حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ رُمْحِ بْنِ الْمُهَاجِرِ الْمِصْرِىُّ أَنْبَأَنَا اللَّيْثُ بْنُ سَعْدٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ الزُّبَيْرِ حَدَّثَهُ: " أَنَّ رَجُلاً مِنَ الأَنْصَارِ خَاصَمَ الزُّبَيْرَ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى شِرَاجِ الْحَرَّةِ الَّتِى يَسْقُونَ بِهَا النَّخْلَ فَقَالَ الأَنْصَارِىُّ سَرِّحِ الْمَاءَ يَمُرُّ . فَأَبَى عَلَيْهِ فَاخْتَصَمَا عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ' اسْقِ يَا زُبَيْرُ ثُمَّ أَرْسِلِ الْمَاءَ إِلَى جَارِكَ ' . فَغَضِبَ الأَنْصَارِىُّ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَنْ كَانَ ابْنَ عَمَّتِكَ فَتَلَوَّنَ وَجْهُ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ثُمَّ قَالَ ' يَا زُبَيْرُ اسْقِ ثُمَّ احْبِسِ الْمَاءَ حَتَّى يَرْجِعَ إِلَى الْجَدْرِ '. قَالَ فَقَالَ الزُّبَيْرُ وَاللَّهِ إِنِّى لأَحْسَبُ هَذِهِ الآيَةَ نَزَلَتْ فِى ذَلِكَ ( فَلاَ وَرَبِّكَ لاَ يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لاَ يَجِدُوا فِى أَنْفُسِهِمْ حَرَجًا مِمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيمًا ) ."

Bize Muhammed b. Rumh b. Muhacir el-Mısrî, ona Leys b. Sa'd, ona İbn Şihâb, ona da Urve b. Zübeyr, Abdullah b. Zübeyr'den naklen şöyle rivayet etmiştir: "Ensâr'dan biri, Rasulullah'ın (sav) huzurunda hurmalıklarını suladıkları Harre'deki su kanallarına dair Zübeyr ile zıtlaştı. Ensardan olan, 'Suyu bırak da aksın!' dedi. Zübeyr ise kabul etmedi ve Rasulullah'ın (sav) huzurunda davalaştılar. Hz. Peygamber (sav), 'Ey Zübeyr! Sula. Ardından da suyu komşuna sal!' buyurdu. Bunun üzerine Ensardan olan adam öfkelenip, 'Yâ Rasulullah! Halanın oğlu diye mi! (onu tutuyorsun)' dedi. Nebî'nin rengi attı! Sonra, 'Ey Zübeyr! Sula. Akabinde köklere gidene dek suyu tut!' buyurdu. (Bu olayı hatırlatan) Zübeyr, 'Vallahi! 'Hayır! Rabbine andolsun ki onlar, aralarında çıkan çekişmeli işlerde seni hakem yapıp sonra da verdiğin hükme içlerinde hiçbir sıkıntı duymaksızın tam bir teslimiyetle boyun eğmedikçe iman etmiş olmazlar' ayetinin bu olaya dair indiğini sanıyorum, dedi."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mukaddime 2, /17

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ الْمُنْذِرِ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْفُضَيْلِ حَدَّثَنَا الْمَقْبُرِىُّ عَنْ جَدِّهِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ قَالَ : " لاَ أَعْرِفَنَّ مَا يُحَدَّثُ أَحَدُكُمْ عَنِّى الْحَدِيثَ وَهُوَ مُتَّكِئٌ عَلَى أَرِيكَتِهِ فَيَقُولُ اقْرَأْ قُرْآنًا . مَا قِيلَ مِنْ قَوْلٍ حَسَنٍ فَأَنَا قُلْتُهُ ."

