أَخْبَرَنَا أَبُو عَاصِمٍ حَدَّثَنَا ثَوْرُ بْنُ يَزِيدَ حَدَّثَنَا حُصَيْنٌ الْحِمْيَرِىُّ أَخْبَرَنَا أَبُو سَعِيدٍ الْخَيْرُ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم: "مَنِ اكْتَحَلَ فَلْيُوتِرْ ، مَنْ فَعَلَ فَقَدْ أَحْسَنَ ، وَمَنْ لاَ فَلاَ حَرَجَ ، مَنِ اسْتَجْمَرَ فَلْيُوتِرْ ، مَنْ فَعَلَ فَقَدْ أَحْسَنَ ، وَمَنْ لاَ فَلاَ حَرَجَ ، مَنْ أَكَلَ فَلْيَتَخَلَّلْ فَمَا تَخَلَّلَ فَلْيَلْفِظْ وَمَا لاَكَ بِلِسَانِهِ فَلْيَبْتَلِعْ من فعل ذلك فقد أحسن و من لا فلا حرج مَنْ أَتَى الْغَائِطَ فَلْيَسْتَتِرْ ، فَإِنْ لَمْ يَجِدْ إِلاَّ كَثِيبَ رَمْلٍ فَلْيَسْتَدْبِرْهُ ، فَإِنَّ الشَّيَاطِينَ يَتَلاَعَبُونَ بِمَقَاعِدِ بَنِى آدَمَ ، مَنْ فَعَلَ فَقَدْ أَحْسَنَ ، وَمَنْ لاَ فَلاَ حَرَجَ ."

Bize Ebu Asım [Dahhâk b. Mahled], ona Sevr b. Yezid, ona Husayn [b. Abdurrahman] el-Himyeri, ona Ebu Saîd [Âmir b. Sa'd] el-Hayr, ona da Ebu Hüreyre, Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Gözüne sürme çeken kimse [sürme sayısını] tek yapsın. Bunu yapan güzel yapmış olur. Yapmayana da hiçbir günah yoktur. Avret mahallini taşla temizleyen kimse [taş sayısını] tek yapsın. Bunu yapan güzel yapmış olur. Yapmayana da hiçbir günah yoktur. Yemek yiyen kimse dişlerinin arasında kalan kırıntıları [kürdan gibi bir şeyle] temizlesin ve çıkan kırıntıları dışarı atsın. Diliyle [çıkarıp] ağzında dolaştırdığı şeyleri ise yutsun! Abdest bozmaya giden kimse gizlensin. Bir kum yığınından başka bir bulamayan kimse onu arkasına alsın. Çünkü şeytanlar ademoğlunun makatlarıyla oynar. Bunu yapan güzel yapmış olur. Yapmayana da hiçbir günah yoktur."

Açıklama: hadiste geçen "Şeytanın ademoğlunun makatıyla oynar" ifadesi günaha ve yanlış düşünceye sevkeder anlamındadır. Örtülmesi gereken yerleri örtmeyen ve sakınmayan kimse başkalarının yanlış ve kötü düşüncelere kapılmasına yol açabilir.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 5, 1/524

أَخْبَرَنَا يَعْلَى بْنُ عُبَيْدٍ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَمْرٍو عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنِ الْمُغِيرَةِ بْنِ شُعْبَةَ قَالَ : كُنْتُ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- فِى بَعْضِ أَسْفَارِهِ ، وَكَانَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- إِذَا ذَهَبَ إِلَى الْحَاجَةِ أَبْعَدَ.

Bize Ya'lâ b. Ubeyd, ona Muhammed b. Amr, ona da Ebu Seleme (b. Abdurrahman), Muğîre b. Şube’in (ra) şöyle dediğini rivayet etti: Yolculuklarının birinde Rasulullah'la (sav) birlikteydim. Rasulullah (sav) yolculuk sırasında tuvalet ihtiyacı için (insanlardan) uzağa giderdi.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 4, 1/523

أَخْبَرَنَا أَبُو نُعَيْمٍ حَدَّثَنَا جَرِيرُ بْنُ حَازِمٍ عَنِ ابْنِ سِيرِينَ عَنْ عَمْرِو بْنِ وَهْبٍ عَنِ الْمُغِيرَةِ بْنِ شُعْبَةَ قَالَ : كَانَ النَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- إِذَا تَبَرَّزَ تَبَاعَدَ. قَالَ أَبُو مُحَمَّدٍ : هُوَ الأَدَبُ.

