حدثنا حفص قال حدثنا شعبة عن عمرو بن مرة عن أبى بردة سمعت الأغر رجل من جهينة يحدث عبد الله بن عمر قال سمعت النبي صلى الله عليه وسلم يقول : توبوا إلى الله فإني أتوب إليه كل يوم مائة مرة
Öneri Formu
Hadis Id, No:
164894, EM000621
Hadis:
حدثنا حفص قال حدثنا شعبة عن عمرو بن مرة عن أبى بردة سمعت الأغر رجل من جهينة يحدث عبد الله بن عمر قال سمعت النبي صلى الله عليه وسلم يقول : توبوا إلى الله فإني أتوب إليه كل يوم مائة مرة
Tercemesi:
— Abdullah îbni Ömer demiştir ki:
— Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu işittim :
«— (Günahlarınısdany Allah'a tevbe ediniz; ben ise her gün O'na yüz defa tevbe ederim.»[1202]
Bu hadîs-i şerîfîn manası, 618 sayılı hadîs münasebetiyle izah edilen hikmetleri kendinde toplamaktadır. Oraya müracaat edilsin.[1203]
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 621, /492
Senetler:
()
Konular:
Tevbe, önemi ve tevbeye teşvik
حدثنا بشر بن محمد قال حدثنا عبد الله قال أخبرنا حيوة قال أخبرني شرحبيل بن شريك المعافري أنه سمع أبا عبد الرحمن الحبلى أنه سمع الصنابحي أنه سمع أبا بكر الصديق رضي الله عنه : إن دعوة الأخ في الله تستجاب
Öneri Formu
Hadis Id, No:
164897, EM000624
Hadis:
حدثنا بشر بن محمد قال حدثنا عبد الله قال أخبرنا حيوة قال أخبرني شرحبيل بن شريك المعافري أنه سمع أبا عبد الرحمن الحبلى أنه سمع الصنابحي أنه سمع أبا بكر الصديق رضي الله عنه : إن دعوة الأخ في الله تستجاب
Tercemesi:
Ebu Bekir'den rivayet edilmiştir: "Mümin bir kardeşin Allah rızası için ettiği dua kabul olur."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 624, /494
Senetler:
0. Mevkuf (Mevkuf)
1. Ebu Bekir es-Sıddîk (Abdullah b. Osman b. Amir b. Amr b. Ka'b)
Konular:
Dua, başkası için dua etmek
Dua, makbul-müstecap dualar
حدثنا موسى بن إسماعيل وشهاب قالا حدثنا حماد عن عطاء بن السائب عن أبيه عن عبد الله بن عمرو قال قال رجل : اللهم اغفر لي ولمحمد وحدنا فقال النبي صلى الله عليه وسلم لقد حجبتها عن ناس كثير
Öneri Formu
Hadis Id, No:
164899, EM000626
Hadis:
حدثنا موسى بن إسماعيل وشهاب قالا حدثنا حماد عن عطاء بن السائب عن أبيه عن عبد الله بن عمرو قال قال رجل : اللهم اغفر لي ولمحمد وحدنا فقال النبي صلى الله عليه وسلم لقد حجبتها عن ناس كثير
Tercemesi:
— Abdullah îbni Amr'dan, demiştir ki :
— Bir adam (duasında) şöyle söylemişti:
— Allah'ım! Yalnız bizi; beni ve Muhammed'i bağışla... Bunun üzerine Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurdu:
«— Çok insanlardan mağfireti engellemiş oldun.»
