حَدَّثَنَا سَلَمَةُ بْنُ شَبِيبٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ حَدَّثَنِى إِسْحَاقُ بْنُ مُحَمَّدٍ الأَنْصَارِىُّ عَنْ رُبَيْحِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ "أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ إِذَا جَلَسَ احْتَبَى بِيَدِهِ." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ إِبْرَاهِيمَ شَيْخٌ مُنْكَرُ الْحَدِيثِ.]

Bize Seleme b. Şebîb, ona Abdullah b. İbrahim, ona İshak b. Muhammed el-Ensari, ona Rubeyh b. Abdurrahman, ona babası (Abdurrahman b. Ebu Said el-Hudrî), ona da dedesi Ebu Said el-Hudrî'nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) oturduğu zaman dizlerini dikip (ellerini) önden bağlardı. [Ebû Davud şöyle demiştir: Abdullah b. İbrahim hadisi münker olan bir ravidir.]

Açıklama: Bu hadis, Hz. Peygamber'in dizlerini elleriyle tutup kaba etleri üzerine oturduğunu tasvir etmektedir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 25, /1103

حَدَّثَنَا حَفْصُ بْنُ عُمَرَ وَمُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ قَالاَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ حَسَّانَ الْعَنْبَرِىُّ قَالَ حَدَّثَتْنِى جَدَّتَاىَ صَفِيَّةُ وَدُحَيْبَةُ ابْنَتَا عُلَيْبَةَ - قَالَ مُوسَى بِنْتُ حَرْمَلَةَ - وَكَانَتَا رَبِيبَتَىْ قَيْلَةَ بِنْتِ مَخْرَمَةَ "وَكَانَتْ جَدَّةَ أَبِيهِمَا أَنَّهَا أَخْبَرَتْهُمَا أَنَّهَا رَأَتِ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم وَهُوَ قَاعِدٌ الْقُرْفُصَاءَ فَلَمَّا رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم الْمُخْتَشِعَ - وَقَالَ مُوسَى الْمُتَخَشِّعَ فِى الْجِلْسَةِ - أُرْعِدْتُ مِنَ الْفَرَقِ."

Bize Hafs b. Ömer ve Musa b. İsmail, o ikisine Abdullah b. Hassan el-Anberi, ona iki ninesi Uleybe'nin kızları Safiyye ve Duhaybe, -Musa (b. İsmail), (Safiyye ve Duhaybe'nin) Harmele'nin kız (lar)ı olduğunu söylemiştir "(Safiyye ve Duhaybe) Kayle bt. Mahreme'nin üvey kızlarıdır. O ikisinin babalarının ninesi (Kayle bt. Mahreme) onlara Hz. Peygamber'i (sav) kalçaları üzerine oturup dizlerini dikerek oturduğunu gördüğünü haber vermiştir. (Kayle bt. Mahreme şöyle dedi) Rasulullah'ı (sav) huşu içerisinde (mütevazi bir halde) otururken görünce (heybetinden) dolayı bana bir titreme geldi (irkildim)."

Açıklama: Hz. Peygamber (sav) tesettürü ve mahrem yerlerin açılmamasını sağladığı için bu oturuş şeklini tercih etmiştir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 25, /1103

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ بَحْرٍ حَدَّثَنَا عِيسَى بْنُ يُونُسَ حَدَّثَنَا ابْنُ جُرَيْجٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مَيْسَرَةَ عَنْ عَمْرِو بْنِ الشَّرِيدِ عَنْ أَبِيهِ الشَّرِيدِ بْنِ سُوَيْدٍ قَالَ مَرَّ بِى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَأَنَا جَالِسٌ هَكَذَا وَقَدْ وَضَعْتُ يَدِىَ الْيُسْرَى خَلْفَ ظَهْرِى وَاتَّكَأْتُ عَلَى أَلْيَةِ يَدِى فَقَالَ "أَتَقْعُدُ قِعْدَةَ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ."

Bize Ali b. Bahr, ona İsa b. Yunus, ona İbn Cüreyc, ona İbrahim b. Meysere, ona Amr b. Şerid, ona babası Şerîd b. Süveyd şöyle demiştir: Sol elimi sırtımın arkasına atmış ve elimin ayasına dayanmış halde otururken Rasulullah (sav) yanımdan geçti ve "kendilerine gazap edilenler gibi mi oturuyorsun?" buyurdu.

