حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى طَلْحَةَ أَنَّهُ سَمِعَ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ - رضى الله عنه - يَقُولُ " إِنَّ خَيَّاطًا دَعَا رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم لِطَعَامٍ صَنَعَهُ ، قَالَ أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ فَذَهَبْتُ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم إِلَى ذَلِكَ الطَّعَامِ ، فَقَرَّبَ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم خُبْزًا وَمَرَقًا فِيهِ دُبَّاءٌ وَقَدِيدٌ ، فَرَأَيْتُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم يَتَتَبَّعُ الدُّبَّاءَ مِنْ حَوَالَىِ الْقَصْعَةِ - قَالَ - فَلَمْ أَزَلْ أُحِبُّ الدُّبَّاءَ مِنْ يَوْمِئِذٍ ".

Bize Abdullah b. Yusuf, ona Malik, ona İshak b. Abdullah b. Ebu Talha, Enes b. Malik’in şöyle anlattığını rivayet etti: "Terzinin biri yapmış olduğu bir yemeğe Rasulullah’ı (sav) davet etmişti. Enes b. Malik şöyle devam etti: 'Bu yemeğe Rasul-i Ekrem (sav) ile birlikte ben de gittim. Terzi Rasulullah’a ekmek, içinde kabak ve kurutulmuş ince et parçaları olan bir çorba sundu. (Yemek yerken) Peygamber’i (sav) çanağının içindeki kabakları araştırırken gördüm. Enes, 'artık o günden itibaren kabağı çok severim' dedi."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 30, 1/602

حَدَّثَنَا عَلِىٌّ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ قَالَ عَمْرٌو كَانَ هَا هُنَا رَجُلٌ اسْمُهُ نَوَّاسٌ ، وَكَانَتْ عِنْدَهُ إِبِلٌ هِيمٌ ، فَذَهَبَ ابْنُ عُمَرَ - رضى الله عنهما - فَاشْتَرَى تِلْكَ الإِبِلَ مِنْ شَرِيكٍ لَهُ ، فَجَاءَ إِلَيْهِ شَرِيكُهُ فَقَالَ بِعْنَا تِلْكَ الإِبِلَ . فَقَالَ مِمَّنْ بِعْتَهَا قَالَ مِنْ شَيْخٍ ، كَذَا وَكَذَا . فَقَالَ وَيْحَكَ ذَاكَ - وَاللَّهِ - ابْنُ عُمَرَ . فَجَاءَهُ فَقَالَ إِنَّ شَرِيكِى بَاعَكَ إِبِلاً هِيمًا ، وَلَمْ يَعْرِفْكَ . قَالَ فَاسْتَقْهَا . قَالَ فَلَمَّا ذَهَبَ يَسْتَاقُهَا فَقَالَ دَعْهَا ، رَضِينَا بِقَضَاءِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم لاَ عَدْوَى . سَمِعَ سُفْيَانُ عَمْرًا .

Bize Ali, ona Süfyan ona da Amr şöyle demiştir: Burada adı Nevvâs olan ve hasta devesi bulunan bir adam vardı. İbn Ömer (ra) gitti ve adamın ortağından bu deveyi satın aldı. Sonra ortağı Nevvâs'a gelerek “biz bu deveyi sattık” dedi. Nevvâs “o deveyi kime sattın” dedi. Ortağı “şöyle şöyle nitelikteki bir ihtiyara sattım” dedi. Nevvâs “sana yazıklar olsun! Vallahi bu zat İbn Ömer'dir” dedi. Nevvâs hemen İbn Ömer'in yanına giderek “ortağım sana kusurunu bil­dirmeden hastalıklı deve satmış” dedi. İbn Ömer de “öyleyse deveni al götür” dedi. Nevvâs deveyi alarak sürüp gitmeye davrandığında İbn Ömer “deveyi götürme bırak, biz Rasulullah'ın (sav) hükmüne razıyız, hastalık bulaşıcı değil” dedi. Süfyan bu hadis Amr'dan işitmiştir.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 36, 1/604