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 626, /495
Senetler:
1. Ebu Muhammed Abdullah b. Amr es-Sehmî (Abdullah b. Amr b. Âs b. Vail b. Haşim)
2. Ebu Yahya Sâib b. Malik es-Sekafî (Sâib b. Mâlik)
3. Ebu Zeyd Ata b. Saib es-Sekafî (Ata b. Saib b. Malik)
4. Ebu Seleme Hammad b. Seleme el-Basrî (Hammad b. Seleme b. Dînar)
5. Ebu Seleme Musa b. İsmail et-Tebûzeki (Musa b. İsmail)
5. Ebu Ömer Şihab b. Abbad el-Abdî (Şihab b. Abbad)
Konular:
Dua, bilinçsizce yapılan dualar
Dua, dua etme adabı
حدثنا محمد بن سلام قال حدثنا يحيى بن أبى غنية قال أخبرنا عبد الملك بن أبى سليمان عن أبى الزبير عن صفوان بن عبد الله بن صفوان وكانت تحته الدرداء بنت أبى الدرداء قال قدمت عليهم الشام فوجدت أم الدرداء في البيت ولم أجد أبا الدرداء قالت أتريد الحج العام قلت نعم قالت فادع الله لنا بخير فان النبي صلى الله عليه وسلم كان يقول : إن دعوة المرء المسلم مستجابة لأخيه بظهر الغيب عند رأسه ملك موكل كلما دعا لأخيه بخير قال آمين ولك بمثل قال فلقيت أبا الدرداء في السوق فقال مثل ذلك يأثر عن النبي صلى الله عليه وسلم
Öneri Formu
Hadis Id, No:
164898, EM000625
Hadis:
حدثنا محمد بن سلام قال حدثنا يحيى بن أبى غنية قال أخبرنا عبد الملك بن أبى سليمان عن أبى الزبير عن صفوان بن عبد الله بن صفوان وكانت تحته الدرداء بنت أبى الدرداء قال قدمت عليهم الشام فوجدت أم الدرداء في البيت ولم أجد أبا الدرداء قالت أتريد الحج العام قلت نعم قالت فادع الله لنا بخير فان النبي صلى الله عليه وسلم كان يقول : إن دعوة المرء المسلم مستجابة لأخيه بظهر الغيب عند رأسه ملك موكل كلما دعا لأخيه بخير قال آمين ولك بمثل قال فلقيت أبا الدرداء في السوق فقال مثل ذلك يأثر عن النبي صلى الله عليه وسلم
Tercemesi:
Ebu'd-Derda'nın kızı Derda, Safvan b. Abdullah’la evliydi. Rivayete göre (Kocası) Safvan şöyle anlatmıştır: “Şam'daki akrabalarıma gitmiştim. Evde (kaynanam) Ümmü'd-Derda vardı ama (kayınbabam) Ebu'd-Derda'yı göremedim. Ümmü'd-Derdâ: “Bu yıl hacca gitmeye niyetin var mı?” diye sordu. Ben: “Evet” dedim. O: “Öyle ise bizim için de hayır duada bulun; çünkü Peygamber (sav) şöyle buyurdu: “Bir kimsenin Müslüman kardeşi için, onun yokluğunda ettiği dua makbuldür. Dua edenin başı ucunda görevli bir melek vardır; kardeşi için her hayır dua edişinde, âmîn der ve “Allah aynısını sana da versin” diye dua eder.
Safvan dedi ki: “Sonra çarşıda Ebu'd-Derdâ'ya rastladım; o da Hz. Peygamber’den bu şekilde nakledildiğini söyledi.”
