حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ النُّفَيْلِىُّ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ أُسَامَةَ بْنِ زَيْدٍ عَنِ ابْنِ خَرَّبُوذَ عَنْ أُمِّ صُبَيَّةَ الْجُهَنِيَّةِ قَالَتِ: " اخْتَلَفَتْ يَدِى وَيَدُ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى الْوُضُوءِ مِنْ إِنَاءٍ وَاحِدٍ ."

Bize Abdullah b. Muhammed en-Nüfeyli, ona Veki', ona Üsame b. Zeyd, ona İbn Harrabûz, ona da Ümmü Sübeyye el-Cüheniyye şöyle demiştir: "Rasûlullah (sav) ile birlikte ellerimizi suya batırarak aynı kaptan abdest alırdık."

Açıklama: Ümmü Subeyye el-Cüheniyye (Havle bt. Kays), Hz. Hamza'nın eşi, dolayısıyla Hz. Peygamber'in yengesidir. Hz. Peygamber'in (sav) annesi gibi gördüğü ve evine sıklıkla uğradığı bayanlardandır.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 39, /27

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ نَافِعٍ ح وَحَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ عَنْ مَالِكٍ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ: "كَانَ الرِّجَالُ وَالنِّسَاءُ يَتَوَضَّئُونَ فِى زَمَانِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم." [قَالَ مُسَدَّدٌ - مِنَ الإِنَاءِ الْوَاحِدِ جَمِيعًا.]

Bize Müsedded, ona Hammad, ona Eyyüb, ona Nafi'; (T) Bize Abdullah b. Mesleme, ona Malik, ona Nafi', ona İbn Ömer şöyle demiştir: "Rasulullah (sav) zamanında kadınlar ve erkekler bir arada abdest alırlardı." [Müsedded; Hep beraber aynı kaptan açıklamasını yapmıştır.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 39, /27

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا يَحْيَى عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ حَدَّثَنِى نَافِعٌ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ قَالَ: " كُنَّا نَتَوَضَّأُ نَحْنُ وَالنِّسَاءُ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مِنْ إِنَاءٍ وَاحِدٍ نُدْلِى فِيهِ أَيْدِيَنَا ."

Bize Müsedded, ona Yahya, ona Ubeydullah, ona da Nafi', Abdullah b. Ömer'in şöyle dediğini nakletmiştir: "Biz, Hz. Peygamber (sav) zamanında kadınlarla beraber bir kaptan abdest alır, ellerimizi aynı kaba batırırdık."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 39, /27

- حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا أَبَانُ حَدَّثَنَا قَتَادَةُ أَنَّ مُحَمَّدَ بْنَ سِيرِينَ حَدَّثَهُ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ نَبِىَّ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: " إِذَا وَلَغَ الْكَلْبُ فِى الإِنَاءِ فَاغْسِلُوهُ سَبْعَ مَرَّاتٍ السَّابِعَةُ بِالتُّرَابِ " [ قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَأَمَّا أَبُو صَالِحٍ وَأَبُو رَزِينٍ وَالأَعْرَجُ وَثَابِتٌ الأَحْنَفُ وَهَمَّامُ بْنُ مُنَبِّهٍ وَأَبُو السُّدِّىِّ عَبْدُ الرَّحْمَنِ رَوَوْهُ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ وَلَمْ يَذْكُرُوا التُّرَابَ .]

Bize Musa b. İsmail, ona Ebân, ona Katade, ona Muhammed b. Sîrîn, ona da Ebu Hureyre Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu nakletmiştir: "Köpek bir kabı yaladığı zaman yedi kere yıkayın ancak yedincide onu toprakla temizleyin." Ebu Davud şöyle dedi: 'Bu hadisi Ebu Salih ve Ebu Rezîn, A'rec, Sâbit el-Ahnef, Hemmâm b. Münebbih ve Ebu's-Suddî, Ebu Hureyre'den rivayet etmişler ancak topraktan bahsetmemişlerdir.'

Açıklama: Metinde geçen sıralamanın aksine ilkinin toprakla temizlenip geri kalanların suyla yıkanmasını emreden tarikler hem ravilerinin çokluğu hem de daha fazla zabt sahibi olmaları sebebiyle tercih edilmiştir İbn Hacer, Fethu'l-bârî, (neşr. Abdülaziz b. Abdullah b. Bâz, Muhammed Fuad Abdulbâkî, Muhibbuddîn el-Hâtib), 1/276.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 37, /26

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ حَنْبَلٍ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ عَنْ شُعْبَةَ حَدَّثَنَا أَبُو التَّيَّاحِ عَنْ مُطَرِّفٍ عَنِ ابْنِ مُغَفَّلٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَمَرَ بِقَتْلِ الْكِلاَبِ ثُمَّ قَالَ " مَا لَهُمْ وَلَهَا " فَرَخَّصَ فِى كَلْبِ الصَّيْدِ وَفِى كَلْبِ الْغَنَمِ وَقَالَ: " إِذَا وَلَغَ الْكَلْبُ فِى الإِنَاءِ فَاغْسِلُوهُ سَبْعَ مِرَارٍ وَالثَّامِنَةُ عَفِّرُوهُ بِالتُّرَابِ " [ قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَهَكَذَا قَالَ ابْنُ مُغَفَّلٍ .]