حَدَّثَنَا آدَمُ بْنُ أَبِى إِيَاسٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ حُمَيْدٍ الطَّوِيلِ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رضى الله عنه قَالَ كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم فِى السُّوقِ ، فَقَالَ رَجُلٌ يَا أَبَا الْقَاسِمِ . فَالْتَفَتَ إِلَيْهِ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ إِنَّمَا دَعَوْتُ هَذَا . فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم " سَمُّوا بِاسْمِى ، وَلاَ تَكَنَّوْا بِكُنْيَتِى "

Bize Adem b. Ebu İyas, ona Şu'be, ona Humeyd et-Tavîl, Enes b. Mâlik'in şöyle anlattığını rivayet etti: Hz. Peygamber (sav) çarşıda iken birisi, 'Yâ Ebe’l-Kâsım!' diye seslendi. Nebi (sav) o kişiye dönüp baktı. O kişi ben şuna seslendim dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) "Benim ismimi verin, künyemi kullanmayın." buyurdu.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 49, 1/608

حَدَّثَنَا مَالِكُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا زُهَيْرٌ عَنْ حُمَيْدٍ عَنْ أَنَسٍ رضى الله عنه دَعَا رَجُلٌ بِالْبَقِيعِ يَا أَبَا الْقَاسِمِ. فَالْتَفَتَ إِلَيْهِ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ لَمْ أَعْنِكَ. قَالَ " سَمُّوا بِاسْمِى ، وَلاَ تَكْتَنُوا بِكُنْيَتِى"

Bize Mâlik b. İsmail, ona Züheyr, ona Humeyd, Enes'in şöyle anlattığını rivayet etti: Bir kimse Bakî (denilen yerdeki çarşıda) 'Yâ Ebe'l-Kâsım!' diye seslendi. Hz. Peygamber (sav) ona dönüp baktı. O kişi 'Ben seni kastetmedim.' dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) "Benim ismimi verin, künyemi kullanmayın." buyurdu.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 49, 1/608

حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ قَالَ حَدَّثَنِى مَالِكٌ عَنْ نَافِعٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ - رضى الله عنهما - أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: " لاَ يَبِيعُ بَعْضُكُمْ عَلَى بَيْعِ أَخِيهِ "

Bize İsmail, ona Malik, ona Nafi', ona da Abdullah İbn Ömer, Hz. Peygamber'den (sav) rivayet etmiştir: "Sizden biri, kardeşinin (bitirmek üzere olduğu) alışverişine, alıcı ya da satıcı olarak müdahil olmasın."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 58, 1/612

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سَلاَمٍ أَخْبَرَنَا مَخْلَدُ بْنُ يَزِيدَ أَخْبَرَنَا ابْنُ جُرَيْجٍ قَالَ أَخْبَرَنِى عَطَاءٌ عَنْ عُبَيْدِ بْنِ عُمَيْرٍ أَنَّ أَبَا مُوسَى الأَشْعَرِىَّ اسْتَأْذَنَ عَلَى عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ - رضى الله عنه - فَلَمْ يُؤْذَنْ لَهُ ، وَكَأَنَّهُ كَانَ مَشْغُولاً فَرَجَعَ أَبُو مُوسَى ، فَفَرَغَ عُمَرُ فَقَالَ أَلَمْ أَسْمَعْ صَوْتَ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ قَيْسٍ ائْذَنُوا لَهُ قِيلَ قَدْ رَجَعَ . فَدَعَاهُ . فَقَالَ كُنَّا نُؤْمَرُ بِذَلِكَ . فَقَالَ تَأْتِينِى عَلَى ذَلِكَ بِالْبَيِّنَةِ . فَانْطَلَقَ إِلَى مَجْلِسِ الأَنْصَارِ ، فَسَأَلَهُمْ . فَقَالُوا لاَ يَشْهَدُ لَكَ عَلَى هَذَا إِلاَّ أَصْغَرُنَا أَبُو سَعِيدٍ الْخُدْرِىُّ . فَذَهَبَ بِأَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ . فَقَالَ عُمَرُ أَخَفِىَ عَلَىَّ مِنْ أَمْرِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَلْهَانِى الصَّفْقُ بِالأَسْوَاقِ . يَعْنِى الْخُرُوجَ إِلَى تِجَارَةٍ .