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 625, /494
Senetler:
1. Ebu Derdâ Uveymir b. Malik el-Ensârî (Uveymir b. Zeyd b. Malik b. Kays b. Aişe b. Ümeyye)
2. Safvan b. Abdullah el-Kuraşî (Safvan b. Abdullah b. Safvan b. Ümeyye b. Halef b. Vehb b. Hüzafe)
3. Ebu Zübeyr Muhammed b. Müslim el-Kuraşi (Muhammed b. Müslim b. Tedrus)
4. Ebu Süleyman Abdülmelik b. Meysera el-Fezârî (Abdülmelik b. Meysera)
5. Ebu Zekeriyya Yahya b. Abdulmelik el-Huzâî (Yahya b. Abdulmelik b. Humeyd b. Ebu Ğaniyye)
Konular:
Dua, başkası için dua etmek
Dua, hacca veya umreye gidenden dua istemek
Dua, makbul-müstecap dualar
حدثنا عبد الله بن يزيد قال حدثنا عبد الرحمن بن زياد قال لي عبد الله بن يزيد سمعت عبد الله بن عمرو عن النبي صلى الله عليه وسلم قال : أسرع الدعاء إجابة دعاء غائب لغائب
Açıklama: Bu hadis, 3. ravi el-İfriki'de birleşen senedle en erken Abdullah b. Humeyd'in Müsned'inde geçtiği belirtilmektedir.(el-Müntehab min müsnedi Abdullah b. Humeyd s. 134). Yine aynı kişide birleşen senedle Ebu Davud Sünen'inde rivayet etmiştir. (c. 2, s. 189). 4. ravi Abdullah b. Yezid’de birleşen senedle Taberani, el-Mu'cemu'l-Kebir, (XIII-XIV, 23)’te rivayet edilmiştir. («مَا دَعْوَةٌ أَسْرَعَ إِجَابَةً مِنْ دَعْوَةِ غَائِبٍ لِغَائِبٍ») biçimindeki cümle yapısıyla Tirmizi, 3. ravi Abdurahman’da birleşen senedle, Sünen’de rivayet etmiştir. Tirmizi’nin burada belirttiğine göre 3. ravi el-Ifriki hadiste zayıf görülen biridir. Tirmizi hadise garip der. Elbani’ de hadis için zayıf demiştir. Bkz. id: 187624
Öneri Formu
Hadis Id, No:
164896, EM000623
Hadis:
حدثنا عبد الله بن يزيد قال حدثنا عبد الرحمن بن زياد قال لي عبد الله بن يزيد سمعت عبد الله بن عمرو عن النبي صلى الله عليه وسلم قال : أسرع الدعاء إجابة دعاء غائب لغائب
Tercemesi:
Abdullah b. Amr'dan nakledildiğine göre Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: "En çabuk kabul edilen dua, hazırda bulunmayan bir kimsenin hazırda bulunmayan bir kimse için ettiği duadır."
Açıklama:
Bu hadis, 3. ravi el-İfriki'de birleşen senedle en erken Abdullah b. Humeyd'in Müsned'inde geçtiği belirtilmektedir.(el-Müntehab min müsnedi Abdullah b. Humeyd s. 134). Yine aynı kişide birleşen senedle Ebu Davud Sünen'inde rivayet etmiştir. (c. 2, s. 189). 4. ravi Abdullah b. Yezid’de birleşen senedle Taberani, el-Mu'cemu'l-Kebir, (XIII-XIV, 23)’te rivayet edilmiştir. («مَا دَعْوَةٌ أَسْرَعَ إِجَابَةً مِنْ دَعْوَةِ غَائِبٍ لِغَائِبٍ») biçimindeki cümle yapısıyla Tirmizi, 3. ravi Abdurahman’da birleşen senedle, Sünen’de rivayet etmiştir. Tirmizi’nin burada belirttiğine göre 3. ravi el-Ifriki hadiste zayıf görülen biridir. Tirmizi hadise garip der. Elbani’ de hadis için zayıf demiştir. Bkz. id: 187624
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 623, /494
Senetler:
1. Ebu Muhammed Abdullah b. Amr es-Sehmî (Abdullah b. Amr b. Âs b. Vail b. Haşim)
2. Ebu Abdurrahman Abdullah b. Yezid el-Meafirî (Abdullah b. Yezid)
3. Abdurrahman b. Ziyad el-İfriki (Abdurrahman b. Ziyad b. Enam)
4. Ebu Abdurrahman Abdullah b. Yezid el-Adevî (Abdullah b. Yezid)
Konular:
Dua, başkası için dua etmek
Dua, makbul-müstecap dualar
حدثنا أحمد بن يونس قال حدثنا زهير قال حدثنا منصور عن الحكم عن عبد الرحمن بن أبي ليلى عن كعب بن عجرة قال : معقبات لا يخيب قائلهن سبحان الله والحمد لله ولا إله إلا الله والله أكبر مائة مرة رفعه بن أبي أنيسة وعمرو بن قيس
Öneri Formu
Hadis Id, No:
164895, EM000622
Hadis:
حدثنا أحمد بن يونس قال حدثنا زهير قال حدثنا منصور عن الحكم عن عبد الرحمن بن أبي ليلى عن كعب بن عجرة قال : معقبات لا يخيب قائلهن سبحان الله والحمد لله ولا إله إلا الله والله أكبر مائة مرة رفعه بن أبي أنيسة وعمرو بن قيس
Tercemesi:
— (153-s.) Kâ'b îbni Ucre'den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir :
— Namaz bitiminde söylenecekler vardır ki, bunları okuyan mahrum olmaz.
