حَدَّثَنَا كَثِيرُ بْنُ عُبَيْدٍ يَعْنِى الْمَذْحِجِىَّ حَدَّثَنَا أَبُو حَيْوَةَ عَنْ سَعِيدٍ بِإِسْنَادِهِ وَمَعْنَاهُ زَادَ فَقَالَ : "قَطَعَ صَلاَتَنَا قَطَعَ اللَّهُ أَثَرَهُ." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَرَوَاهُ أَبُو مُسْهِرٍ عَنْ سَعِيدٍ قَالَ فِيهِ "قَطَعَ صَلاَتَنَ."]

Bize Kesir b. Ubeyd el-Mezhicî, ona Ebu Hayve, ona da Said, önceki hadisin isnadı ile mana bakımından bir benzerini rivayet edip "o, bizim namazımızı kesti, Allah da onu kötürüm kılsın" ilavesini kaydetmiştir. [Ebû Davud şöyle demiştir: Bu hadisi Ebu Müshir, Said'den nakledip "namazımızı kesti" demiştir.]

Açıklama: ''قَطَعَ اللَّهُ أَثَرَهُ'' ifadesi tam olarak anlaşılamamış; ifade, muasır bir şârihin kanaati doğrultusunda tercümeye yansıtılmıştır (Abdülmuhsin b. Hamd, Şerhu Süneni Ebî Dâvud, el-Mektebetü'ş-Şâmile, XCIII, 15). Sonraki hadis (D000707), şârihin yorumunun isabetli olabileceğini göstermektedir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 111, /167

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ عَنْ بَكْرٍ - يَعْنِى ابْنَ مُضَرَ - عَنِ ابْنِ عَجْلاَنَ عَنْ سَعِيدٍ الْمَقْبُرِىِّ عَنْ عُمَرَ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَنَمَةَ الْمُزَنِىِّ عَنْ عَمَّارِ بْنِ يَاسِرٍ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ : "إِنَّ الرَّجُلَ لَيَنْصَرِفُ وَمَا كُتِبَ لَهُ إِلاَّ عُشْرُ صَلاَتِهِ تُسْعُهَا ثُمُنُهَا سُبُعُهَا سُدُسُهَا خُمُسُهَا رُبُعُهَا ثُلُثُهَا نِصْفُهَا."

Bize Kuteybe b. Said, ona Bekr - b. Mudar- ona İbn Aclân, ona Said el-Makburî, ona Ömer b. el-Hakem, ona Abdullah b. Aneme el-Müzenî, ona Ammar b. Yasir, Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Kişi namazını bitirdiğinde ona, namazının onda biri, dokuzda biri, sekizde biri, yedide biri, altıda biri, beşte biri, dörtte biri, üçte biri ya da yarısına karşılık sevap yazılır."

Açıklama: Usulüne uygun ve huşu içinde kılmasına göre kişi, namazından sevap kazanacaktır. Müslüman açısından farz namazı kılmış olması önemlidir. Ancak elinden geldiği kadar kişi, namaza hazırlık yaparak gelir ve etkili bir niyet ile namaza başlar, sünnete uygun bir şekilde tamamlar ise emeğinin karşılığını sevap olarak alacaktır. Aksi takdirde noksanlaştırılan bir karşılıkla ödüllendirilecektir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 129, /188

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا حُمَيْدُ بْنُ الأَسْوَدِ حَدَّثَنَا مُصْعَبُ بْنُ ثَابِتٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَنَسٍ بِهَذَا الْحَدِيثِ قَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ إِذَا قَامَ إِلَى الصَّلاَةِ أَخَذَهُ بِيَمِينِهِ ثُمَّ الْتَفَتَ فَقَالَ : "اعْتَدِلُوا سَوُّوا صُفُوفَكُمْ." ثُمَّ أَخَذَهُ بِيَسَارِهِ فَقَالَ "اعْتَدِلُوا سَوُّوا صُفُوفَكُمْ."

