قَالَ سَالِمٌ وَأَخْبَرَنِى عَبْدُ اللَّهِ عَنْ زَيْدِ بْنِ ثَابِتٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم رَخَّصَ بَعْدَ ذَلِكَ فِى بَيْعِ الْعَرِيَّةِ بِالرُّطَبِ أَوْ بِالتَّمْرِ ، وَلَمْ يُرَخِّصْ فِى غَيْرِهِ.

Bize Salim, ona da Abdullah b. Zeyd b. Sabit, şöyle rivayet etmiştir: Rasûlullah (sav) bundan (yaş hur­manın, kurusu ile değiştirilmesini yasakladıktan) sonra, sadece ariyye satışında ağaçtaki yaş hurmanın, yaş veya kuru hurma ile takasına izin verdi.

Açıklama: Bu hadisin senedinin tamamı bir önceki B002183 numaralı hadiste bulunmaktadır. Ariyye satışı: Sadece yemek üzere ağaçtaki taze hurmanın aynı miktardaki kuru hurma karşılığında satılması İhtiyaç sahibi bazı kimseler Hz. Peygamber’e gelerek taze hurmaların olgunlaştığını, ancak paraları olmadığı için satın alamadıklarını, sadece ihtiyaç fazlası kuru hurmaları bulunduğunu yakınarak anlattılar. Bunun üzerine Hz. Peygamber ellerindeki kuru hurma karşılığında tahminî bir ölçekle taze hurma satın alabileceklerini söyledi (daha geniş bilgi için DİA - Diyanet İslam Ansiklopedisi'nde Araya maddesine bakılabilir.)

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 82, 1/619

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ عَنْ دَاوُدَ بْنِ الْحُصَيْنِ عَنْ أَبِى سُفْيَانَ مَوْلَى ابْنِ أَبِى أَحْمَدَ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ - رضى الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنِ الْمُزَابَنَةِ وَالْمُحَاقَلَةِ . وَالْمُزَابَنَةُ اشْتِرَاءُ الثَّمَرِ بِالتَّمْرِ فِى رُءُوسِ النَّخْلِ.

Bize Abdullah b. Yusuf, ona Malik, ona Davud b. Hüsayn, ona İbn Ebu Ahmed'in azatlısı Ebu Süfyân, ona da Ebu Saîd el-Hudrî (ra) şöyle rivayet etmiştir: Rasûlullah (sav) munâbeze ve muhâkale satışlarını yasaklamıştır. Münâbeze Ağaç üzerindeki yaş hurmayı kuru hurma karşılığında satmaktır.

Açıklama: "Muhakale": Ekinin henüz başağı kurumadan ya da tarladaki taze ekinin kendi cinsinden belli ölçüdeki kurusu karşılığında götürü usulle satılmasıdır. "Müzâbene": Ağaç üzerindeki olgunlaşmış taze hurmanın kuru hurma karşılığında satılması. (daha geniş bilgi için DİA - Diyanet İslam Ansiklopedisi'nde ilgili maddelere bakılabilir.)

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 82, 1/619

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ حَدَّثَنَا مَالِكٌ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ عَنْ زَيْدِ بْنِ ثَابِتٍ - رضى الله عنهم - أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَرْخَصَ لِصَاحِبِ الْعَرِيَّةِ أَنْ يَبِيعَهَا بِخَرْصِهَا .

Bize Abdullah b. mesleme, ona Mâlik, ona Nâfi, ona İbn Ömer, ona da Zeyd b. Sâbit (ra) şöyle rivayet etmiştir: Rasûlullah (sav) ariyye sahibine, ayırdığı ağaçlar üzerindeki yaş hurmayı, tahmini bir ölçekle satmasına izin vermiştir.

Açıklama: Ariyye sahibi: Ağaçtaki taze hurmanın bir miktarını kuru hurma karşılığında satmak için ayıran kimsedir. (daha geniş bilgi için DİA - Diyanet İslam Ansiklopedisi'nde "Araya" maddesine bakılabilir.)

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 82, 1/620

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سُلَيْمَانَ حَدَّثَنَا ابْنُ وَهْبٍ أَخْبَرَنَا ابْنُ جُرَيْجٍ عَنْ عَطَاءٍ وَأَبِى الزُّبَيْرِ عَنْ جَابِرٍ - رضى الله عنه - قَالَ نَهَى النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم عَنْ بَيْعِ الثَّمَرِ حَتَّى يَطِيبَ ، وَلاَ يُبَاعُ شَىْءٌ مِنْهُ إِلاَّ بِالدِّينَارِ وَالدِّرْهَمِ إِلاَّ الْعَرَايَا.

Bize Yahya b. Süleyman, ona İbn Vehb, ona İbn Cüreyc, ona Atâ ve Ebu Zübeyir, ona da Câbir (ra) şöyle rivayet etmiştir: Hz. Peygamber (sav), olgunlaşıncaya kadar (ağaç üstündeki) yaş meyveyi satmayı yasakladı. Araya hariç meyve ancak dinar ve dirhem ile satılır.

Açıklama: Araya: Ağaçtaki taze hurmanın aynı miktardaki kuru hurma karşılığında satılmasıdır. Elinde nakit parası olmayan kimsenin dalında olgunlaşmış taze hurmayı ihtiyaç miktarınca kuru ile karşılığında satın alması caizdir.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 83, 1/620

حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ وَهْبٍ حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ يُونُسَ قَالَ حَدَّثَنِى أَبِى قَالَ حَدَّثَنِى إِسْحَاقُ بْنُ أَبِى طَلْحَةَ الأَنْصَارِىُّ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ - رضى الله عنه - أَنَّهُ قَالَ نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَنِ الْمُحَاقَلَةِ ، وَالْمُخَاضَرَةِ ، وَالْمُلاَمَسَةِ ، وَالْمُنَابَذَةِ ، وَالْمُزَابَنَةِ .

