حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا يَحْيَى عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ أَبِى خَالِدٍ حَدَّثَنَا عَامِرٌ قَالَ أَتَى رَجُلٌ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عَمْرٍو وَعِنْدَهُ الْقَوْمُ حَتَّى جَلَسَ عِنْدَهُ فَقَالَ أَخْبِرْنِى بِشَىْءٍ سَمِعْتَهُ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم . فَقَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: "الْمُسْلِمُ مَنْ سَلِمَ الْمُسْلِمُونَ مِنْ لِسَانِهِ وَيَدِهِ وَالْمُهَاجِرُ مَنْ هَجَرَ مَا نَهَى اللَّهُ عَنْهُ."

Bize Müsedded, ona Yahya, ona İsmail b. Ebu Halid ona da Amir şöyle rivayet etti: Bir adam, Abdullah b. Amr'ın yanında birileri varken yanına gelip oturdu ve Hz. Peygamber'den işittiğin bir şeyi bana rivayet et dedi. Bunun üzerine Abdullah b. Amr, Hz. Peygamber'i (sav) şöyle buyururken işittim dedi: "Müslüman, dilinden ve elinden (gelecek zarardan) diğer müslümanların güvende olduğu kimsedir. Muhacir de Allah'ın yasakladığı şeyleri terk eden kişidir."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Cihâd 2, /576

حَدَّثَنَا حَيْوَةُ بْنُ شُرَيْحٍ الْحَضْرَمِىُّ حَدَّثَنَا بَقِيَّةُ حَدَّثَنِى بَحِيرٌ عَنْ خَالِدٍ - يَعْنِى ابْنَ مَعْدَانَ - عَنْ أَبِى قُتَيْلَةَ عَنِ ابْنِ حَوَالَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "سَيَصِيرُ الأَمْرُ إِلَى أَنْ تَكُونُوا جُنُودًا مُجَنَّدَةً جُنْدٌ بِالشَّامِ وَجُنْدٌ بِالْيَمَنِ وَجُنْدٌ بِالْعِرَاقِ." قَالَ ابْنُ حَوَالَةَ خِرْ لِى يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنْ أَدْرَكْتُ ذَلِكَ . فَقَالَ "عَلَيْكَ بِالشَّامِ فَإِنَّهَا خِيَرَةُ اللَّهِ مِنْ أَرْضِهِ يَجْتَبِى إِلَيْهَا خِيَرَتَهُ مِنْ عِبَادِهِ فَأَمَّا إِنْ أَبَيْتُمْ فَعَلَيْكُمْ بِيَمَنِكُمْ وَاسْقُوا مِنْ غُدُرِكُمْ فَإِنَّ اللَّهَ تَوَكَّلَ لِى بِالشَّامِ وَأَهْلِهِ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Cihâd 3, /576

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُثْمَانَ التَّنُوخِىُّ أَبُو الْجَمَاهِرِ حَدَّثَنَا الْهَيْثَمُ بْنُ حُمَيْدٍ أَخْبَرَنِى الْعَلاَءُ بْنُ الْحَارِثِ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِى أُمَامَةَ: "أَنَّ رَجُلاً قَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ ائْذَنْ لِى فِى السِّيَاحَةِ. قَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم إِنَّ سِيَاحَةَ أُمَّتِى الْجِهَادُ فِى سَبِيلِ اللَّهِ تَعَالَى."

Bize Ebu Muhâcir Muhammed b. Osman et-Tenûhî, ona Heysem b. Humeyd, ona Alâ b. Hâris, ona da Kasım b. Abdurrahman, Ebu Ümâme'nin şöyle değini rivayet etmiştir: "Bir adam, Hz. Peygamber'e gelip 'Ya Rasulullah, seyahat etmeme izin verin!' deyince Hz. Peygamber (sav) 'Ümmetimin seyahati, Allah Teâlâ yolunda cihâd etmektir' buyurdu."

Açıklama: Hadiste geçen 'Ümmetimin seyahati, Allah Teâlâ yolunda cihâd etmektir' ifadesini, ümmetimin seyahatine cihad gibi sevap yazılır şeklinde değil, seyahatin meşakkatine ancak cihad etmek gibi ulvi bir gaye için katlanılır. Bunun dışındaki sebepler için ümmetim seyahate çıkmaz manasındadır.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Cihâd 6, /577

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُصَفَّى حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ عَيَّاشٍ عَنِ اللَّيْثِ بْنِ سَعْدٍ حَدَّثَنَا حَيْوَةُ عَنِ ابْنِ شُفَىٍّ عَنْ شُفَىِّ بْنِ مَاتِعٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ - هُوَ ابْنُ عَمْرٍو - عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "قَفْلةٌ كَغَزْوَةٍ."