Bize Müsedded, ona Humeyd b. Esved, ona Musab b. Sabit, ona Muhammed b. Müslim, ona da Enes bu hadisi rivayet edip Rasulullah'ın (sav) namaza kalktığında o (değneği) sağ eline aldığını, ardından dönüp "düzgün durun, saflarınızı düzeltin" buyurduğunu, sonra da onu sol eline alıp "düzgün durun, saflarınızı düzeltin" dediğini aktarmıştır.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 95, /160

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سُلَيْمَانَ الأَنْبَارِىُّ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَهَّابِ - يَعْنِى ابْنَ عَطَاءٍ - عَنْ سَعِيدٍ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "أَتِمُّوا الصَّفَّ الْمُقَدَّمَ ثُمَّ الَّذِى يَلِيهِ فَمَا كَانَ مِنْ نَقْصٍ فَلْيَكُنْ فِى الصَّفِّ الْمُؤَخَّرِ."

Bize Muhammed b. Süleyman el-Enbari, ona Abdulvehhab b. Ata, ona Said, ona Katade, ona da Enes b. Malik, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "İlk safı, ardından onu takıp eden (safı) tamamlayın. Eğer bir boşluk olursa bu, son safta olsun."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 95, /160

حَدَّثَنَا حُمَيْدُ بْنُ مَسْعَدَةَ أَنَّ يَزِيدَ بْنَ زُرَيْعٍ حَدَّثَهُمْ حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ أَبِى عَرُوبَةَ عَنْ زِيَادٍ الأَعْلَمِ حَدَّثَنَا الْحَسَنُ: أَنَّ أَبَا بَكْرَةَ حَدَّثَ أَنَّهُ دَخَلَ الْمَسْجِدَ وَنَبِىُّ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم رَاكِعٌ - قَالَ - فَرَكَعْتُ دُونَ الصَّفِّ فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم: "زَادَكَ اللَّهُ حِرْصًا وَلاَ تَعُدْ."

Bize Humeyd b. Mes'ade, ona Yezid b. Zürey', ona Said b. Ebu Arûbe, ona Ziyâd el-A'lem, ona Hasan, ona da Ebu Bekre şöyle rivayet etmiştir: Kendisi, Nebî (sav) rükûda iken mescide girmiş. (Ebu Bekre devam ediyor): (Hemen) saffın gerisinde rükûa vardım. Hz. Peygamber de (sav) "Allah, hırsını arttırsın (ancak, bunu bir daha) yapma," buyurdu.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 102, /162

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ أَخْبَرَنَا زِيَادٌ الأَعْلَمُ عَنِ الْحَسَنِ أَنَّ أَبَا بَكْرَةَ جَاءَ وَرَسُولُ اللَّهِ رَاكِعٌ فَرَكَعَ دُونَ الصَّفِّ ثُمَّ مَشَى إِلَى الصَّفِّ فَلَمَّا قَضَى النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم صَلاَتَهُ قَالَ : "أَيُّكُمُ الَّذِى رَكَعَ دُونَ الصَّفِّ ثُمَّ مَشَى إِلَى الصَّفِّ. فَقَالَ أَبُو بَكْرَةَ أَنَا . فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم زَادَكَ اللَّهُ حِرْصًا وَلاَ تَعُدْ." [ قَالَ أَبُو دَاوُدَ زِيَادٌ الأَعْلَمُ زِيَادُ بْنُ فُلاَنِ بْنِ قُرَّةَ وَهُوَ ابْنُ خَالَةِ يُونُسَ بْنِ عُبَيْدِ.]

