3627 Kayıt Bulundu.
Giriş
Giriş
Bize Abdullah b. Mesleme, ona Malik, ona Zeyd b. Eslem, ona Ata b. Yesar, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti:
"Şu beş sınıf dışında zengin olanlara sadaka helâl değildir. Bunlar: Allah yolunda savaşanlar, zekât toplamakla görevli olanlar, borçlular, parası ile sadaka malını satın alanlar ve fakir komşusu bulunan zenginlerdir ki, fakire verilen sadakayı bu fakir, komşusu zengine hediye ettiğinde, bu ona helâldir."
Açıklama: Verilen sadaka malını zenginin para ile satın alması câizdir. Bu durumda zengin, sadaka malına, satın alma yoluyla malik olmaktadır. Ancak zenginin verdiği malı satın alması, toplumda hoş karşılanmayacağından, mekruh görülmüştür. Fakir komşunun, kendisine gelen ve sadaka malı olan yiyecek veya giyeceklerden zaman zaman zengin komşusuna hediye etmesi ve bu hediyeyi zenginin kabul etmesi de câizdir. Çünkü o artık sadaka değil, hediyedir.
Bize Hafs b. Ömer en-Nemerî, ona Şube, ona Abdülmelik b. Umeyr, ona Zeyd b. Ukbe el-Fezari, ona da Semüra'nın (ra) rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurdu:
"Dilenmeler, tırmalamalardır; insan dilencilik yaparak kendi yüzünü tırmalar. Dolayısıyla dileyen yüzünü korusun, dileyen de bıraksın! Ancak insan, sultandan isteyebilir veya zarurî ihtiyacı olan bir şeyi (başkasından) da isteyebilir."
Açıklama: Dilencilik, her şeyden önce insanın şahsiyetiyle uyuşmayan çok çirkin bir tabiat ve kişiliğini alçaltıcı bir davranıştır. Hele dilenciliği bir meslek ve kazanç kapısı haline getirenler, son derece iğrenç tabiata sahip olan ve aşağılık bir hayata rıza gösteren zavallılardır. Bununla birlikte zarurî durumlarda insanın durumunu başkalarına açması ve yardım dilemesi de hayatın tabiî seyri içeresinde karşılaşılabilecek normal bir davranış olarak görülmelidir. Hatta o kendi durumunu açmadan, çevresindekilerin anlayıp kendisine el uzatmaları gerekir.
Bize el-Hasan b. Ali, ona Abdürrezzak, ona Mamer, ona Zeyd b. Eslem, ona Ata b. Yesar ona Ebu Saîd el-Hudrî Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurdu dediği ve önceki hadisi zikrettiği rivayet edilmiştir.
Ebû Davud dedi ki: Hadisi İbn Uyeyne de Zeyd’den Mâlik'in rivayeti gibi rivayet etmiştir. Sevrî de onu Zeyd’den rivayet etmiş, Zeyd şöyle demiştir: Güvenilir bir kişi bana Hz. Peygamber'den (sav) rivayet etti.
Bize Muhammed b. Avf et-Tâî, ona el-Firyabî, ona Süfyan, ona İmran el-Bârikî, ona Atiyye, ona Ebu Saîd el-Hudrî Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti:
"Zenginin sadaka alması helâl değildir. Ancak (zengin de olsalar) Allah yolundakiler ve yolda kalmış olanlar ile fakir bir komşunun kendisine verilen sadakayı sana hediye etmesi veya sana davet vermesi hâli müstesna."
[Ebû Davud dedi ki: Firâs ile İbn Ebu Leyla Atiyye'den o da Ebu Said'den o da Peygamber'den (sav) benzerini rivayet etmiştir.
