حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ إِبْرَاهِيمَ الدِّمَشْقِىُّ حَدَّثَنَا أَنَسُ بْنُ عِيَاضٍ حَدَّثَنَا أُسَامَةُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ سَالِمٍ أَبِى النُّعْمَانِ - وَهُوَ ابْنُ سَرْجٍ - عَنْ أُمِّ صُبَيَّةَ الْجُهَنِيَّةِ قَالَتْ: "رُبَّمَا اخْتَلَفَتْ يَدِى وَيَدُ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى الْوُضُوءِ مِنْ إِنَاءٍ وَاحِدٍ." [قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ابْنُ مَاجَهْ: ’سَمِعْتُ مُحَمَّدًا يَقُولُ: ’أُمُّ صُبَيَّةَ، هِىَ خَوْلَةُ بِنْتُ قَيْسٍ.’ فَذَكَرْتُ لأَبِى زُرْعَةَ فَقَالَ: ’صَدَقَ’.’

Bize Abdurrahman b. İbrahim ed-Dımeşkî, ona Enes b. İyâd, ona Üsame b. Zeyd, ona da Salim Ebu Numan -İbn Serc-, Ümmü Subeyye el-Cüheniyye'nin şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Aynı kaptan abdest alırken benim elimle Hz. Peygamber'in (sav) eli birbiriyle karşılaşırdı (dokunurdu, çarpardı)". [Ebu Abdullah b. Mâce şöyle demiştir: 'Ümmü Subeyye'nin Halve b. Kays olduğunu Muhammed'den duydum'. Sonra buna Ebu Zur'a'ya anlattım. O da: 'Muhammed doğru söylemiş' dedi'.]

Açıklama: Elbani bu hadisi hasen sahih olduğunu ifade etmiştir

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 36, /73

حَدَّثَنَا كُرْدُوسُ بْنُ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ الْوَاسِطِىُّ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْكَرِيمِ بْنُ رَوْحٍ حَدَّثَنَا أَبِى رَوْحُ بْنُ عَنْبَسَةَ بْنِ سَعِيدِ بْنِ أَبِى عَيَّاشٍ مَوْلَى عُثْمَانَ بْنِ عَفَّانَ عَنْ أَبِيهِ عَنْبَسَةَ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ جَدَّتِهِ أُمِّ أَبِيهِ أُمِّ عَيَّاشٍ وَكَانَتْ أَمَةً لِرُقَيَّةَ بِنْتِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَتْ: كُنْتُ أُوَضِّئُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنَا قَائِمَةٌ وَهُوَ قَاعِدٌ .

Bize Kurdûs b. Ebu Abdullah el-Vâsıtî, ona Abdülkerim b. Ravh, ona Hz. Osman'ın (ra) azatlısı olan babası Ravh b. Anbese b. Said b. Ebu Ayyaş, ona babası Anbese b. Said ona da -Hz. Peygamber'in (sav) kızı Rukiyye'nin cariyesi olan- babaannesi Ümmü Ayyâş şöyle demiştir: Ben ayakta, Hz. Peygamber (sav) ise oturur haldeyken, abdest alması için O'na (sav) su döktüm.

Açıklama: Hadis, isnadında mechûl râvilerin yani kimliği ve hadis rivayetine ehliyeti konusunda yeterli bilgi bulunmayan Anbese b. Said ve oğlu Ravh'ın yanı sıra zayıf bir râvi olan Abdülkerim b. Ravh'ın yer alması nedeniyle zayıftır.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 39, /75

حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عَمَّارٍ حَدَّثَنَا عِيسَى بْنُ يُونُسَ حَدَّثَنَا الأَعْمَشُ عَنْ مُسْلِمِ بْنِ صُبَيْحٍ عَنْ مَسْرُوقٍ عَنِ الْمُغِيرَةِ بْنِ شُعْبَةَ قَالَ خَرَجَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم لِبَعْضِ حَاجَتِهِ فَلَمَّا رَجَعَ تَلَقَّيْتُهُ بِالإِدَاوَةِ فَصَبَبْتُ عَلَيْهِ فَغَسَلَ يَدَيْهِ ثُمَّ غَسَلَ وَجْهَهُ ثُمَّ ذَهَبَ يَغْسِلُ ذِرَاعَيْهِ فَضَاقَتِ الْجُبَّةُ فَأَخْرَجَهُمَا مِنْ تَحْتِ الْجُبَّةِ فَغَسَلَهُمَا وَمَسَحَ عَلَى خُفَّيْهِ ثُمَّ صَلَّى بِنَا .

Bize Hişam b. Ammar, ona İsa b. Yunus, ona A'meş, ona Müslim b. Subeyh, ona Mesruk ona da Muğîre b. Şu'be şöyle demiştir: Hz. Peygamber (sav), ihtiyacını gidermek için uzaklaştı. Döndüğünde onu bir kapla karşıladım, suyu ona döktüm; önce ellerini yıkadı, sonra yüzünü yıkadı. Daha sonra kollarını yıkamaya yeltendi ama elbisesinin kolu dar idi. O da (sav) kollarını elbisesinin altından çıkarıp yıkadı. Sonra mestleri üzerine meshetti. Daha sonra da bize namaz kıldırdı.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 39, /74

حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عَمَّارٍ حَدَّثَنَا مَالِكُ بْنُ أَنَسٍ حَدَّثَنِى صَفْوَانُ بْنُ سُلَيْمٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ سَلَمَةَ - هُوَ مِنْ آلِ ابْنِ الأَزْرَقِ - أَنَّ الْمُغِيرَةَ بْنَ أَبِى بُرْدَةَ - وَهُوَ مِنْ بَنِى عَبْدِ الدَّارِ - حَدَّثَهُ أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا هُرَيْرَةَ يَقُولُ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ: ’يَا رَسُولَ اللَّهِ، إِنَّا نَرْكَبُ الْبَحْرَ، وَنَحْمِلُ مَعَنَا الْقَلِيلَ مِنَ الْمَاءِ. فَإِنْ تَوَضَّأْنَا بِهِ عَطِشْنَا، أَفَنَتَوَضَّأُ مِنْ مَاءِ الْبَحْرِ؟’ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "هُوَ الطَّهُورُ مَاؤُهُ، الْحِلُّ مَيْتَتُهُ."

