حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ مُحَمَّدٍ النَّاقِدُ حَدَّثَنَا أَبُو أَحْمَدَ الزُّبَيْرِىُّ حَدَّثَنَا إِسْرَائِيلُ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عَبْدِ الأَعْلَى عَنْ جَدَّتِهِ عَنْ أَبِيهَا سُوَيْدِ بْنِ حَنْظَلَةَ قَالَ خَرَجْنَا نُرِيدُ رَسُولَ اللَّهِ وَمَعَنَا وَائِلُ بْنُ حُجْرٍ فَأَخَذَهُ عَدُوٌّ لَهُ فَتَحَرَّجَ الْقَوْمُ أَنْ يَحْلِفُوا وَحَلَفْتُ أَنَّهُ أَخِى فَخَلَّى سَبِيلَهُ فَأَتَيْنَا رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَأَخْبَرْتُهُ أَنَّ الْقَوْمَ تَحَرَّجُوا أَنْ يَحْلِفُوا وَحَلَفْتُ أَنَّهُ أَخِى قَالَ "صَدَقْتَ الْمُسْلِمُ أَخُو الْمُسْلِمِ."

Bize Amr b. Muhammed en-Nakıd, ona Ebu Ahmed ez-Zübeyrî, ona İsrail, ona İbrahim b. Abdulala, ona ninesi, ona babası Süveyd b. Hanzala (ra) şöyle rivayet etmiştir. Rasulullah'ı (sav) görmek için yola çıkmıştık. Yanımızda Vâil b. Hucr da vardı. Bir düşmanı onu yakaladı. Oradaki insanlar (onu kurtarmak için onun yakını olduklarına dair) yemin etmekten çekindiler ancak ben o benim kardeşimdir diye yemin ettim. (Bunun üzerine) Düşmanı onu saldı. (Daha sonra) Rasulullah'ın (sav) huzuruna geldik. O'na topluluktakilerin yemin etmekten kaçındıklarını ancak (Vâil'in) kardeşim olduğunu söyleyerek benim yemin ettiğimi haber verdim. Hz. Peygamber (sav) (yaptığımı tasvip ederek) "doğru söylemişsin. Müslüman müslümanın kardeşidir" buyurdu.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Eymân ve'n-Nuzûr 8, /760

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا يَحْيَى قَالَ سَمِعْتُ الأَعْمَشَ ح وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْعَلاَءِ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ عَنِ الأَعْمَشِ - الْمَعْنَى - عَنْ مُسْلِمٍ الْبَطِينِ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ: أَنَّ امْرَأَةً جَاءَتْ إِلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَتْ: إِنَّهُ كَانَ عَلَى أُمِّهَا صَوْمُ شَهْرٍ أَفَأَقْضِيهِ عَنْهَا فَقَالَ: "لَوْ كَانَ عَلَى أُمِّكِ دَيْنٌ أَكُنْتِ قَاضِيَتَهُ." قَالَتْ: نَعَمْ. قَالَ: "فَدَيْنُ اللَّهِ أَحَقُّ أَنْ يُقْضَى."

Bize Müsedded, ona Yahya, ona el-A'meş; (T) Bize Ebu Muaviye, ona el-A'meş, ona Müslim el-Betîn, ona Said b. Cübeyr, ona da (Abdullah) b. Abbas şöyle demiştir: "Bir kadın Hz. Peygamber'e (sav) gelip, ölmüş annesinin bir ay oruç borcu olduğunu söyledi ve “annemin oruç borcunu ben (oruç tutarak) ödeyebilir miyim?” diye sordu. Hz. Peygamber (sav) kadına “annenin birisine borcu olsa öder miydin?” dedi. Kadın da “evet” diye cevapladı. Hz. Peygamber (sav) de “Allah'a olan borç ödemeye daha layıktır” buyurdu."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Eymân ve'n-Nuzûr 26, /771

حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ عَوْنٍ قَالَ أَنَا هُشَيْمٌ ح وَحَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا هُشَيْمٌ عَنْ عَبَّادِ بْنِ أَبِى صَالِحٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "يَمِينُكَ عَلَى مَا يُصَدِّقُكَ عَلَيْهَا صَاحِبُكَ." [قَالَ مُسَدَّدٌ قَالَ أَخْبَرَنِى عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَبِى صَالِحٍ.] [قَالَ أَبُو دَاوُدَ هُمَا وَاحِدٌ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَبِى صَالِحٍ وَعَبَّادُ بْنُ أَبِى صَالِحٍ.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Eymân ve'n-Nuzûr 8, /760

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى وَمُسَدَّدٌ - وَهَذَا حَدِيثُهُ - قَالاَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَارِثِ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "مَنْ حَلَفَ فَاسْتَثْنَى فَإِنْ شَاءَ رَجَعَ، وَإِنْ شَاءَ تَرَكَ غَيْرَ حِنْثٍ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Eymân ve'n-Nuzûr 11, /761

حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِىٍّ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ حَمْزَةَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْمَلِكِ بْنُ عَيَّاشٍ السَّمَعِىُّ الأَنْصَارِىُّ عَنْ دَلْهَمِ بْنِ الأَسْوَدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حَاجِبِ بْنِ عَامِرِ بْنِ الْمُنْتَفِقِ الْعُقَيْلِىِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَمِّهِ لَقِيطِ بْنِ عَامِرٍ قَالَ دَلْهَمٌ وَحَدَّثَنِيهِ أَيْضًا الأَسْوَدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ عَاصِمِ بْنِ لَقِيطٍ: أَنَّ لَقِيطَ بْنَ عَامِرٍ خَرَجَ وَافِدًا إِلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ لَقِيطٌ: فَقَدِمْنَا عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَذَكَرَ حَدِيثًا فِيهِ: فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم: "لَعَمْرُ إِلَهِكَ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Eymân ve'n-Nuzûr 12, /761

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ دَاوُدَ وَابْنُ السَّرْحِ قَالاَ حَدَّثَنَا ابْنُ وَهْبٍ أَخْبَرَنِى يُونُسُ قَالَ قَالَ ابْنُ شِهَابٍ فَأَخْبَرَنِى عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ كَعْبِ بْنِ مَالِكٍ أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ كَعْبٍ - وَكَانَ قَائِدَ كَعْبٍ مِنْ بَنِيهِ حِينَ عَمِىَ - عَنْ كَعْبِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ قُلْتُ: يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ مِنْ تَوْبَتِى أَنْ أَنْخَلِعَ مِنْ مَالِى صَدَقَةً إِلَى اللَّهِ وَإِلَى رَسُولِهِ. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "أَمْسِكْ عَلَيْكَ بَعْضَ مَالِكَ فَهُوَ خَيْرٌ لَكَ." قَالَ فَقُلْتُ: إِنِّى أُمْسِكُ سَهْمِىَ الَّذِى بِخَيْبَرَ.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Eymân ve'n-Nuzûr 29, /773

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْمَرْوَزِىُّ حَدَّثَنَا أَيُّوبُ بْنُ سُلَيْمَانَ عَنْ أَبِى بَكْرِ بْنِ أَبِى أُوَيْسٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ بِلاَلٍ عَنِ ابْنِ أَبِى عَتِيقٍ وَمُوسَى بْنِ عُقْبَةَ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ أَرْقَمَ أَنَّ يَحْيَى بْنَ أَبِى كَثِيرٍ أَخْبَرَهُ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ عَائِشَةَ عَلَيْهَا السَّلاَمُ قَالَتْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "لاَ نَذْرَ فِى مَعْصِيَةٍ، وَكَفَّارَتُهُ كَفَّارَةُ يَمِينٍ." [قَالَ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْمَرْوَزِىُّ: إِنَّمَا الْحَدِيثُ حَدِيثُ عَلِىِّ بْنِ الْمُبَارَكِ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِى كَثِيرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الزُّبَيْرِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم.] [أَرَادَ أَنَّ سُلَيْمَانَ بْنَ أَرْقَمَ وَهِمَ فِيهِ وَحَمَلَهُ عَنْهُ الزُّهْرِىُّ وَأَرْسَلَهُ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ عَائِشَةَ رَحِمَهَا اللَّهُ.] [قَالَ أَبُو دَاوُدَ: رَوَى بَقِيَّةُ عَنِ الأَوْزَاعِىِّ عَنْ يَحْيَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الزُّبَيْرِ بِإِسْنَادِ عَلِىِّ بْنِ الْمُبَارَكِ مِثْلَهُ.]

Bize Ahmed b. Ahmed el-Mervezî, ona Eyyüb b. Süleyman, ona Ebu Bekir b. Ebu Üveys, ona Süleyman b. Bilal, ona İbn Ebu Atik (Muhammed b. Abdullah) ve Musa b. Ukbe, onlara (Muhammed) b. Şihab, ona Süleyman b. Erkam, ona Yahya b. Ebu Kesir, ona Ebu Seleme (b. Abdurrahman), ona da Aişe (bt. Ebu Bekir) şöyle demiştir: Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Allah'a isyan konusunda adak adanmaz. (Eğer adanmışsa) bunun kefareti yemin kefareti (gibidir)." [Ahmed b. Muhammed el-Mervezî dedi ki: Aslında bu hadis, Ali b. Mübarek'in Yahya b. Ebu Kesir'den, onun Muhammed b. Zübeyr'den, onun babasından (Zübeyr et-Temîmî), onun da İmran b. Husay vasıtasıyla Hz. Peygamber'den (sav) naklettiği hadistir.] [Ahmed b. Muhammed el-Mervezî bu açıklamasıyla Süleyman b. Erkam'ın şüpheye düştüğünü ve hadisi kendisinden ez-Zührî'nin alıp isnadda Süleyman'ı irsal (isnaddan düşürerek) ederek Ebu Seleme'den, onun da Hz. Aişe'den (Allah kendisine rahmet etsin) rivayet ettiğini kastetmiştir.] [Ebû Davud da dedi ki: Bu hadisin bir benzerini Bakiyye, el-Evzâî'den, o Yahya'dan, o da Muhammed b. Zübeyr'den Ali b. Mübarek'in isnadıyla rivayet etmiştir.]

