حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ نُمَيْرٍ وَأَبُو أُسَامَةَ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ عَنْ خُبَيْبِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ حَفْصِ بْنِ عَاصِمٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنْ لِبْسَتَيْنِ: عَنِ اشْتِمَالِ الصَّمَّاءِ وَعَنِ الاِحْتِبَاءِ فِى الثَّوْبِ الْوَاحِدِ يُفْضِى بِفَرْجِهِ إِلَى السَّمَاءِ .

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Abdullah b. Nümeyr ve Ebu Üsâme, onlara Ubeydullah b. Ömer, ona Hubeyb b. Abdurrahman, ona Hafs b. Âsım, ona da Ebu Hureyre'nin (ra) rivayet ettiğine göre; Rasulullah (sav) iki tür giyim şeklini yasaklamıştır. Bunlardan birincisi, sammâ şeklinde (tek kumaşla) sarınmak, diğeri ise [altında bir iç giysisi olmadan] üzerinde tek elbise varken avret yeri görünecek şekilde dizlerini dikip oturmak.

Açıklama: Hadiste yasaklanan birinci giyim şekli olan sammâ tarzında bürünmeye (iştimal-i sammâ), iki farklı anlam verilmiştir. Bunlarda biri, kişinin elini ve kolunu çıkacak bir aralık bırakmadan tek bir elbiseyle/kumaşla vücudunu sarmasıdır. Bu tarz bir giyinmenin yasaklanmasının sebebi ihtiyaç halinde kişinin elini ve kolunu kullanmada zorlanacak olmasıdır. Diğer anlamı ise, kişinin tek bir kumaşla sarındıktan sonra kumaşın bir tarafını kaldırıp omuzlarından birisinin üstüne atmasıdır. Daha ziyade fakihlerin tercih ettiği bu anlama göre kişi elbiseye bu şekilde büründüğü takdirde bedeninin bir tarafı hatta avret mahalli açıkta kalacaktır. Bu sebeple yasaklanmıştır.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Libâs 3, /576

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ نُمَيْرٍ وَأَبُو أُسَامَةَ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ عَنْ خُبَيْبِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ حَفْصِ بْنِ عَاصِمٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ . أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنْ لِبْسَتَيْنِ عَنِ اشْتِمَالِ الصَّمَّاءِ وَعَنِ الاِحْتِبَاءِ فِى الثَّوْبِ الْوَاحِدِ يُفْضِى بِفَرْجِهِ إِلَى السَّمَاءِ .

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Abdullah b. Nümeyr ve Ebu Üsâme, ona Ubeydullah b. Ömer, ona Hubeyb b. Abdurrahman, ona Hafs b. Âsım, ona da Ebu Hüreyre'nin rivayet ettiğine göre "Rasulullah (sav) iki tür giyim tarzını yasaklamıştır: Birincisi bütün vücudu el ve kolları bile örtecek şekilde sımsıkı giyinmek; ikincisi de tek örtüye bürünüp avret yeri görünecek şekilde kabaları üzerinde dizlerini dikerek oturmak."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Libâs 3, /576

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ ح وَحَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ نُمَيْرٍ جَمِيعًا عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « إِنَّ الَّذِى يَجُرُّ ثَوْبَهُ مِنَ الْخُيَلاَءِ لاَ يَنْظُرُ اللَّهُ إِلَيْهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ » .

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Ebu Usame; (T) Bize Ali b. Muhammed, ona Abdullah b. Nümeyr, onlara Ubeydullah b. Ömer, ona Nâfi', ona da Abdullah b. Ömer'in (ra) bildirdiğine göre Rasûlullah (sav) şöyle buyurdu: "Kibri sebebiyle elbisesini yerlerde sürüyen kişiye Kıyamet günü Allah (rahmet nazarıyla) bakmaz."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Libâs 6, /577

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بِشْرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَمْرٍو عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ مَرَّ بِأَبِى هُرَيْرَةَ فَتًى مِنْ قُرَيْشٍ يَجُرُّ سَبَلَهُ فَقَالَ يَا ابْنَ أَخِى إِنِّى سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ « مَنْ جَرَّ ثَوْبَهُ مِنَ الْخُيَلاَءِ لَمْ يَنْظُرِ اللَّهُ لَهُ إِلَيْهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ » .

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Muhammed b. Bişr b. Amr, ona Ebu Seleme, ona da Ebu Hureyre şöyle demiştir: "Kureyşli bir genç elbisesini yerde sürüyerek Ebu Hureyre’nin yanından geçti. Ebu Hureyre de ona şöyle dedi: Ey kardeşimin oğlu! Ben Rasulullah’ı işittim: “Her kim kibirlenmek için elbisesini (yerde) sürüklerse Allah ona kıyamet günü rahmet nazarıyla bakmaz” buyuruyordu."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Libâs 6, /578

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنَا دَلْهَمُ بْنُ صَالِحٍ الْكِنْدِىُّ عَنْ حُجَيْرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْكِنْدِىِّ عَنِ ابْنِ بُرَيْدَةَ عَنْ أَبِيهِ أَنَّ النَّجَاشِىَّ أَهْدَى لِرَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم خُفَّيْنِ سَاذَجَيْنِ أَسْوَدَيْنِ فَلَبِسَهُمَا .

