Giriş

Bize Amr b. Rafi, ona Hüşeym; (T) Bize Ali b. Muhammed, ona Ebu Muaviye, o ikisine Davud, ona Ebu Zübeyir, ona da Câbir b. Abdullah'tan rivayet edildiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur:

"Umrâ, kendisine verilen için geçerlidir. Rukbâ da kendisine verilen için geçerlidir. (Hibe eden bundan dönüş yapamaz)."


Açıklama: UMRA: “bağışlayanın ya da lehine bağışta bulunulan kişinin hayatta olması kaydıyla yapılan bağış” manasına gelir. Araplar, “Şu evimi ömrüm/ömrün boyunca sana verdim; evim yaşadığım/yaşadığın sürece senin olsun” gibi sözlerle veya kısaca, “Şu evimi sana umrâ kıldım” diyerek şartlı bağışta bulunurlardı. Bu tür hibede bağışlayan hibeyi kendisinin veya bağışta bulunanın hayatta bulunacağı süre ile sınırlandırmayı amaçlamakta ve mevhûb lehinA ölmesi durumunda o malın kendisine veya vârislerine dönmesini istemektedir. RUKBÂ: Câhiliye devrinde bilinen bir muamele olup Araplar bunu, “Şu evimi ben senden önce ölürsem senin ve vârislerinin olması, sen benden önce ölürsen tekrar bana dönmesi şartıyla bağışladım” veya kısaca, “Şu evimi sana rukbâ (habîse) kıldım” gibi ifadeler kullanarak yapıyorlardı. Kaynaklarda âdeta taraflardan her biri diğerinin ölümünü beklediği için bu işleme rukbâ denildiği belirtilir. (H. Mehmet Günay, "Rukba" DİA: Diyanet İslam Ansiklopedisi İstanbul, 2008, 35:218-219.)

    Öneri Formu
25188 İM002383 İbn Mâce, Hîbe, 4


    Öneri Formu
25196 İM002391 İbn Mâce, Sadakât, 1


    Öneri Formu
25197 İM002392 İbn Mâce, Sadakât, 2

Bize Hafs b. Ömer, ona Şu'be, ona Hakem, ona İbrahim, ona Esved, ona da Âişe şöyle demiştir:

Ben Berîre'yi satın aldım. Pey­gamber (sav) "Sen Berîre'yi sahiplerinden satın al. Çünkü velâyet hakkı köleyi hürriyete kavuşturan kimseye aittir" buyurdu. Berîre'ye bir koyun sadaka verilmişti. Peygamber (sav) "O koyun Berîre için sadaka, bizim için hediyedir" bu­yurdu.

Hakem der ki: Berîre'nin kocası hür bir kimseydi. Ancak Hakem'in bu sözünde irsal (senedinde sahabeden ravi kopukluğu) vardır. İbn Abbâs der ki: Ben onu gördüm, köleydi.


Açıklama: Bu hadisin daha geniş bir rivayeti için B002726 nolu hadise bakınız.

    Öneri Formu
25157 B006751 Buhari, Feraiz, 19


    Öneri Formu
24707 N005105 Nesai, Zînet, 25


    Öneri Formu
25057 B006728 Buhari, Feraiz, 3


    Öneri Formu
25194 İM002389 İbn Mâce, Hîbe, 7


    Öneri Formu
24805 T3960 Tirmizi, İlel, 1


    Öneri Formu
25102 B006733 Buhari, Feraiz, 6


    Öneri Formu
25164 B006755 Buhari, Feraiz, 21