Açıklama: Bu hadisin aslı Resulullah (s.a.s.) Hz. Aişe ile birlikte giderken yahudilerin Allah Resulü'ne karşı ağızlarında lafı geveleyerek selam veriyormuş gibi yapıp السَّامُ عَلَيْكَ ölüm üzerine olsun/bir an önce ölesin şeklindeki sözleridir. Bunu duyan Hz. Aişe, aynı şekilde onlara hakaret etmeye başlamış fakat Hz. Peygamber "عَلَيْكُمْ" cevabını vererek temenni ettiğiniz şey sizin başınıza gelsin demiştir.
Bu tür durumlarda söylenecek cevap عَلَيْكَ "size olsun", veya وَعَلَيْكَ "size de olsun" şeklinde vav ile vav harfi olmadan rivayet edilmiştir. Size olsun dendiğinde temenni edilen hususun karşıdakine dönmesini murad etmek vardır. "Size de" denince bununla bir önceki mana kastedilmiş olması mümkün olduğu gibi ölüm bize geleceği gibi sizi de bulsun manasını çıkarmak imkan dahilindedir (Aliyyü'l-kârî, Mirkât, XIII, 419 -şamile-)
Bununla birlikte İslam coğrafyasında yaşayan ehl-i kitap yukarıdaki gibi kelime oyunlarına başvurmaz düzgün şekilde ilişkilerini devam ettirdiklerinde, bir grup alime göre, selam verip esenlik dilemekte bir sorun görünmemektedir. Konu hakkındaki tartışmalar için bk. İbn Abdilberr, Temhîd, XVII, 92 -Şamile-)
Öneri Formu
Hadis Id, No:
210653, İHS000502
Hadis:
أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ السَّامِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ أَيُّوبَ الْمَقَابِرِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ جَعْفَرٍ، قَالَ: أَخْبَرَنِي عَبْدُ اللَّهِ بْنُ دِينَارٍ، أَنَّهُ سَمِعَ ابْنَ عُمَرَ، يَقُولُ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «إِنَّ الْيَهُودَ إِذَا سَلَّمُوا عَلَيْكُمْ إِنَّمَا يَقُولُ أَحَدُهُمُ: السَّامُ عَلَيْكَ، فَقُلْ وَعَلَيْكَ».
Tercemesi:
Açıklama:
Bu hadisin aslı Resulullah (s.a.s.) Hz. Aişe ile birlikte giderken yahudilerin Allah Resulü'ne karşı ağızlarında lafı geveleyerek selam veriyormuş gibi yapıp السَّامُ عَلَيْكَ ölüm üzerine olsun/bir an önce ölesin şeklindeki sözleridir. Bunu duyan Hz. Aişe, aynı şekilde onlara hakaret etmeye başlamış fakat Hz. Peygamber "عَلَيْكُمْ" cevabını vererek temenni ettiğiniz şey sizin başınıza gelsin demiştir.
Bu tür durumlarda söylenecek cevap عَلَيْكَ "size olsun", veya وَعَلَيْكَ "size de olsun" şeklinde vav ile vav harfi olmadan rivayet edilmiştir. Size olsun dendiğinde temenni edilen hususun karşıdakine dönmesini murad etmek vardır. "Size de" denince bununla bir önceki mana kastedilmiş olması mümkün olduğu gibi ölüm bize geleceği gibi sizi de bulsun manasını çıkarmak imkan dahilindedir (Aliyyü'l-kârî, Mirkât, XIII, 419 -şamile-)
Bununla birlikte İslam coğrafyasında yaşayan ehl-i kitap yukarıdaki gibi kelime oyunlarına başvurmaz düzgün şekilde ilişkilerini devam ettirdiklerinde, bir grup alime göre, selam verip esenlik dilemekte bir sorun görünmemektedir. Konu hakkındaki tartışmalar için bk. İbn Abdilberr, Temhîd, XVII, 92 -Şamile-)
Yazar, Kitap, Bölüm:
İbn Hibban, Sahih-i İbn Hibban, Birr ve'l-İhsan 502, 2/254
Senetler:
1. İbn Ömer Abdullah b. Ömer el-Adevî (Abdullah b. Ömer b. Hattab)
2. Ebu Abdurrahman Abdullah b. Dinar el-Kuraşî (Abdullah b. Dinar)
3. Ebu İshak İsmail b. Cafer el-Ensarî (İsmail b. Cafer b. Ebu Kesir)
4. Ebu Zekeriyya Yahya b. Eyyüb el-Mekabirî (Yahya b. Eyyüb)
5. Ebu Abdullah Muhammed b. Abdurrahman es-Samî (Muhammed b. Abdurrahman b. Abbas)
Konular:
Ehl-i Kitab, Ehl-i kitap ile ilişkiler
Hz. Peygamber, Yahudilerle ilişkiler ve sorulan sorular
KTB, SELAM
Selam, Ehli kitaba, müşriğe vs.