Bize Ebu Nuaym (Fadl b. Dükeyn), ona Cerîr b. Hazim, ona Muhammed b. Sirin, ona da Amr b. Vehb, Muğîre b. Şube'nin şöyle dediğini rivayet etti: Hz. Peygamber (sav), büyük abdest bozmak için açık araziye çıktığı zaman çok uzağa giderdi. Ebû Muhammed (ed-Dârimi) dedi ki: Bu şekil, edebe uygun olandır.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 4, 1/524

أَخْبَرَنَا أَبُو عَاصِمٍ عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ عَنْ عَبْدِ الْكَرِيمِ عَنِ الْوَلِيدِ بْنِ مَالِكٍ مِنْ عَبْدِ الْقَيْسِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ قَيْسٍ مَوْلَى سَهْلِ بْنِ حُنَيْفٍ عَنْ سَهْلِ بْنِ حُنَيْفٍ أَنَّ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ لَهُ :« أَنْتَ رَسُولِى إِلَى أَهْلِ مَكَّةَ فَقُلْ : إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ يَقْرَأُ عَلَيْكُمُ السَّلاَمَ ، وَيَأْمُرُكُمْ إِذَا خَرَجْتُمْ فَلاَ تَسْتَقْبِلُوا الْقِبْلَةَ وَلاَ تَسْتَدْبِرُوهَا ».

Bize Ebû Âsım, ona İbn Cüreyc, ona Abdülkerim, ona Velîd b. Mâlik, ona Abdülkays, ona Sehl b. Huneyf'in azatlısı Muhammed b. Kays, ona Sehl b. Huneyf'in rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) ona şöyle demiştir: "Sen benim Mekkelilere gönderdiğim elçimsin. Onlara şöyle de: Allah'ın resulü size selam söylüyor ve size hacet görmeye çıktığınız zaman kıbleyi ön veya arka tarafınıza almamanızı emrediyor."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 691, 1/526

أَخْبَرَنَا عَمْرُو بْنُ عَوْنٍ عَنْ عَبْدِ السَّلاَمِ بْنِ حَرْبٍ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ أَنَسٍ : أَنَّ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- كَانَ لاَ يَرْفَعُ ثَوْبَهَ حَتَّى يَدْنُوَ مِنَ الأَرْضِ. قَالَ أَبُو مُحَمَّدٍ : هُوَ أَدَبٌ ، وَهَذَا أَشْبَهُ مِنْ حَدِيثِ الْمُغِيرَةِ

Bize Amr b. Avn es-Sülemî, ona Abdüsselam b. Harb, ona da Süleyman b. Mihran el-A'meş,Enes b. Malik’in (ra) şöyle dediğini rivayet etti: Hz. Peygamber (sav), (def-i hacete çıktığında) yere yaklaşmadıkça elbisesini kaldırmazdı. Ebu Muhammed dedi ki, bu (def-i hacet âdabından) bir edeptir ve def-i hacette edeb konusunda uyulmaya el-Muğire'nin rivayet ettiği hadise daha çok benzemektedir.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 7, 1/527

أَخْبَرَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ أَنَّ مُحَمَّدَ بْنَ يَحْيَى بْنِ حَبَّانَ أَخْبَرَهُ أَنَّ عَمَّهُ : وَاسِعَ بْنَ حَبَّانَ أَخْبَرَهُ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ رقيت عَلَى ظَهْرِ بَيْتِنَا ، فَرَأَيْتُ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- جَالِساً عَلَى لَبِنَتَيْنِ مُسْتَقْبِلَ بَيْتِ الْمَقْدِسِ.

