حَدَّثَنَا الْقَعْنَبِىُّ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ - يَعْنِى ابْنَ مُحَمَّدٍ - عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُثْمَانَ أَنَّهُ سَأَلَ الْقَاسِمَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَنِ الْمُسْتَحَاضَةِ فَقَالَ: "تَدَعُ الصَّلاَةَ أَيَّامَ أَقْرَائِهَا ثُمَّ تَغْتَسِلُ فَتُصَلِّى ثُمَّ تَغْتَسِلُ فِى الأَيَّامِ."

Bize el-Ka'nebî, ona Abdülaziz b. Muhammed, ona Muhammed b. Osman'ın naklettiğine göre Muhammed b. Osman, Kasım b. Muhammed'e istihazeli kadının (gusletmesi ve namazıyla ilgili) bir soru sormuştur. Kasım b. Muhammed, "adet günlerinde namazı terk eder, adeti bitince gusleder, namazını kılar; ancak (temiz olduğunu düşündüğü) günlerde gusleder."

Açıklama: "Temiz olduğunu düşündüğü" ifadesi şu anlama gelir: Adetin erken bitmesi ya da ara verdikten sonra tekrar başlaması durumunda önceki durumun devam ettiğine hamledilerek gusletmesi önerilmektedir. Kasım b. Muhammed'in görüşü olarak nakledilen bu rivayet, teamülü ifade etmektedir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 116, /79

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ خَالِدٍ حَدَّثَنَا مُعَلَّى بْنُ مَنْصُورٍ عَنْ عَلِىِّ بْنِ مُسْهِرٍ عَنِ الشَّيْبَانِىِّ عَنْ عِكْرِمَةَ قَالَ "كَانَتْ أُمُّ حَبِيبَةَ تُسْتَحَاضُ فَكَانَ زَوْجُهَا يَغْشَاهَا." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَقَالَ يَحْيَى بْنُ مَعِينٍ مُعَلَّى ثِقَةٌ . وَكَانَ أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ لاَ يَرْوِى عَنْهُ لأَنَّهُ كَانَ يَنْظُرُ فِى الرَّأْى.]

Bize İbrahim b. Halid, ona Muallâ b. Mansur, ona Ali b. Müshir, ona Şeybanî'nin rivayet ettiğine göre İkrime şöyle demiştir: "Ümmü Habibe istihaze olurdu ve (bu haldeyken) kocası kendisiyle cinsel ilişkiye girerdi." [Ebu Davud şöyle demiştir: Yahya b. Main "Muallâ sikadır" dedi. Ahmed b. Hanbel ise Muallâ, re'y ile görüş bildiren biri olduğu için ondan hadis rivayet etmedi.]

Açıklama: 'İlişkiye girerdi' ifadesi, birlikte eğlenmek olarak değerlendirilmektedir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 120, /80