«— Sübhanellah = Allah'ı noksan sıfatlardan tenzih ederim, Elhamdu L>llâh = Hamd Allah'a mahsustur. Lâ İlahe İllallah = Allah'dan başka hiç bir îlâh yoktur, Allahu Ekber = Allah her şeyden büyüktür. Yüz kere söylenmelidir.»[1204]
Ibni Ebi Üneyse ve Amr ibni Kays bunu Peygambere kadar yükseltmişlerdir.
Muakkıb, bir şeyin arkasında gelene denir. Bu teşbihler de birbirleri arkasından,geldikleri için çoğul manasında «Muakkıbat» adını almışlardır. Bir de namazların arkasında söylendiklerinden bu ismi aldıkları ileri sürülmektedir.
Bu dört teşbihin yüz defa söyleniş şekli üzerindeki görüşler:
1— Ayrı ayrı değil de, hepsini birden yüz kere okumalıdır.
2— Sübhanellah, Elhamdu Lillah, Allahu Ekber diye üçe bölerek her teşbihi 33 er kere söyleyip «Lâ İlahe İllallah» ile yüze tamamlamalıdır.
3— Bu teşbihleri dörde bölüp her birini yirmi beş defa söylemekle yüze tamamlamalıdır.
Bizde usul kabul edilen ikinci şekildeki söyleyiş tarzıdır.
M ü s I i m 'in rivayetinde, 33 teşbih, 33 tahmîd, 34 tekbîr söylemek sureti ile yüze tamamlamak vardır. N e v e v î diyor ki :
«— En ihtiyatlı yol 33 teşbih, 33 tahmîd, 34 tekbîr ve bunlarla beraber: «— Lâ İlahe tllallahu vahdehu Lâ şerîke lehu, Lehu'I-Mülkü ve Lehu'l-hamdü biyedihil-hayr ve buve alâ külli şey'in kadir» demektir.
K â ' b 1 bni Ucre kimdir?^
E b û M u h a m m e d künyesi ile anılır. Medine'I i ashabdan olduğu ihtilaflıdır. Kûfe'de ikâmet etmiş, fakat Medîne'li vefat eylemiştir.
. Hac için ihramda iken baş ağrısına yakalandığından saçlarını traş etmiş ve bunun cezasını Hz. Peygamberden sormuştu. Bu hâdise üzerine, Bakara sûresinin 196. âyeti nazil olmuştur. Başın traş edilmesi ile İlgili kısmın meali şöyle :
«— İçinizden hasta veya başından eziyeti olup da bundan dolayı traş olan kimseye üç gün oruç, ya altı fakire birer fitre miktarı sadaka, yahut bir kurban keserek fidye vermek vacib olur.»