Bize İshak b. Vehb, ona Ömer b. Yunus, ona Babası (Yunus b. Kasım), ona İshak b. Ebu Talha el-Ensârî, ona da Enes ibn Mâlik (ra) şöyle rivayet etmiştir: Rasûlullah (sav) muhâkale, muhâdara, mülâmese, munâbeze ve muzâbene satışlarını yasaklamıştır.

Açıklama: "Muhakale": Ekinin henüz başağı kurumadan ya da tarladaki taze ekinin kendi cinsinden belli ölçüdeki kurusu karşılığında götürü usulle satılmasıdır. "Muhadara": Meyvenin ağaçta daha yeşilken satışa konu edilmesidir. "Mülamese": Satıcının ya da müşterinin almak ya da satmak istediği bir malı incelemeden sadece dokunarak işaret etmesiyle gerçekleşen alışveriş. "Münabeze": Alışverişte tarafların bir malı incelemeden birbirlerine atmalarıyla gerçekleşen bir satım şekli. "Müzâbene": Ağaç üzerindeki olgunlaşmış taze hurmanın kuru hurma karşılığında satılması. (daha geniş bilgi için DİA - Diyanet İslam Ansiklopedisi'nde ilgili maddelere bakılabilir.)

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 93, 1/624

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنْ عُقَيْلٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ أَخْبَرَنِى سَالِمُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ - رضى الله عنهما - أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « لاَ تَبِيعُوا الثَّمَرَ حَتَّى يَبْدُوَ صَلاَحُهُ ، وَلاَ تَبِيعُوا الثَّمَرَ بِالتَّمْرِ »

Bize Yahya b. Bükeyr, ona Leys, ona Ukayl, ona İbn Şihâb, ona Salim b. Abdullah, ona da İbn Ömer'in (r.anhuma) rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Olgunlaşma belirtileri ortaya çıkıncaya kadar yaş mey­veyi satmayınız. Yaş hurmayı da kuru hurma karşılığında satmayınız"

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 82, 1/619

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ عَنْ نَافِعٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ - رضى الله عنهما - أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنِ الْمُزَابَنَةِ . وَالْمُزَابَنَةُ اشْتِرَاءُ الثَّمَرِ بِالتَّمْرِ كَيْلاً ، وَبَيْعُ الْكَرْمِ بِالزَّبِيبِ كَيْلاً.

Bize Abdullah b. Yusuf, ona Malik, ona Nâfi, ona Abdullah b. Ömer (r.anhuma) şöyle rivayet etmiştir: Rasûlullah (sav) muzâbene satışını yasaklamıştır. Muzâbene, yaş hurmayı tahmini bir ölçekle kuru hurma ile yaş üzümü de kuru üzümle satmak ya da satın almaktır.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 82, 1/619

حَدَّثَنَا مُحَمَّدٌ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ أَخْبَرَنَا مُوسَى بْنُ عُقْبَةَ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ عَنْ زَيْدِ بْنِ ثَابِتٍ - رضى الله عنهم - أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم رَخَّصَ فِى الْعَرَايَا أَنْ تُبَاعَ بِخَرْصِهَا كَيْلاً . قَالَ مُوسَى بْنُ عُقْبَةَ وَالْعَرَايَا نَخَلاَتٌ مَعْلُومَاتٌ تَأْتِيهَا فَتَشْتَرِيهَا .

Bize Muhammed, ona Abdullah, ona Musa b. Ukbe, ona Nâfi, ona İbn Ömer, ona da Zeyd b. Sabit (r.anhum) şöyle rivayet etemiştir: Hz. Peygamber (sav) göz kararı ölçerek ariyye satışı yapılmasına izin vermiştir. Musa b.Ukbe der ki: Ariyyeler ayrılmış bir takım hurma ağaçlarıdır ki, sen gelip, onların üstündeki yaş hurmayı kuru hurma karşılığında satın alırsın.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 84, 1/621

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ عَنْ نَافِعٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ - رضى الله عنهما - أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنْ بَيْعِ الثِّمَارِ حَتَّى يَبْدُوَ صَلاَحُهَا ، نَهَى الْبَائِعَ وَالْمُبْتَاعَ .

Bize Abdullah b. Yusuf, ona Mâlik, ona Nâfi, ona da Abdullah ibn Ömer (r.anhuma) şöyle rivayet etmiştir: Hz. peygamber (sav) olgunluk belirtisi ortaya çıkmadan yaş meyvelerin satışını alıcıya da satıcıya da yasaklamıştır.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 85, 1/621

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ - رضى الله عنهما - قَالَ نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَنِ الْمُزَابَنَةِ أَنْ يَبِيعَ ثَمَرَ حَائِطِهِ إِنْ كَانَ نَخْلاً بِتَمْرٍ كَيْلاً ، وَإِنْ كَانَ كَرْمًا أَنْ يَبِيعَهُ بِزَبِيبٍ كَيْلاً أَوْ كَانَ زَرْعًا أَنْ يَبِيعَهُ بِكَيْلِ طَعَامٍ ، وَنَهَى عَنْ ذَلِكَ كُلِّهِ .

Bize Kuteybe, ona Leys, ona Nâfi, ona da Abdullah b. Ömer (r.anhuma) şöyle rivayet etmiştir: Hz. Peygamber (sav) muzâbene yoluyla yapılan her satışı; yani hurma bahçesindeki yaş hurmayı kuru hurma ile, üzüm bahçesindeki yaş üzümü kuru üzüm ile ve tarladaki biçilmemiş tahılı, kuru gıda birebir aynı ölçekte satmayı yasakladı.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 91, 1/624