Bize Ali b. Münzir, ona Muhammed b. Fudayl, ona el-Makburî, ona dedesi (Keysân el-Makburî), ona da Ebu Hureyre, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Birinizin, hadisimin nakledildiği esnada koltuğuna yaslanmış vaziyette '(Sen) Kur'ân'dan haber ver!' dediğini sakın ha duymayayım . Güzel bir söylenmişse onu ben söylemişimdir."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mukaddime 2, /18

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبَّادِ بْنِ آدَمَ حَدَّثَنَا أَبِى عَنْ شُعْبَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَمْرٍو عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ ح وَحَدَّثَنَا هَنَّادُ بْنُ السَّرِىِّ حَدَّثَنَا عَبْدَةُ بْنُ سُلَيْمَانَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَمْرٍو عَنْ أَبِى سَلَمَةَ أَنَّ أَبَا هُرَيْرَةَ قَالَ لِرَجُلٍ يَا ابْنَ أَخِى إِذَا حَدَّثْتُكَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم حَدِيثًا فَلاَ تَضْرِبْ لَهُ الأَمْثَالَ . (قَالَ أَبُو الْحَسَنِ، حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْكَرَابِيسِيُّ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ الْجَعْدِ، عَنْ شُعْبَةَ، عَنْ عَمْرِو بْنِ مُرَّةَ، مِثْلَ حَدِيثِ عَلِيٍّ رَضِيَ اللَّهُ تَعَالَى عَنْهُ)

Bize Muhammed b. Abbâd b. Adem, ona babası (Abbâd b. Adem), ona Şu'be, ona Muhammed b. Amr, ona Ebu Seleme, ona da Ebu Hureyre; (T) Bize Hennâd b. Serî, ona Abde b. Süleyman, ona Muhammed b. Amr, ona Ebu Seleme şöyle rivayet etmiştir: Ebu Hureyre birine "Ey kardeşimin oğlu! Sana Rasulullah'tan (sav) rivayette bulunduğumda ona (karşı çıkıp) örnekler getirme!" dedi. [Bize Ebu Hasan, ona Yahya b. Abdullah el-Kerâbîsî, ona Ali b. Ca'd, ona Şu'be, ona da Amr b. Mürre, Ali'nin (ra) rivayet ettiği hadisin benzerini nakletti.]

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mukaddime 2, /18

حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عَمَّارٍ قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ حَمْزَةَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَلْقَمَةَ نَصْرُ بْنُ عَلْقَمَةَ عَنْ عُمَيْرِ بْنِ الأَسْوَدِ وَكَثِيرِ بْنِ مُرَّةَ الْحَضْرَمِىِّ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ : " لاَ تَزَالُ طَائِفَةٌ مِنْ أُمَّتِى قَوَّامَةً عَلَى أَمْرِ اللَّهِ لاَ يَضُرُّهَا مَنْ خَالَفَهَا "

Bize Ebu Abdullah, ona Hişâm b. Ammâr, ona Yahya b. Hamza, ona Ebu Alkame Nasr b. Umeyr b. Esved ve Kesîr b. Mürra el-Hadramî, onlara da Ebu Hureyre, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Ümmetimden bir grup Allah'ın emri üzere hareket etmeye devam edecek, onlara muhalefet eden de kendilerine zarar veremeyecektir!"

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mukaddime 1, /16

حَدَّثَنَا أَبُو سَعِيدٍ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا أَبُو خَالِدٍ الأَحْمَرُ قَالَ سَمِعْتُ مُجَالِدًا يَذْكُرُ عَنِ الشَّعْبِىِّ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: " كُنَّا عِنْدَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فَخَطَّ خَطًّا وَخَطَّ خَطَّيْنِ عَنْ يَمِينِهِ وَخَطَّ خَطَّيْنِ عَنْ يَسَارِهِ ثُمَّ وَضَعَ يَدَهُ فِى الْخَطِّ الأَوْسَطِ فَقَالَ ' هَذَا سَبِيلُ اللَّهِ ' . ثُمَّ تَلاَ هَذِهِ الآيَةَ ( وَأَنَّ هَذَا صِرَاطِى مُسْتَقِيمًا فَاتَّبِعُوهُ وَلاَ تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَنْ سَبِيلِهِ ) ."