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ سِنَانٍ الْقَطَّانُ الْوَاسِطِىُّ حَدَّثَنَا يَزِيدُ عَنْ أَيُّوبَ أَبِى الْعَلاَءِ عَنِ ابْنِ شُبْرُمَةَ عَنِ امْرَأَةِ مَسْرُوقٍ عَنْ عَائِشَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم مِثْلَهُ. [قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَحَدِيثُ عَدِىِّ بْنِ ثَابِتٍ وَالأَعْمَشِ عَنْ حَبِيبٍ وَأَيُّوبَ أَبِى الْعَلاَءِ كُلُّهَا ضَعِيفَةٌ لاَ تَصِحُّ وَدَلَّ عَلَى ضَعْفِ حَدِيثِ الأَعْمَشِ عَنْ حَبِيبٍ هَذَا الْحَدِيثُ أَوْقَفَهُ حَفْصُ بْنُ غِيَاثٍ عَنِ الأَعْمَشِ وَأَنْكَرَ حَفْصُ بْنُ غِيَاثٍ أَنْ يَكُونَ حَدِيثُ حَبِيبٍ مَرْفُوعًا وَأَوْقَفَهُ أَيْضًا أَسْبَاطٌ عَنِ الأَعْمَشِ مَوْقُوفٌ عَنْ عَائِشَةَ.] [قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَرَوَاهُ ابْنُ دَاوُدَ عَنِ الأَعْمَشِ مَرْفُوعًا أَوَّلُهُ وَأَنْكَرَ أَنْ يَكُونَ فِيهِ الْوُضُوءُ عِنْدَ كُلِّ صَلاَةٍ وَدَلَّ عَلَى ضَعْفِ حَدِيثِ حَبِيبٍ هَذَا أَنَّ رِوَايَةَ الزُّهْرِىِّ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ فَكَانَتْ تَغْتَسِلُ لِكُلِّ صَلاَةٍ . فِى حَدِيثِ الْمُسْتَحَاضَةِ وَرَوَى أَبُو الْيَقْظَانِ عَنْ عَدِىِّ بْنِ ثَابِتٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِىٍّ - رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُ - وَعَمَّارٌ مَوْلَى بَنِى هَاشِمٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ وَرَوَى عَبْدُ الْمَلِكِ بْنُ مَيْسَرَةَ وَبَيَانٌ وَالْمُغِيرَةُ وَفِرَاسٌ وَمُجَالِدٌ عَنِ الشَّعْبِىِّ عَنْ حَدِيثِ قَمِيرَ عَنْ عَائِشَةَ "تَوَضَّئِى لِكُلِّ صَلاَةٍ." وَرِوَايَةُ دَاوُدَ وَعَاصِمٍ عَنِ الشَّعْبِىِّ عَنْ قَمِيرَ عَنْ عَائِشَةَ "تَغْتَسِلُ كُلَّ يَوْمٍ مَرَّةً."] [وَرَوَى هِشَامُ بْنُ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ الْمُسْتَحَاضَةُ تَتَوَضَّأُ لِكُلِّ صَلاَةٍ . وَهَذِهِ الأَحَادِيثُ كُلُّهَا ضَعِيفَةٌ إِلاَّ حَدِيثَ قَمِيرَ وَحَدِيثَ عَمَّارٍ مَوْلَى بَنِى هَاشِمٍ وَحَدِيثَ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ وَالْمَعْرُوفُ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ الْغُسْلُ.]

Bize Ahmed b. Sinan el-Kattân el-Vâsıtî, ona Yezid, ona Ebu Alâ Eyyüb, ona İbn Şübrüme, ona Mesruk'un hanımı, ona da Hz. Aişe, Hz. Peygamber'den önceki hadisin benzerini rivayet etmiştir. [Ebu Davud şöyle demiştir: Adiy b. Sabit'in hadisi, Ameş'in Habib'ten rivâyet ettiği hadis ve Ebu'l-'Alâ Eyyüb'ün hadisi, bunların hepsi zayıftır, sahih değildir. Ameş'in Habib'ten rivayet ettiği hadisin zayıflığına bu hadis delildir. Hafs b. İyâs, bu hadisi Ameş'ten mevkuf olarak rivayet ederek, Habib'in hadisinin merfu olduğunu red etmiştir. Aynı şekilde bu hadisi Esbât Ameş'ten, o da mevkuf olarak Hz. Aişe'den rivayet etmiştir.] [Ebu Davud şöyle devam etmiştir: İbn Davud bu hadisin baş tarafını merfu olarak rivayet etmiş ve bu hadiste her namazda abdest almanın gerekli olduğunu red etmiştir. Zuhrî'nin Urve'den, onun da Hz. Aişe'den rivayet ettiği istihaze hadisinde "Her namaz için guslederdi" demesi Habib'in bu hadisinin zayıf olduğuna delildir. Ebu'l-Yakzân Adiy b. Sabit'ten, o da babasından, o da Hz. Ali'den; Beni Hâşim'in azatlısı Ammâr İbn Abbas'tan; Abdülmelik b. Meysere, Beyân, Muğire, Firâs ve Mücâhid de Şa'bî'den; o da Kamîr vasıtasıyla Hz. Aişe'den "Her namaz için abdest al" şeklinde rivayet etmişlerdir. Davud ve Asım'ın Şa'bî'den, onun da Kamîr vasıtasıyla Hz. Aişe'den rivayeti "İstihazeli kadın her gün bir defa yıkanır" şeklindedir. Hişâm b. Urve de babasından "İstihazeli kadın her namaz için abdest alır" diye rivayet etmiştir. Kâmir ve Beni Hişam'ın azatlısı Ammâr ile Hişâm b. Urve'in babasından rivayet ettiği hadislerin dışındaki bütün bu hadisler zayıftır. İbn Abbas'tan (rivayeti) bilinen (her namaz için abdest değil), gusüldür.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 113, /77