Bize Ahmed b. Muhammed b. Hanbel, ona Yahya b. Said, ona Şu'be, ona Ebu't-Teyyâh, ona Mutarrif, ona da İbn Mugaffel şöyle demiştir: "Rasulullah (sav) köpeklerin öldürülmesini emretti. Sonra 'Bu insanların köpeklerle ne işi var?' buyurdu. Koyun ve av köpeğinin öldürülmemesine ruhsat verdi. Sonra şöyle buyurdu: 'Köpek bir kabı yaladığı zaman onu yedi kez yıkayın, sekizincide toprakla ovun." [Ebu Davud dedi ki: "İbn Mugaffel böyle dedi."]

Açıklama: "Bu insanların köpeklerle ne işi var" ifadesiyle onların kendi hallerine bırakılmasına işaret edilmektedir. Hz. Peygamber'in köpeklerin öldürülmesini emretmesi, kuduz ve benzeri salgınlar nedeniyledir. Hayat normale döndüğünde, bu uygulamaya son verilmiştir. Bu sebeple sahabe ve daha sonraki alimler arasında köpeklerin öldürüleceğine dair bir anlayış bulunmamaktadır. Yaladığı kabın biri toprakla olmak şartıyla yedi kez yıkanmasına yapılan vurgu, insanların özel yaşam alanının dışında tutulmasına yönelik beyan olarak anlaşılmıştır. Bu nedenle ihtiyaç odaklı bakımına izin verilirken, eve sokulması uygun görülmemiştir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 37, /26

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يُونُسَ حَدَّثَنَا زُهَيْرٌ عَنْ دَاوُدَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ ح وَحَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنْ دَاوُدَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ حُمَيْدٍ الْحِمْيَرِىِّ قَالَ لَقِيتُ رَجُلاً صَحِبَ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم أَرْبَعَ سِنِينَ كَمَا صَحِبَهُ أَبُو هُرَيْرَةَ قَالَ: "نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنْ تَغْتَسِلَ الْمَرْأَةُ بِفَضْلِ الرَّجُلِ أَوْ يَغْتَسِلَ الرَّجُلُ بِفَضْلِ الْمَرْأَةِ" [زَادَ مُسَدَّدٌ - "وَلْيَغْتَرِفَا جَمِيعًا."]

Bize Ahmed b. Yunus, ona Züheyr, ona Davud b. Abdullah, (T) Bize Müsedded, ona Ebu Avane, ona Davud b. Abdullah, ona Humeyd el-Himyerî şöyle demiştir: Ben, Ebu Hureyre gibi dört sene, Rasulullah'a (sav) yakın arkadaşlık etmiş biriyle karşılaştım. O kişi bana şöyle dedi: "Rasulullah (sav) kadının erkekten arta kalan suyla, erkeğin de kadından arta kalan suyla yıkanmasını nehyetti." [Müsedded bu hadisi rivayet ederken, "kadın ve erkek suyu beraber avuçlasınlar" sözünü ilave etti.]

Açıklama: 'Arta kalan su' ifadesiyle eşlerin kullandığı su kastedilmektedir. Nitekim yanlış anlaşılmaması için Müsedded, aynı anda suyu avuçlayabileceklerine yönelik kullanıma dikkat çekmiştir. Bu tür rivayetleri, fıkhi bir hüküm olmaktan ziyade, suyun temizliği konusunda titiz davranmaya sevk eden bir metin olarak okumak daha doğru olacaktır.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 40, /27

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ عَنْ دَاوُدَ بْنِ صَالِحِ بْنِ دِينَارٍ التَّمَّارِ عَنْ أُمِّهِ أَنَّ مَوْلاَتَهَا أَرْسَلَتْهَا بِهَرِيسَةٍ إِلَى عَائِشَةَ رضى الله عنها فَوَجَدْتُهَا تُصَلِّى فَأَشَارَتْ إِلَىَّ أَنْ ضَعِيهَا فَجَاءَتْ هِرَّةٌ فَأَكَلَتْ مِنْهَا فَلَمَّا انْصَرَفَتْ أَكَلَتْ مِنْ حَيْثُ أَكَلَتِ الْهِرَّةُ فَقَالَتْ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: " إِنَّهَا لَيْسَتْ بِنَجَسٍ إِنَّمَا هِىَ مِنَ الطَّوَّافِينَ عَلَيْكُمْ " وَقَدْ رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَتَوَضَّأُ بِفَضْلِهَا .