Selam, Selamlaşma fazileti
Öneri Formu
Hadis Id, No:
210648, İHS000497
Hadis:
أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْمُثَنَّى، حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عِيسَى الْمِصْرِيُّ، حَدَّثَنَا ابْنُ وَهْبٍ، عَنْ حُمَيْدِ بْنِ هَانِئٍ، عَنْ عَمْرِو بْنِ مَالِكٍ، عَنْ فَضَالَةَ بْنِ عُبَيْدٍ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: «لِيُسَلِّمِ الْفَارِسُ عَلَى الْمَاشِي، وَالْمَاشِي عَلَى الْقَاعِدِ، وَالْقَلِيلُ عَلَى الْكَثِير».
Tercemesi:
Bize Ahmed b. Ali b. el-Müsenna, ona Ahmed b. İsa el-Mısri, ona İbn Vehb, ona Humeyd b. Hani, ona Amr b. Malik, ona Fedale b. Ubeyd Peygamber'in (s.a.v.) şöyle buyurduğunu nakletmiştir: "Binek üzerinde olan yürüyene, yürüyen oturana, sayıca az olanlar da sayıca çok olanlara selam versin."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
İbn Hibban, Sahih-i İbn Hibban, Birr ve'l-İhsan 497, 2/249
Senetler:
1. Fedale b. Ubeyd el-Ensari (Fedale b. Ubeyd b. Nafiz b. Kays b. Süheybe)
2. Ebu Ali Amr b. Malik el-Hemdanî (Amr b. Malik)
3. Humeyd b. Hani el-Havlanî (Humeyd b. Hani)
4. Abdullah b. Vehb el-Kuraşî (Abdullah b. Vehb b. Müslim)
5. Ahmed b. Ebu Musa el-Mısri (Ahmed b. İsa b. Hassan)
6. Ebu Ya'lâ el-Mevsılî (Ahmed b. Ali b. Müsenna b. Yahya b. İsa)
Konular:
Adab, Selam, selamlaşma adabı
KTB, ADAB
KTB, SELAM
Selam, selamı yaymak
Öneri Formu
Hadis Id, No:
210651, İHS000500
Hadis:
500 - أَخْبَرَنَا الْفَضْلُ بْنُ الْحُبَابِ، قَالَ: حَدَّثَنَا مُسَدَّدُ بْنُ مُسَرْهَدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ، عَنْ سُهَيْلٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: «لَا تُبَادِرُوا أَهْلَ الْكِتَابِ بِالسَّلَامِ، فَإِذَا لَقِيتُمُوهُمْ فِي طَرِيقٍ، فَاضْطَرُّوهُمْ إِلَى أَضْيَقِهِ».
Tercemesi:
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
İbn Hibban, Sahih-i İbn Hibban, Birr ve'l-İhsan 500, 2/253
Senetler:
1. Ebu Hureyre ed-Devsî (Abdurrahman b. Sahr)
2. Ebû Salih es-Semmân (Ebû Sâlih Zekvân b. Abdillâh et-Teymî)
3. Ebu Yezid Süheyl b. Ebu Salih es-Semmân (Süheyl b. Zekvan)
4. Ebu Avane Vazzah b. Abdullah el-Yeşkurî (Vazzah b. Abdullah)
5. Müsedded b. Müserhed el-Esedî (Müsedded b. Müserhed b. Müserbel b. Şerik)
6. Fadl b. Hubâb el-Cumahi (Fadl b. Amr b. Muhammed b. Sahr)
Konular:
Ehl-i Kitab, Ehl-i kitap ile ilişkiler
KTB, SELAM
Selam, Ehli kitaba, müşriğe vs.
Öneri Formu
Hadis Id, No:
210652, İHS000501
Hadis:
501 - أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ الْخَطِيبُ بِالْأَهْوَازِ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَارِثِ بْنُ عَبْدِ الصَّمَدِ بْنِ عَبْدِ الْوَارِثِ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبِي، قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ سُهَيْلٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «لَا تَبْدَؤُوا أَهْلَ الْكِتَابِ بِالسَّلَامِ، وَإِذَا رَأَيْتُمُوهُمْ فِي طَرِيقٍ، فَاضْطَرُّوهُمْ إِلَى أَضْيَقِهِ».
