حَدَّثَنَا النُّفَيْلِىُّ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سَلَمَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ عَنْ عَمْرِو بْنِ مَيْمُونٍ قَالَ "سَمِعْتُ أَبَا حَاضِرٍ الْحِمْيَرِىَّ يُحَدِّثُ أَبِى مَيْمُونَ بْنَ مِهْرَانَ قَالَ خَرَجْتُ مُعْتَمِرًا عَامَ حَاصَرَ أَهْلُ الشَّأْمِ ابْنَ الزُّبَيْرِ بِمَكَّةَ وَبَعَثَ مَعِى رِجَالٌ مِنْ قَوْمِى بِهَدْىٍ فَلَمَّا انْتَهَيْنَا إِلَى أَهْلِ الشَّأْمِ مَنَعُونَا أَنْ نَدْخُلَ الْحَرَمَ فَنَحَرْتُ الْهَدْىَ مَكَانِى ثُمَّ أَحْلَلْتُ ثُمَّ رَجَعْتُ فَلَمَّا كَانَ مِنَ الْعَامِ الْمُقْبِلِ خَرَجْتُ لأَقْضِىَ عُمْرَتِى فَأَتَيْتُ ابْنَ عَبَّاسٍ فَسَأَلْتُهُ فَقَالَ أَبْدِلِ الْهَدْىَ فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَمَرَ أَصْحَابَهُ أَنْ يُبْدِلُوا الْهَدْىَ الَّذِى نَحَرُوا عَامَ الْحُدَيْبِيَةِ فِى عُمْرَةِ الْقَضَاءِ."

Bize Nufeyl, ona Muhammed b. Seleme, ona Muhammed b. İshak, ona da Amr b. Meymun, ona Ebu Hâdır el-Himyerî, ona da Ebu Meymun b. Mihrân şöyle dedi: "Şamlıların, İbn Zübeyir'i Mekke'de muhasara altında tuttukları sene umre yapmak üzere çıktım. Kavmimden bazı kimseler de benimle hediyelik kurbanlık gönderdi. Bizler Şam ahalisinin bulunduğu yere gelince Harem bölgesine girmemizi engellediler, ben de olduğum yerde hediyelik kurbanlıkları kestikten sonra ihramdan çıkıp sonra da geri döndüm. Ertesi sene umremin kazasını yapmak üzere çıktım. İbn Abbas'a giderek ona durumu sordum. O da “Kurbanın yerine başkasını kes, çünkü Rasulullah (sav) ashabına Hudeybiye senesinde kesmiş oldukları kurbanların yerine kaza umresinde başkalarını kesmelerini emir buyurmuştu” dedi."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 44, /435

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَارِثِ عَنْ حَبِيبٍ الْمُعَلِّمِ عَنْ أَبِى الْمُهَزِّمِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ أَصَبْنَا صِرْمًا مِنْ جَرَادٍ فَكَانَ رَجُلٌ مِنَّا يَضْرِبُهُ بِسَوْطِهِ وَهُوَ مُحْرِمٌ فَقِيلَ لَهُ إِنَّ هَذَا لاَ يَصْلُحُ فَذُكِرَ ذَلِكَ لِلنَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ "إِنَّمَا هُوَ مِنْ صَيْدِ الْبَحْرِ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 42, /433

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنْ نَافِعٍ أَنَّ رَجُلاً مِنَ الأَنْصَارِ أَخْبَرَهُ عَنْ كَعْبِ بْنِ عُجْرَةَ - "وَكَانَ قَدْ أَصَابَهُ فِى رَأْسِهِ أَذًى فَحَلَقَ فَأَمَرَهُ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم أَنْ يُهْدِىَ هَدْيًا بَقَرَةً."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 43, /434

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا يَحْيَى عَنْ حَجَّاجٍ الصَّوَّافِ حَدَّثَنِى يَحْيَى بْنُ أَبِى كَثِيرٍ عَنْ عِكْرِمَةَ قَالَ سَمِعْتُ الْحَجَّاجَ بْنَ عَمْرٍو الأَنْصَارِىَّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "مَنْ كُسِرَ أَوْ عَرِجَ فَقَدْ حَلَّ وَعَلَيْهِ الْحَجُّ مِنْ قَابِلٍ." [قَالَ عِكْرِمَةُ سَأَلْتُ ابْنَ عَبَّاسٍ وَأَبَا هُرَيْرَةَ عَنْ ذَلِكَ فَقَالاَ صَدَقَ .]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 44, /434

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُتَوَكِّلِ الْعَسْقَلاَنِىُّ وَسَلَمَةُ قَالاَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ عَنْ مَعْمَرٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِى كَثِيرٍ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ رَافِعٍ عَنِ الْحَجَّاجِ بْنِ عَمْرٍو عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ "مَنْ كُسِرَ أَوْ عَرِجَ أَوْ مَرِضَ." فَذَكَرَ مَعْنَاهُ. [قَالَ سَلَمَةُ بْنُ شَبِيبٍ قَالَ أَنَا مَعْمَرٌ.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 44, /434

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ مَيْمُونِ بْنِ جَابَانَ عَنْ أَبِى رَافِعٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ "الْجَرَادُ مِنْ صَيْدِ الْبَحْرِ."

Bize Muhammed b. İsa, ona Hammad, ona Meymun b. Câbân, ona Ebû Râfi', ona da Ebu Hureyre (ra), Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Çekirge deniz avıdır."