Açıklama: Ahmed b. Şebbuye ile Ali b. Mübarek arasında inkita vardır.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Eymân ve'n-Nuzûr 23, /767

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْمَرْوَزِىُّ حَدَّثَنَا أَيُّوبُ بْنُ سُلَيْمَانَ عَنْ أَبِى بَكْرِ بْنِ أَبِى أُوَيْسٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ بِلاَلٍ عَنِ ابْنِ أَبِى عَتِيقٍ وَمُوسَى بْنِ عُقْبَةَ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ أَرْقَمَ أَنَّ يَحْيَى بْنَ أَبِى كَثِيرٍ أَخْبَرَهُ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ عَائِشَةَ عَلَيْهَا السَّلاَمُ قَالَتْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "لاَ نَذْرَ فِى مَعْصِيَةٍ، وَكَفَّارَتُهُ كَفَّارَةُ يَمِينٍ." [قَالَ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْمَرْوَزِىُّ: إِنَّمَا الْحَدِيثُ حَدِيثُ عَلِىِّ بْنِ الْمُبَارَكِ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِى كَثِيرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الزُّبَيْرِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم.] [أَرَادَ أَنَّ سُلَيْمَانَ بْنَ أَرْقَمَ وَهِمَ فِيهِ وَحَمَلَهُ عَنْهُ الزُّهْرِىُّ وَأَرْسَلَهُ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ عَائِشَةَ رَحِمَهَا اللَّهُ.] [قَالَ أَبُو دَاوُدَ: رَوَى بَقِيَّةُ عَنِ الأَوْزَاعِىِّ عَنْ يَحْيَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الزُّبَيْرِ بِإِسْنَادِ عَلِىِّ بْنِ الْمُبَارَكِ مِثْلَهُ.]

Bize Ahmed b. Ahmed el-Mervezî, ona Eyyüb b. Süleyman, ona Ebu Bekir b. Ebu Üveys, ona Süleyman b. Bilal, ona İbn Ebu Atik (Muhammed b. Abdullah) ve Musa b. Ukbe, onlara (Muhammed) b. Şihab, ona Süleyman b. Erkam, ona Yahya b. Ebu Kesir, ona Ebu Seleme (b. Abdurrahman), ona da Aişe (bt. Ebu Bekir) şöyle demiştir: Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Allah'a isyan konusunda adak adanmaz. (Eğer adanmışsa) bunun kefareti yemin kefareti (gibidir)." [Ahmed b. Muhammed el-Mervezî dedi ki: Aslında bu hadis, Ali b. Mübarek'in Yahya b. Ebu Kesir'den, onun Muhammed b. Zübeyr'den, onun babasından (Zübeyr et-Temîmî), onun da İmran b. Husay vasıtasıyla Hz. Peygamber'den (sav) naklettiği hadistir.] [Ahmed b. Muhammed el-Mervezî bu açıklamasıyla Süleyman b. Erkam'ın şüpheye düştüğünü ve hadisi kendisinden ez-Zührî'nin alıp isnadda Süleyman'ı irsal (isnaddan düşürerek) ederek Ebu Seleme'den, onun da Hz. Aişe'den (Allah kendisine rahmet etsin) rivayet ettiğini kastetmiştir.] [Ebû Davud da dedi ki: Bu hadisin bir benzerini Bakiyye, el-Evzâî'den, o Yahya'dan, o da Muhammed b. Zübeyr'den Ali b. Mübarek'in isnadıyla rivayet etmiştir.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Eymân ve'n-Nuzûr 23, /767

حَدَّثَنَا ابْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا سَالِمُ بْنُ نُوحٍ وَعَبْدُ الأَعْلَى عَنِ الْجُرَيْرِىِّ عَنْ أَبِى عُثْمَانَ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِى بَكْرٍ بِهَذَا الْحَدِيثِ نَحْوَهُ زَادَ عَنْ سَالِمٍ فِى حَدِيثِهِ قَالَ: "وَلَمْ يَبْلُغْنِى كَفَّارَةً."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Eymân ve'n-Nuzûr 14, /763

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الصَّبَّاحِ الْبَزَّازُ حَدَّثَنَا هُشَيْمٌ أَخْبَرَنَا يُونُسُ وَمَنْصُورٌ - يَعْنِى ابْنَ زَاذَانَ - عَنِ الْحَسَنِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ سَمُرَةَ قَالَ قَالَ لِىَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم: "يَا عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ سَمُرَةَ إِذَا حَلَفْتَ عَلَى يَمِينٍ فَرَأَيْتَ غَيْرَهَا خَيْرًا مِنْهَا، فَأْتِ الَّذِى هُوَ خَيْرٌ وَكَفِّرْ يَمِينَكَ." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ: سَمِعْتُ أَحْمَدَ يُرَخِّصُ فِيهَا الْكَفَّارَةَ قَبْلَ الْحِنْثِ.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Eymân ve'n-Nuzûr 17, /764