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى عَدِىٍّ عَنْ مُحَمَّدٍ - يَعْنِى ابْنَ عَمْرٍو - حَدَّثَنِى ابْنُ شِهَابٍ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ عَنْ فَاطِمَةَ بِنْتِ أَبِى حُبَيْشٍ أَنَّهَا كَانَتْ تُسْتَحَاضُ فَقَالَ لَهَا النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم "إِذَا كَانَ دَمُ الْحَيْضِ فَإِنَّهُ دَمٌ أَسْوَدُ يُعْرَفُ فَإِذَا كَانَ ذَلِكَ فَأَمْسِكِى عَنِ الصَّلاَةِ فَإِذَا كَانَ الآخَرُ فَتَوَضَّئِى وَصَلِّى." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ قَالَ ابْنُ الْمُثَنَّى وَحَدَّثَنَا بِهِ ابْنُ أَبِى عَدِىٍّ حِفْظًا فَقَالَ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّ فَاطِمَةَ.] [قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَرُوِىَ عَنِ الْعَلاَءِ بْنِ الْمُسَيَّبِ وَشُعْبَةَ عَنِ الْحَكَمِ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ قَالَ الْعَلاَءُ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَأَوْقَفَهُ شُعْبَةُ عَلَى أَبِى جَعْفَرٍ "تَوَضَّأُ لِكُلِّ صَلاَةٍ."]

Bize Muhammed b. Müsenna, ona İbn Ebu Adî, ona Muhammed b. Amr-, ona İbn Şihab, ona Urve b. Zübeyr, ona da Fatıma bt. Ebu Hubeyş'in bildirdiğine göre Fatıma şöyle nakletmiştir: Ben istihaze olurdum. Rasulullah (sav) bana buyurdu ki; "hayız kanı siyah olur, hayız kanı olduğunu anlarsın. Böyle olunca namazı terk et. Başka renkte kan geliyorsa abdest al ve namazını kıl" buyurdu. [Ebû Davud şöyle dedi: İbn Müsenna, bize İbn Ebu Adî ezberinden rivayetle dedi ki: Urve, Hz. Aişe'den Fatıma... diye rivayet etti.] [Bu hadis ayrıca, Alâ b. Müseyyeb ve Şube tarafından, Hakem'den, o Ebu Cafer'den olacak şekilde rivayet edilmiştir. Alâ doğrudan Rasulullah'tan (sav), Şube ise Ebu Cafer'den "her namaz için abdest alır," diyerek mevkuf olarak nakletmiştir.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 117, /79

حَدَّثَنَا زِيَادُ بْنُ أَيُّوبَ حَدَّثَنَا هُشَيْمٌ أَخْبَرَنَا أَبُو بِشْرٍ عَنْ عِكْرِمَةَ "أَنَّ أُمَّ حَبِيبَةَ بِنْتَ جَحْشٍ اسْتُحِيضَتْ فَأَمَرَهَا النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم أَنْ تَنْتَظِرَ أَيَّامَ أَقْرَائِهَا ثُمَّ تَغْتَسِلُ وَتُصَلِّى فَإِنْ رَأَتْ شَيْئًا مِنْ ذَلِكَ تَوَضَّأَتْ وَصَلَّتْ." [قال ابو داود: و هذا قول مالك و ربيعة رحمهما الله].

Bize Ziyad b. Eyyüb, ona Hüşeym, ona Ebu Bişr, ona İkrime şöyle demiştir: "Ümmü Habibe bt. Cahş istihaze oldu. Rasulullah (sav) ona, adet günlerinde (namaz kılmayıp) beklemesini, daha sonra yıkanıp namazını kılmasını, (adet günleri bittikten sonra yeniden) benzer bir kan görürse, abdest alıp namaz kılmasını emretti."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 118, /79

حَدَّثَنَا عَبْدُ الْمَلِكِ بْنُ شُعَيْبٍ حَدَّثَنِى عَبْدُ اللَّهِ بْنُ وَهْبٍ أَخْبَرَنَا اللَّيْثُ عَنْ رَبِيعَةَ "أَنَّهُ كَانَ لاَ يَرَى عَلَى الْمُسْتَحَاضَةِ وُضُوءًا عِنْدَ كُلِّ صَلاَةٍ إِلاَّ أَنْ يُصِيبَهَا حَدَثٌ غَيْرُ الدَّمِ فَتَوَضَّأُ." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ هَذَا قَوْلُ مَالِكٍ يَعْنِى ابْنَ أَنَسٍ.]