Tercemesi:
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
İbn Hibban, Sahih-i İbn Hibban, Birr ve'l-İhsan 501, 2/253
Senetler:
1. Ebu Hureyre ed-Devsî (Abdurrahman b. Sahr)
2. Ebû Salih es-Semmân (Ebû Sâlih Zekvân b. Abdillâh et-Teymî)
3. Ebu Yezid Süheyl b. Ebu Salih es-Semmân (Süheyl b. Zekvan)
4. Şube b. Haccâc el-Atekî (Şu'be b. Haccac b. Verd)
5. Ebu Sehl Abdussamed b. Abdulvâris et-Temimî (Abdussamed b. Abdulvâris b. Saîd b. Zekvân)
6. Abdülvaris b. Abdussamed el-Anberî (Abdülvaris b. Abdussamed b. Abdülvaris b. Said b. Zekvan)
7. Ebu Abbas Muhammed b. Yakub el-Hatib (Muhammed b. Yakub)
Konular:
Ehl-i Kitab, Ehl-i kitap ile ilişkiler
KTB, SELAM
Selam, Ehli kitaba, müşriğe vs.
Öneri Formu
Hadis Id, No:
210654, İHS000503
Hadis:
503 - أَخْبَرَنَا الْحَسَنُ بْنُ سُفْيَانَ، قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمِنْهَالِ الضَّرِيرُ، قَالَ: حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ أَبِي عَرُوبَةَ، عَنْ قَتَادَةَ، عَنْ أَنَسٍ، أَنَّ يَهُودِيًّا سَلَّمَ عَلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، وَأَصْحَابِهِ، فقَالَ: السَّامُ عَلَيْكُمْ، فقَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «أَتَدْرُونَ مَا قَالَ؟ » قَالُوا: نَعَمْ، سَلَّمَ عَلَيْنَا، قَالَ: «لَا، إِنَّمَا، قَالَ: السَّامُ عَلَيْكُمْ، أَيْ: تُسَامُونَ دِينَكُمْ، فَإِذَا سَلَّمَ عَلَيْكُمْ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ، فَقُولُوا: وَعَلَيْكَ».
Tercemesi:
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
İbn Hibban, Sahih-i İbn Hibban, Birr ve'l-İhsan 503, 2/256
Senetler:
1. Enes b. Malik el-Ensarî (Enes b. Malik b. Nadr b. Damdam b. Zeyd b. Haram)
2. Ebu Hattab Katade b. Diame es-Sedusî (Katade b. Diame b. Katade)
3. Ebu Nadr Said b. Ebu Arûbe el-Adevî (Saîd b. Mihrân)
4. Ebu Muaviye Yezid b. Zürey' el-Ayşî (Yezid b. Zürey' b. Yezid)
5. Ebu Cafer Muhammed b. Minhal ed-Darîr (Muhammed b. Minhal)
6. Ebu Abbas Hasan b. Süfyan eş-Şeybanî (Hasan b. Süfyan b. Amir b. Abdulaziz)
Konular:
Diyalog, Hz. Peygamber'in / Sahabenin Yahudilerle ilişkileri
KTB, SELAM
Selam, Ehli kitaba, müşriğe vs.
Öneri Formu
Hadis Id, No:
210627, İHS000476
Hadis:
476 - أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ الْكَرْخِيُّ، بِبَلَدِ الْمَوْصِلِ، قَالَ: حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِي شَيْبَةَ، قَالَ: حَدَّثَنَا ابْنُ إِدْرِيسَ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ جَدِّهِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، قَالَ: سُئِلَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: مَا أَكْثَرُ مَا يُدْخِلُ النَّاسَ الْجَنَّةَ؟، قَالَ: «تَقْوَى اللَّهِ، وَحُسْنُ الْخُلُقِ» قِيلَ: فَمَا أَكْثَرُ مَا يُدْخِلُ النَّاسَ النَّارَ؟، قَالَ: «الْأَجْوَفَانِ: الْفَمُ وَالْفَرْجُ».
قَالَ أَبُو حَاتِمٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: ابْنُ إِدْرِيسَ هَذَا اسْمُهُ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يَزِيدَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الزَّعَافِرِيُّ الْأَوْدِيُّ مِنْ ثِقَاتِ الْكُوفَةِ وَمُتْقِنِيهِمْ، وَلَمْ يَكُنْ فِي عَصْرِهِ بِالْكُوفَةِ مَنْ لَا يَشْرَبُ غَيْرُهُ.