Bize Hişam b. Ammar, ona Malik b. Enes, ona Safvan b. Süleym, ona -İbn Ezrak ailesinden olan- Said b. Seleme ona da -Abdü'd-dâr oğullarından olan- Muğira b. Ebu Bürde,Ebu Hüreyre'nin şöyle dediğini nakletmiştir: Bir adam Rasulullah'a (sav) geldi ve: 'Ey Allah'ın Elçisi, biz denizde yolculuk yaparız. Yanımızda az miktarda su taşırız. Eğer bu suyla abdest alırsak susuz kalırız. Denizin suyuyla abdest alabilir miyiz?' diye sordu. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav): "Onun (denizin) suyu temiz/temizleyici, ölüsü de helaldir" buyurdu.

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: هُوَ الطَّهُورُ مَاؤُهُ الْحِلُّ مَيْتَتُهُ

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 38, /74

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ حَدَّثَنَا أَبُو الْقَاسِمِ بْنُ أَبِى الزِّنَادِ قَالَ حَدَّثَنِى إِسْحَاقُ بْنُ حَازِمٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ - هُوَ ابْنُ مِقْسَمٍ - عَنْ جَابِرٍ: أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم سُئِلَ عَنْ مَاءِ الْبَحْرِ فَقَالَ: "هُوَ الطَّهُورُ مَاؤُهُ، الْحِلُّ مَيْتَتُهُ." [قَالَ أَبُو الْحَسَنِ بْنُ سَلَمَةَ حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ الْحَسَنِ الْهِسِنْجَانِىُّ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ حَدَّثَنَا أَبُو الْقَاسِمِ بْنُ أَبِى الزِّنَادِ حَدَّثَنِى إِسْحَاقُ بْنُ حَازِمٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ - هُوَ ابْنُ مِقْسَمٍ - عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم، فَذَكَرَ نَحْوَهُ .]

Bize Muhammed b. Yahya, ona Ahmed b. Hanbel, ona Ebu Kasım b. Ebu Zinad, ona İshak b. Hazim, ona da Ubeydullah b. Mıksem, Cabir b. Abdullah'ın şöyle dediğini rivayet etmiştir: Hz. Peygamber'e (sav) denizin suyu hakkında soruldu. O da (sav) "Onun (denizin) suyu temiz/temizleyici, ölüsü de helaldir" cevabını verdi. [Bize Ebu Hasan b. Seleme, ona Ali b. Hasan el-Hisincânî, ona Ahmed b. Hanbel, ona Ebu Kasım b. Ebu Zinad, ona İshak b. Hazim, ona Ubeydullah -b. Mıksem-, ona da Cabir b. Abdullah, Hz. Peygamber'den bu hadisin benzerini nakletmiştir.]

Açıklama: Elbani bu hadisin hasen sahih olduğunu ifade etmiştir

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 38, /74

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ عَمْرِو بْنِ دِينَارٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ زَيْدٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ عَنْ خَالَتِهِ مَيْمُونَةَ قَالَتْ كُنْتُ أَغْتَسِلُ أَنَا وَرَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مِنْ إِنَاءٍ وَاحِدٍ .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 35, /73

حَدَّثَنَا أَبُو عَامِرٍ الأَشْعَرِىُّ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَامِرٍ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ أَبِى بُكَيْرٍ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ أَبِى نَجِيحٍ عَنْ مُجَاهِدٍ عَنْ أُمِّ هَانِئٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم اغْتَسَلَ وَمَيْمُونَةُ مِنْ إِنَاءٍ وَاحِدٍ فِى قَصْعَةٍ فِيهَا أَثَرُ الْعَجِينِ .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 35, /73

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الأَسَدِىُّ حَدَّثَنَا شَرِيكٌ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَقِيلٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَأَزْوَاجُهُ يَغْتَسِلُونَ مِنْ إِنَاءٍ وَاحِدٍ .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 35, /73

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ ابْنُ عُلَيَّةَ عَنْ هِشَامٍ الدَّسْتَوَائِىِّ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِى كَثِيرٍ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ زَيْنَبَ بِنْتِ أُمِّ سَلَمَةَ عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ أَنَّهَا كَانَتْ وَرَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَغْتَسِلاَنِ مِنْ إِنَاءٍ وَاحِدٍ .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 35, /73

حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ إِبْرَاهِيمَ الدِّمَشْقِىُّ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ بْنُ مُسْلِمٍ حَدَّثَنَا الأَوْزَاعِىُّ حَدَّثَنِى الزُّهْرِىُّ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ وَأَبِى سَلَمَةَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ أَنَّهُمَا حَدَّثَاهُ أَنَّ أَبَا هُرَيْرَةَ كَانَ يَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « إِذَا اسْتَيْقَظَ أَحَدُكُمْ مِنَ اللَّيْلِ فَلاَ يُدْخِلْ يَدَهُ فِى الإِنَاءِ حَتَّى يُفْرِغَ عَلَيْهَا مَرَّتَيْنِ أَوْ ثَلاَثًا فَإِنَّ أَحَدَكُمْ لاَ يَدْرِى فِيمَ بَاتَتْ يَدُهُ » .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 40, /75