıtan en son içer."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Eşribe 28, 2/1355

حَدَّثَنَا عَفَّانُ بْنُ مُسْلِمٍ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ وَسُلَيْمَانُ بْنُ الْمُغِيرَةِ عَنْ ثَابِتٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ رَبَاحٍ عَنْ أَبِى قَتَادَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« سَاقِى الْقَوْمِ آخِرُهُمْ شُرْباً ».

Bize Affân b. Müslim, ona Hammâd b. Seleme ve Süleyman b. Muğîre, onlara Sâbit, ona Abdullah b. Rebah, ona Ebu Katâde, Rasulullah'ın (sav) şöyle söylediğini rivayet etmiştir: "Bir topluluğa su ikram eden kimse en son kendisi içsin!"

• Dârimî Sünen-i Dârimî Eşribe 28, 2/1355

أَخْبَرَنَا مَرْوَانُ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ حَمْزَةَ حَدَّثَنِى أَبُو وَهْبٍ عَنْ مَكْحُولٍ عَنْ أَبِى ثَعْلَبَةَ الْخُشَنِىِّ عَنْ أَبِى عُبَيْدَةَ بْنِ الْجَرَّاحِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« أَوَّلُ دِينِكُمْ نُبُوَّةٌ وَرَحْمَةٌ ، ثُمَّ مُلْكٌ وَرَحْمَةٌ ، ثُمَّ مُلْكٌ أَعْفَرُ ، ثُمَّ مُلْكٌ وَجَبَرُوتٌ يُسْتَحَلُّ فِيهَا الْخَمْرُ وَالْحَرِيرُ ». [قَالَ أَبُو مُحَمَّدٍ : الأَعْفَرُ شِبْهُ التُّرَابِ وَلَيْسَ فِيهِ خَيْرٌ]

• Dârimî Sünen-i Dârimî Eşribe 8, 2/1334

أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ يُونُسَ حَدَّثَنَا لَيْثُ بْنُ سَعْدٍ عَنْ نَافِعٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِى بَكْرٍ عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ أَنَّهَا أَخْبَرَتْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ :« الَّذِى يَشْرَبُ فِى آنِيَةٍ مِنْ فِضَّةٍ فَإِنَّمَا يُجَرْجِرُ فِى بَطْنِهِ نَارَ جَهَنَّمَ ».

Bize Ahmed b. Yunus, ona Nâfi, ona Zeyd b. Abdullah b. Ömer, ona Abdullah b. Abdurrahman b. Ebu Bekir es-Sıddîk, ona da Ümmü Seleme'nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Gümüş kaplardan içen kişi, karnına ancak Cehennem ateşini yuvarlar."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Eşribe 25, 2/1352