Bize Mahammed b. Musaffâ, ona Ali b. Ayyâş, ona Leys b. Sa'd, ona Hayve, ona İbn Şüfey, ona Şüfey b. Mâti, ona da Abdullah b. Amr, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Gazveden geri dönmek de gazveye katılmak gibidir."

Açıklama: Hadisteki "gazveden geri dönmek", gazveye katılıp oradan kişinin evine, yurduna geri dönmesi manasındadır. Yani geri dönüşte de kişiye savaştaymış gibi sevap yazılır anlamındadır. Yoksa gazveye katılmayıp ondan geri kalmak manasında değildir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Cihâd 7, /577

حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ مَنْصُورٍ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ زَكَرِيَّا عَنْ مُطَرِّفٍ عَنْ بِشْرٍ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ عَنْ بَشِيرِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "لاَ يَرْكَبُ الْبَحْرَ إِلاَّ حَاجٌّ أَوْ مُعْتَمِرٌ أَوْ غَازٍ فِى سَبِيلِ اللَّهِ فَإِنَّ تَحْتَ الْبَحْرِ نَارًا وَتَحْتَ النَّارِ بَحْرًا." [قال ابو داود: هذا حديث ضعيف جدا. أبو عبد الله و بشير مجهولان.]

Bize Said b. Mansur, ona İsmail b. Zekeriyya, ona Mutarrif, ona Ebu Abdullah Bişr, ona Beşir b. Müslim, ona da Abdullah b. Amr, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Deniz yolculuğuna sadece hac ve umre yapmak isteyen ile gâzi çıkabilir. Zira denizin altında ateş, ateşin altında da deniz vardır." [Ebu Davud bu hadisin aşırı zayıf olduğunu, senedde yer alan Ebu Abdullah ile Beşir'in meçhul raviler olduklarını söylemiştir.]

Açıklama: Deniz yolculuğuna hac, umre ve gazve için çıkabileceğinden maksat, deniz yolculuğunun aşırı zahmetli olması sebebiyle, sadece böyle önemli işler için bu zahmete katlanmaya değeceği, bunun dışındaki ticaret, seyahat vb. amaçlar için deniz yolculuğunun zorluklarına katlanmaya değmeyeceğini ifade etmek içindir. Hadiste geçen 'Denizin altında ateş, ateşin altında da deniz vardır' ifadesi de bu zorluğu mecazi olarak belirtmektedir. Hadisin isnadındaki problemler için ayrıca bk. Azimâbâdî, Avnu'l-Ma'bûd, VII, 120.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Cihâd 9, /577

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُوسَى الرَّازِىُّ أَخْبَرَنَا عِيسَى عَنْ حَرِيزِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِى عَوْفٍ عَنْ أَبِى هِنْدٍ عَنْ مُعَاوِيَةَ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ "لاَ تَنْقَطِعُ الْهِجْرَةُ حَتَّى تَنْقَطِعَ التَّوْبَةُ وَلاَ تَنْقَطِعُ التَّوْبَةُ حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ مِنْ مَغْرِبِهَا."

Bize İbrahim b. Musa er-Râzî, ona İsa b. Harîz b. Osman, ona Abdurrahman b. Ebu Avf, ona Ebu Hind, ona da Muaviye, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Tövbe kapısı kapanana kadar hicret kapısı kapanmaz, güneş batıdan doğana kadar da tövbe kapısı kapanmaz."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Cihâd 2, /575

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ مُطَرِّفٍ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "لاَ تَزَالُ طَائِفَةٌ مِنْ أُمَّتِى يُقَاتِلُونَ عَلَى الْحَقِّ ظَاهِرِينَ عَلَى مَنْ نَاوَأَهُمْ حَتَّى يُقَاتِلَ آخِرُهُمُ الْمَسِيحَ الدَّجَّالَ."