Tercemesi:
Bize Muhammed İbn Ca'fer el-Kerhî, Musul Şehrinde haber verdi: Bize Osmân İbn Ebû Şeybe anlattı: İbn İdrîs bize, babasından, o da dedesinden, o da Ebû Hureyre'den anlattı:
Peygamber (s.a.v.)'e, İnsanları Cennet'e en çok sokan şeyin ne olduğu soruldu; buyurdu ki: Allâh korkusu ve güzel ahlak. İnsanları Ateş'e en çok sokan şeyin de ne olduğu soruldu; buyurdu ki: İki delik: Ağız ve cinsel organ.
Ebû Hâtim (İbn Hibbân) (r.a.): Buradaki İbn İdrîs'in adı: Abdullâh İbn İdrîs İbn Yezîd İbn Abdurrahmân ez-Zeğâfirî el-Evdî'dir; Kûfe halkının hadiste güvenilir ve uzman kişilerindendir. Onun çağında, Kûfe'de ondan başka içmeyen yoktu (1).
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
İbn Hibban, Sahih-i İbn Hibban, Birr ve'l-İhsan 476, 2/224
Senetler:
1. Ebu Hureyre ed-Devsî (Abdurrahman b. Sahr)
Konular:
Öneri Formu
Hadis Id, No:
210633, İHS000482
Hadis:
482 - أَخْبَرَنَا عِمْرَانُ بْنُ مُوسَى، قَالَ: حَدَّثَنَا هُدْبَةُ بْنُ خَالِدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ، عَنْ دَاوُدَ بْنِ أَبِي هِنْدٍ، عَنْ مَكْحُولٍ، عَنْ أَبِي ثَعْلَبَةَ الْخُشَنِيِّ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: «إِنَّ أَحَبَّكُمْ إِلَى اللَّهِ وَأَقْرَبَكُمْ مِنِّي أَحَاسِنُكُمْ أَخْلَاقًا، وَإِنَّ أَبْغَضَكُمْ إِلَى اللَّهِ وَأَبْعَدَكُمْ مِنِّي الثَّرْثَارُونَ الْمُتَفَيْهِقُونَ الْمُتَشَدِّقُونَ».
Tercemesi:
Bize Imrân İbn Mûsâ haber verdi: Bize Hudbe İbn Hâlid anlattı: Hammâd İbn Seleme bize, Dâvûd İbn Ebû Hind'den, o da Mekhûl'dan, o da Ebû Sa'lebe el-Huşenî'den, Allâh'ın Elçisi (s.a.v.)'in şöyle buyurduğunu anlattı:
Sizin Allâh'a en sevimlileriniz ve bana en yakın olanlarınız, ahlakı en güzel olanlarınızdır; Allâh'a en sevimsiz gelenleriniz ve bana en uzak düşenleriniz ise, gevezeler, sözü yaldızlayıp uzatanlar ve böbürlenenlerdir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
İbn Hibban, Sahih-i İbn Hibban, Birr ve'l-İhsan 482, 2/231
Senetler:
1. Ebu Sa'lebe el-Hüşenî (Cürsüm b. Nâşim)
Konular:
Öneri Formu
Hadis Id, No:
210610, İHS000459
Hadis:
459 - أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْحَاقَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ مَوْلَى ثَقِيفٍ، حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ، حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ سُلَيْمَانَ، عَنْ ثَابِتٍ، عَنْ أَنَسٍ: «أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ يَزُورُ الْأَنْصَارَ، وَيُسَلِّمُ عَلَى صِبْيَانِهِمْ، وَيَمْسَحُ رُءُوسَهُمْ».
Tercemesi:
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
İbn Hibban, Sahih-i İbn Hibban, Birr ve'l-İhsan 459, 2/205
Senetler:
1. Enes b. Malik el-Ensarî (Enes b. Malik b. Nadr b. Damdam b. Zeyd b. Haram)
2. Muhammed b. Sabit el- Bünânî (Muhammed b. Sabit b. Eslem)
3. Ebu Süleyman Cafer b. Süleyman ed-Duba'î (Cafer b. Süleyman)
4. Ebu Recâ Kuteybe b. Said es-Sekafi (Kuteybe b. Said b. Cemil b. Tarif)
5. Ebu Abbas Muhammed b. İshak es-Serrac (Muhammed b. İshak b. İbrahim b. Mihran)
6. Ebu Bekir Muhammed b. Hibban el-Bahilî (Muhammed b. Hibban b. Bekir b. Amr)
7. İbn Hibban el-Büsti (Muhammed b. Hibbân b. Ahmed el-Büstî)
Konular:
Çocuk, küçüklere şefkat göstermek
Ensar, Ensara kin beslemek
Ensar, ensarın fazileti
KTB, SELAM
Selam, çocuklara selam vermek,