Bize Ubeydullah b. Muaz, ona babası, ona Şube, ona Asım, ona Ebu'l-Âliye, ona da Rasulullah'ın (sav) azatlısı olan Sevban'ın (ra) rivayet ettiğine göre, Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur:
"İnsanlardan bir şey istemeyeceğine dair bana kim garanti verir; ben de ona cenneti garanti edeyim?" diye sordu. Sevban, ben diye cevap verdi. Ondan sonra Sevban, bir daha insanlardan hiçbir şey istemedi.
Bize Abdullah b. Mesleme, ona İsa b. Yunus, ona el-Ahdar b. Aclân, ona Ebu Bekir el-Hanefî, ona da Enes b. Malik'in (ra) rivayet ettiğine göre; Ensar'dan biri Hz. Peygamber'e (sav) geldi ve bir şeyler istedi. Peygamber Efendimiz, "evinde bir şeyin yok mu?" diye sordu. Adam sadece bir çul var; onun bir kısmıyla örtünür, bir kısmını da altımıza sereriz. Bir de su içtiğimiz bir maşrapamız var” dedi. Hz. Peygamber; "onları bana getir!” buyurdu. Adam da getirdi. Rasulullah (sav) onları eline aldı ve "bunları kim satın alır?" diye sordu. Bir adam bir dirheme ben alırım dedi. Hz. Peygamber iki veya üç defa "bir dirhemden fazla veren var mı?" diye sordu. Bir başka adam ben iki dirhem veririm dedi. Hz. Peygamber bunları o adama verdi, iki dirhemi de alıp Ensari'ye verdi ve ona "bunun bir dirhemiyle yiyecek al, ailene götür, diğeriyle de bir balta al ve bana getir!" dedi. Adam gitti. Sonra bir balta ile geldi. Hz. Peygamber, kendi eliyle ona bir sap taktı, sonra da "git, odun topla ve sat! On beş gün boyunca seni görmeyeyim!" buyurdu. Adam söyleneni yaptı. Sonra on dirhem kazanarak geldi. Bu paranın bir kısmı ile bir elbise, bir kısmı ile de yiyecek aldı. Hz. Peygamber ona şunları söyledi:
"Bu, senin için kıyamet günü yüzünde dilencilik yarası olduğu halde gelmenden daha hayırlıdır. Dilencilik, ancak şu üç kişi için câizdir: Şiddetli bir fakirliğe düşen veya ağır bir borç yükü altına giren veya can yakıcı bir kan diyetini ödemeyi yüklenen."
Bize Hişam b. Ammar, ona Said b. Abdülaziz, ona Rabi'a b. Yezid, ona Ebu İdris el-Havlanî, ona Ebu Müslim el-Havlanî, ona da el-Habîb el-Emîn -onu bana rivayet eden Habib'dir, yani sevgilidir ve o benim nazarımda emin biridir- Avf b. Malik (ra) rivayet etmiştir: Biz, Rasulullah'ın (sav) huzurunda yedi, sekiz veya dokuz kişi idik. Bize "Allah'ın Rasulüne biat etmez misiniz?" buyurdu. Halbuki biz daha yeni biat etmiştik. Sana biat ettik ya! dedik. Ama Hz. Peygamber bu sözü yine üç kere tekrarladı. Bunun üzerine biz de ellerimizi uzatarak tekrar biat ettik. Aramızdan biri, biz sana biat ettik, ey Allah'ın Rasulü; ama ne için sana biat edeceğiz? diye sordu. Buyurdu ki:
"Allah'a hiçbir şeyi ortak koşmadan sadece O'na kulluk yapacağınıza, beş vakit namazı kılacağınıza ve dinleyip itaat edeceğinize söz verin!" Arkasından sesini iyice kısarak, "bir de insanlardan hiçbir şey istemeyeceğinize!" diye ekledi. Ondan sonra bu arkadaşlardan birinin, elindeki kamçısı yere düşüyor, kimseden onu kendisine vermesini istemiyor, kendisi inip alıyordu.
Ebû Davud dedi ki: Hişam'ın hadisini sadece Said rivayet etti.