Medine'Iİterle Kûfe'liler K â ' b 'dan hadîs rivayet etmişlerdir. Ayrıca oğulları Muhammed, Ishak, Abdülmelik ve Rebi' rivayet etmişlerdir. Savaşların birinde kolunu kaybetmişti. Hicretin 51. yılında 77 yaşında olduğu halde Medine'de vefat etti; Allah ondan razı olsun.[1205]
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 622, /493
Senetler:
()
Konular:
Dua, makbul-müstecap dualar
حدثنا جندل بن والق قال حدثنا يحيى بن يعلى عن يونس بن خباب عن مجاهد عن بن عمر قال : سمعت النبي صلى الله عليه وسلم يستغفر الله في المجلس مائة مرة رب اغفر لي وتب علي وارحمني انك أنت التواب الرحيم
Öneri Formu
Hadis Id, No:
164900, EM000627
Hadis:
حدثنا جندل بن والق قال حدثنا يحيى بن يعلى عن يونس بن خباب عن مجاهد عن بن عمر قال : سمعت النبي صلى الله عليه وسلم يستغفر الله في المجلس مائة مرة رب اغفر لي وتب علي وارحمني انك أنت التواب الرحيم
Tercemesi:
— îbni Ömer demiştir ki:
— Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) 'in oturduğu yerde yüz ker-re Allah'dan şöyle mağfiret dilediğini işittim :
«— Rabbim, bana mağfiret et, tevbemi kabul et ve bana merhamet et. Muhakkak ki sen, tevbelcri çok çok kabul eden merhamet sahibisin.»[1213]
Bu hadîs-i şerifin, bu bölümle bir ilgisi yoktur. Daha önce geçen 618 sayılı hadîse bakılsın. Neseî, başka bir tarikle bunu tahriç etmiştir.[1214]
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 627, /496
Senetler:
()
Konular:
Dua, tevbe istiğfar duası
Hz. Peygamber, duaları
حدثنا عبيد بن يعيش قال حدثنا يونس عن بن إسحاق عن نافع عن بن عمر قال : اني لأدعو في كل شيء من أمري حتى أن يفسح الله في مشي دابتي حتى أرى من ذلك ما يسرني
Öneri Formu
Hadis Id, No:
164901, EM000628
Hadis:
حدثنا عبيد بن يعيش قال حدثنا يونس عن بن إسحاق عن نافع عن بن عمر قال : اني لأدعو في كل شيء من أمري حتى أن يفسح الله في مشي دابتي حتى أرى من ذلك ما يسرني
Tercemesi:
— (155-s.) îbni Ömer'den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
— İşimin her çeşidinde duâ ederim, hayvanımın yürüyüşüne Allah'ın genişlik vermesine kadar... Öyle ki, bunun bana sevinçlik verdiğini görürüm.»[1215]
Her işin yaratıcısı Allah Tealâ olduğundan, onun izni olmaksızın hiç bir şey meydana gelemez. Bunun için her ihtiyaç için Allah'a dua etmek gereklidir. Nitekim E n e s 'den rivayet edilen bir hadîs-i şerifin meali şöyle:
«— Sizden her biriniz, ihtiyacının bütününü Rabbinden istesin, hatta kopan nalınının tasmasına ve (evinin) tuzuna varıncaya kadar istesin.»
Ayrıca Hazreti  i ş e 'den şöyle bir hadîs-i şerif rivayet edilmiştir: «— Nalının tasmasına varıncaya kadar her şeyi Allah'dan duâ edip isteyiniz; çünkü Allah o işe imkân vermezse, meydana gelmez.»