Bize Musa b. İsmail, ona Hammad, ona Ziyad el-A'lem, ona da Hasan şöyle rivayet etmiştir: "Ebu Bekre (es-Sekafî), Rasulullah (sav) rükûda iken (mescide) gelip (hemen) safın gerisinde rükûa gitti. Ardında da safa doğru yürüdü. Namazını bitirince Nebî (sav), 'safın gerisinde rükûa varıp safa doğru yürüyen hanginizdi' buyurdu. Ebu Bekre de bendim dedi. Hz. Peygamber (sav), 'Allah (cemaate katılma) hırsını arttırsın ancak, bir daha böyle yapma' buyurdu."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 102, /162

حَدَّثَنَا حَفْصُ بْنُ عُمَرَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عَوْنِ بْنِ أَبِى جُحَيْفَةَ عَنْ أَبِيهِ : "أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم صَلَّى بِهِمْ بِالْبَطْحَاءِ وَبَيْنَ يَدَيْهِ عَنَزَةٌ الظُّهْرَ رَكْعَتَيْنِ وَالْعَصْرَ رَكْعَتَيْنِ يَمُرُّ خَلْفَ الْعَنَزَةِ الْمَرْأَةُ وَالْحِمَارُ."

Bize Hafs b. Ömer, ona Şube, ona Avn b. Ebu Cuhayfe, ona da babası (Vehb b. Vehb) şöyle rivayet etmiştir: "Nebi (sav), Bathâ (denilen yerde), önünde (sütre olarak) bir asa ('aneze) varken (insanlara) iki(şer) rekât (olmak üzere) öğle ve ikindi namazlarını kıldırdı. Asanın arkasından ise kadın ve eşekler geçiyor(du)."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 103, /163

حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِىٍّ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ أَخْبَرَنَا هَمَّامٌ وَأَبَانُ بْنُ يَزِيدَ الْعَطَّارُ عَنْ يَحْيَى عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى قَتَادَةَ عَنْ أَبِيهِ بِبَعْضِ "هَذَا وَزَادَ فِى الأُخْرَيَيْنِ بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ." [وَزَادَ عَنْ هَمَّامٍ قَالَ وَكَانَ يُطَوِّلُ فِى الرَّكْعَةِ الأُولَى مَا لاَ يُطَوِّلُ فِى الثَّانِيَةِ وَهَكَذَا فِى صَلاَةِ الْعَصْرِ وَهَكَذَا فِى صَلاَةِ الْغَدَاةِ.]

Bize Hasan b. Ali, ona Yezid b. Harun, ona Hemmâm ve Eban b. Yezid el-Attar, onlara Yahya, ona Abdullah b. Ebu Katade, ona da babası (Ebu Katade), "bu hadisin bir kısmını rivayet edip son iki rekatında Fatiha suresini (okurdu) ilavesinde bulunmuştur." [(Ravi Hasan), Hemmâm'dan naklen Hz. Peygamber (sav), ikinci rekâtta uzun tutmadığı kadar ilk rekâtta namazı uzun tutardı. Aynı şekilde ikindi ve sabah namazlarında da (böyle yapardı) ilavesinde bulunmuştur.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 130, /188

حَدَّثَنَا أَبُو تَوْبَةَ الرَّبِيعُ بْنُ نَافِعٍ أَخْبَرَنَا أَبُو إِسْحَاقَ - يَعْنِى الْفَزَارِىَّ - عَنْ حُمَيْدٍ عَنِ الْحَسَنِ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ : "كُنَّا نُصَلِّى التَّطَوُّعَ نَدْعُو قِيَامًا وَقُعُودًا وَنُسَبِّحُ رُكُوعًا وَسُجُودًا."

Bize Ebu Tevbe Rabî' b. Nâfi', ona Ebu İshak -el-Fezârî-, ona Humeyd, ona Hasan (el-Basrî), ona da Cabir b. Abdullah (ra), rivayet etmiştir: "Biz Rasulullah (sav) zamanında, nafile namazları kıyamda ve otururken dua ederek; rükû ve secdede iken de tesbih ederek kılardık."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 140, /196

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ عَنْ مَالِكٍ عَنْ سُمَىٍّ عَنْ أَبِى صَالِحٍ السَّمَّانِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ "إِذَا قَالَ الإِمَامُ سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ فَقُولُوا اللَّهُمَّ رَبَّنَا لَكَ الْحَمْدُ فَإِنَّهُ مَنْ وَافَقَ قَوْلُهُ قَوْلَ الْمَلاَئِكَةِ غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 145, /199