Bize Ebu Said Abdullah b. Said, ona Ebu Hâlid el-Ahmer, ona Mücâlid, ona Şa'bî, ona da Câbir b. Abdullah şöyle rivayet etmiştir: "Nebî'nin (sav) yanında idik. Bir çizgi çekti. Onun sağına iki, soluna da iki çizgi çekti. Ardından elini ortadaki çizgiye koyup '(İşte) bu, Allah'ın yoludur!' buyurdu. Akabinde, 'İşte bu, benim dosdoğru yolumdur. Artık ona uyun. Başka yollara uymayın. Yoksa o yollar sizi parça parça edip O'nun yolundan ayırır' ayetini okudu."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mukaddime 1, /16

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا زَيْدُ بْنُ الْحُبَابِ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ صَالِحٍ حَدَّثَنِى الْحَسَنُ بْنُ جَابِرٍ عَنِ الْمِقْدَامِ بْنِ مَعْدِيكَرِبَ الْكِنْدِىِّ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: " يُوشِكُ الرَّجُلُ مُتَّكِئًا عَلَى أَرِيكَتِهِ يُحَدَّثُ بِحَدِيثٍ مِنْ حَدِيثِى فَيَقُولُ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ كِتَابُ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ فَمَا وَجَدْنَا فِيهِ مِنْ حَلاَلٍ اسْتَحْلَلْنَاهُ وَمَا وَجَدْنَا فِيهِ مِنْ حَرَامٍ حَرَّمْنَاهُ . أَلاَ وَإِنَّ مَا حَرَّمَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مِثْلُ مَا حَرَّمَ اللَّهُ "

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Zeyd b. Hubâb, ona Muâviye b. Sâlih, ona Hasan b. Câbir, ona da Mikdâm b. Ma'dîkerib el-Kindî, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Birinin koltuğuna yaslanmış vaziyette bulunup hadisimin rivayet edildiği esnada 'Bizimle sizin aranızda Allah'ın (cc) Kitâb'ı vardır; onda helal bulduğumuzu helal sayar, haram bulduğumuzu da haram kabul ederiz' diyeceği (günler) pek yakındır! Uyanık olun! Rasulullah'ın (sav) haram kıldığı Allah'ın haram kıldığı gibidir."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mukaddime 2, /16

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى النَّيْسَابُورِىُّ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ أَنْبَأَنَا مَعْمَرٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ سَالِمٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: " 'لاَ تَمْنَعُوا إِمَاءَ اللَّهِ أَنْ يُصَلِّينَ فِى الْمَسْجِدِ ' . فَقَالَ ابْنٌ لَهُ : 'إِنَّا لَنَمْنَعُهُنَّ' . فَقَالَ: فَغَضِبَ غَضَبًا شَدِيدًا وَقَالَ: ' إِنِّى أُحَدِّثُكَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَ(إِنَّكَ) تَقُولُ إِنَّا لَنَمْنَعُهُنَّ .' "

Bize Muhammed b. Yahya en-Neysâbûrî, ona Abdürrezzâk, ona Ma'mer, ona ez-Zührî, ona Sâlim, ona da İbn Ömer, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: " 'Allah'ın kadın kullarına mescidi yasaklamayın!' (İbn Ömer'in) oğlu, 'Onlara elbette yasaklayacağız!' dedi. İbn Ömer, öfkelendi ve şöyle diyerek onu azarladı: 'Sana Rasulullah'tan (sav) rivayette bulunuyorum, sen ise 'Onlara elbette yasaklayacağız' diyorsun."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mukaddime 2, /17

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ ثَابِتٍ الْجَحْدَرِىُّ وَأَبُو عُمَرَ حَفْصُ بْنُ عَمْرٍو قَالاَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَهَّابِ الثَّقَفِىُّ حَدَّثَنَا أَيُّوبُ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُغَفَّلٍ: " أَنَّهُ كَانَ جَالِسًا إِلَى جَنْبِهِ ابْنُ أَخٍ لَهُ فَخَذَفَ فَنَهَاهُ وَقَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنْهَا وَقَالَ ' إِنَّهَا لاَ تَصِيدُ صَيْدًا وَلاَ تَنْكِى عَدُوًّا وَإِنَّهَا تَكْسِرُ السِّنَّ وَتَفْقَأُ الْعَيْنَ ' . قَالَ فَعَادَ ابْنُ أَخِيهِ يَخْذِفُ فَقَالَ: ' أُحَدِّثُكَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنْهَا ثُمَّ عُدْتَ تَخْذِفُ لاَ أُكَلِّمُكَ أَبَدًا '."