Açıklama: Hz. Peygamber (sav), tek veya iki elini arkaya uzatıp el(ler)inin ayasına yaslanarak ve vücudunu da ona göre şekillendirerek oturmayı hoş karşılamamıştır. Çünkü böylesi bir oturuş şekli hem kibirlenmeyi hem de farklı din mensuplarının oturuşunu hatırlatmaktadır.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 26, /1103

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى بْنِ الطَّبَّاعِ وَكَثِيرُ بْنُ عُبَيْدٍ قَالاَ حَدَّثَنَا مَرْوَانُ - قَالَ ابْنُ عِيسَى قَالَ - حَدَّثَنَا حُمَيْدٌ عَنْ أَنَسٍ قَالَ جَاءَتِ امْرَأَةٌ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَتْ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ لِى إِلَيْكَ حَاجَةً. فَقَالَ لَهَا "يَا أُمَّ فُلاَنٍ اجْلِسِى فِى أَىِّ نَوَاحِى السِّكَكِ شِئْتِ حَتَّى أَجْلِسَ إِلَيْكِ." قَالَ فَجَلَسَتْ فَجَلَسَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم إِلَيْهَا حَتَّى قَضَتْ حَاجَتَهَا. [وَلَمْ يَذْكُرِ ابْنُ عِيسَى حَتَّى قَضَتْ حَاجَتَهَا. وَقَالَ كَثِيرٌ عَنْ حُمَيْدٍ عَنْ أَنَسٍ.]

Bize Muhammed b. İsa b. et-Tabba' ve Kesir b. Ubeyd, o ikisine Mervan – İbn İsa, Humeyd'den dedi-, ona da Enes rivayet etmiştir: "Bir kadın Allah Rasulü'nün yayına gelerek; 'Ey Allah'ın Rasulü! Sana anlatmam gereken bir ihtiyacım var' dedi. Hz. Peygamber ona 'Ey Falanın annesi! Sokağın istediğin bir tarafına otur da, yanına oturup seni dinleyeyim' buyurdu. Kadın bir yere oturdu, Peygamberimiz de yanına oturdu ve kadın (Peygamberin) yardımıyla ihtiyacını karşıladı." [İbn İsa kadın ihtiyacını karşıladı ifadesini zikretmedi. Kesir hadisi rivayet ederken haddesenâ ifadesini kullanmayıp an Humeyd, an Enes şeklinde (mu'an'an olarak) rivayet etmiştir.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 13, /1098

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا يَحْيَى عَنْ إِسْمَاعِيلَ قَالَ حَدَّثَنِى قَيْسٌ عَنْ أَبِيهِ: "أَنَّهُ جَاءَ وَرَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَخْطُبُ فَقَامَ فِى الشَّمْسِ فَأَمَرَ بِهِ فَحُوِّلَ إِلَى الظِّلِّ."

Bize Müsedded, ona Yahya, ona İsmail, ona Kays, ona da babası (Husayn b. Avf) şöyle demiştir: "Hz. Peygamber (sav) hutbe okurken oraya geldi ve güneşte kaldı. Hz. Peygamber de onun gölgeye geçmesini emretti."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 15, /1099

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُبَيْدٍ وَأَحْمَدُ بْنُ عَبْدَةَ - الْمَعْنَى - قَالاَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ حَدَّثَنَا عَامِرٌ الأَحْوَلُ عَنْ عَمْرِو بْنِ شُعَيْبٍ - قَالَ ابْنُ عَبْدَةَ - عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ "لاَ يُجْلَسُ بَيْنَ رَجُلَيْنِ إِلاَّ بِإِذْنِهِمَا."

Bize Muhammed b. Ubeyd ve Ahmed b. Abde - bu isnada ait metnin manen rivayeti burada bulunmaktadır-, onlara Hammad (b. Zeyd), ona Amir el-Ahvel, ona Amr b. Şuayb -İbn Abde senedi- ona babası (Şuayb b. Muhammed), ona da dedesi (Abdullah b. Amr), Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: "İzinleri olmadıkça iki kişinin arasına oturulmaz."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 24, /1103

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ دَاوُدَ الْمَهْرِىُّ أَخْبَرَنَا ابْنُ وَهْبٍ قَالَ أَخْبَرَنِى أُسَامَةُ بْنُ زَيْدٍ اللَّيْثِىُّ عَنْ عَمْرِو بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ "لاَ يَحِلُّ لِرَجُلٍ أَنْ يُفَرِّقَ بَيْنَ اثْنَيْنِ إِلاَّ بِإِذْنِهِمَا."

