حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ "أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم كَانَ يَخْرُجُ مِنْ طَرِيقِ الشَّجَرَةِ وَيَدْخُلُ مِنْ طَرِيقِ الْمُعَرَّسِ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 45, /435

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ حَدَّثَنَا بَهْزُ بْنُ أَسَدٍ وَهَاشِمٌ - يَعْنِى ابْنَ الْقَاسِمِ - قَالاَ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ الْمُغِيرَةِ عَنْ ثَابِتٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ رَبَاحٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ "أَقْبَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَدَخَلَ مَكَّةَ فَأَقْبَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم إِلَى الْحَجَرِ فَاسْتَلَمَهُ ثُمَّ طَافَ بِالْبَيْتِ ثُمَّ أَتَى الصَّفَا فَعَلاَهُ حَيْثُ يَنْظُرُ إِلَى الْبَيْتِ فَرَفَعَ يَدَيْهِ فَجَعَلَ يَذْكُرُ اللَّهَ مَا شَاءَ أَنْ يَذْكُرَهُ وَيَدْعُوهُ." [قَالَ وَالأَنْصَارُ تَحْتَهُ قَالَ هَاشِمٌ فَدَعَا وَحَمِدَ اللَّهَ وَدَعَا بِمَا شَاءَ أَنْ يَدْعُوَ.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 46, /436

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ كَثِيرٍ أَخْبَرَنَا سُفْيَانُ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنْ عَابِسِ بْنِ رَبِيعَةَ عَنْ عُمَرَ "أَنَّهُ جَاءَ إِلَى الْحَجَرِ فَقَبَّلَهُ فَقَالَ إِنِّى أَعْلَمُ أَنَّكَ حَجَرٌ لاَ تَنْفَعُ وَلاَ تَضُرُّ وَلَوْلاَ أَنِّى رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يُقَبِّلُكَ مَا قَبَّلْتُكَ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 47, /437

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ حَدَّثَنَا بَهْزُ بْنُ أَسَدٍ وَهَاشِمٌ - يَعْنِى ابْنَ الْقَاسِمِ - قَالاَ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ الْمُغِيرَةِ عَنْ ثَابِتٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ رَبَاحٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ "أَقْبَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَدَخَلَ مَكَّةَ فَأَقْبَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم إِلَى الْحَجَرِ فَاسْتَلَمَهُ ثُمَّ طَافَ بِالْبَيْتِ ثُمَّ أَتَى الصَّفَا فَعَلاَهُ حَيْثُ يَنْظُرُ إِلَى الْبَيْتِ فَرَفَعَ يَدَيْهِ فَجَعَلَ يَذْكُرُ اللَّهَ مَا شَاءَ أَنْ يَذْكُرَهُ وَيَدْعُوهُ." [قَالَ وَالأَنْصَارُ تَحْتَهُ قَالَ هَاشِمٌ فَدَعَا وَحَمِدَ اللَّهَ وَدَعَا بِمَا شَاءَ أَنْ يَدْعُوَ.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 46, /436

حَدَّثَنَا مَخْلَدُ بْنُ خَالِدٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ أَخْبَرَنَا مَعْمَرٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ سَالِمٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ "أَنَّهُ أُخْبِرَ بِقَوْلِ عَائِشَةَ رضى الله عنها إِنَّ الْحَجَرَ بَعْضُهُ مِنَ الْبَيْتِ . فَقَالَ ابْنُ عُمَرَ وَاللَّهِ إِنِّى لأَظُنُّ عَائِشَةَ إِنْ كَانَتْ سَمِعَتْ هَذَا مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم إِنِّى لأَظُنُّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم لَمْ يَتْرُكِ اسْتِلاَمَهُمَا إِلاَّ أَنَّهُمَا لَيْسَا عَلَى قَوَاعِدِ الْبَيْتِ وَلاَ طَافَ النَّاسُ وَرَاءَ الْحِجْرِ إِلاَّ لِذَلِكَ."

Bize Mahled b. Halid, ona Abdurrezzak, ona Mamer, ona ez-Zührî, ona Salim, ona da İbn Ömer (ra) şöyle rivayet etmiştir: "Kendisine Hz. Aişe'nin (ra), Hicr'in bir kısmı Kâbe'ye dahildir dediği haber verilmişti. Bunun üzerine İbn Ömer şöyle dedi: Vallahi, biliyorum Aişe bunu Rasulullah'tan (sav) duymuştur. Yine biliyorum ki Rasulullah (sav) Kâbe'nin, Hz. İbrahim tarafından atılan temelleri üzerinde olmadığı için bu iki rükne istilâmı terk etmiştir. Halk da bu yüzden Hicr'in dışından tavaf yapmaktadırlar."

