حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْمَلِكِ بْنُ الصَّبَّاحِ حَدَّثَنَا ثَوْرُ بْنُ يَزِيدَ عَنْ حُصَيْنٍ الْحِمْيَرِىِّ عَنْ أَبِى سَعِيدِ الْخَيْرِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ " مَنِ اسْتَجْمَرَ فَلْيُوتِرْ مَنْ فَعَلَ ذَلِكَ فَقَدْ أَحْسَنَ وَمَنْ لاَ فَلاَ حَرَجَ وَمَنْ تَخَلَّلَ فَلْيَلْفِظْ وَمَنْ لاَكَ فَلْيَبْتَلِعْ مَنْ فَعَلَ ذَلِكَ فَقَدْ أَحْسَنَ وَمَنْ لاَ فَلاَ حَرَجَ وَمَنْ أَتَى الْخَلاَءَ فَلْيَسْتَتِرْ فَإِنْ لَمْ يَجِدْ إِلاَّ كَثِيبًا مِنْ رَمْلٍ فَلْيَمْدُدْهُ عَلَيْهِ فَإِنَّ الشَّيْطَانَ يَلْعَبُ بِمَقَاعِدِ ابْنِ آدَمَ مَنْ فَعَلَ فَقَدْ أَحْسَنَ وَمَنْ لاَ فَلاَ حَرَجَ ."

Bize Muhammed b. Beşşâr, ona Abdülmelik b. Sabbah, ona Sevr b. Yezid, ona Husayn (b. Abdurrahman) el-Himyerî, ona Ebu Said el-Hayr (Âmir b. Sa'd el-Hubrânî), ona Ebu Hureyre, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Taş ile istinca eden kimse (taş sayısını) tek yapsın. Kim böyle yaparsa şüphesiz güzel (bir iş) yapmış olur, yapmayan kimse için de sıkıntı yoktur. Dişlerinin arasını (kürdan ve benzeri ile) kurcalayan kimse (dişleri arasından çıkardığını yutmayıp) dışarı atsın. (Dişleri arasında kalan veya diş etleri ile damak üzerinde duran yemek kırıntısını) dili ile çıkaran kimse (çıkardığını) yutsun. Kim böyle yaparsa güzel (bir iş) yapmış olur. Yapmayan kimse için sıkıntı yoktur. Abdest bozmaya giden kimse gizlensin. Şayet kum yığınından başka bir siper bulamazsa ondan faydalanmaya çalışsın. Çünkü şüphesiz şeytan insan oğlunun makatları (abdest bozmak için oturdukları yerlerde) oynarlar. Kim (böyle) yaparsa güzel (bir iş) yapmış olur. Yapmayan için sıkıntı yoktur."

Açıklama: Hadisin râvilerinden Ebu Said el-Hayr hakkında net bir bilgi bulunmamaktadır. Tabâkat kitaplarında isminin Âmir b. S'ad, ya da Ziyad b. Sa'd olduğu, nisbesinin el-Hayr, el-Enmaârî ya da el-Hubrânî olduğu, kendisinin sahabe ya da tabiin tabakasında yer aldığı gibi bilgilere rastlanmaktadır. (Mizzî, Tehzîbu'l-kemâl, Beyrut 1400/1980, 33: 353) Elbani مَنِ اسْتَجْمَرَ فَلْيُوتِرْ kısmı sahih diğer kısım zayıftır demiştir.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 23, /67

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنِ الأَعْمَشِ عَنِ الْمِنْهَالِ بْنِ عَمْرٍو عَنْ يَعْلَى بْنِ مُرَّةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ كُنْتُ مَعَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فِى سَفَرٍ فَأَرَادَ أَنْ يَقْضِىَ حَاجَتَهُ فَقَالَ لِى « ائْتِ تِلْكَ الأَشَاءَتَيْنِ » . - قَالَ وَكِيعٌ يَعْنِى النَّخْلَ الصِّغَارَ . قَالَ أَبُو بَكْرٍ الْقِصَارَ - « فَقُلْ لَهُمَا إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَأْمُرُكُمَا أَنْ تَجْتَمِعَا » . فَاجْتَمَعَتَا فَاسْتَتَرَ بِهِمَا فَقَضَى حَاجَتَهُ ثُمَّ قَالَ لِى « ائْتِهِمَا فَقُلْ لَهُمَا لِتَرْجِعْ كُلُّ وَاحِدَةٍ مِنْكُمَا إِلَى مَكَانِهَا » . فَقُلْتُ لَهُمَا فَرَجَعَتَا .

Bize Ali b. Muhammed, ona Veki', ona A'meş, ona Minhal b. Amr,ona da Ya'la b. Mürre, babasının (Mürre bin Veheb) şöyle dediğini rivayet etmiştir: Bir yolculukta ben Rasulullah'la (sav) beraberdim. Bir ara abdestini bozmak istedi de bana şöyle buyurdu: “Şu iki eşâe’ye git (Veki dedi ki eşâe ile küçük hurma ağaçlarını kastediyor) ve onlara de ki: Gerçekten Rasulullah (sav) bir araya gelmenizi emreder.” Bunun üzerine o iki hurma ağacı bir araya geldi. Rasulullah (sav) de bu ağaçların arkasında gizlenerek ihtiyacını giderdi. Sonra bana şunu buyurdu: “Bu iki ağacın yanına git ve onlara eski yerlerine dönmelerini söyle.” Ben de (gidip) söyledim. Ağaçlar da eski yerlerine döndüler.