Bize Abdullah b. Mesleme, ona Abdülaziz, ona Davud b. Salih b. Dinar et-Temmâr, ona annesi şöyle dedi: Bir gün eski hanımefendim benimle Aişe'ye keşkek gönderdi. Onu namaz kılarken buldum. Bana, elimdekini yere koymamı işaret etti. Koyduğumda bir kedi gelip keşkekten biraz yedi. Aişe namazı bitirince kedinin yemiş olduğu yerden yemeye başladı ve Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Kedi pis değildir. O sizin etrafınızda bulunan hayvanlardandır." (Hz. Aişe sonra şöyle dedi:) 'Rasulullah'ı, kedi artığı suyla abdest alırken de gördüm.'

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 38, /27

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا يَحْيَى عَنْ سُفْيَانَ حَدَّثَنِى مَنْصُورٌ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنِ الأَسْوَدِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ: " كُنْتُ أَغْتَسِلُ أَنَا وَرَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مِنْ إِنَاءٍ وَاحِدٍ وَنَحْنُ جُنُبَانِ ."

Bize Müsedded, ona Yahya, ona Süfyan, ona Mansur, ona İbrahim, ona Esved, ona Hz. Aişe şöyle demiştir: "Ben ve Rasulullah (sav) cünup iken aynı kaptan guslederdik."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 39, /27

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ الْقَعْنَبِىُّ عَنْ مَالِكٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى طَلْحَةَ عَنْ حُمَيْدَةَ بِنْتِ عُبَيْدِ بْنِ رِفَاعَةَ عَنْ كَبْشَةَ بِنْتِ كَعْبِ بْنِ مَالِكٍ - وَكَانَتْ تَحْتَ ابْنِ أَبِى قَتَادَةَ - أَنَّ أَبَا قَتَادَةَ دَخَلَ فَسَكَبَتْ لَهُ وَضُوءًا فَجَاءَتْ هِرَّةٌ فَشَرِبَتْ مِنْهُ فَأَصْغَى لَهَا الإِنَاءَ حَتَّى شَرِبَتْ قَالَتْ كَبْشَةُ فَرَآنِى أَنْظُرُ إِلَيْهِ فَقَالَ أَتَعْجَبِينَ يَا ابْنَةَ أَخِى فَقُلْتُ نَعَمْ . فَقَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: " إِنَّهَا لَيْسَتْ بِنَجَسٍ إِنَّهَا مِنَ الطَّوَّافِينَ عَلَيْكُمْ وَالطَّوَّافَاتِ "

Bize Abdullah b. Mesleme el-Ka'nebî, ona Malik, ona İshak b. Abdullah b. Ebu Talha, ona Humeyde bt. Ubeydullah b. Rifâ'a, ona Kebşe bt. Ka'b b. Malik -İbn Ebu Katade'nin zevcesiydi- şöyle demiştir: Ebu Katade, Kebşe'nin yanına geldiğinde Kebşe ona abdest suyu getirdi. O esnada bir kedi gelip o sudan içmeye başlayınca Ebu Katade, kabı eğdi ve kedi sudan içti. 'Ebu Katade, benim kendisine baktığımı görünce, 'Ey kardeşimin kızı! Şaşırdın mı?' dedi. 'Evet' dedim. O da bana Rasulullah'tan naklen şöyle dedi: "Kedi (pis necis) değildir. Onlar sizin etrafınızda yaşayan hayvanlardandır."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 38, /26

حَدَّثَنَا ابْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا أَبُو دَاوُدَ - يَعْنِى الطَّيَالِسِىَّ - حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عَاصِمٍ عَنْ أَبِى حَاجِبٍ عَنِ الْحَكَمِ بْنِ عَمْرٍو وَهُوَ الأَقْرَعُ : "أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم نَهَى أَنْ يَتَوَضَّأَ الرَّجُلُ بِفَضْلِ طَهُورِ الْمَرْأَةِ"

Bize İbn Beşşâr, ona Ebu Davud (et-Tayâlisî), ona Şube, ona Asım, ona Ebu Hâcib, ona Hakem b. Amr (el-Akra') şöyle demiştir: "Rasulullah (sav), kadının abdestinden artan suyla erkeğin abdest almasını nehyetti"

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 40, /28