Kul, her işte Allah'ın yardım ve kudretine muhtaç olduğundan her işi İçin ona dua etmesi, hem acziyetinin itirafı, hem de ubudiyetinin ifadesidir.[1216]
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 628, /496
Senetler:
()
Konular:
Dua, faziletlisi
Dua, her konuda
حدثنا أبو نعيم قال حدثنا عمرو بن عبد الله أبو معاوية قال حدثنا مهاجر أبو الحسن عن عمرو بن ميمون الأودي عن عمر : أنه كان فيما يدعو اللهم توفني مع الأبرار ولا تخلفني في الأشرار وألحقني بالأخيار
Öneri Formu
Hadis Id, No:
164902, EM000629
Hadis:
حدثنا أبو نعيم قال حدثنا عمرو بن عبد الله أبو معاوية قال حدثنا مهاجر أبو الحسن عن عمرو بن ميمون الأودي عن عمر : أنه كان فيما يدعو اللهم توفني مع الأبرار ولا تخلفني في الأشرار وألحقني بالأخيار
Tercemesi:
— (156-s.) Rivayet edildiğine göre, Hz. Ömerin ettiği dualardan biri şuydu:
— Allah'ım! Benî iyi kimselerle beraber Öldür; ve beni kötü kimse-ler arasında bırakma ve beni hayırlı kimselere kavuştur.»[1217]
Insan salih ve makbul ameller işlemek suretiyle hayırlı kimselere kavuşacağından, Hz. Ömer'in duasından, Allah'ım, beni böyle salih amel işlemeye muvaffak kıl, manası çıkmaktadır. Bir dua çeşidi olarak söylenmesinde fazilet vardır. Bu haber için başka bir kaynak gösterilmemiştir.[1218]
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 629, /496
Senetler:
()
Konular:
Dua, her konuda
حدثنا عمر بن حفص قال حدثنا أبي قال حدثنا الأعمش قال حدثنا شقيق قال : كان عبد الله يكثر أن يدعو بهؤلاء الدعوات ربنا أصلح بيننا واهدنا سبيل الإسلام ونجنا من الظلمات إلى النور واصرف عنا الفواحش ما ظهر منها وما بطن وبارك لنا في أسماعنا وأبصارنا وقلوبنا وأزواجنا وذرياتنا وتب علينا انك أنت التواب الرحيم واجعلنا شاكرين لنعمتك مثنين بها قائلين بها وأتممها علينا
Öneri Formu
Hadis Id, No:
164903, EM000630
Hadis:
حدثنا عمر بن حفص قال حدثنا أبي قال حدثنا الأعمش قال حدثنا شقيق قال : كان عبد الله يكثر أن يدعو بهؤلاء الدعوات ربنا أصلح بيننا واهدنا سبيل الإسلام ونجنا من الظلمات إلى النور واصرف عنا الفواحش ما ظهر منها وما بطن وبارك لنا في أسماعنا وأبصارنا وقلوبنا وأزواجنا وذرياتنا وتب علينا انك أنت التواب الرحيم واجعلنا شاكرين لنعمتك مثنين بها قائلين بها وأتممها علينا
Tercemesi:
— (157-s.) Şakîk demiştir ki:
— Abdullah (İbni Mes'ud) şu duaları çok okurlardı:
— Rabbimiz, aramızı düzelt, (kardeşlik ve sevgi bağlarımızı kuvvetlendir) ve bizi İslâm yoluna ilet, bizi karanlıklardan (cehalet, küfür ve günahlardan) nura (iman ve güzel amellere) götürüp kurtar. Açığa çıkan ve gizli kalan kötü söz ve hareketleri bizden uzaklaştır. Bizim kulaklarımıza, gözlerimize, kalblerimize, zevcelerimize ve gelecek nesillerimize bereket ver. Tevbemizi kabul et; muhakkak ki sen tevbeleri çok çok kabul eden merhamet sahibisin. Bizi, nimetlerine şükredenler, onları Övenler ve onlara hak kazananlar yap ve nimetlerini üzerimize tamamla.[1219]
Bu duayı, Ebû Davud, Ibni Hibban ve Taberanî, I b n İ M e s' u d 'dan merfû olarak, yani Peygambere kadar yükseltilmiş bir hadîs olarak tahriç etmişlerdir.[1220]
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 630, /497
Senetler:
()
Konular:
Dua, her konuda
Giriş