Bize Ebu Bekir, ona Veki’, ona Delhem b. Salih el-Kindî, ona Huceyr b. Abdullah el-Kindî, ona (Abdullah b.) Büreyde babasının (Büreyde b. Husayb) şöyle dediğini rivayet etti: Necâşi, Rasulullah’a (sav) bir çift siyah ve nakışsız mest hediye etti. O da onu giydi.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Libâs 31, /584

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا أَبُو الأَحْوَصِ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ عَنْ مُسْلِمِ بْنِ نُذَيْرٍ عَنْ حُذَيْفَةَ قَالَ أَخَذَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم بِأَسْفَلِ عَضَلَةِ سَاقِى أَوْ سَاقِهِ فَقَالَ « هَذَا مَوْضِعُ الإِزَارِ فَإِنْ أَبَيْتَ . فَأَسْفَلَ فَإِنْ أَبَيْتَ فَأَسْفَلَ فَإِنْ أَبَيْتَ فَلاَ حَقَّ لِلإِزَارِ فِى الْكَعْبَيْنِ » . حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ حَدَّثَنِى أَبُو إِسْحَاقَ عَنْ مُسْلِمِ بْنِ نُذَيْرٍ عَنْ حُذَيْفَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم مِثْلَهُ .

Açıklama: "İzarın topuklarda hakkı yoktur" sözü, izarın topuklara kadar uzanması veya topukları örtecek kadar uzun olmasının uygun olmadığı anlamındadır.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Libâs 7, /578

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ أَنْبَأَنَا شَرِيكٌ عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ عُمَيْرٍ عَنْ حُصَيْنِ بْنِ قَبِيصَةَ عَنِ الْمُغِيرَةِ بْنِ شُعْبَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « يَا سُفْيَانَ بْنَ سَهْلٍ لاَ تُسْبِلْ فَإِنَّ اللَّهَ لاَ يُحِبُّ الْمُسْبِلِينَ » .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Libâs 7, /578

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ أَنْبَأَنَا هَمَّامٌ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ عَمْرِو بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « كُلُوا وَاشْرَبُوا وَتَصَدَّقُوا وَالْبَسُوا مَا لَمْ يُخَالِطْهُ إِسْرَافٌ أَوْ مَخِيلَةٌ » .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Libâs 23, /582

حَدَّثَنَا الْعَبَّاسُ بْنُ الْوَلِيدِ الدِّمَشْقِىُّ وَأَحْمَدُ بْنُ الأَزْهَرِ قَالاَ حَدَّثَنَا مَرْوَانُ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ السِّمْطِ حَدَّثَنِى الْوَضِينُ بْنُ عَطَاءٍ عَنْ مَحْفُوظِ بْنِ عَلْقَمَةَ عَنْ سَلْمَانَ الْفَارِسِىِّ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم تَوَضَّأَ فَقَلَبَ جُبَّةَ صُوفٍ كَانَتْ عَلَيْهِ فَمَسَحَ بِهَا وَجْهَهُ .

Bize Abbas b. Velid ed-Dimeşkî ve Ahmed b. Ezher, onlara Mervan b. Muhammed, ona Yezid b. Simt, ona Vezîn b. Ata, ona Mahfuz b. Alkame, ona da Selman el-Farisî (ra) şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah (sav), abdest aldıktan sonra üzerindeki yün cübbeyi ters çevirdi ve yüzünü onunla kuruladı.

Açıklama: Mahfuz b. Alkame ile Selman el-Farisî arasında inkıta' vardır.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Libâs 4, /577

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ قَالَ حَدَّثَنَا أَصْبَغُ بْنُ زَيْدٍ حَدَّثَنَا أَبُو الْعَلاَءِ عَنْ أَبِى أُمَامَةَ قَالَ لَبِسَ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ ثَوْبًا جَدِيدًا فَقَالَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى كَسَانِى مَا أُوَارِى بِهِ عَوْرَتِى وَأَتَجَمَّلُ بِهِ فِى حَيَاتِى ثُمَّ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ « مَنْ لَبِسَ ثَوْبًا جَدِيدًا فَقَالَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى كَسَانِى مَا أُوَارِى بِهِ عَوْرَتِى وَأَتَجَمَّلُ بِهِ فِي حَيَاتِي . ثُمَّ عَمَدَ إِلَى الثَّوْبِ الَّذِى أَخْلَقَ أَوْ أَلْقَى فَتَصَدَّقَ بِهِ كَانَ فِى كَنَفِ اللَّهِ وَفِى حِفْظِ اللَّهِ وَفِى سِتْرِ اللَّهِ حَيًّا وَمَيِّتًا » . قَالَهَا ثَلاَثًا .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Libâs 2, /576