Açıklama: Mâide suresi 96. âyetine göre ihrâmlıya deniz avı helâldir. Çekirge de deniz avı hükmünde görüldüğü için ihramlının çekirge avlaması câizdir. Ancak bu hadisin ravilerinden Meymûn b. Câbân hadis ilminde zayıf biridir. Tirmizî de bu hadisin garîb olduğunu söylemektedir. Bu itibarla İslâm hukukçularının ekserisi çekirgeyi avlayıp yemenin câiz olduğunu söylemelerine rağmen, onun kara veya deniz hayvanı sayılacağı, ihramlının onu avlaması halinde ceza verilip verilmeyeceği konusunda farklı görüşler ileri sürerler.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 42, /432

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مَنْصُورٍ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ حَدَّثَنِى أَبِى عَنِ ابْنِ إِسْحَاقَ حَدَّثَنِى أَبَانُ - يَعْنِى ابْنَ صَالِحٍ - عَنِ الْحَكَمِ بْنِ عُتَيْبَةَ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِى لَيْلَى عَنْ كَعْبِ بْنِ عُجْرَةَ قَالَ أَصَابَنِى هَوَامُّ فِى رَأْسِى وَأَنَا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَامَ الْحُدَيْبِيَةِ حَتَّى تَخَوَّفْتُ عَلَى بَصَرِى فَأَنْزَلَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى "( فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ مَرِيضًا أَوْ بِهِ أَذًى مِنْ رَأْسِهِ )" الآيَةَ فَدَعَانِى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ لِى "احْلِقْ رَأْسَكَ وَصُمْ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ أَوْ أَطْعِمْ سِتَّةَ مَسَاكِينَ فَرَقًا مِنْ زَبِيبٍ أَوِ انْسُكْ شَاةً." فَحَلَقْتُ رَأْسِى ثُمَّ نَسَكْتُ .

Bize Muhammed b. Mansur, ona Yakub, ona babası, ona İbn İshak, ona Eban –yani İbn Salih, ona el-Hakem b. Uteybe, ona Abdurrahman b. Ebu Leyla, ona da Ka'b b. Ucre'nin şöyle dediğini rivayet etti: "Ben Hudeybiye seferi senesinde Rasulullah (sav) ile iken başımda haşereler oldu (bitlendim), hatta gözlerime zarar geleceğinden korktum. Bunun üzerine şanı yüce Allah “Artık içinizden her kim hasta olur yahut başında bir eziyet bulunursa…” (Bakara, 2/196) ayetini indirdi. Rasulullah da (sav) beni çağırarak “başını tıraş et ve üç gün oruç tut yahut bir ferak kuru üzümü altı yoksula yedir ya da bir koyun kurban kes” buyurdu. Ben de başımı tıraş ettim, sonra da bir koyun kurban ettim."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 43, /434

حَدَّثَنَا وَهْبُ بْنُ بَقِيَّةَ عَنْ خَالِدٍ الطَّحَّانِ عَنْ خَالِدٍ الْحَذَّاءِ عَنْ أَبِى قِلاَبَةَ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِى لَيْلَى عَنْ كَعْبِ بْنِ عُجْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مَرَّ بِهِ زَمَنَ الْحُدَيْبِيَةِ فَقَالَ "قَدْ آذَاكَ هَوَامُّ رَأْسِكَ." قَالَ نَعَمْ . فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم "احْلِقْ ثُمَّ اذْبَحْ شَاةً نُسُكًا أَوْ صُمْ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ أَوْ أَطْعِمْ ثَلاَثَةَ آصُعٍ مِنْ تَمْرٍ عَلَى سِتَّةِ مَسَاكِينَ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 43, /433

حَدَّثَنَا ابْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَهَّابِ ح وَحَدَّثَنَا نَصْرُ بْنُ عَلِىٍّ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ - وَهَذَا لَفْظُ ابْنِ الْمُثَنَّى - عَنْ دَاوُدَ عَنْ عَامِرٍ عَنْ كَعْبِ بْنِ عُجْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مَرَّ بِهِ زَمَنَ الْحُدَيْبِيَةِ فَذَكَرَ الْقِصَّةَ فَقَالَ "أَمَعَكَ دَمٌ." قَالَ لاَ. قَالَ "فَصُمْ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ أَوْ تَصَدَّقْ بِثَلاَثَةِ آصُعٍ مِنْ تَمْرٍ عَلَى سِتَّةِ مَسَاكِينَ بَيْنَ كُلِّ مِسْكِينَيْنِ صَاعٌ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 43, /433

حَدَّثَنَا ابْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَهَّابِ ح وَحَدَّثَنَا نَصْرُ بْنُ عَلِىٍّ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ - وَهَذَا لَفْظُ ابْنِ الْمُثَنَّى - عَنْ دَاوُدَ عَنْ عَامِرٍ عَنْ كَعْبِ بْنِ عُجْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مَرَّ بِهِ زَمَنَ الْحُدَيْبِيَةِ فَذَكَرَ الْقِصَّةَ فَقَالَ "أَمَعَكَ دَمٌ." قَالَ لاَ. قَالَ "فَصُمْ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ أَوْ تَصَدَّقْ بِثَلاَثَةِ آصُعٍ مِنْ تَمْرٍ عَلَى سِتَّةِ مَسَاكِينَ بَيْنَ كُلِّ مِسْكِينَيْنِ صَاعٌ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 43, /433