Açıklama: Rivayet munkatıdır. Minhal b. Amr ile Ya'la b. Mürre arasında inkıta' vardır.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 23, /67

حَدَّثَنَا الْعَبَّاسُ بْنُ عَبْدِ الْعَظِيمِ الْعَنْبَرِىُّ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ كَثِيرِ بْنِ جَعْفَرٍ حَدَّثَنَا كَثِيرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْمُزَنِىُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ بِلاَلِ بْنِ الْحَارِثِ الْمُزَنِىِّ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ إِذَا أَرَادَ الْحَاجَةَ أَبْعَدَ .

Bize Abbâs b. Abdulazîm el-'Anberî, ona Abdullah b. Kesîr b. Ca'fer, ona Kesîr b. Abdullah el-Müzenî, ona babası, ona dedesi, ona Bilal b. el-Hâris el-Müzenî'den rivayet edildiğine göre şöyle demiştir: Rasulullah (sav) tuvalet ihtiyacını gidermek istediği zaman uzaklaşırdı.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 22, /67

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا أَبُو النُّعْمَانِ حَدَّثَنَا مَهْدِىُّ بْنُ مَيْمُونٍ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِى يَعْقُوبَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ سَعْدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ كَانَ أَحَبَّ مَا اسْتَتَرَ بِهِ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم لِحَاجَتِهِ هَدَفٌ أَوْ حَائِشُ نَخْلٍ .

Bize Muhammed b. Yahyâ, ona Ebû'n-Nu'mân, ona Mehdî b. Meymûn, ona Muhammed b. Ebû Ya'kûb, ona el-Hasen b. Sa'd, ona Abdullah b. Ca'fer'den rivayet edildiğine göre şöyle söylemiştir: Rasulullah (sav) tuvalet ihtiyacını gidereceği zaman daha çok hurma duvarı (veya sık hurma ağaçları) arasına saklanmayı tercih ederdi.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 23, /68

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَقِيلِ بْنِ خُوَيْلِدٍ حَدَّثَنِى حَفْصُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ حَدَّثَنِى إِبْرَاهِيمُ بْنُ طَهْمَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ ذَكْوَانَ عَنْ يَعْلَى بْنِ حَكِيمٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ عَدَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم إِلَى الشِّعْبِ فَبَالَ حَتَّى أَنِّى آوِى لَهُ مِنْ فَكِّ وَرِكَيْهِ حِينَ بَالَ .

Bize Muhammed b. Akil B. Huveylid, ona Hafs b. Abdullah, ona İbrahim b. Tahman, ona Muhammed b. Zekvan,ona Ya'la b. Hakim, ona da Said b. Cübeyr, Abdullah b. Abbas’ın (r.anhüma) şöyle dediğini rivayet etti:: Rasulullah (sav) bir sefer ana yoldan çıkarak dağ yoluna girip gitti. Biraz sonra küçük abdestini bozdu. Abdestini bozarken (gözlere pek görünmemek ve yere yaklaşmak amacı ile bacaklarını o derece açtı ki) iki uyluk kemiği yerinden çıkar diye gerçekten ona acımıştım.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 23, /68

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا أَبُو خَالِدٍ الأَحْمَرُ عَنِ ابْنِ عَجْلاَنَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « لاَ يَبُولَنَّ أَحَدُكُمْ فِى الْمَاءِ الرَّاكِدِ » .

Açıklama: Elbani bu hadisin hasen sahih olduğunu ifade etmiştir.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 25, /68

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُبَارَكِ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ حَمْزَةَ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى فَرْوَةَ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « لاَ يَبُولَنَّ أَحَدُكُمْ فِى الْمَاءِ النَّاقِعِ » .

Açıklama: Elbani bu hadisi الْمَاءِ الدائم lafzıyla sahih olduğunu ifade etmiştir.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 25, /68

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ رُمْحٍ أَنبأنَا اللَّيْثُ بْنُ سَعْدٍ، عَنْ أَبِي الزُّبَيْرِ، عَنْ جَابِرٍ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ «نَهَى عَنْ أَنْ يُبَالَ فِي الْمَاءِ الرَّاكِدِ»

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 25, /68

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ زَيْدِ بْنِ وَهْبٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ ابْنِ حَسَنَةَ قَالَ خَرَجَ عَلَيْنَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَفِى يَدِهِ الدَّرَقَةُ فَوَضَعَهَا ثُمَّ جَلَسَ فَبَالَ إِلَيْهَا فَقَالَ بَعْضُهُمُ انْظُرُوا إِلَيْهِ يَبُولُ كَمَا تَبُولُ الْمَرْأَةُ . فَسَمِعَهُ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ « وَيْحَكَ أَمَا عَلِمْتَ مَا أَصَابَ صَاحِبَ بَنِى إِسْرَائِيلَ كَانُوا إِذَا أَصَابَهُمُ الْبَوْلُ قَرَضُوهُ بِالْمَقَارِيضِ فَنَهَاهُمْ عَنْ ذَلِكَ فَعُذِّبَ فِى قَبْرِهِ » . قَالَ أَبُو الْحَسَنِ بْنُ سَلَمَةَ حَدَّثَنَا أَبُو حَاتِمٍ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ مُوسَى أَنْبَأَنَا الأَعْمَشُ فَذَكَرَ نَحْوَهُ .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 26, /68

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا عَفَّانُ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ أَبِى صَالِحٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « أَكْثَرُ عَذَابِ الْقَبْرِ مِنَ الْبَوْلِ » .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 26, /69