Bize Süleyman b. Davud el-Mehri, ona İbn Vehb, ona Üsame b. Zeyd el-Leysî, ona Amr b. Şuayb, ona babası (Şuayb b. Muhammed), ona da Abdullah b. Amr'ın rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Bir kimsenin, iki kişinin arasına müsaadelerini almadan oturup onları ayırması helal değildir."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 24, /1103

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ سُهَيْلِ بْنِ أَبِى صَالِحٍ قَالَ كُنْتُ عِنْدَ أَبِى جَالِسًا وَعِنْدَهُ غُلاَمٌ فَقَامَ ثُمَّ رَجَعَ فَحَدَّثَ أَبِى عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ "إِذَا قَامَ الرَّجُلُ مِنْ مَجْلِسٍ ثُمَّ رَجَعَ إِلَيْهِ فَهُوَ أَحَقُّ بِهِ."

Bize Musa b. İsmail, ona Hammad, ona Süheyl b. Ebu Sâlih şöyle rivayet etmiştir: Babamın (Ebu Sâlih es-Semmân) yanında oturuyordum. Yanında bir oğlan çocuğu vardı. Bir ara çocuk gidip geri geldi. Bunun üzerine babam Ebu Hüreyre vasıtasıyla Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu nakletti: "Bir kişi yerinden kalkıp (meclise) geri dönerse (daha önce) oturduğu yere oturmaya daha hak sahibidir."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 30, /1104

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا يَحْيَى - الْمَعْنَى - ح وَحَدَّثَنَا ابْنُ مُعَاذٍ حَدَّثَنَا أَبِى حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسٍ عَنْ أَبِى مُوسَى عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم: بِهَذَا الْكَلاَمِ الأَوَّلِ إِلَى قَوْلِهِ "وَطَعْمُهَا مُرٌّ." وَزَادَ ابْنُ مُعَاذٍ قَالَ قَالَ أَنَسٌ وَكُنَّا نَتَحَدَّثُ أَنَّ مَثَلَ جَلِيسِ الصَّالِحِ وَسَاقَ بَقِيَّةَ الْحَدِيثِ.

Bize Müsedded (b. Müserhed), ona Yahya (b. Said el-Kattan) -isnadının metni mana ile burada yer aldı-; (T) Bize İbn Muaz, ona babası, ona Şube (b. Haccâc), ona Katade (b. Diame), ona Enes b. Malik, ona da Ebu Musa el-Eş'arî, Nebi'nin (sav): Şu (bir Önceki hadisin baş tarafında yer alan) ilk cümlelerden tadı acı (reyhane gibidir)' sözüne kadarını rivayet etti. İbn Muaz (yukarıdaki hadise ilaveten): Enes biz iyi (salih) arkadaşın misalinden bahsediyorduk (cümlesini de) rivayet etti ve (sonra bir önceki hadisin) geriye kalan kısmını nakletti.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 19, /1100

حَدَّثَنَا النُّفَيْلِىُّ حَدَّثَنَا مَالِكٌ ح وَحَدَّثَنَا الْقَعْنَبِىُّ عَنْ مَالِكٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عَبَّادِ بْنِ تَمِيمٍ عَنْ عَمِّهِ أَنَّهُ "رَأَى رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مُسْتَلْقِيًا - قَالَ الْقَعْنَبِىُّ - فِى الْمَسْجِدِ وَاضِعًا إِحْدَى رِجْلَيْهِ عَلَى الأُخْرَى."

Bize en-Nüfeyl, ona Malik; (T) Bize el-Ka'neb, ona Malik, ona İbn Şihab, ona Abbad b. Temim, ona da amcasının (Abdullah b. Zeyd el-Ensari) rivayet ettiğine göre o "Rasulullah'ı (sav) -Ka'neb'in dediğine göre mescitte- bacaklarından birini diğerinin üzerine atmış bir şekilde sırtüstü yatıyorken görmüştü."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 36, /1107