Bize Muhammed b. Selam, ona Mahled b. Yezid, ona İbn Cüreyc, ona Atâ, ona da Ubeyd b. Umeyr şöyle rivayet etti: Ebu Musa el-Eş'arî, Ömer b. Hattab'ın (ra) huzuruna girmek için izin istedi. Ancak kendisine izin verilmedi. Ömer meşgul olsa gerekti. Bu nedenle Ebu Musa geri döndü. Ömer meşguliyeti bitince; "Sanki Abdullah b. Kays'ın sesini duydum? Ona izin verin." dedi. Buna karşılık; "O, gitti." denildi. Ardından Ömer, Ebu Musa'yı çağırdı. Ebu Musa dedi ki; "Bizlere bu şekilde davranmamız emredilirdi." Bunun üzerine Ömer; "Bu konuya dair bana bir delil getireceksin." dedi. Ebu Musa hemen ensarın bulunduğu meclise gitti ve onlardan buna şahitlik etmelerini istedi. Onlar da dediler ki; "Bu meselede sana ancak en küçüğümüz Ebu Said el-Hudrî tanıklık edecektir." Ebu Said, Ebu Musa'yla birlikte Ömer'in yanına şahitlik yapmak üzere gitti. Bunun üzerine Ömer; "Rasulullah'ın (sav) buyruklarından biri bana kapalı mı kalmış? Öyle ya! Demek çarşı pazarda alış veriş, beni oyalamış!" Bu sözüyle Ömer, ticaret için çıkıp dolaşmayı kast etmektedir.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 9, 1/596

حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ قَالَ أَخْبَرَنِى عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَبِى السَّفَرِ عَنِ الشَّعْبِىِّ عَنْ عَدِىِّ بْنِ حَاتِمٍ - رضى الله عنه - قَالَ سَأَلْتُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم عَنِ الْمِعْرَاضِ فَقَالَ « إِذَا أَصَابَ بِحَدِّهِ فَكُلْ ، وَإِذَا أَصَابَ بِعَرْضِهِ فَلاَ تَأْكُلْ ، فَإِنَّهُ وَقِيذٌ" . قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ أُرْسِلُ كَلْبِى وَأُسَمِّى ، فَأَجِدُ مَعَهُ عَلَى الصَّيْدِ كَلْبًا آخَرَ لَمْ أُسَمِّ عَلَيْهِ ، وَلاَ أَدْرِى أَيُّهُمَا أَخَذَ . قَالَ "لاَ تَأْكُلْ ، إِنَّمَا سَمَّيْتَ عَلَى كَلْبِكَ وَلَمْ تُسَمِّ عَلَى الآخَرِ".

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 3, 1/594

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ كَثِيرٍ أَخْبَرَنَا سُفْيَانُ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِى حُسَيْنٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَبِى مُلَيْكَةَ عَنْ عُقْبَةَ بْنِ الْحَارِثِ - رضى الله عنه - أَنَّ امْرَأَةً سَوْدَاءَ جَاءَتْ ، فَزَعَمَتْ أَنَّهَا أَرْضَعَتْهُمَا ، فَذَكَرَ لِلنَّبِىِّ فَأَعْرَضَ عَنْهُ ، وَتَبَسَّمَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم . قَالَ " كَيْفَ وَقَدْ قِيلَ " . وَقَدْ كَانَتْ تَحْتَهُ ابْنَةُ أَبِى إِهَابٍ التَّمِيمِىِّ .

