Giriş

Bize Humeyd b. Mes'ade, ona Ziyad b. Rabî', ona Cârud ailesinin mevlâsı Hadramî, ona da Nâfi' şöyle rivayet etmiştir: Bir adam, İbn Ömer'in yanında aksırdı ve "Hamd Allah'adır, Rasulullah'a (sav) selam olsun" dedi. İbn Ömer ise şöyle dedi: "Bence de Hamd Allah'adır ve Rasulullah'a (sav) selam olsun. Ama Hz. Peygamber (sav) bize böyle öğretmedi. Bizlere, 'her hâl ve şartta hamd Allah'adır' dememizi öğretti." Ebu İsa şöyle dedi: Bu, sadece Ziyâd b. Rabî'in rivayetiyle bildiğimiz "garîb" bir hadistir.


Açıklama: Hadrami b. Aclan Etbau'-Tabiîn Makbul bir ravidir.

    Öneri Formu
16003 T002738 Tirmizi, Edeb, 2

Bize Hennad, ona Ebü’l-Ahvas, ona Ebu İshak, ona Haris, ona da Ali'nin rivayet ettiğine göre Rasulullah şöyle buyurmuştur: "Müslümanın Müslüman üzerinde bilinen altı hakkı vardır: Karşılaştığında selam verir, davet edince davetine icabet eder, aksırdığında (elhamdülillah derse) yerhamükallah diyerek hayır duada bulunur, hastalandığında ziyaret eder, öldüğünde cenazesine katılır, kendisi için istediğini o kardeşi için de ister." [Bu konuda Ebu Hureyre, Ebu Eyyub, Berâ ve Ebu Mesud’dan da hadis rivayet edilmiştir. Ebu İsa (Tirmizî) dedi ki: Bu hadis hasendir. Hz. Peygamber’den birden fazla senedle rivayet edilmiştir. Bazı hadisçiler, Haris el A'ver'i tenkit etmişlerdir.]


    Öneri Formu
15999 T002737 Tirmizi, Edeb, 1

Bize Kuteybe ona Muhammed b. Musa el-Mahzumi el-Medeni, ona Sa’id b. Ebu Sa’id el-Makburi, ona da Ebu Hureyre Rasulullah'ın şöyle dediğini rivayet etti: "Mü’minin mü’min üzerindeki hakkı altıdır. Hastalandığında ziyaret etmek, öldüğünde cenazesine katılmak, davetine icabet etmek, karşılaştığında selam vermek, aksırdığında hayır duada bulunmak, gıyabında veya yanında iken iyiliğini İstemek." [Tirmizî bu hadis hakkında şunları söylemiştir. Bu rivayet hasen sahih bir hadistir.Ayrıca Muhammed b. Musa el Mahzûmî el-Medenî'nin sika/güvenilir bir kimse olup, kendisinden Abdulaziz b. Muhammed ve İbn Ebu Füdeyk rivayette bulunmuştur.]


    Öneri Formu
16001 T002737 Tirmizi, Edeb, 1

Bize İbn Ebu Ömer, ona Süfyân, ona da Süleyman et-Teymî'nin rivayet ettiğine göre Enes b. Mâlik şöyle demiştir: İki adam, Hz. Peygamber'in (sav) yanında aksırdı. O da birine (yerhamükellah diyerek hayır ve bereket duası ile) karşılık verdi, ancak diğerine karşılık vermedi. Onun kendisine karşılık vermediği adam, "Yâ Rasulallah, bu adama karşılık verdiğiniz halde bana niye karşılık vermediniz?" dedi. Hz. Peygamber (sav) "Çünkü o Allah'a hamdetti, sen ise hamd etmedin" buyurdu. Ebu İsa (Tirmizi) şöyle demiştir: Bu hasen-sahih bir hadistir. Ebu Hureyre'den de merfu bir şekilde rivayet edilmiştir.


    Öneri Formu
16021 T002742 Tirmizi, Edeb, 4

Bize Süveyd b. Nasr, ona Abdullah, ona İkrime b. Ammâr, ona İyas b. Seleme b. el-Ekva', ona da babası (Seleme b. Ekva') şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah'ın (sav) yanında bir adam aksırdı. Ben de oradaydım. Rasulullah (sav): "Yerhamükallah/Allah sana merhamet etsin" dedi. Sonra adam ikinci ve üçüncü kez hapşırdı. Bunun üzerine Rasulullah (sav): "Bu adam nezle olmuş" buyurdu. [Ebu İsa (Tirmizi) dedi ki: "Bu “Hasen-Sahih” bir hadistir. Bize Muhammed b. Beşşâr, ona Yahya b. Said, ona İkrime b. Ammâr, ona İyas b. Seleme, ona babası (Seleme b. Ekva'), Rasulullah'tan (sav) bu hadisin bir benzerini nakletmiştir. Yalnız (o rivayete göre) adam üçüncü kez hapşırınca Rasulullah (sav) ona "Sen nezle olmuşsun" buyurmuştur. (Tirmizi dedi ki:) Bu hadis, (yukarıda ilk verilen) İbn Mübârek hadisinden daha sahihtir. Şu'be bu hadisi İkrime b. Ammâr'dan, Yahya b. Said rivayetine benzer şekilde nakletmiştir. Bunu bize Ahmed b. Hakem el-Basrî, ona Muhammed b. Cafer, ona Şu'be, ona İkrime b. Ammâr nakletmiştir. İbn Mübarek rivayetinin bir benzerini Abdurrahman b. Mehdî, İkrime b. Ammâr'dan nakletmiştir. (Bu rivayete göre) Hz. Peygamber (sav) üçüncü kez hapşırmasından sonra adama "Sen nezle olmuşsun" buyurmuştur. Yine bu şekilde hadisi bize İshak b. Mansur, Abdurrahman b. Mehdî'den rivayet etmiştir.]


