3627 Kayıt Bulundu.
Bize Müsedded, ona Hammad b. Zeyd; (T)
Bize Ahmed b. Menî, ona Abbad b. Abbad -bu onun lafzıdır ve daha eksiksizdir-, ona Vasıl, ona Yahya b. Ukayl, ona Yahya b. Ya'mer, ona Ebu Zer (ra) rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
"İnsanoğlunun her eklemi üzerine bir sadaka gerekir. Karşılaştığı kişiye selam vermesi sadakadır. İyiliği emretmesi sadakadır. Kötülükten alıkoyması sadakadır. Yoldan eziyet veren şeyleri gidermesi sadakadır. Eşiyle birlikte olması sadakadır?" Orada bulunanlar, Ey Allah'ın Rasulü! Kişinin eşiyle şehvetini gidermesi nasıl sadaka olur? diye sordular. Hz. Peygamber; "başka biriyle haram yoldan ilişkiye girse günah olmaz mı idi?" diye sordu ve "bütün bu sadakalara kuşluk vaktinde kılınan iki rekât namaz karşılık gelir" buyurdu.
Ebû Davud şöyle demiştir: Hammad, emretme ve sakındırma konularını zikretmedi.
Açıklama: Hammad'ın rivayetinde emretme ve nehyetme eylemlerini zikretmemesi hadis için bir nakısa değildir. Zira söz konusu eylemler, sadaka olan eylemlerin sayılmasından ziyade, hayra sevk etmek amacıyla ikinci şahısları ilgilendiren eylemlerden bir kısmı burada temsili olarak zikredilmiştir.
Bize İbrahim b. Musa, ona İsrail; (T)
Bize Müsedded, ona İsa -Bu Müsedded'in rivayeti olup daha eksiksizdir-, ona Evzaî, ona Hassan b. Atiyye, ona Ebu Kebşe es-Selülî, ona da Abdullah b. Amr'ın rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur:
"Kırk güzel haslet vardır ki onların en üstünü, (sütünden yararlanılması için) keçi ödünç vermektir. Bir kişi, sevabını umarak ve vadedilene inanarak bunlardan birini işlese, Allah Teâlâ o haslet sayesinde onu cennetine koyar."
Ebû Davud Müsedded'in hadisi hakkında şöyle dedi: Hassan, biz keçiyi ödünç vermekten başka, selam almak, hapşırana dua etmek, gelip geçeni rahatsız eden şeyleri yoldan kaldırmak ve benzeri hasletleri saydık da on beş haslete ulaşamadık dedi.
Bize Müsedded ve Muhammed b. İsa, -mânâ aynıdır- onlara Süfyan, ona ez-Zührî, ona Humeyd b. Abdurrahman, ona da Ebu Hureyre şöyle rivayet etmiştir: Bir adam Nebî'ye (sav) gelip helâk oldum dedi. Hz. Peygamber (sav); "ne oldu" buyurdu. (Adam), Ramazan'da hanımımla beraber oldum dedi. Rasulullah (sav); "azat edeceğin bir köle bulur musun" buyurdu. O, hayır dedi. Nebî (sav); "iki ay peş peşe oruç tutabilir misin" buyurdu. O, hayır dedi. Hz. Peygamber (sav); "(peki), 60 fakiri doyurabilir misin" buyurdu. (Adam), hayır dedi. Rasulullah (sav); (adama), "otur" buyurdu. (Derken), Nebî'ye (sav) içerisinde hurma olan bir sepet getirildi de (o adama) "bunu infak et" buyurdu. O, ya Rasulullah! (Medine'nin) iki taşlığı arasında bizden daha fakir bir aile yok ki dedi. Rasulullah (sav), (bu söz üzerine) ön dişleri gözükene dek güldü! Nebî (sav); "(o halde), onu ailene yedir" buyurdu.
Müsedded, başka bir rivayette azı dişleri demiştir.
Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren değişik lafızlı kısım: جددوا إيمانكم بقول لا إله إلا الله
Bize Ahmed b. Meni', ona Abbad b. Abbad; (T)
Bize Müsedded, ona Hammad b. Zeyd -mana ile-, ona Vasıl, ona Yahya b. Ukayl, ona Yahya b. Ya'mer, ona Ebu Zer el-Gıfârî (ra) rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
"Ademoğlu her bir eklem yeri karşılığında bir sadaka borcuyla sabahlar. Karşısına çıkan kişiye selam vermesi sadakadır. İyiliği emretmesi sadakadır. Kötülükte alıkoyması sadakadır. Yoldan eziyeti gidermesi sadakadır. Eşiyle birlikte olması sadakadır. Kuşluk vakti kılınan iki rekât namaz, bütün bu borçlar için yeterlidir"
Ebû Davud şöyle dedi: Abbad'ın hadisi daha tafsilatlıdır. Müsedded, emir, nehiy ifadelerini zikretmemiştir. Şöyle şöyle dedi diye ilave etmiştir. İbn Meni' ise şu ilavede bulunmuştur: Ey Allah'ın Rasulü! Birisi eşi ile şehvetini giderdiğinde bu sadaka mı olur? diye sordular. "Haram ile birlikte olsaydı günah işlemeyecek miydi?" buyurdu.
Açıklama: Hz. Peygamber, mükemmel bir varlık ve sisteme sahip olan insanın, kendisine konulan sınırlar dahilinde hareket etmek kaydıyla, Rabbine minnetini ifade edecek, bir başkasına faydası dokunacak ve müslüman olma bilincinin tezahürü olarak görülecek her eylemi sadaka olarak nitelemiştir. Sadakanın maddi tasadduka indirgenmesi ise kavramda bir anlam daralmasına neden olmuştur. İnsanî ilişkilerin başlangıcı olan selam ile, biyolojik bir ihtiyaç olan helalle yani eşle ilişkiyi birlikte sadaka olarak zikretmesi, kurallar çerçevesinde kalındığı sürece hayatın tamamının sadaka olarak kabul edileceğini göstermektedir. Farz namazların dışında kılınacak bir namaz ise özel vakit ayırmayı ifade eden anlamlı bir ibadettir. Bunu Hz. Peygamber (sav)'in işaret ettiği zamanlarda yapmak ise aynı zamanda sünnete de ittiba olacaktır.