Açıklama: Hicr; Kâbe’nin kuzey cephesinde, Irakî ve Şamî rükünler arsında bulunan ve yarım daire şeklinde bir duvarla çevrili olan yerdir. Rivayete göre Hz. İsmail buraya defnedilmiştir. Hz. Peygamber 35 yaşında iken, Kureyş Kâbe’yi yeniden bina etmiş, ancak malî imkânsızlık yüzünden binayı Hz. İbrahim’in yaptığı genişlikte tutmamışlar, Hicr bölgesini Kâbe’nin dışında bırakmışlardı. Hicr bölgesinin Kâbe’ye dahil olması hasebiyle tavaf, bunun dışından yapılmalıdır.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 48, /437

حَدَّثَنَا ابْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ "أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم كَانَ إِذَا دَخَلَ مَكَّةَ دَخَلَ مِنْ أَعْلاَهَا وَخَرَجَ مِنْ أَسْفَلِهَا."

Bize İbnu'l-Müsenna, ona Süfyan b. Uyeyne, ona Hişam b. Urve, ona babası, ona da Hz. Aişe'nin (r.anha) rivayet ettiğine göre "Hz. Peygamber (sav) Mekke'ye gireceği zaman üst yoldan girer, çıkacağı zaman da alt yoldan çıkardı."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 45, /436

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ مَعِينٍ أَنَّ مُحَمَّدَ بْنَ جَعْفَرٍ حَدَّثَهُمْ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا قَزَعَةَ يُحَدِّثُ عَنِ الْمُهَاجِرِ الْمَكِّىِّ قَالَ "سُئِلَ جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنِ الرَّجُلِ يَرَى الْبَيْتَ يَرْفَعُ يَدَيْهِ فَقَالَ مَا كُنْتُ أَرَى أَحَدًا يَفْعَلُ هَذَا إِلاَّ الْيَهُودَ وَقَدْ حَجَجْنَا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَلَمْ يَكُنْ يَفْعَلُهُ."

Bize Yahya b. Main, ona Muhammed b. Cafer, ona Şube, ona Ebu Kaze'a, ona da el-Muhacir el-Mekkî rivayet etmiştir: "Cabir b. Abdullah'a (ra), Kâbe'yi gören bir adam (onu selamlamak için) ellerini kaldırır mı? diye soruldu. Ben Yahudilerden başka bunu yapan kimseyi görmedim. Biz Rasulullah (sav) ile haccettik, O böyle bir şey yapmadı diye cevap verdi."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 46, /436

حَدَّثَنَا مُسْلِمُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ حَدَّثَنَا سَلاَّمُ بْنُ مِسْكِينٍ حَدَّثَنَا ثَابِتٌ الْبُنَانِىُّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ رَبَاحٍ الأَنْصَارِىِّ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ "أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم لَمَّا دَخَلَ مَكَّةَ طَافَ بِالْبَيْتِ وَصَلَّى رَكْعَتَيْنِ خَلْفَ الْمَقَامِ يَعْنِى يَوْمَ الْفَتْحِ."

Bize Müslim b. İbrahim, ona Sellam b. Miskin, ona Sabit el-Bünanî, ona Abdullah b. Rabah Ensari, ona da Ebu Hureyre'nin (ra) rivayet ettiğine göre; "Hz. Peygamber (sav) Fetih günü Mekke'ye girince Kâbe'yi tavaf etmiş ve Makam-ı İbrahim'in arkasında iki rekât namaz kılmıştır."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 46, /436

حَدَّثَنَا هَارُونُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ - رضى الله عنها - قَالَتْ "دَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَامَ الْفَتْحِ مِنْ كَدَاءَ مِنْ أَعْلَى مَكَّةَ وَدَخَلَ فِى الْعُمْرَةِ مِنْ كُدًى." [قَالَ وَكَانَ عُرْوَةُ يَدْخُلُ مِنْهُمَا جَمِيعًا وَكَانَ أَكْثَرُ مَا كَانَ يَدْخُلُ مِنْ كُدًى وَكَانَ أَقْرَبَهُمَا إِلَى مَنْزِلِهِ .]

Açıklama: Kedâ; Mekke’ye girerken takip edilen üst yolun adıdır. Buradan Muallâ kabristanına inilir. Küdâ ise; daha Mekke’den çıkarken takip edilen alt yolun adıdır. Burası, Kuaykıân dağı tarafına düşer. Mekke fethi sırasında Halid b. Velîd buradan şehre girmişti. Bu rivayette seyahat güzergâhı konusunda Hz. Peygamber’in mutad usulünden söz edilmektedir. Görüldüğü üzere Rasûlullah (sav), giderken ayrı, dönerken ayrı bir yolu takip edermiş.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 45, /436

حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ الطَّيَالِسِىُّ حَدَّثَنَا لَيْثٌ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ سَالِمٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ "لَمْ أَرَ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَمْسَحُ مِنَ الْبَيْتِ إِلاَّ الرُّكْنَيْنِ الْيَمَانِيَيْنِ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 48, /437