Bize Abdülmelik b. Şuayb, ona Abdullah b. Vehb, ona Leys'in rivayet ettiğine göre "Rebîa istihazeli bir kadının her namaz için abdest alması gerektiği görüşünü kabul etmezdi. Ancak kan gelmesinden başka bir sebeple abdesti bozulursa abdest alması gerektiği görüşündeydi." [Ebu Davud şöyle demiştir: Bu, Malik b. Enes'in görüşüdür.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 118, /79

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ أَخْبَرَنَا حَمَّادٌ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أُمِّ الْهُذَيْلِ عَنْ أُمِّ عَطِيَّةَ "وَكَانَتْ بَايَعَتِ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَالَتْ كُنَّا لاَ نَعُدُّ الْكُدْرَةَ وَالصُّفْرَةَ بَعْدَ الطُّهْرِ شَيْئًا."

Bize Musa b. İsmail, ona Hammad, ona Katade, ona Ümmü Hüzeyl'in rivayet ettiğine göre, Hz. Peygamber'e biat edenlerden biri olan Ümmü Atiyye şöyle demiştir: "Biz, âdet bittikten sonra gelen sarı ve bulanık kanı âdetten saymazdık."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 119, /80

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ أَخْبَرَنَا أَيُّوبُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِيرِينَ عَنْ أُمِّ عَطِيَّةَ بِمِثْلِهِ. [قَالَ أَبُو دَاوُدَ أُمُّ الْهُذَيْلِ هِىَ حَفْصَةُ بِنْتُ سِيرِينَ كَانَ ابْنُهَا اسْمُهُ هُذَيْلٌ وَاسْمُ زَوْجِهَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ.]

Bize Müsedded, ona İsmail, ona Eyyüb, ona Muhammed b. Sîrîn, Ümmü Atiyye'den bir önceki hadisin aynısını nakletmiştir. [Ebu Davud şöyle demiştir: Ümmü Hüzeyl, Hafsa bt. Sîrîn'dir. Oğlunun ismi Huzeyl, kocasının ismi Abdurrahman'dır.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 119, /80

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِى سُرَيْجٍ الرَّازِىُّ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْجَهْمِ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ أَبِى قَيْسٍ عَنْ عَاصِمٍ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنْ حَمْنَةَ بِنْتِ جَحْشٍ : "أَنَّهَا كَانَتْ مُسْتَحَاضَةً وَكَانَ زَوْجُهَا يُجَامِعُهَا."

Bize Ahmed b. Ebu Cüreyc er-Razî, ona Abdullah b. Cehm, ona Amr b. Ebu Kays, ona Asım, ona İkrime'nin Hamne bt. Cahş'tan rivayet ettiğine göre "Hamne istihazeli olduğu dönemlerde kocası onunla ilişkiye girerdi."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 120, /80

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى عَدِىٍّ عَنْ مُحَمَّدٍ - يَعْنِى ابْنَ عَمْرٍو - حَدَّثَنِى ابْنُ شِهَابٍ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ عَنْ فَاطِمَةَ بِنْتِ أَبِى حُبَيْشٍ أَنَّهَا كَانَتْ تُسْتَحَاضُ فَقَالَ لَهَا النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم "إِذَا كَانَ دَمُ الْحَيْضِ فَإِنَّهُ دَمٌ أَسْوَدُ يُعْرَفُ فَإِذَا كَانَ ذَلِكَ فَأَمْسِكِى عَنِ الصَّلاَةِ فَإِذَا كَانَ الآخَرُ فَتَوَضَّئِى وَصَلِّى." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ قَالَ ابْنُ الْمُثَنَّى وَحَدَّثَنَا بِهِ ابْنُ أَبِى عَدِىٍّ حِفْظًا فَقَالَ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّ فَاطِمَةَ.] [قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَرُوِىَ عَنِ الْعَلاَءِ بْنِ الْمُسَيَّبِ وَشُعْبَةَ عَنِ الْحَكَمِ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ قَالَ الْعَلاَءُ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَأَوْقَفَهُ شُعْبَةُ عَلَى أَبِى جَعْفَرٍ "تَوَضَّأُ لِكُلِّ صَلاَةٍ."]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 117, /79