Bize (Ebu Halid) Yezid b. Harun (el-Vâsitî), ona (Ebu Said) Yahyâ b. Saîd (el-Ensârî), ona (Ebu Abdullah) Muhammed b. Yahya b. Habbân (el-Ensarî), ona da amcasının (Vâsi' b. Habbân el-Ensârî) rivayet ettiğine göre Abdullah b. Ömer (ra) şöyle demiştir: "Evimizin damına çıktım ve Hz. Peygamber'i (sav), [abdest bozmak için] Beyt-i Makdis'e doğru iki kerpiç üzerinde otururken gördüm."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 8, 1/529

أَخْبَرَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَوْنٍ أَنْبَأَنَا الأَعْمَشُ عَنْ أَبِى وَائِلٍ عَنْ حُذَيْفَةَ قَالَ : جَاءَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- إِلَى سُبَاطَةِ قَوْمٍ فَبَالَ وَهُوَ قَائِمٌ. قَالَ أَبُو مُحَمَّدٍ : لاَ أَعْلَمُ فِيهِ كَرَاهِيَةً.

Bize Cafer b. Avn, ona (Süleyman b. Mihran) el-A'meş, ona da Ebu Vâil, Huzeyfe b. Yeman'ın şöyle dediğini rivayet etti: Rasûlullah (sav) bir topluluğun çöplüğüne geldi ve ayakta olduğu halde küçük abdestini bozdu." Ebu Muhammed (ed-Dârimi) dedi ki: Bu fiilde kerahet olduğuna dair bir şey bilmiyorum.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 9, 1/529

أَخْبَرَنَا أَبُو النُّعْمَانِ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ عَبْدِ الْعَزِيزِ بْنِ صُهَيْبٍ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ : كَانَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- إِذَا دَخَلَ الْخَلاَءَ قَالَ :« اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْخُبُثِ وَالْخَبَائِثِ ».

Bize Ebu Numan (Muhammed b. Fadl), ona Hammad b. Zeyd, ona da Abdülaziz b. Suheyb, Enes b. Malik'in (ra) şöyle dediğini rivayet etti: Rasulullah (sav) helaya gireceği zaman şöyle derdi: "Allahım! Muhakkak ki ben, hubs ve habâis'ten sana sığınırım.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 10, 1/530

حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ مَنْصُورٍ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِى حَازِمٍ عَنْ مُسْلِمِ بْنِ قُرْطٍ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« إِذَا ذَهَبَ أَحَدُكُمْ إِلَى الْغَائِطِ فَلْيَذْهَبْ مَعَهُ بِثَلاَثَةِ أَحْجَارٍ يَسْتَطِيبُ بِهِنَّ ، فَإِنَّهَا تُجْزِئُ عَنْهُ ».

Bize Said b. Mansur, ona Yakub b. Abdurrahman, ona Ebu Hazim (Seleme b. Dînar), ona Müslim b. Kurt (el-Medenî), ona Urve b. Zübeyr, ona da Aişe (r.anha), Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Biriniz tuvalete gideceği zaman, yanında, ihtiyacını giderdikten sonra temizleneceği (istinca edeceği) üç taş götürsün. Zira bunlar ona yeter."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 11, 1/530

أَخْبَرَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ مُوسَى عَنْ سُفْيَانَ عَنْ عَلْقَمَةَ بْنِ مَرْثَدٍ عَنِ ابْنِ بُرَيْدَةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ : كَانَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- يَتَوَضَّأُ لِكُلِّ صَلاَةٍ حَتَّى كَانَ يَوْمُ فَتْحِ مَكَّةَ صَلَّى الصَّلَوَاتِ بِوُضُوءٍ وَاحِدٍ ، وَمَسَحَ عَلَى خُفَّيْهِ ، فَقَالَ لَهُ عُمَرُ : رَأَيْتُكَ صَنَعْتَ شَيْئاً لَمْ تَكُنْ تَصْنَعُهُ. قَالَ :« إِنِّى عَمْداً صَنَعْتُ يَا عُمَرُ ». قَالَ أَبُو مُحَمَّدٍ : فَدَلَّ فِعْلُ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- أَنَّ مَعْنَى قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى {إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاَةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ} الآيَةَ لِكُلِّ مُحْدِثٍ لَيْسَ لِلطَّاهِرِ ، وَمِنْهُ قَوْلُ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- :« لاَ وُضُوءَ إِلاَّ مِنْ حَدَثٍ ». والله أعلم

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 3, 1/522