Bize Ahmed b. Sâbit el-Cahderî ve Ebu Ömer Hafs b. Amr, onlara Abdülvehhâb es-Sekafî, ona Eyyûb es-Sahtiyânî, ona da Said b. Cübeyr, Abdullah b. Muğaffel'den naklen şöyle rivayet etmiştir: "Kardeşinin oğlu, (Abdullah'ın) yanı başında oturuyordu da (birden) taş atıverdi! Abdullah da ona, bunu yapmamasını söyledi ve 'Rasulullah (sav) onu yasakladığını ve şöyle dediğini beyan etti: 'O taş, ne bir avı avlar ne de düşmana zarar verir; ancak diş kırıp, göz çıkarır.' Kardeşinin oğlu ise aldırış etmeden yine taş attı. Bunun üzerin Abdullah, 'Sana, Rasulullah'ın (sav) onu yasakladığını söylüyorum! Sen aldırmadan taş atıyorsun! Seninle bir daha konuşmayacağım!' dedi."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mukaddime 2, /17

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ الْخَلاَّدِ الْبَاهِلِىُّ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ عَنْ شُعْبَةَ عَنِ ابْنِ عَجْلاَنَ أَنْبَأَنَا عَوْنُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ: " إِذَا حَدَّثْتُكُمْ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَظُنُّوا بِرَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم الَّذِى هُوَ أَهْنَاهُ وَأَهْدَاهُ وَأَتْقَاهُ ."

Bize Ebu Bekir b. Hallâd el-Bâhilî, ona Yahya b. Said, ona Şu'be, ona İbn Aclân, ona da Avn b. Abdullah, Abdullah b. Mesud'un şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Size Rasulullah'tan (sav) nakilde bulunduğumda Hz. Peygamber'in (sav) sözünün hakka en uygun, en çok hidayete eriştirici ve takvaya en yaraşır olduğuna inanın!"

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mukaddime 2, /18

حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عَمَّارٍ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ حَمْزَةَ حَدَّثَنِى بُرْدُ بْنُ سِنَانٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ قَبِيصَةَ عَنْ أَبِيهِ أَنَّ عُبَادَةَ بْنَ الصَّامِتِ الأَنْصَارِىَّ النَّقِيبَ صَاحِبَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم غَزَا مَعَ مُعَاوِيَةَ أَرْضَ الرُّومِ فَنَظَرَ إِلَى النَّاسِ وَهُمْ يَتَبَايَعُونَ كِسَرَ الذَّهَبِ بِالدَّنَانِيرِ وَكِسَرَ الْفِضَّةِ بِالدَّرَاهِمِ فَقَالَ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّكُمْ تَأْكُلُونَ الرِّبَا سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ « لاَ تَبْتَاعُوا الذَّهَبَ بِالذَّهَبِ إِلاَّ مِثْلاً بِمِثْلٍ لاَ زِيَادَةَ بَيْنَهُمَا وَلاَ نَظِرَةَ » . فَقَالَ لَهُ مُعَاوِيَةُ يَا أَبَا الْوَلِيدِ لاَ أَرَى الرِّبَا فِى هَذَا إِلاَّ مَا كَانَ مِنْ نَظِرَةٍ . فَقَالَ عُبَادَةُ أُحَدِّثُكَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَتُحَدِّثُنِى عَنْ رَأْيِكَ لَئِنْ أَخْرَجَنِى اللَّهُ لاَ أُسَاكِنْكَ بِأَرْضٍ لَكَ عَلَىَّ فِيهَا إِمْرَةٌ . فَلَمَّا قَفَلَ لَحِقَ بِالْمَدِينَةِ فَقَالَ لَهُ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ مَا أَقْدَمَكَ يَا أَبَا الْوَلِيدِ فَقَصَّ عَلَيْهِ الْقِصَّةَ وَمَا قَالَ مِنْ مُسَاكَنَتِهِ فَقَالَ ارْجِعْ يَا أَبَا الْوَلِيدِ إِلَى أَرْضِكَ فَقَبَحَ اللَّهُ أَرْضًا لَسْتَ فِيهَا وَأَمْثَالُكَ . وَكَتَبَ إِلَى مُعَاوِيَةَ لاَ إِمْرَةَ لَكَ عَلَيْهِ وَاحْمِلِ النَّاسَ عَلَى مَا قَالَ فَإِنَّهُ هُوَ الأَمْرُ .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mukaddime 2, /17