    Öneri Formu
16022 T002743 Tirmizi, Edeb, 5

Bize Hennâd [Serî], ona Veki’[b. Cerrâh], ona Delhem b. Salih, ona Huceyr b. Abdullah, ona [Abdullah] İbn Büreyde ona da babası [Bureyde b. Husayb] şöyle rivayet etmiştir: "Necaşi Hz. Peygamber’e (sav) iki siyah ve nakışsız mest hediye etmişti. Rasulullah (sav) onları giydi. Sonra abdest alıp üzerine mesh yaptı." [Tirmizî] der ki: Bu hadis hasendir. Hadisi Delhem’in rivayetiyle bilmekteyiz. Aynı hadisi Muhammed b. Rabia, Delhem’den rivâyet etmiştir.


    Öneri Formu
16182 T002820 Tirmizi, Edeb, 55

Bize Hasan b. Ali el-Hallâl, ona Yezid b. Harun, ona İbn Ebu Zi'b, ona Said b. Ebu Said el-Makburî, ona babası, ona da Ebu Hureyre’nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Allah hapşırmayı sever, esnemeden ise hoşlanmaz. Sizden biri hapşırır ve ardından Elhamdülillah derse onu duyan her Müslümanın kendisine “Yerhamukallah/Allah seni bağışlasın” demesi bir haktır. Esneme ise (şeytandandır). Birinize esneme gelecek olursa yapabildiği kadar ona mani olsun. Sakın ola "Hâh, hâh!" diye ağzınızı yayarak esnemeyin. Zira bu ancak şeytandandır ve şeytan buna (sevinerek) güler." Ebu İsa (Tirmizi) dedi ki: Bu sahih bir hadistir. İbn Aclân hadisinden de daha sahihtir. Said el-Makburî’nin hadisleri konusunda İbn Ebu Zi'b'in hafızası Muhammed b. Aclân’ın hafızasına nazaran daha sağlamdır, rivayetleri de daha sağlamdır. Tirmizi dedi ki: Bize Ebu Bekir el-Attâr el-Basrî, ona Ali b. Medini, ona da Yahya b. Said’in rivayet ettiğine göre Muhammed b. Aclân şöyle demiştir: Said el-Makburî, rivayet ettiği hadislerin bir kısmını doğrudan Ebu Hureyre’den, bir kısmını ise bir adam vasıtasıyla Ebu Hureyre’den naklederdi. Ben bunları ayırt edemeyince, Said hepsini doğrudan Ebu Hureyre’den nakletmiş gibi rivayet ettim.


    Öneri Formu
16027 T002747 Tirmizi, Edeb, 7

Bize Hennâd, ona Ebu Muâviye, ona A'meş; (T) Bize İbn Ebu Ömer, ona Süfyân, ona A'meş, ona Şakîk ona da Abdullah, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Üç kişi (bir arada) bulunduğunuzda, (sizden) iki kişi, arkadaşlarını bırakıp da (kendi aralarında) gizlice konuşmasın." Süfyan'dan gelen hadisin metni ise şöyledir: "İki kişi, üçüncü kişiyi bırakıp da (kendi aralarında) gizlice konuşmasınlar. Çünkü bu durum, onu (üçüncü kişiyi) üzer." Ebu İsa [Tirmizî] şöyle demiştir: Bu, sahih bir hadistir. Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir: "İki kişi, üçüncü birini bırakıp da (kendi aralarında) gizlice konuşmasınlar. Bu durum, mümine eziyet verir. Allah (cc) ise müminin rahatsız olmasından hoşnut olmaz." Bu konuda İbn Ömer, Ebu Hüreyre ve İbn Abbas'tan da hadis rivayet edilmiştir.


    Öneri Formu
16206 T002825 Tirmizi, Edeb, 59

Bize Ukbe b. Mükrem el-Ammî el-Basrî, ona Ebu Asım, ona Abdullah b. Ömer el-Umerî, ona Nâfi', ona İbn Ömer, Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Allah katında isimlerin en sevimlisi Abdullah ve Abdurrahman'dır." Hadis, bu tarikle garibtir.


    Öneri Formu
16607 T002834 Tirmizi, Edeb, 64


Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: التَّثَاؤُبُ مِنَ الشَّيْطَانِ

    Öneri Formu
16026 T002746 Tirmizi, Edeb, 7