Bize Musa b. İsmail, ona Hammâd, ona Katâde, ona Mutarrif, ona da İmrân b. Husayn, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Ümmetimden bir topluluk, kendilerine düşmanlık edenlere karşı muzaffer bir şekilde hak üzere savaşmaya devam edecektir. Nihayet bu topluluğun sonuncuları, Mesîh Deccâl'e karşı savaşacaktır."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Cihâd 4, /576

حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ الطَّيَالِسِىُّ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ كَثِيرٍ حَدَّثَنَا الزُّهْرِىُّ عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم: "أَنَّهُ سُئِلَ أَىُّ الْمُؤْمِنِينَ أَكْمَلُ إِيمَانًا؟ قَالَ رَجُلٌ يُجَاهِدُ فِى سَبِيلِ اللَّهِ بِنَفْسِهِ وَمَالِهِ، وَرَجُلٌ يَعْبُدُ اللَّهَ فِى شِعْبٍ مِنَ الشِّعَابِ قَدْ كفى النَّاسَ شَرَّهُ."

Bize Ebu Velid et-Tayâlisî, ona Süleyman b. Kesir, ona Zührî, ona Atâ b. Yezîd, ona da Ebu Said el-Hudrî, Hz. Peygamber'den (sav) şöyle rivayet etmiştir: "Hz. Peygamber'e (sav) iman bakımından en olgun müminin kim olduğu soruldu. O da 'Allah yolunda canı ve malı ile cihad eden adam ile, bir dağ yolunda Allah'a ibadet edip insanları kendi zararından güvende tutan kimsedir' buyurdu."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Cihâd 5, /576

حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ سَلاَّمٍ حَدَّثَنَا حَجَّاجُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ فَرَجِ بْنِ فَضَالَةَ عَنْ عَبْدِ الْخَبِيرِ بْنِ ثَابِتِ بْنِ قَيْسِ بْنِ شَمَّاسٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ: "جَاءَتِ امْرَأَةٌ إِلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم يُقَالُ لَهَا أُمُّ خَلاَّدٍ، وَهِىَ مُنْتَقِبَةٌ تَسْأَلُ عَنِ ابْنِهَا، وَهُوَ مَقْتُولٌ. فَقَالَ لَهَا بَعْضُ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم جِئْتِ تَسْأَلِينَ عَنِ ابْنِكِ وَأَنْتِ مُنْتَقِبَةٌ؟ فَقَالَتْ إِنْ أُرْزَأَ ابْنِى فَلَنْ أُرْزَأَ حَيَائِى. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ابْنُكِ لَهُ أَجْرُ شَهِيدَيْنِ. قَالَتْ وَلِمَ ذَاكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ لأَنَّهُ قَتَلَهُ أَهْلُ الْكِتَابِ."

Bize Abdurrahman b. Sellâm, ona Haccâc b. Muhammed, ona Ferac b. Fedâle, ona Abdülhabîr b. Sâbit b. Kays b. Şemmâs, ona babası Kays b. Sâbit, ona da dedesi (Sâbit b. Kays) şöyle rivayet etmiştir: "Kendisine Ümmü Hallâd denen bir kadın, peçeli bir şekilde Hz. Peygamber'e geldi ve savaşta öldürülen oğlunu sordu. Hz. Peygamber'in (sav) ashabından bazıları kadına 'Peçeli bir şekilde oğlunu sormaya mı geldin?' dediklerinde, kadın onlara 'Oğlumu kaybetmiş olsam da haya duygumu kaybetmedim' diye cevap verdi. Hz. Peygamber (sav) kadının sorusuna 'Senin oğluna iki şehid sevabı vardır' diye cevap verdi. Kadın 'Neden yâ Rasulullah?' diye sorunca, 'Çünkü onu ehl-i kitaptan biri öldürmüştür' buyurdu."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Cihâd 8, /577

حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ حَدَّثَنَا مُعَاذُ بْنُ هِشَامٍ حَدَّثَنِى أَبِى عَنْ قَتَادَةَ عَنْ شَهْرِ بْنِ حَوْشَبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ "سَتَكُونُ هِجْرَةٌ بَعْدَ هِجْرَةٍ فَخِيَارُ أَهْلِ الأَرْضِ أَلْزَمُهُمْ مُهَاجَرَ إِبْرَاهِيمَ وَيَبْقَى فِى الأَرْضِ شِرَارُ أَهْلِهَا تَلْفِظُهُمْ أَرَضُوهُمْ تَقْذَرُهُمْ نَفْسُ اللَّهِ وَتَحْشُرُهُمُ النَّارُ مَعَ الْقِرَدَةِ وَالْخَنَازِيرِ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Cihâd 3, /576