Bize Muhammed b. Kesir, ona Süfyan, ona Abdullah b. Abdurrahman b. Ebu Hüseyin, ona da Abdullah b. Ebu Müleyke, Ukbe b. Haris’in şöyle anlattığını nakletti: Siyah bir kadın gelip ikisini (Ukbe'yi ve karısını küçüklerken) emzirdiğini iddia etti. Bunun üzerine Ukbe bu emzirilme olayını Nebi’ye (sav) zikretti. Peygamber (sav) Ukbe'den yüz çevirip tebessüm ederek "(Evlendiğin kadınla süt kardeşi bulunduğun) söylenmiş olduğu halde nasıl (karınla bir araya geleceksin)" buyurdu. Ukbe'nin nikâhı altında Ebu İhab et-Temîmî'nin kızı vardı.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 2, 1/594

حَدَّثَنَا طَلْقُ بْنُ غَنَّامٍ حَدَّثَنَا زَائِدَةُ عَنْ حُصَيْنٍ عَنْ سَالِمٍ قَالَ حَدَّثَنِى جَابِرٌ - رضى الله عنه - قَالَ بَيْنَمَا نَحْنُ نُصَلِّى مَعَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم إِذْ أَقْبَلَتْ مِنَ الشَّأْمِ عِيرٌ ، تَحْمِلُ طَعَامًا ، فَالْتَفَتُوا إِلَيْهَا ، حَتَّى مَا بَقِىَ مَعَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم إِلاَّ اثْنَا عَشَرَ رَجُلاً فَنَزَلَتْ ( وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَيْهَا )

Bize Talk b. Ğannam, ona Zâide, ona Husayn, ona Salim, ona da Cabir (ra) şöyle rivayet etmiştir: Biz Peygamber (sav) ile birlikte cuma namazı kılarken Şam'dan yiyecek yüklü bir kervan geldi. Cemaat kervana doğru yönelip dağıldılar. Peygamberin yanında on iki kişi dışında kimse kalmadı. Bunun üzerine "Onlar bir ticâret veya bir eğlence görünce hemen oraya akın ettiler" (Cumâ, 11) ayeti indi.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 6, 1/595

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ عَنْ نَافِعٍ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَائِشَةَ أُمِّ الْمُؤْمِنِينَ - رضى الله عنها - أَنَّهَا أَخْبَرَتْهُ أَنَّهَا اشْتَرَتْ نُمْرُقَةً فِيهَا تَصَاوِيرُ ، فَلَمَّا رَآهَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَامَ عَلَى الْبَابِ ، فَلَمْ يَدْخُلْهُ ، فَعَرَفْتُ فِى وَجْهِهِ الْكَرَاهِيَةَ ، فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ ، أَتُوبُ إِلَى اللَّهِ وَإِلَى رَسُولِهِ صلى الله عليه وسلم مَاذَا أَذْنَبْتُ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "مَا بَالُ هَذِهِ النُّمْرُقَةِ". قُلْتُ اشْتَرَيْتُهَا لَكَ لِتَقْعُدَ عَلَيْهَا وَتَوَسَّدَهَا . فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "إِنَّ أَصْحَابَ هَذِهِ الصُّوَرِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يُعَذَّبُونَ ، فَيُقَالُ لَهُمْ أَحْيُوا مَا خَلَقْتُمْ" . وَقَالَ "إِنَّ الْبَيْتَ الَّذِى فِيهِ الصُّوَرُ لاَ تَدْخُلُهُ الْمَلاَئِكَةُ".

Açıklama: Sözlükte “bir şeyi bir yana doğru eğmek, o şeye yönelmek, bir şeyi kesmek” anlamlarındaki savr kökünden türeyen tasvîr “bir şeye biçim vermek, resmini yapmak, bir şeyi ince ayrıntılarıyla anlatmak” demektir. Terim olarak tasvir “roman, hikâye ve diğer edebî türlerde olayların geçtiği yerleri, kişileri ve eşyayı öteki nesnelerden ayırıp bütün özellikleriyle ifade etme diye açıklanabilir. https://islamansiklopedisi.org.tr/tasvir--edebiyat

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 40, 1/605